_(cropped).jpg)
Bolszewizm – odmiana doktrynykomunistycznej stworzona przezWłodzimierza Lenina, stanowiąca interpretacjęmarksizmu i jego dostosowanie do uwarunkowańrosyjskich[1][2].Ideologia ta stanowiła swoisty system wartości formułowany przezbolszewików i służący ich celom[3].
Bolszewizm był ruchemrewolucyjnym, to jest dążącym do radykalnego obalenia istniejącego ustroju społeczno-politycznego, jak i do jego całkowitego przekształcenia. Bolszewicy stanowili odłamSocjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji, który wyrósł z nurtusocjaldemokratycznego jakolewicowy z założenia, rewolucyjny, antymonarchistyczny, antyklerykalnyruch polityczny, oparty na podstawach ideologiisocjalistycznej, stworzonej przez niemieckich teoretyków ruchu robotniczegoKarola Marksa iFryderyka Engelsa[3].
Bolszewicka alternatywna droga rozwoju państwa, mimo całej swojej odmienności i swoistości, była także mocno osadzona w intelektualnej i obyczajowej tradycji rosyjskiej, szczególnie zaś identyfikowała się z całym XIX-wiecznym nurtem rewolucyjnym[3].
Głównym twórcą ideologii bolszewizmu był Włodzimierz Lenin, który sformułował podstawowe założenia dotyczące roli partii oraz dwie specyficzne doktryny, będące następnie podstawą tworzenia się nowego ustroju państwowego i działalności partii bolszewickiej:dyktatury proletariatu icentralizmu demokratycznego. Były to dwie zasady ideologiczne, które w dużej mierze przesądziły ototalitarnym charakterzeRosji Radzieckiej[3].
Założenia ideologiczne bolszewizmu jako odrębnej formacji politycznej sformułowane zostały na początku XX wieku, w latach 1901–1903. Sformułowana została wówczas także teoria partii-awangardy, której totalitarny charakter, jak się niekiedy wskazuje, spowodował przeniesienie modelu totalitarnego na całe społeczeństwo, stając się źródłem swoistości represyjnegoreżimu, jaki zapanował w ramach Rosji Radzieckiej. Wskazuje się, że nie można utrzymywać, że cały totalitarny system państwowy zawierał się w bolszewickiej doktrynie partii-awangardy, ale faktem jest, że idea hegemonii partii rozwinęła się następnie w ideę „kierowniczej roli partii” w społeczeństwie socjalistycznym, czyli wdespotyczny system rządzenia, legitymujący się zasadą, że partia kieruje społeczeństwem, gdyż „wie”, jakie są jego interesy, potrzeby i pragnienia[4][3].
W 1902 roku ukazała się, bardzo znacząca dla rozwoju ideologii bolszewizmu i kształtowania się formuły partii bolszewickiej, broszura pod tytułemCo robić? Palące zagadnienia naszego ruchu, autorstwa Lenina[3].
 | Zobacz hasłobolszewizm w Wikisłowniku |
| Idee | |
|---|---|
| Biografia | |
| Organizacje | |
| Rodzina | |
| Dzieła | |
| Tematy powiązane |
| Nurty |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Państwa rządzone przez partie komunistyczne |
| ||||
| Teoretycy i działacze |
| ||||
| Symbole | |||||
| Tematy powiązane |
