 Codex Seidelianus I | |
| Oznaczenie | Ge |
|---|---|
| Data powstania | IX/X wiek |
| Rodzaj | |
| Numer | 011 |
| Zawartość | Ewangelie † |
| Język | grecki |
| Rozmiary | 25,7 × 21,5 cm |
| Typ tekstu | |
| Kategoria | V |
| Miejsce przechowywania | |
Codex Seidelianus I (Gregory-Aland no.Ge albo011; Soden ε 87)[1] – grecki rękopisNowego Testamentu z tekstem czterechEwangelii, pisanyuncjałą na pergaminie.Paleograficznie datowany jest naIX wiek (alboX wiek)[2]. Nazwa pochodzi od odkrywcy. Nazywany też bywa Codex Wolfii A, od jego drugiego właściciela. Inna jego nazwa to Codex Harleianus[3]. Tekst rękopisu reprezentuje bizantyńską tradycję tekstualną, jest nisko oceniany przez krytyków tekstu i w rezultacie rzadko cytowany we współczesnych wydaniach greckiegoNowego Testamentu.
Kodeks zawiera czteryEwangelie (z pewnymi lukami) na 252 pergaminowych kartach (25,7 cm na 21,5 cm)[2][4][a]. Karta 107. zachowała się w połowie. Trzy karty zostały uzupełnione na papierze, 154. uzupełniona została w XII wieku, a karty 65. oraz 243. w XIV wieku[5].
Tekst pisany jest uncjałą, w dwóch kolumnach na stronę, po 21 linijek w kolumnie[2]. Litery są niewielkie[6], kształty liter przypominają późną uncjałę, zwłaszcza takie litery jakdelta oraztheta. WEwangelii Łukasza wgenealogii Jezusa każde imię umieszczono w osobnej linii. Przy pomocy małego czerwonego krzyża oznaczone zostały spacje. Spacje są zgodne z systememkolometrycznym[7]. Tekst stosuje przydechy i akcenty, jednak często w sposób nieregularny[6]. Nagłówki są dekorowane, podobnie jak inicjały na początku Ewangelii[5].
Tekst ewangeliczny dzielony jest według dwóch systemów, według dłuższych jednostek, κεφαλαια (rozdziały) oraz według krótkichSekcji Ammoniusza. Numery κεφαλαια oraz sekcji umieszczono na bocznym marginesie[7]. W górnym marginesie umieszczono τιτλοι (tytuły rozdziałów). Podział według Sekcji Ammoniusza uzupełniony został odniesieniami doKanonów Euzebiusza (pisane pod numerami Sekcji Ammoniusza)[6]. Numery Sekcji Ammoniusza oraz Kanonów Euzebiusza pisane są w kolorze czerwonym. WEwangelii Mateusza część numerów Sekcji Ammoniusza podana została w kolorze czarnym (od μγ' do ρμ')[6].
Mateusz 1,1-6,6; 7,25-8,9; 8,23-9,2; 28,18-Marek 1,13; Marek 14,19-25; Łukasz 1,1-13; 5,4-7,3; 8,46-9,5; 12,27-41; 24,41-fin, Jan 18,5-19; 19,4-27[8].
.JPG)
Grecki tekst kodeksu reprezentujebizantyńską tradycję tekstualną z pewną liczbą niebizantyńskich naleciałości przypominającychtekst cezarejski.Hermann von Soden zaklasyfikował do rodziny tekstualnej Ki (dzisiaj oznaczanej symbolemE)[9].
