Castellania (malt.Il-Kastellanija;wł.La Castellania), oficjalnie znany jakoCastellania Palace (malt.Il-Palazz Kastellanja,wł.Palazzo Castellania) – były budynek sądowy orazwięzienie wValletcie naMalcie. Zbudowany przezZakon Joannitów pomiędzy rokiem 1757[a] a 1760 na miejscu wcześniejszego, zbudowanego w roku 1572, budynku sądowego.
Pałac zbudowany wstylu barokowym według projektu architektówFrancesco Zerafy iGiuseppe Boniciego. Jest to znaczący budynek przy Merchants Street, z ozdobną elewacją i wyszukaną marmurową częścią centralną. Wnętrze zawiera byłe sale sądowe, kaplicę, cele więzienne, statuębogini sprawiedliwości na głównej klatce schodowej, oraz ozdobną fontannę na dziedzińcu.
Od późnych lat XVIII wieku aż po wczesny wiek XIX budynek znany był pod wieloma nazwami, m.in.Palazzo del Tribunale,Palais de Justice orazGran Corte della Valletta. W wieku XIX został uznany za niewystarczająco duży, i pomiędzy rokiem 1840 a 1853 sądy stopniowo przenosiły się doAuberge d’Auvergne, pozostawiając budynek zaniedbanym. Po jakimś czasie przekształcony został w centrum wystawowe, budynek z mieszkaniami do wynajęcia i szkołę.
W roku 1895 umieściło się w nim główne biuro Departamentu Zdrowia Publicznego. Departament został w końcu przekształcony w ministerstwo zdrowia Malty (dziś znane jakoMinistry for Health, the Elderly and Community Care), które wciąż mieści się w Castellanii. Na parterze budynku znajdują się sklepy, zaś pozostałości laboratorium sirThemistoklesa Zammita mieszczą się teraz na drugim piętrze budynku, tworzącThe Brucellosis Museum, na którego zwiedzanie można się umówić.
Instytucja sądów ustanowiona została na Malcie po przybyciu Zakonu na wyspę w roku 1533, podczas rządów Wielkiego MistrzaPhilippe de L’Isle-Adama[7][8] i jest czasem nazywana dla odróżnieniaMagna Curia Castellaniæ Melitensis[9]. Pierwotnie sądy i trybunały mieściły się wbudynku wBirgu[10][11]. Instytucja wzorowana była na sycylijskim systemie prawnym[7][9], na jej czele stałkasztelan (castellan), który był rycerzem Zakonu[12][13][14]. Kiedy pokazywał się publicznie, poprzedzany był zawsze przezpazia, niosącego rózgę – symbol jego pozycji – na poduszce. To dało początek jego przezwiskucaptain of the rod (kapitan rózgi)[15].
W skład instytucji wchodziło dwóch sędziów, po jednym dla sądu cywilnego oraz kryminalnego[4][16][17]. Byli onirodowitymi Maltańczykami, zajmowali się sprawami, które miały miejsce w Valletcie,Florianie orazThree Cities[18][19][20]. Sekretarz (cancelliere), odpowiedzialny był za przyjmowanie i przechowywanie akt sądowych, rejestrowanie wyroków wydanych przez sędziów oraz nadzór nad pozostałymi pracownikami sądów[21]. Wielki Wicehrabia (Gran Visconte) koordynował pracę policji[22], aCapitani di notte wykonywał wyroki. Wśród innych pracowników był urzędnik, który pilnował, aby więźniowie byli dobrze traktowani, pracownicy archiwum oraz adwokaci, odpowiedzialni za pomoc prawną[4][23]. Raz w tygodniu sporządzano raport dla Wielkiego Mistrza, informujący o sprawach rozpatrywanych przed trybunałami sądowymi[24].
Castellania była najwyższym sądem na wyspie[18][25], stąd nazywana byłaGran Corte[26][27]. Wielki Mistrz miałwładzę absolutną w kierowaniu tą instytucją[18].Stolica Apostolska domagała się lepszych wyroków[28], jak np. podczas sporu z dworem biskupim[29], lecz powołując się na "książęcą"suwerenność Wielki Mistrz nie uległ naleganiom[30]. Wraz z obecnościąInkwizycjiStolica Apostolska uważała Maltę za swojąkolonię[31]. W tym czasie Castellania została uznana za sąd świecki[32], i prawo zostało zmodyfikowane przez Wielkiego Mistrza[33].
