| Obiekt zlisty światowego dziedzictwa UNESCO | |||
 | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Typ | kulturowy | ||
| Spełniane kryterium | I, II, III, IV | ||
| Numer ref. | |||
| Region[b] | Ameryka Łacińska i Karaiby | ||
| Historia wpisania na listę | |||
| Wpisanie na listę | 2002 | ||
Położenie na mapie Meksyku  | |||
 18°07′21″N 89°47′00″W/18,122500 -89,783333 | |||
| |||
Calakmul (alboKalakmul) – jedno z największych starożytnych miastMajów naJukatanie wmeksykańskim stanieCampeche, na terenie gminyCalakmul.
Miasto leży głęboko wdżungli wniecce Mirador-Calakmul w odległości około 30 km od granicy zGwatemalą wmeksykańskim stanieCampeche, na terenie gminyCalakmul. Położone na obszarzeRezerwatu Biosfery Calakmul zajmującego powierzchnię 1,8 mln akrów (7300 km²)[potrzebny przypis]
Po raz pierwszy zostało odkryte z powietrza przez biologa Cyrusa L. Lundella. Według odkrywcy, który nadał nazwę temu miejscu, w języku Majówca miało oznaczać „dwa”,lak natomiast „sąsiadujący”, amul „sztuczne wzniesienie” lub „piramidę”. Tak więcCalakmul miało znaczyć „Miasto Dwóch Sąsiadujących Piramid”.
Z miastem związane są toponimy –glify oznaczające nazwę miasta:Uxte’tuun „Trzy Kamienie” iChiiknahb’[1][2].
Calakmul było głównym ośrodkiem władzy państwaKaan (nazywanego też „Królestwem Węża”) w „późnej erze klasycznej”, które na początku swojego istnienia znajdowało się bardziej na północ od Calakmul wDzibanche[3]. Kaan tworzyło sojusz zCaracol a jego głównym konkurentem byłoTikál. Dochodzenie do potęgi władców Kaan przedstawia między innymi seria 11 naczyń (zwanych „wazami dynastycznymi”), w skład której wchodzą legendarne postacie, które były twórcami tego państwa. Lennem miasta od około 630 roku byłoUxul.
Odwołania do władców Kaan, którzy pieczętowali sięglifem Węża w Calakmul pojawiają się na Nizinach Majów dopiero po 631 roku[3]. Wczesnoklasyczna stela 114 odnosi się do władcy panującego w 431 roku, który pieczętował się glifem Nietoperza[1].
Calakmul liczyło prawdopodobnie 50 tys. mieszkańców. Jak do tej pory na jego obszarze (70 km²) odnaleziono 6250 budowli. Wśród nich znalazł się między innymi mur północny oraz zbiorniki wodne. 45-metrowa piramida (tzw. „struktura 2”) jest największą spośród dotychczasowo odkrytych na Jukatanie. Wiele z budowli powstało z miejscowego wapienia co utrudnia prace archeologiczne.
Po raz pierwszy zostało odkryte z powietrza przez biologa Cyrusa L. Lundella z firmyMexican Exploitation Chicle Company 29 grudnia 1931 r. Odkrycie to zostało zgłoszoneSylvanusowi G. Morleyowi z Carnegie Institute. Po długim okresie, który upłynął od ekspedycji Morleya w 1932 roku dopiero w latach pomiędzy 1984 i 1994 pojawiły się tu następne wyprawy badawcze, kierowane przezWilliama Folana. Obecnie są tu prowadzone prace archeologiczne przez Narodowy Instytut Archeologii i Kultury pod kierownictwem Ramóna Carrasco.
W 2002 roku stanowisko archeologiczne w Calakmul wpisano nalistę światowego dziedzictwa UNESCO.
Podczas badania struktury jednej z piramid w kompleksie archeologicznym Calakmul naukowcy odnaleźli na ścianach dobrze zachowane malowidła i hieroglify.