Kurt Aland dał mu profil 1761 871/2 42 21s. Profil ten oznacza, że kodeks wspiera tekst bizantyński przeciwko „oryginalnemu”[b] w 176 miejscach, współbrzmi zarówno z tekstem bizantyńskim jak i „oryginalnym” w 87 miejscach, wspiera tekst „oryginalny” przeciwko bizantyńskiemu w 4 miejscach. Ponadto kodeks posiada 21 sobie właściwych wariantów. W oparciu o ten profil tekst rękopisu został zaklasyfikowany doV kategorii Alanda[2], jakkolwiek liczba niebizantyjskich wariantów jest stosunkowo wysoka (21 spośród 288), w porównaniu z innymi rękopisami należącymi do tej kategorii (kodeksE tylko 9 z 326)[8]. Wiele niebizantyńskich wariantów ma charakter cezarejski[8].
WedługClaremont Profile Method, tj. metody wielokrotnych wariantów, przekazuje standardowy tekst bizantyński zgodny z rodziną tekstualną Kx. Metodą tą przebadano tylko trzy rozdziały Ewangelii Łukasza (1; 10; 20), ale rozdział 10. jest niekompletny[10]. Kx oznacza standardowy tekst bizantyjski[8].
Griesbach datowałrękopis na wiek XI lub XII[11]. Scrivener datował go na wiek X[8], Gregory na IX lub X[6]. ObecnieINTF datuje go na wiek IX[2][4]. British Library datuje na wiek IX/X[5]. Pewne utrudnienie w paleograficznym datowaniu może mieć niewielki rozmiar liter i niezbyt staranny charakter pisma[8].
Na początku XVII wieku kodeks został przywieziony ze Wschodu przez Andreasa Erasmusa Seidela (wraz z kodeksemSeidelianus II)[3]. Po jego śmierci, w 1718 roku, nabył goLa Croze, królewski bibliotekarz z Berlina, który podarował goWolfowi[12] (świadczą o tym adnotacje na stronach 301, 338, 358)[5], który w 1723 rokuskolacjonował tekst rękopisu[13]. W 1721 roku Wolf posłał część kart kodeksuBentleyowi, co spowodowało rozproszenie części kart kodeksu[14]. Scrivener czyn Wolfa określił mianem „barbarzyńskiego”[15]. Większą część kart kodeksu nabył Edward Harley w 1731 roku i ta partia jest dziś przechowywana w British Library. Po jego śmierci kodeks wraz z całym księgozbiorem odziedziczyła jego żona, a następnie córka, Margaret Cavendish Bentinck (zm. 1785)[5], po czym przeszedł na własnośćBritish Museum[12]. Część zagubionych kart odnalazłTregelles w 1845 roku, gdy przeglądał pozostawione przez Bentleya dokumenty[16][12].
Wolf w 1723 roku wydał wykaz jego wariantów[13]. Wydanie jest niestaranne i łączone dla obu rękopisów (011 i 013, oznakowane jako A i B)[14][c]. Wettstein w swoim wydaniu Nowego Testamentu z 1751 wykorzystał pracę Wolfa[17]. W 1772 Griesbach przeglądał jego tekst w Mt 6,6-9,18. W 1842 rokuTischendorf skolacjonował tekst tej partii rękopisu, która należała do kolekcji Harleya[12]. Tregelles skolacjonował tekst całego kodeksu w 1847 roku[14]. Tregelles opublikował jego facsimile (patrz ilustracja)[7].
Kodeks znany byłWettsteinowi, który wciągnął go na listę rękopisów Nowego Testamentu i nadał musiglumG[18]. Pod takim samymsiglum znajduje się na liście Griesbacha[11]. Gregory w 1908 nadał mu siglum011[1].
Kodeks jest przechowywany wBritish Library (Harley 5684). Połowa jednej jego karty przechowywana jest wCambridge w (Trinity College B XVII.20)[2][4]. Kartę tę Wolf podarował Bentleyowi[8].
We współczesnych wydaniach Nestle-Alanda jest rzadko cytowany i tylkoex silentio[19]. UBS4 cytuje go jakoByz[20], które tosiglum służy do oznaczenia wszystkich rękopisów tradycji bizantyńskiej. Oznacza to, że jest cytowany tylko wtedy, gdy jest zgodny z całą grupą, do której został przypisany[21].