Po przeniesieniu przez Zakon swojej siedziby doValletty, w nowej stolicy zbudowana została nowa Castellania[18][34]. Tymczasem, w roku 1574, oryginalna Castellania w Birgu przekształcona została wpałac Inkwizytora[35]. Oprócz pełnienia funkcji siedziby sądu[36][37], Castellania służyła również jako więzienie, gdzie przetrzymywano podejrzanych oraz skazanych[9]. Budynek Castellanii ujęty był na oryginalnych planach Valletty[38][39]. Jednym z miejsc, gdzie planowano zbudować Castellanię był teren zarezerwowany dla zajazdówjęzyków, znany jakoCollacchio, lecz ograniczony dostęp do tego obszernego terenu w Valletcie był niepraktyczny, i w sumie porzucono ten zamysł[40]. Budynek pierwszej Castellanii powstał w roku 1572, podczas rządów Wielkiego Mistrzade la Cassière[9], i był zaprojektowany przezGirolamo Cassara, podobnie jak inne budynki Valletty w drugiej połowie XVI wieku[41]. Budynek miał wygląd wojskowy, z narożnikami wzmocnionymi masywnymi blokami, typowymi dla Cassara[42].
Pierwsza Castellania Valletty została, z rozkazu Wielkiego MistrzaManuela Pinto, zburzona w połowie XVIII wieku[43][44]. Istnieją informacje, oparte jedynie na przekazach ustnych, że w XVIII wieku, w latach 1757-1760, sądy i trybunały mieściły się w budynku przy 254, St. Paul’s Street (dziś znanym jakoEurope House, a zajmowanym przez biuraKomisji Europejskiej iParlamentu Europejskiego), jednak traktowane jest to jako pogłoska[45].
Nowybarokowy budynek postawiony został na miejscu pierwszej Castellanii[46][47][48] przez tego samego Wielkiego Mistrza, dając zatrudnienie znacznej ilości ludzi[49], na co Pinto miał nadzieję[50] rozpoczynając prace w roku 1757[51][a]. Podczas trwania budowy więźniowie trzymani byli wtorre obokPorta Reale[52][53], prawdopodobnie wieżySaint James Cavalier[52][54]. Nowa Castellania zbudowana została według projektu architektaFrancesco Zerafy[55][56][57], który zmarł przed jej ukończeniem, a jego miejsce zajął architektGiuseppe Bonici[58][59]. Budowla została ukończona w roku 1760[60][61], wewnętrzna kaplica zostałakonsekrowana 15 listopada tego samego roku[52][62]. Więźniowie zostali przeniesieni do nowego więzienia trzy dni później, 18 listopada 1760 roku[52][63].
W XVIII wieku, z racji mieszczenia sądów i trybunałów, budynek znany był jakoCorte della Castellania (z odmianami) lubPalazzo del Tribunale[64]. Popularnie nazywany byCourt of the Grandmaster (Sąd Wielkiego Mistrza)[65], prawdopodobnie dla odróżnienia go od sądów Inkwizycji i biskupa[29].
Do budowy użyto miejscowegowapienia, a głównyportyk udekorowany zostałmarmurem karraryjskim[66]. Niektóre bloki marmurowe zabrane zostały z ruinświątyni Prozerpiny, antycznej świątyni rzymskiej wMtarfie, odkopanej w roku 1613[67][68][69]. Rzemieślnikiem, pracującym nad dekoracyjnymi rzeźbami fasady Castellanii oraz kaplicy, był mistrz Gian (lub Giovanni), znany jakoPuglisi, neapolitańskibuonavoglia (wioślarz na galerach[70][71][72])[73][52]. Był on pierwszym oskarżonym o morderstwo i skazanym na śmierć przez powieszenie, sądzonym w nowej Castellanii 15 grudnia 1760 roku[74][75]. Przebudowując pałac Pinto chciałuwszechobecnić[76] swoje heraldyczne półksiężyce[77] na wewnętrznym i zewnętrznym wystroju budynku, aby pochwalić się swoimabsolutyzmem izamożnością[77][78].Jakiś czas po zakończeniu budowy artysta Tiepolo Favray opisał budynek[79] i rozpowszechnił informacje o nim wśród europejskich monarchów, porównując go do odpowiadającego oczekiwaniom większości potężnych narodów[80].
W Castellanii używano dzwonów, aby przyciągnąć ludzi i poinformować ich o mającym nastąpić wydarzeniu, jak np. ogłoszenie wyroku skazującego[81][82]. Aby móc działać nawodach maltańskich każdystatek handlowy był zobowiązany przez prawo do zarejestrowania się w Castellanii i wniesienia obowiązkowej opłaty w wysokości co najmniej 10 grani, w zależności od wielkości statku i jego przeznaczenia[83].
