Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Bruksela

Na mapach:Ziemia50°50′N 4°21′E/50,833333 4,350000
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też:inne znaczenia tego słowa.
Bruksela
fr.Bruxelles
niderl.Brussel
niem.Brüssel
Ilustracja
Widok na centrum miasta zratuszem
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Belgia

Region

Region Stołeczny Brukseli

Dystrykt

Okręg Stołeczny Brukseli

Burmistrz

Philippe Close

Powierzchnia

161,38 km²

Wysokość

13-100 m n.p.m.

Populacja (1 stycznia 2023)
• liczba ludności
• gęstość


194 291[1]
5672 os./km²

Nr kierunkowy

02

Kod pocztowy

1000, 1020, 1040, 1120, 1130; dodatkowo – specjalne kody pocztowe: Komisja Europejska: 1049; Rada UE: 1048; Parlament Europejski: 1047

Położenie na mapie Brukseli
Mapa konturowa Brukseli, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bruksela”
Położenie na mapie Belgii
Mapa konturowa Belgii, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Bruksela”
Ziemia50°50′N 4°21′E/50,833333 4,350000
Multimedia w Wikimedia Commons
Wiadomości w Wikinews
Cytaty w Wikicytatach
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Bruksela (fr. Bruxelles,Ville de Bruxelles;niderl. Brussel,Stad Brussel;niem. Brüssel,Stadt Brüssel) –stolicaBelgii, miasto i gmina położone w środkowej części kraju nad rzekąSenne.Aglomeracja brukselska (w sensie geograficznym) prócz obszaru dwujęzycznegoRegionu Stołecznego Brukseli, w skład którego wchodziOkręg Stołeczny Brukseli, obejmuje także pewną liczbę gminflamandzkich. Siedziba administracyjnaRegionu Flamandzkiego. Pod względem liczby mieszkańców jest największym miastem regionu stołecznego.

Bruksela jest siedzibąkróla i parlamentu belgijskiego, a ponadto jestsiedzibą instytucjiUnii Europejskiej,NATO iEuroatomu. Ważny ośrodek handlowy, bankowo-finansowy i kulturalno-naukowy kraju. SiedzibaKrólewskich Muzeów Sztuk Pięknych, Królewskiej Akademii Sztuki (zał. 1711),Biblioteki Królewskiej (zał. 1837); dwóch uniwersytetów (ULB iVUB), konserwatorium i instytutów naukowo-badawczych, teatrów, ponad 30 muzeów.

Historia

[edytuj |edytuj kod]

Pierwsze wzmianki o mieście pochodzą z 966, wtedy była to osada obronna. Później Bruksela była stolicą krainy historycznejBrabancji.

Od XIII w. miasto rozwijało się jako znaczący i prężny ośrodek tkactwa oraz ważny przystanek na szlaku handlowym zBrugii doKolonii. Powstało wówczas dzisiejsze centrum miasta z rynkiem -Wielki Plac(La Grand-Place).

W 1695 miasto poważnie ucierpiało w wyniku najazdu królaFrancji,Ludwika XIV.

Austriacki minister pełnomocny w 1769 założył w Brukseli Towarzystwo Literackie (Literarische Gesellschaft), które było zaczątkiem przyszłej Belgijskiej Akademii Nauk.

Wielki Plac w Brukseli

W 1830 Bruksela została stolicą niepodległej Belgii. Rok później królLeopold I nakazał wyburzenie murów obronnych i rozbudowę miasta. Rozwój ten kontynuował jego następca,Leopold II.

W latach 60. XIX w. burmistrzJules Anspach zapoczątkował wielką „sanację” i przebudowę miasta. Dokonano wyburzeń zabudowy wzdłuż rzekiSenne, jej kanalizacji; przebito (na wzór „bulwarów”Haussmanna) szeroką ulicę między dworcamiMidi iNord, zbudowanoGiełdę, stworzono nową dzielnicęNotre-Dame-aux-Neiges(Onze-Lieve-Vrouw-ter-Sneeuwwijk), przedłużonoAleję Luizy(Avenue Louise / Louizalaan),Rue de la Régence(Regentschapsstraat) iRue Belliard(Belliardstraat), stworzono parkCinquantenaire(Jubelpark). Stworzono nowy system dystrybucji wody i gazu. Starania drugiego kolejnego burmistrza,Karela Bulsa, pozwoliły jednak na ocalenie znacznej części historycznych zabudowań.

