.jpg)
Cenote [seˈnoˌte], z językamayadzonot – odmianalejów zapadliskowych charakterystyczna dla równin wapiennychMeksyku iKuby. Leje te mają kolisty kształt i pionowe ściany i wypełnione są wodą do zwierciadławód podziemnych[1].
Ze względu na ograniczone opady i brak rzek, cenoty były dlaMajów podstawowym źródłem wody i to przez cały rok. Duże miasta, takie jakChichén Itzá budowano więc wokół tych naturalnych studni. Niektóre z nich pełniły również ważną rolę rytualną, związaną z kultem boga deszczu i wodyChaaka, który zgodnie z dawnymi wierzeniami, miał w takich studniach krasowych mieszkać[2]. Wierzono również, że studnie te prowadzą w zaświaty[3][4]. Dokonywano również ofiar z ludzi. Znaleziska archeologiczne obejmują zarówno liczne szkielety, jak i przedmioty związane z kultem[5]. Na przykład na terenie świętej cenoty (cenote sagrado) na terenie strefy archeologicznej Chichén Itzá, znaleziono liczne ludzkie szczątki, z czego około 80% kości pochodziło od dzieci w wieku pomiędzy 3 a 11 rokiem życia[3].
Współcześnie wiele z cenotów zostało zaadaptowanych przez człowieka do celów rekreacyjnych i turystycznych – w tym m.in. do zwiedzania, zażywania kąpieli, czy też do nurkowania[6].