Wnętrze Castellanii
W roku 1774 zaistniał niezwykły (jak na tamte czasy) przypadek, kiedyosoba interpłciowa, 17-letnia Rosa Mifsud zLuqa, wystąpiła do sądu o uznanie jej za mężczyznę[84], i zezwolenie na noszenie ubrań męskich, zamiast kobiecych, które ubierała od urodzenia[85]. Sąd powołał dwóch ekspertów, by przeprowadzilibadanie fizykalne[84][85]. W tej sprawie przedstawiono szczegółowy opis pracy ekspertów, podobnie jak współcześnie[85]. Ekspertami byli naczelny lekarz oraz naczelnychirurg, obaj pracujący wSacra Infermeria[85]. W wyniku oględzin medycznych Wielki Mistrz podjął decyzję, że Mifsud może nosić odtąd jedynie męskie ubrania[84]. Decyzja została powzięta po powołaniu przezsąd apelacyjny siedmiu innych ekspertów medycznych, którzy zgodzili się z obserwacjami poczynionymi przez swoich dwóch poprzedników[85][86].
Popowstaniu księży w roku 1775, trzech przywódców rebeliantów zostało straconych bez uczciwego sądu. Wyroki śmierci zostały podpisane przezCastellano z rozkazu Wielkiego MistrzaFrancisco Ximenesa de Texady[9][87]. Przed osądzeniem niektórzy księża i klerycy, uczestnicy powstania, zostali zamknięci w tajnych celach w pobliżu sali sądu, niektórzy w lochach Castellanii, inni w kilku budynkach Valletty[54]. Wszyscy ci aresztanci zostali zapisani wLibro del Carcerati Della Magna Curia Castellania. Wśród nich był Gaetano Mannarino, przywódca powstania[54][88]. Niektórzy z nich zostali skazani na śmierć przezuduszenie w lochach budynku sądu[89][90]. Cały proces był niezgodny z procedurą sądową na Malcie, gdyż kapłani nie podlegali sądownictwu cywilnemu, lecz sądowi biskupiemu[89][87].
W roku 1784 Wielki MistrzEmmanuel de Rohan-Polduc wprowadziłCode de Rohan (Kodeks de Rohana), który obejmował głównie prawo karne[22]. Kodeks zawierał wcześniejsze przepisy prawa, wprowadzone przez byłych wielkich mistrzów, lecz z bardziej liberalnym podejściem. Ustanawiał również standardowe, z pewną elastycznością, przepisy dotyczące adwokatów[91]. Był on następnie zmieniany przy użyciubandi (komunikatów, obwieszczeń)[22].
Mikiel Anton Vassalli był więźniem wKlistanija pod koniec okresu rządów Zakonu św. Jana. Był oskarżony o rozpowszechnianie idei rewolucyjnych w czasie urzędowania Wielkiego MistrzaHompescha. Vassalli zaprzeczył oskarżeniom i pozostał w więzieniu. W międzyczasie odwiedził go ojciec Fortunata Panzavecchi. Podczas obiadowania ze strażnikami poczynił notatki z rozmów, jakie przeprowadził z Vassallim. Rzuciły one więcej światła na życie Vassalliego, który po śmierci stał się narodowym maltańskim lingwistą[92].
W czerwcu 1798 Maltę najechały wojskapierwszej Republiki Francuskiej, w rezultacieokupacji Malty przez Francuzów Zakon został usunięty z wyspy[34]. Francuzi zreformowali system prawny,Magna Curia Castellaniæ została zastąpiona przezTribunale Provisorio orazTribunale Civile di Prim'Instanza[93]. StanowiskoCastellano (kasztelana) zostało zniesione, a sędziowie byli nominowani przezCommission de Gouvernement (Komisję Rządową). W czasie lat okupacji francuskiej budynek był znany jakoPalais de Justice[9]. Nie mniej niż trzy pełne pojemniki srebra, należącego doMonte di Pietà i przechowywanego w Castellanii, zostały zabrane 8 listopada 1878 roku przez Francuzów oraz przetopione, aby wybić z nich monety do wynagrodzeniajakobinów. Był to jeden z serii przypadków, które uruchomiły powstanie Maltańczyków[94]. Francuski system prawny nie funkcjonował wystarczająco długo, aby wpłynąć w tym czasie na sądownictwo maltańskie[95].