W czasieII wojny światowej Bruksela ucierpiała w wyniku bombardowań z lat 1940 oraz 1943-1944.

Po wojnie miasto stało się centrum zjednoczonejEuropy; od 1958 mieści się tutaj siedzibaEWG, późniejszejWspólnoty Europejskiej. W 1967 została tu również przeniesiona zParyża kwatera głównaNATO.

Do XIX wieku Bruksela była miastem, w którym dominującą rolę odgrywały dialekty językaflamandzkiego. Po uzyskaniu przez Belgię niepodległości, językiem urzędowym byłjęzyk francuski, a napływ urzędników oraz klasy wyższej do nowej stolicy spowodował stopniową frankofonizację Brukseli. Dziś w Brukseli obowiązują dwa języki urzędowe: język francuski ijęzyk niderlandzki, jednak ludność stolicy posługuje się głównie językiem francuskim. Flamandzki jest używany tylko przez kilka procent populacji. W wyniku masowej imigracji po II wojnie światowej w stolicy Belgii mieszka również wiele osób posługujących się m.in. językamiarabskim itureckim oraz duża liczba pracowników instytucji międzynarodowych, tj. Unii Europejskiej, którzy używają na co dzień językaangielskiego.

W 2000 roku Bruksela została wybranaEuropejską Stolicą Kultury[2].

W marcu 2016 w Brukseli miały miejscezamachy bombowe przeprowadzone przez terrorystów z tzw.Państwa Islamskiego, w których zginęły 34 osoby.

Zabytki i turystyka

[edytuj |edytuj kod]
Pałac Królewski
Hôtel TasselVictora Horty, wpisany nalistę Światowego Dziedzictwa UNESCO

W Brukseli znajdują się liczne przykładyarchitektury secesyjnej.

Katedra św. Michała i św. Guduli

Muzea

[edytuj |edytuj kod]

Atomium

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Atomium.

Zbudowany z okazjiExpo 1958, 103-metrowej wysokości model kryształużelaza (powiększonego 150 miliardów razy). Składa się z 9 stalowychsfer o średnicy 18 m i łączących je 20 korytarzy, każdy o długości ok. 40 m. Na szczyt budowli można wjechać windą. Z okien najwyższej sfery widać panoramę Brukseli, a takżeMini-Europę(Mini-Europe) – kompozycję miniaturowych obiektów z niektórych miast wEuropie, która znajduje się w pobliskimBruparcku, w dzielnicyLaeken. W innych znajdują się wystawy dotyczące mody, mebli i stylu życia lat 50. ubiegłego stulecia. Konstruktorem budowli jestAndré Waterkeyn.

Dzielnica Europejska

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Dzielnica Europejska w Brukseli.
Plac Luksemburski, widoczny Espace Léopold – kompleks budynkówParlamentu Europejskiego
Budynek Berlaymont, siedzibaKomisji Europejskiej

Dzielnica Europejska(Quartier européen / Europese Wijk) jest nieformalnym obszarem odpowiadającym w przybliżeniu głównemu wschodniemu obszarowi część dzielnicyLéopold(Leopoldswijk) i dzielnicyQuartier des Squares(Wijk van de Squares).

Parlament Europejski jest zlokalizowany w pobliżuPlace du Luxembourg(Luxemburgplein), przyEspace Léopold(Leopoldruimte).Komisja Europejska, mieszcząca się w tzw. budynkuBerlaymont, zlokalizowana jest przy placuRond-point Schuman(Schumanplein) i parkuCinquantenaire. Znajduje się tu takżeRada Europejska i budynekEuropa.

Ta dzielnica obsługiwana jest przez dwie stacje metra,Schuman iBruxelles-Luxembourg, które znajdują się pod ziemią. Przecinają ją także dwie liniebrukselskiego metra,linia 1 ilinia 5.

Gospodarka

[edytuj |edytuj kod]

Duży ośrodek przemysłowy; m.in. włókiennictwa (wyróbkoronek), montażu samochodów (Citroën,Renault,Audi), piwowarstwa, hutnictwa metali nieżelaznych, elektroniki. Wielki ośrodek finansowo-handlowy (giełda, banki międzynarodowe).

