| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość | |
| Tytuł naukowy | |
| Alma Mater | University of Melbourne |
| Uczelnia | Waite Agricultural Research Institute, University of Adelaide, |
| Rodzice | Harry i Nora Birch |
| Krewni i powinowaci | bracia Sidney i Hugh |
| Odznaczenia | |
| m.in.Nagroda Templetona | |
Charles Birch, właśc. Louis Charles Birch (ur.8 lutego1918 wMelbourne, zm.19 grudnia2009 wSydney) –australijskiprofesorzoologii inauk biologicznych związany zUniversity of Adelaide (Waite Agricultural Research Institute) iUniversity of Sydney, członek Australian Academy of Science iAmerican Association for the Advancement of Science, członekKlubu Rzymskiego, specjalista w dziedzinieekologii populacyjnej, znany jako teolog – wyróżniony m.in.Nagrodą Templetona (1990) za tworzenie mostu między nauką i religią.
Charles Birch urodził się 8 lutego 1918 roku w Melbourne jako syn Harry’ego Bircha, bankowca urodzonego wNowej Zelandii, i Nory Birch, urodzonej wIrlandii. Miał dwóch braci – Sidneya (bliźniak) i Hugh (starszy)[1]. Bliźniacy uczyli się w Scotch College. Charles zainteresował się przyrodą pod wpływem szkolnego kolegi kolekcjonującego chrząszcze, którego naśladował. Dodatkowo zachęciła go do tego matka (m.in. kupując mu książkęR.J. Tillyarda pt.The Insects of Australia and New Zealand) oraz Mrs a'Beckett – ulubiona nauczycielka biologii, podziwiana też jako matka czołowego wówczaskrykiecisty zWiktorii –Teda a'Becketta[2][3].
Początkowo zamierzał studiować medycynę, jednak ostatecznie zdecydował się na kierunek rolniczy (licząc na możliwość późniejszego zatrudnienia wColonial Service). W przyszłości nie żałował tego wyboru, ponieważ studia rolnicze pozwoliły mu zdobyć praktyczną wiedzę m.in. z zakresugleboznawstwa iklimatologii, potrzebną w czasie badań ekologicznych. Studia skończył wUniversity of Melbourne uzyskująctytułBSc nauk rolniczych w roku 1939[2][4].
Po ukończeniu studiów rolniczych w University of Melbourne otrzymał stanowisko pracownika badawczego w Waite Agricultural Research InstituteUniwersytetu w Adelaidzie, gdzie wspólnie z przyjacielem z Melbourne – kolekcjonerem chrząszczy, a w Adelaidzie również opiekunem naukowym – rozpoczął karieręentomologa[5]. TytułMSc otrzymał w roku 1941[6]. W latach 1946–1947 odbył zagraniczne staże naukowe, m.in. wUniversity of Chicago i w Department of Zoological Field StudiesOxford University, gdzie zajmował siędynamiką populacji zwierząt wspólnie zCharlesem Eltonem[6]. Po uzyskaniu w roku 1948 stopniaDSc przeniósł się doUniversity of Sydney, w którym osiągał kolejne szczeble kariery zawodowej. Od roku 1960 do 1963 zajmował stanowiskoprofesora zoologii, a w latach 1963–1983 był profesorembiologii. W roku 1983 przeszedł na emeryturę, lecz nadal pracował jakoprofesor emeritus[2].
Utrzymywał szerokie kontakty międzynarodowe; odbył m.in. staż naukowy wColumbia University jako stypendystaFundacji Fulbrighta (1954) oraz byłwizytującym profesorem biologii wUniversity of São Paulo (1955), zoologii wUniversity of Minnesota (1957) i genetyki wUniversity of California wBerkeley (1960)[6][1].