Po wygranympowstaniu przeciw rządom francuskim, w roku 1800 Malta stała siębrytyjskim protektoratem[9][96], Castellania stała się znana jakoGran Corte della Valletta[93]. Na propozycjęMaltańskiego Kongresu Narodowego do kanonów prawa zostały przywrócone ponowniestarożytne prawa orazCode De Rohan[96][97]. Vassalli został powtórnie aresztowany podczas powstania[92], i był przetrzymywany w Castellanii od 16 września 1800 roku[98][99] aż do uwolnienia 15 stycznia 1801 roku[100][101]. Podczas pobytu w więzieniu, Vassalli czytał współwięźniom poarabsku i głosowo tłumaczył namaltański fragmentyKoranu. Księga Koranu, w skórzanej oprawie, została znaleziona przez Brytyjczyków w bagażach Vassalliego, podczas kontroli przy przekraczaniuPorta Reale[92].
Podobnie, jak inne budynki publiczne, Castellania była zamknięta w czasiezarazy w latach 1813–14, i była używana w szczególnych przypadkach, dotyczących samej zarazy[9]. Kiedy epidemia ustąpiła, Castellania powróciła do wykonywania swych obowiązków jako budynek sądu oraz miejsce odosobnienia dla oskarżonych, oczekujących na rozprawę[102]. Sądy maltańskie stały się podmiotami brytyjskimi 5 października 1813 roku, kilka miesięcy przedpokojem paryskim 1814 roku, kiedyMalta stała się kolonią Korony brytyjskiej[96]. W tym momencie Brytyjczycy, pod przywództwem gubernatoraThomasa Maitlanda, przyjęli ujednoliconą mieszankęprawa cywilnego, zawierającegoprawo rzymskie,Kodeks Napoleona orazprawo kontynentalne[96]. Wprowadzenie tego systemu powierzono adwokatowi koronnemuAdrianowi Dingli[96]. Reformy te pozostają podstawą dzisiejszegoprawa maltańskiego[96]. Przed rokiem 1814 zlikwidowane zostały wszelkie rodzaje tortur, jednakże jakiekolwiek działania prowadzące do buntu mogły być stłumione siłą[22].
Kiedy w Castellanii mieściły się sądy oraz więzienie, część budynku używana była do innych celów. Do roku 1773 mieściła się tamMonte di Pietà[62]. Od roku 1814, kiedy Malta stopniowo przekształcana była w brytyjską kolonię[103],komendant policji Francesco Rivarola[103] miał w Castellanii swoje biuro jakoDeputy Inspector General of Executive Police (Zastępca Inspektora Generalnego Policji Wykonawczej)[104]. W XIX wieku biuro policji przeniesione zostało dopałacu gubernatora[104][103]. Jak opublikowano wMalta Government Gazette 21 października 1829 roku, Malta przyjęła systemławy przysięgłych w sprawach dotyczących morderstw[105].
W czasie rządów rycerzy Joannitów[106], podczas okupacji francuskiej, protektoratu brytyjskiego, do przynajmniej roku 1879, kiedy sądy już zostały wyprowadzone z budynku, głównym językiem używanym w sądach byłwłoski oraz w niektórych przypadkach łacina[107][108]. Nawet kiedyjęzyk francuski został ustanowiony jedynymjęzykiem oficjalnym(inne języki) na Malcie, zrobiono wyjątek dla sądów, ponieważjęzyk włoski przeważał w oficjalnymżargonie sądowniczym[108]. Starania Brytyjczyków, aby używać na Malcie języka angielskiego w czasach protektoratu i wczesnych lat kolonializmu zawiodły, głównie z powodu oporu rodzin szlacheckich. Sąd najwyższy zasugerował, aby rozprawy odbywały się w języku angielskim, aby zachęcić sędziów do uczenia się i używania tego języka, lecz spełzło to na niczym[107][109]. Tak podczas okupacji francuskiej, jak i okresu brytyjskiego, wyroki sądu najwyższego ogłaszane były po włosku oraz w drugim, preferowanym przez władze, języku – francuskim lub angielskim[107][108]. Podczas całego okresu działalności sądów w Castellanii nie brano nigdy pod uwagę używaniajęzyka maltańskiego w sądach[107].Kwestia językowa nie została rozwiązana aż do XX wieku, kiedy zmieniono przeznaczenie budynku[110].
Po roku 1840 uznano, że budynek nie jest odpowiedni do celów sądowych[9], w tymże roku sądy cywilne przeniesione zostały doAuberge d’Auvergne[111]. Sądy kryminalne oraz biuro policji zostały również przeniesione do zajazdu w roku 1853[112][113], a Castellania, jak opublikowano w „Governor Ordinance” nr 11 z 5 maja 1852 roku, przekształcona została wkasyno wojskowe dlaMaltese Militia Force[114]. Wiadomo, że budynek był zajmowany przez siły zbrojne stacjonujące w Valletcie i Florianie przynajmniej do roku 1854[115]. Później znajdowało się tutaj centrum wystawowe, wynajmowany był na mieszkania, oraz mieścił rządową szkołę średnią dla dziewcząt[116]. Służył również jako kwatera głównaSt. John Ambulance Association[63].
Budynek stał się siedzibą szefa rządowego urzędu medycznego (Chief Government Medical Officer) w roku 1885[116][76]. 10 kwietnia 1895 rokuGerald Strickland przeniósł do budynku główne biuro Wydziału Zdrowia Publicznego (Public Health Department)[62]. Oba te urzędy połączyły się w roku 1937 w Wydział Medycyny i Zdrowia (Medical and Health Department)[117][118]. W latach 1904–1906 w Castellanii pracowała Mediterranean Fever Commission (MFC)[119][110], i 14 czerwca 1905 roku lekarz w niej pracujący, sirThemistocles Żammit, odkrył przyczynęgorączki maltańskiej (znanej też pod innymi nazwami)[120][121].
W czerwcu 1904 roku, przeprowadzając badania, Zammit zauważył, że pięciu członków tej samej rodziny w tym samym czasie zachorowało po spożyciu świeżegoniepasteryzowanego mleka koziego[122]. Zammit zdecydował się kupić zdrowe kozy i przetestować je. W ten sposób odkrył przyczyny choroby[123].David Bruce, który przewodniczył MFC, nie był przychylny eksperymentom zaproponowanym przez Zammita. Jednakże, gdy eksperyment potwierdził odkrycie, Bruce próbował zdyskredytować Zammita przypisując całą zasługę sobie[124]. Rola Zammita była pomniejszana lub wręcz ignorowana. Dało to efekt – choroba nazwana zostałabrucellosis od imienia Bruce’a[125].
W roku 1980 laboratorium na drugim piętrze Castellanii, które było używane przez Malta Fever Commission, zostało odrestaurowane i przekształcone wThe Brucellosis Museum (Muzeum Brucelozy), i jest teraz otwarte dla zwiedzających po uprzednim umówieniu wizyty[126]. W okresie brytyjskim niektóre więzienne cele zmodyfikowano i przekształcono w biura rządowe, którymi pozostały do dzisiaj[127]. Inne części wnętrz Castellanii, w tym kaplica i jedna z więziennych cel, zostały odrestaurowane w latach 90. ubiegłego wieku[73]. Cela ta pokazana jest na frontowej okładce książki Williama ZammitaKissing the Gallows: A Cultural History of Crime, Torture and Punishment in Malta, 1600–1798[128][81]. Później, w latach 1990., planowano odnowić fasadę budynku, lecz nie zrobiono tego[129][130]. Aktualnie planuje się ją odnowić jako część projektuValletta 2018 –Europejska Stolica Kultury[131]. Budynek widoczny jest na fotografii z końca XIX wieku, kiedy na części St. John Street mieściło się biuro kompanii gazowniczej, a na Merchant's Street sklepy[132][133]. W XIX wieku powożącykaleszami byli zobowiązani do rejestrowania w Castellanii swoich pojazdów, oraz zaopatrzenia ich wtablice rejestracyjne[134].
We wczesnych latach XX wieku, w tajemnicy przed wszystkimi, w tym jego rodziną, uwięziony został przez Brytyjczyków w Castellanii socjalistyczny patriota maltańskiManwel Dimech. 5 września 1914 roku został zmuszony do emigracji, z której nigdy nie powrócił[135]. NaVictoria Gate, którą Dimech musiał przekroczyć przed wejściem na pokład statku, znajduje się tablica, upamiętniająca ten epizod[136]. Uwięzienie Dimecha oraz jego wygnanie za granicę uważane jest za dziejową niesprawiedliwość okresu brytyjskiego[137].
Od roku 1921[9] w budynku mieściło się maltańskie ministerstwo zdrowia[138], które było znane przez wszystkie te lata pod różnymi nazwami (aktualnie Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej –Ministry for Health, the Elderly and Community Care)[9]. Na parterze mieści się kilka sklepów[139], które oryginalnie powstały, aby zwiększyć zatrudnienie[44]. Reszta budynku na co dzień nie jest ogólnie dostępna, poza specjalnymi okazjami, takimi jak Notte Bianca[140]. W roku 2007 ministerAustin Gatt zaproponował, aby umieścić w budynku muzeum maltańskiej historii prawnej i politycznej, jednakże bez sukcesu[141].
Castellania uznawana jest zaarcydzieło architektury, zaprojektowane za rządów Wielkiego Mistrza Pinto[51][149], będąc najbardziej oryginalnym świeckim nienaruszonym przykłademmaltańskiej architektury baroku[150][151][78] orazrelikwiąwczesnej nowożytności pod rządamiZakonu św. Jana[152]. Posiada wyszukaną, imponującą fasadę[153] o proporcjach podobnych doauberge[77], i jest wyróżniającym się budynkiem na tym terenie[76][154][155]. Jest wysoki na dwie kondygnacje[156], będąc zbudowany po trzech stronach małego dziedzińca. Chociaż budynek powstał na planie asymetrycznym, fasada od strony Merchants Street jest symetryczna[157][158][159]. Projekt wyróżnia się wspaniałymikrawędziami, wyprowadzonymi na zewnętrzną stronę[160].
Na głównej fasadzie, w jej części centralnej, znajduje się zakończone łukiem centralne wejście, umieszczone w potrójnie wklęsłej części[161] ze skupiskiempilastrów[156][42], ponad którymi biegniegzyms[156][161]. Powyżej otoczony żelazną balustradą balkon, na który prowadzi wejście z sali dawnego sądu kryminalnego[156]. Heraldyczny półksiężyc z herbu Wielkiego Mistrza Pinto zdobi główny portal[44], a poniżej balkonu umieszczona jest tablica pamiątkowa z tekstem[162][163]. Głosi on[62][164]:
DEO OPT. MAX. EMMANUEL PINTO M.M. ET PRINCEPS HUNC UTRIUSQUE JUSTITIÆ LOCUM VETUSTATE PROPE LABENTEM, AD TERROREM POTIUS, QUAM AD POENAM A FUNDAMENTIS, ÆRE PROPRIO ANNI FERE SPATIO RENOVAVIT AUXIT, ORNAVIT MDCCLVIII
Boczna ściana od strony St. John’s Street, po prawej stroniepręgierz. Za balustradą widocznyNelson’s Hook (hak Nelsona).
Balkon jest zwieńczony niszą zalegorycznymi figurami Sprawiedliwości i Prawdy[153][165][166], jak też rzeźbami uskrzydlonej postaci kobiecej orazputto[74][156]. Niektóre części rzeźb, jak np. waga trzymana przez „Lady Justice” zaginęły[157][158]. Miejsce pomiędzy figurami zajmowało popiersie Pinto oraz jego herb, lecz zostały one usunięte w czasie okupacji francuskiej na Malcie lub na początku XIX wieku[139]. Nie wiadomo, jak wyglądało wzmiankowane wyżej popiersie, chociaż mogło być podobne do rzeźby umieszczonej na fasadzieAuberge de Castille. W każdym wypadku było ono wykonane prawdopodobnie zbrązu i umieszczone na marmurowejplincie, wciąż się tam znajdującej. Podobnie do innych popiersi z tego okresu, mogło być dziełemJacques’a Saly(inne języki)[167].
Parter od strony Merchants Street został zaprojektowany, aby pomieścić osiem sklepów[168], po cztery z każdej strony głównego wejścia[157][158]. Nad każdym sklepem znajduje się dodatkowe pomieszczenie, do którego wchodzi się pospiralnych schodach. Pomieszczenie to pomyślane było jako mieszkanie dla właściciela sklepu[44]. Pokoje te mają po jednym kwadratowym oknie, umieszczonym nad każdym wejściem do sklepu[156][157][158]. Okna ozdobione są symbolicznymi półksiężycami Wielkiego Mistrza Pinto[44]. W pewnym czasie do jednego z pomieszczeń sklepowych zostało przebite wejście z głównego budynku, aby mogły one być używane jako biura Ministerstwa Zdrowia[169].
Boczna ściana wzdłuż St. John’s Street nie jest tak ozdobna jak fasada, i zawiera kilka drewnianych oraz otwartych balkonów. Od tej strony budynku ulokowane jest wejście do cel więziennych Castellanii[81][157][158]. Znajdują się tam też sklepy o zróżnicowanych elewacjach[170].
Na narożniku budynku, przy zbiegu Merchants Street i St. John’s Street znajduje się cylindrycznycokół o wysokości ok. 3 metrów. Oryginalnie służył on jakopręgierz[171], gdzie więźniowie byli publicznie upokarzani[152]. Skazani za poważniejsze przestępstwa byli chłostani[172] lub torturowani przy użyciucorda przy pręgierzu[157][158]. Skazanych na śmierć wieszano poza murami Valletty, w okolicach St. Jacob Bastion[173]. WedługLouis de Boisgelin(inne języki), historykaZakonu[134] w czasie ostatnich trzech dnimaltańskiego karnawału(inne języki) mieszkańcy „przywoływali” antyczną rzymską tradycję, zawieszając nad pręgierzem kamień (zamiast człowieka) i uderzali w niego, co symbolizowało wstrzymanie wykonywania kar podczas tych dni[174][175][176].
W pobliżu pręgierza umocowany jest w ścianie Castellanii żelazny hak. Według tradycji, mógł on być używany do podniesienia największego dzwonu pobliskiejkatedry św. Jana, lecz dziś jest to uznawane jako mało prawdopodobne[177]. Najbardziej prawdopodobnym jest, że był on wykorzystywany do przywiązywania więźniów skazanych na pręgierz[178][179][180] W roku 1803Horatio Nelson, wyzwany, rzekomo przecisnął się przez ten hak, który pobitwie pod Trafalgarem zaczął być znany jakoNelson’s Hook (hak Nelsona)[181]. Stało się tradycją dla marynarzyRoyal Navy stawiać zakłady a potem płacić za drinki kolegom, którzy dali radę przecisnąć się przez ten hak. Młodsi oficerowie rzekomo mieli duże szanse na promocję, jeśli „zaliczyli” ten test[182][183][184].
Były sąd kryminalny, znany oryginalnie jakoAula Criminale della Gran Corte della Castellania[185]
We wnętrzu Castellanii znajdują się biura, sale sądowe, kaplica oraz cele więzienne[102]. Na klatce schodowej wiodącej do byłych sal sądowych stoi na piedestale duża statua przedstawiającaboginię sprawiedliwości[186] lubAstraję z opaską na oczach i wagą[73][187][188]. Autor rzeźby jest nieznany[189]. Klatka schodowa jest bardzo majestatyczna[190].
Najbardziej ozdobionym pomieszczeniem w budynku jestSala Nobile (Sala Szlachecka) na pierwszym piętrze, która oryginalnie była salą sądową[191], a która teraz jest salą spotkań[140][192]. W tej sali sędziowie oraz nominowane Kolegium Adwokatów zasiadali w „ławie sędziowskiej(inne języki)” o kształcie platformy, będąc ubrani w typowe jedwabne stroje z tego okresu. Adwokaci byli nominowani i odwoływani wedle uznania Wielkiego Mistrza. 14 sierpnia 1832 roku, kiedy Malta była kolonią brytyjską, wprowadzony został podobny system, znany jakoKing’s Counsel/Queen’s Counsel (Rada Króla/Rada Królowej). Przetrwał on jedynie siedem lat[193]. W sali tej znajdują się herbyCastellanii, przedstawione na górnej części ścian[118][139]. Jest ich tam w sumie 105, należały do Castellanii od roku 1609 do 1798, kiedy jej rola została zniesiona[194].
Napis, znaleziony nakartuszu ponad głównym wejściem do sali, brzmi[195]:
HIC SUNT CAUSIDICI HIC ROSTRA HIC SUBSELLIA IUDIS QUIS POSUIT. PINTI. ET PRINCIPIS ÆQUUS AMOR (co znaczy:Oto sądy prawa, siedziba sędziów i obrońców, ustanowione przez Księcia Pinto, z jego umiłowania sprawiedliwości)
Kaplica była poświęconaMatce Boskiej Bolesnej (nazywanej teżMadonna di Pietà lubMater Dolorosa)[52][196]. Po desakralizacji w późnych latach XIX wieku pomieszczenie służyło do innych celów[118]. Jedynie wapienne rama, obejmująca tytularny obraz[197], odkryty podczas prac restauracyjnych w roku 1991[73], wciąż przypomina o oryginalnym wystroju wewnętrznym kaplicy[52]. Ozdobna fontanna ulokowana jest na głównym dziedzińcu budynku[139], ponad którą znajduje się nisza z figurą. Powyżej misternie rzeźbiony herb Mistrza Pinto[198].
W Castellanii można znaleźć kilka cel więziennych. W celach znajdujących się w pobliżu sal sądowych trzymani byli przestępcy oczekujący na proces, ale również ci, którzy czekali na egzekucję[102][199]. Kilka innych cel ulokowanych jest na tyłach budynku, obok dziedzińca[139]. W celach tych przetrzymywani byli więźniowie z wyrokiem krótszym niż osiem dni[199][200], skazani przeważnie za niepłacenie czynszu lub skumulowane długi[9]. Więźniowie z dłuższymi wyrokami wysyłani byli do innych więzień, głównie doGran Prigione[199][200]. Więźniowie z małymi wyrokami zajmowali się utrzymywaniem budynku w dobrym stanie, wykonywali prace porządkowe oraz naprawcze; straże były odpowiedzialne za wyznaczanie pracy oraz pilnowanie jej wykonywania[201]. Na dziedzińcu więzienia zachowały sięgraffiti wykonane przez więźniów[139][202]. W podziemiach znajdują się lochy, opisywane jako nieprzyjemne miejsce do przebywania[203]. Od wczesnych lat XIX wieku aresztowane kobiety oczekujące na decyzję sądu zaczęły być przesyłane do kobiecego więzienia w Corradino (dziś posterunek policji)[204].
Budynek ma korytarz, łączący go ze schronem przeciwlotniczym. Wejście do niego znajduje się w niewielkim pomieszczeniu na małym dziedzińcu, odkrytym na początku XX wieku[205].
Budynek był potocznie nazywany pomaltańskuil-Kistlanija[206][207]. To zainspirowało powiedzeniegħandu wiċċ l-għatba tal-Kistlanija, co można przetłumaczyć "ma twarz jak próg Castellanii". Określa to osobę o "kamiennej twarzy", nie okazującej uczuć[208]. Określeniepróg Castellanii było również używane do określenia równości w stosowaniu prawa[209].
↑Russell Palmer Affiliation. Religious Colonialism in Early Modern Malta: Inquisitorial Imprisonment and Inmate Graffiti. „International Journal of Historical Archaeolog”. 20 (3). s. 548–561. Department of Archaeology, Historical Archaeology Research Group, Ghent University, UFo, Sint-Pietersnieuwstraat 35, Ghent, 9000, Belgium. ISSN1092-7697.OCLC6757294486. (ang.).
↑Brian W. Blouet. Town Planning in Malta, 1530–1798. „Town Planning Review”. 35 (3), s. 183, 10.1964. Liverpool University Press.DOI:10.3828/tpr.35.3.383v818680j843v8. (ang.).
↑Dar l-Ewrope: Reaching Out. W: Ann Dingli: Dar l-Ewropa: Europe in the heart of Valletta. Joanna Drake (edytor). AP Creative, 2009, s. 99–101.ISBN 978-99932-0-794-8. (ang.).
↑Joseph Muscat. The Monumental Church of Nadur. „The Journal of the University of Malta-Gozo Campus (UGC)”, s. 27, 06.2012. Gozo Observer: UGC Publications. [zarchiwizowane zadresu 2017-01-10]. (ang.).
↑CharlesCh.Savona-VenturaCharlesCh.,History of Gynaecology in Malta, University of Malta: Department of Obstetrics-Gynaecology, Faculty of Medicine & Surgery, 2010, s. 8 [zarchiwizowane zadresu 2014-09-13](ang.).
↑Victor F. Denaro. The Mint of Malta. „The Numismatic Chronicle and Journal of the Royal Numismatic Society”. 15 (45), s. 173–187, 1955. Royal Numismatic Society. ISSN0267-7504.JSTOR:42662859. (ang.).
↑L. F. Haas. Sir David Bruce (1855–1931) and Thermistocles Zammit (1864–1935). „Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry”. 70 (4), s. 520, 04.2001. BMJ Publishers.DOI:10.1136/jnnp.70.4.520.PMID:11254779.PMCID:PMC1737312. (ang.).
↑Richard Ellis: Souvenir de Malte : containing photographic views of the most important monuments accompanied by historical summaries prepared on the occasion of the Colonial and Indian Exhibition London of 1886 by the Malta Exhibition Commission. Wyd. 312. British Architectural Library,London, UK: Royal Institute of British Architects, 1886, s. 22.OCLC943051556. (ang.).
35°53′48″N 14°30′45″E/35,896667 14,512500