Transport

[edytuj |edytuj kod]
Metro w Brukseli
 Osobne artykuły:Metro w Brukseli, Tramwaje w BrukseliPort lotniczy Bruksela.

Węzeł kolejowy i drogowy oraz port śródlądowy, połączony kanałem zAntwerpią, cztery liniemetra oraz dwie liniepremetra (podziemny tramwaj).

Na podstawie zbieranych od 2006 danych producent urządzeń nawigacyjnych, firmaTomTom w 2010 opublikowała informację, że wśród 59 miast Europy Bruksela posiada największy udział głównych dróg (37,7%), na których prędkość poruszania bywa mniejsza niż 70% ograniczenia prędkości[3][4].

Sport

[edytuj |edytuj kod]

Na terenie miasta znajduje sięStadion Króla Baudouina I, wybudowany na miejscu wcześniejszegostadionu Heysel, na którym doszło do znanychzamieszek w 1985.

W latach 2011–2013 rozgrywany był na kortachRoyal Primerose Tennis Club kobiecy turniej tenisowyBrussels Open.

Język

[edytuj |edytuj kod]
Dwujęzyczne francuskie i holenderskie znaki drogowe w Brukseli

Miasto Bruksela wraz z całymRegionem Stołecznym Brukseli posiada oficjalnie status obszaru dwujęzycznego, gdzie działają dwiewspólnoty językowe:flamandzka ifrancuska. Równoprawne języki urzędowe tofrancuski, którym posługuje się większość ludności (85-90%) orazniderlandzki (10-15% ludności). Zasada dwujęzyczności jest ściśle przestrzegana m.in. w odniesieniu do nazwulic,znaków drogowych, wszelkich oficjalnych obwieszczeń itp. Każda z grup językowych posiada odrębne szkoły, uczelnie, biblioteki, teatry.

Ludzie związani z Brukselą

[edytuj |edytuj kod]
 Zobacz też kategorie:Ludzie związani z Brukselą,Ludzie urodzeni w Brukseli.

Kultura

[edytuj |edytuj kod]

Polska placówka kulturalna w mieście toInstytut Polski.

Szkolnictwo

[edytuj |edytuj kod]

W Brukseli istnieje niderlandzkojęzyczna szkoła wyższaHogeschool-Universiteit.

Współpraca

[edytuj |edytuj kod]

Miejscowości partnerskie:

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. BUS
  2. AnnuA. Höttönen AnnuA.,A tour through Europe: Brussels 2000 [online], Oulu2026, 12 marca 2021 [dostęp 2024-02-15] (ang.).
  3. Which is Europe’s most congested city? – Car and Car-Buying News – What Car?
  4. Stockholm car traffic not so slow – Stockholm News. stockholmnews.com. [zarchiwizowane ztego adresu (2016-08-09)]..
  5. abcdefgn,Brussels [online], European Forum for Urban Security, 21 stycznia 2012 [dostęp 2024-02-18] (ang.).
  6. Office of the Secretary: Protocol and International Affairs [online], archive.wikiwix.com [dostęp 2024-02-18] .

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
GminyRegionu Stołecznego Brukseli(Région de Bruxelles-Capitale / Brussels Hoofdstedelijk Gewest / Region Brüssel-Hauptstadt)

Siedziba regionu:Bruksela(Bruxelles / Brussel / Brüssel)

Okręg Stołeczny Brukseli(Arrondissement de Bruxelles-Capitale /
Arrondissement Brussel-Hoofdstad /
Bezirk Brüssel-Hauptstadt)

Podział administracyjny Belgii(België / Belgique / Belgien)

Stolica:Bruksela(Bruxelles / Brussel / Brüssel)

Wspólnoty
Regiony autonomiczne
Region Flamandzki
(Vlaams Gewest / Région flamande / Flämische Region)
Region Stołeczny Brukseli
(Région de Bruxelles-Capitale / Brussels Hoofdstedelijk Gewest /
Region Brüssel-Hauptstadt)
Region Waloński
(Région wallonne / Waals Gewest / Wallonische Region)

Europejskie Stolice Kultury
Stolice państw Europy
Stolice niepodległych państw
Stolice terytoriów zależnych
i państw nieuznawanych
Kontrola autorytatywna (miasto liczące ponad 100 tysięcy mieszkańców):
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bruksela&oldid=75927574
Kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp