Coca-Cola (wUSA,Kanadzie,Australii iWielkiej Brytanii znana jakoCoke) –markanapoju gazowanego przedsiębiorstwaThe Coca-Cola Company. Powstała pod koniec XIX wieku i jest jedną z najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych marek na świecie. Od 1960 roku kształt butelki jest prawnie zastrzeżony. Coca-Cola jest jedną z ikon kultury masowej XX wieku, jak również jednym z symboliStanów Zjednoczonych.
Reklama Coca-Coli z 1900 roku przedstawiającaHildę Clark
Oryginalna receptura coca-coli została opracowana przezJohna S. Pembertona, farmaceutę zAtlanty[1]. Był to jego drugi napój na bazie liścikoki i orzechówkoli (pierwszy nosił nazwę Pemberton’s French Wine Coca)[potrzebny przypis]. Sprzedaż rozpoczął 8 maja 1886 r. na ulicy, mieszając wytworzony przez siebie koncentrat z wodą sodową, w cenie 5 centów za szklankę[1]. Początkowo sprzedaż coca-coli nie była rentowna, jednak po przejęciu jej przezAsę Candlera (który w 1893 roku zarejestrował oficjalnie markę) i jego sprawnym zabiegom marketingowym napój stał się hitem, a zyski ze sprzedaży osiągnęły 50 mlnUSD w 1912 roku. Po śmierci Candlera w 1919 przedsiębiorstwo przeszło w ręce bankiera, Ernesta Woodruffa, a później w ręce jego syna,Roberta Woodruffa, który kierował spółką do śmierci w 1985 roku.
W 1906 roku rozpoczęła się ekspansja przedsiębiorstwa poza Stany Zjednoczone. Coca-cola trafiła m.in. naKubę i doPanamy.
Coca-cola pojawiła się w butelkach w 1894 roku za sprawą dwóch przedsiębiorców, którzy otrzymali od Asy Candlera prawa do rozlewania napoju za cenę symbolicznego jednego dolara. W 1955 roku Coca-Cola pojawiła się także wpuszkach.
Napój trafił nawet doChińskiej Republiki Ludowej, gdzie w 1978 roku władze państwowe zezwoliły na jego sprzedaż.
W 1985 roku przedsiębiorstwo próbowało zmienić formułę napoju, wprowadzono ją na rynek, jednak na skutek protestów przywrócono poprzednią recepturę Coca-Coli i sprzedawano równocześnie pod nazwą „Coca-Cola Classic”. Ostatecznie nowa formuła napoju nie przyjęła się i produkcja została wstrzymana.
Diet Coke – niskokaloryczna, klasyczna wersja napoju.
Diet Coke Zesty Blood Orange – niskokaloryczna wersja napoju o smaku pomarańczowym.
Diet Coke Feisty Cherry – niskokaloryczna wersja napoju o smaku wiśniowym.
Diet Coke Twisted Mango – niskokaloryczna wersja napoju o smaku mango.
Diet Coke Ginger Lime – niskokaloryczna wersja napoju o smaku limonki i imbiru.
Diet Coke Lime – niskokaloryczna wersja napoju o smaku limonki.
Coca-Cola Life – niskokaloryczna wersja napoju, słodzona stewią.
Coca-Cola Raspberry Zero – niskokaloryczna wersja o smaku malinowym.
Coca-Cola Zero – niskokaloryczna, bezcukrowa wersja o smaku zbliżonym do oryginalnej Coca-Coli.
Coca-Cola Cherry Zero – niskokaloryczna wersja napoju o smaku wiśniowym.
Coca-Cola Peach Zero – niskokaloryczna wersja napoju o smaku brzoskwiniowym, dostępna w Polsce od 2019.
Coca-Cola Light – coca-cola bezcukru, o smaku nieco innym niż oryginalny napój. Była dostępna w Polsce w latach 1993–2016. Nadal oferowana na innych rynkach.
Coca-Cola Energy – napój energetyczny Coca-Cola.
Coca-Cola Clear – jest zupełnie pozbawiona koloru, ma zero kalorii i wyraźny smak cytryny.
Zakład Coca-Cola w WarszawieButelkowanie coca-coli w kanadyjskiej fabryce (1941)
Coca-Cola pojawiła się w Polsce tuż przed II wojną światową i była oferowana w warszawskiejAdrii[4].Napój został wstępnie zaprezentowany naTargach Poznańskich w 1957 roku. W tym czasie Coca-Cola była otwarta na uruchomienie produkcji w Polsce. Miała być wytwarzana w przedsiębiorstwie pn. Polskie Zakłady Coca-Coli na Podstawie Oryginalnej Licencji wGdańsku. Polska miała mieć prawo do eksportu Coca-Coli do innych krajówBloku Wschodniego, w tymZwiązku Radzieckiego. Zapłata miałaby następować w eksporcie gotowego produktu, a także w produkcji i eksporcie oryginalnych szklanych butelek Coca-Coli doStanów Zjednoczonych i krajów Europy Zachodniej. Mimo poparcia władz wojewódzkich i komitetu przeciwalkoholowego polskie władze centralne zablokowały projekt z różnych przyczyn (np. konieczność ustalania ze stroną zagraniczną osób w zarządzie przedsiębiorstwa)[5].
Dostępność coca-coli była więc ograniczona w następnych latach wyłącznie dosklepów walutowych. W 1972 roku dzięki umowie między władzamiPRL a koncernem rozpoczęto produkcję w kraju i zwiększono dystrybucję. Coca-cola produkowana była na amerykańskiej licencji przezBrowary Warszawskie oraz Górnośląskie Zakłady Piwowarskie wZabrzu iTychach. Obecnie produkcja napoju odbywa się w dwóch zakładach: wStaniątkach (kołoNiepołomic, kilkanaście kilometrów odKrakowa) i wRadzyminie (koło Warszawy). Do Coca-Cola HBC Polska należy również rozlewnia wód butelkowanych wTyliczu. Łącznie zakłady zatrudniają ponad 2800 pracowników, a od 1991 roku inwestycje w Polsce przekroczyły 500 mln dolarów.Zakłady Przemysłu Bawełnianego „Frotex” wPrudniku produkowały ręczniki promocyjne dla Coca-Coli[6].
Coca-Cola w latach 2017–2020 zamierza przeznaczyć kolejne fundusze na rozwój swojego oddziału i prowadzonych działań w Polsce. Tym razem na polski rynek trafi 500 milionów złotych, których inwestycja ma pomóc w uzyskaniu jeszcze większego wzrostu sprzedaży[7].
Ola Synowiec w książceDzieci szóstego słońca. W co wierzy Meksyk (Wydawnictwo Czarne, 2018) poświęciła jeden z reportaży problemom społecznym i środowiskowym, jakie powoduje Coca-Cola wśród rdzennych społeczności w stanieChiapas wMeksyku[11].
↑Vadim Makarenko: Piosenka o Coca-Cola. Wyborcza.pl, 2008-06-18. [dostęp 2020-07-05]. [zarchiwizowane ztego adresu (2015-01-06)].
↑Marci Shore,Kawior i popiół. Życie i śmierć pokolenia oczarowanych i rozczarowanych marksizmem, Warszawa, 2008.
↑Błogosławiona Coca-Cola. O coca-colonizacji meksykańskich dusz, [w:]OlaO.SynowiecOlaO.,Dzieci szóstego słońca. W co wierzy Meksyk, Wydawnictwo Czarne, 2018,ISBN 978-83-8049-704-7. Brak numerów stron w książce
.jpg)
.svg)