| Crossomys moncktoni[1] | |||
| O. Thomas, 1907[2] | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | Crossomys | ||
| Gatunek | bobromysz bezucha | ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| |||
Bobromysz bezucha[5] (Crossomys moncktoni) –gatunekssaka zpodrodzinymyszy (Murinae) w obrębierodzinymyszowatych (Muridae), występującyendemicznie naNowej Gwinei[4][6].
Rodzaj i gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadaminazewnictwa binominalnego opisał w 1907 roku brytyjski zoologOldfield Thomas nadając im odpowiednio nazwyCrossomys[3] iCrossomys moncktoni[2].Holotyppochodził z Serigina, nad rzeką Brown, na wysokości nie mniej niż 4500ft (1372m), wPapui-Nowej Gwinei[6]. Jedyny przedstawiciel rodzajubobromysz[5] (Crossomys)[6][7][8].
Dane na podstawie sekwencji molekularnych przemawiają za pokrewieństwemCrossomys zHydromys iParahydromys, jednak ponieważHydromys i mniej wyspecjalizowanyParahydromys wydają się reprezentować odrębną linię, jest prawdopodobne, że wyraźne wodne adaptacje (np. silnie płetwiaste, łopatkowate tylne stopy) powstały niezależnie uCrossomys iHydromys[8]. TaksonomiaC. moncktoni wymaga dodatkowej oceny[8]. AutorzyIllustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek zamonotypowy[8].
Bobromysz bezucha została odnotowana w pięciu odrębnych obszarachNowej Gwinei, w tym w górachSudirman, południowo-zachodnich zboczach góry Sisa, wschodniej częściGór Centralnych, gór Cromwell na półwyspieHuon i górach Astrolabe[8].
Długość ciała (bez ogona) 175–230 mm, długość ogona 212–273 mm, długość ucha 1–5 mm, długość tylnej stopy 44–53 mm; masa ciała 165 g[7]. Bobromysz bezucha jest przystosowana do ziemnowodnego trybu życia, nawet lepiej niż pokrewne, większe od niejbobroszczury. Głowa i ciałoholotypu (dorosłej samicy) miały długość 205 mm, z ogonem o długości 220 mm. Futro bobromyszy jest gęste, miękkie i wełniste, z wierzchu szare, od spodu srebrzystobiałe z wyraźnym oddzieleniem wysoko na bokach. Włosy mają czarne końcówki. Jedną z charakterystycznych adaptacji do pływania są szczątkowemałżowiny uszne, zredukowane do 1–2 mm długości.Wibrysy są mniej gęste i krótsze niż u podobnych gryzoni. Stopy są prawie nagie, palce przednich kończyn są wolne, natomiast u tylnych są spiętebłoną pławną. Ogon jest szary, jego dolna krawędź wyposażona jest w podwójny rząd ośmiomilimetrowej długości białych włosów, tworzących „frędzle” pomagające w pływaniu[2]. Tego typu struktura występuje urzęsorków (Neomys)[2] iwodoryjków (Nectogale)[12]. Samica ma dwie parysutków brzusznych[12].
Żyje w wyżynnej środkowej części wyspy, na wysokościach od 1200 do 3500 mn.p.m. Okazy były chwytane w górskich strumieniach, blisko krawędzi lasu[4]. Gryzonie te żyją w pobliżusłodkiej wody[4] i prowadzą ziemnowodny tryb życia[6].
Według doniesieńsamica zwykle rodzi jedno młode[4].
Bobromysz bezucha jest skryta i trudno ją schwytać (drugi okaz zdobyła dopiero ekspedycjaT. Gilliarda w 1951 roku[12]), ale występuje na znacznie większym obszarze niż początkowo sądzono. Chociaż nie wiadomo, jaki jest trend zmian jej liczebności, nie są znane znaczące zagrożenia dla tego gatunku. Lokalnie ludzie polują na te gryzonie i jedzą je, a na zachodzie obszaru występowania może na nią niekorzystnie wpływaćgórnictwo. Nie wiadomo, czy występuje w obszarach chronionych. Bobromysz bezucha jest przezMiędzynarodową Unię Ochrony Przyrody uznawany zagatunek najmniejszej troski[4].