W pierwszych 6 latach pracy naukowej brał udział m.in. w entomologicznych badaniachekologiiAustroicetes cruciata, prowadzonych przede wszystkim wAustralii Południowej. Program, którego kierownikiem byłHerbert Andrewartha, miał przede wszystkim cel praktyczny – znalezienie metod zahamowania groźnej dla uprawgradacjiszarańczowatych (Acrididae). Poszukiwano również sposobów zabezpieczania przed szkodnikami (np.wołek zbożowy) ziarna gromadzonego wsilosach. Charles Birch zaobserwował zależność szybkości rozwoju populacji szkodników od fizycznych warunków w masie zboża (temperatura, wilgotność), co ułatwiło zabezpieczanie zbiorów, a poza tym – sformułowanie ogólnych teorii dotyczących zależności szybkości wzrostuliczebności populacji odczynników niezależnych odzagęszczenia[5]. Podobne prawidłowości były obserwowane przez Andrewarthę i Bircha również w czasie badań populacjiwciornastkówThrips imaginis w ogrodzie różanym rezydencji Dyrektora Waite Institute (zob.tematyka badań H. Andrewarthy). Wyniki pomiarów i obliczeń statystycznych zostały opisane w dwóch książkach Andrewarthy i Bircha:The Distribution and Abundance of Animals (1954) iThe Ecological Web (1984). Dzięki tym pracom ich autorzy są uważani za twórców nowej szkołyekologii populacyjnej, do czasów współczesnych polemizującej ze szkołąA. J. Nicholsona, według której decydujące są czynniki zależne od zagęszczenia[7][8].
Po przeniesieniu się do University of Sydney Ch. Birch zajął się ekologią szkodników drzew owocowych uprawianych wQueensland. Badał m.in.zasięg małychmuchówek, należących dorodzajuDrosophila (np.Drosophila willistoni). Próbując wyjaśnić, jakieprzystosowania tych owadów umożliwiają im szybkie rozprzestrzenianie się, zainteresował sięekologią ewolucyjną igenetyką. W tym okresie pracy naukowej ważnym czynnikiem była przyjaźń ze specjalistą w tych dziedzinach,Theodosiusem Dobzhanskym, zainteresowanym również zagadnieniami populacjologii[9]. Wielkim uznaniem Ch. Birch darzył też innego genetyka,Sewalla Wrighta[10].
Charles Birch był w młodości fundamentalistą religijnym (należał do stowarzyszeniaStudent Christian Movement, respektującego sztywne zasady ewangeliczneanglikańskiego Melbourne), jednak z czasem dostrzegł alternatywy dla tak rozumianegochrześcijaństwa. Stał się bardziej liberalny, co bywało uważane za odejście od chrześcijaństwa. Wyrażał opinię, że naukowcy mają tendencję do skupiania się na wąskim obszarze własnej specjalności, podczas gdy prawdziwa nauka powinna obejmować zakres szeroki, w tym wiele pojęć z zakresufilozofii,etyki ireligii, które współcześni naukowcy często odrzucają jako nieobiektywne[11]. Był pod bardzo silnym wpływem filozoficznych koncepcjiAlfreda N. Whiteheada iCharlesa Hartshorne’a (zob.teologia procesu,filozofia procesu)[10].
Nie zamykając się w ramach swojej wąskiej specjalności naukowej Ch. Birch m.in. organizował akcje sprzeciwu wobecwojnie w Wietnamie, przez wiele lat działał wWayside Chapel[12], był jednym z głównych uczestników ruchu „Zero Population Growth”, który miał wielu zwolenników w Australii[1]. DoŚwiatowej Rady Kościołów (World Council of Churches) zaprosiła goMargaret Mead[13], jako inicjatorka utworzenia programu poświęconego nauce, technologii i przyszłości. W tym programie Birch działał przez 20 lat (przez 13 lat pełnił funkcję wicemoderatora)[1]. Uczestniczył w debatach na temateksplozji demograficznej wraz zPaulem R. Ehrlichem (autorem książkiThe Population Bomb, 1968)[14]. W czasie piątego Zgromadzenia Ogólnego (Nairobi, 1975) po raz pierwszy publicznie użył określenia „ekologicznie zrównoważone społeczeństwo”, które szybko weszło do codziennego słownictwa[1].
L. Charles Birch jest autorem 9 książek i ok. 150 innych publikacji[1].
L. Charles Birch otrzymał m.in.[6][17]:
Wyrazem starań o zachowanie pamięci o jego dokonaniach jest film biograficzny z roku 1997,Charles Birch, scientist and theologian (1997), należący do serii poświęconej wybitnym współczesnym Australijczykom (Australian Biography, Film Australia)[17].
Louis Charles Birch nigdy nie był żonaty. Zmarł w Sydney 19 grudnia, po krótkiej chorobie[18]. Jego starszy brat, Hugh (w czasieII wojny światowej pilotRAAF) zmarł w roku 1996[6]; brat-bliźniak Sidney i bratowa (Jenny) przeżyli go[6][1].