Blueberry –francuskaseria komiksowa z gatunkuwestern, stworzona w 1963 przezJeana-Michela Charliera (scenariusz) iJeana Girauda (rysunki), początkowo ukazująca się w odcinkach w czasopiśmie "Pilote", a od 1965 także w formie albumów nakładem różnych wydawnictw grupyDargaud[1]. Po śmierci Charliera seria została przemianowana naMister Blueberry, a scenariusz do niej pisał Giraud, jednocześnie nadal ją rysując. Ostatni tom ukazał się w 2005. Popularność serii sprawiła, że powstały cykle poboczne:Młodość Blueberry'ego (fr.La Jeunesse de Blueberry) iMarshal Blueberry.
WPolsce w latach 2002–2003 nakładem wydawnictwaPodsiedlik-Raniowski i S-ka ukazały się tomy 1–5Blueberry'ego. W latach 2008–2023 wydawnictwoEgmont Polska opublikowało wszystkie tomy serii głównej i serii pobocznych w wydaniach zbiorczych.
Tytułowy bohater, porucznik KawaleriiUSA Mike Steven Donovan znany jako Blueberry[2] wyraźnie różni się od tradycyjnych bohaterów westernów. Kobieciarz, hazardzista i awanturnik o twarzy młodegoJeana-Paula Belmondo, z trudem podporządkowuje swą niesforną naturę wojskowym rygorom, usiłując pogodzić obowiązki żołnierza z własnym poczuciem sprawiedliwości. Blueberry zawdzięcza sukcesy militarne niekonwencjonalnej strategii, polegającej na przeniesieniu zasad pokera na pole walki.Scenarzysta mocno osadził akcję w realiachDzikiego Zachodu po wojnie secesyjnej, zaś ilustrator wiernie odtworzył pejzaże i klimat epoki.Dzięki filmowemu rytmowi narracji i kadrowaniu udało się uzyskać charakterystyczny dla westernu rozmach i oddać urodę Dzikiego Zachodu[3].
| Tom | Tytuł i rok I wydania polskiego | Tytuł i rok I wydania oryginalnego | Autorzy | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Fort Navajo (2002) | Fort Navajo (1965) |
| W wydaniu tomy zostały wznowione w albumie zbiorczymBlueberry. Tom 0 (2017). |
| 2 | Burza na zachodzie (2002) | Tonnerre à l'ouest (1966) | ||
| 3 | Samotny orzeł (2003) | L'aigle solitaire (1967) | ||
| 4 | Zaginiony jeździec (2003) | Le cavalier perdu (1968) | ||
| 5 | Tropem Nawahów (2003) | La piste des Navajos (1969) | ||
| 6 | Człowiek ze srebrną gwiazdą (2008) | L'homme à l'étoile d'argent (1969) | W polskim wydaniu tom ukazał się w albumie zbiorczymBlueberry. Tom 1 (2008). | |
| 7 | Żelazny koń (2010) | Le cheval de fer (1970) | W polskim wydaniu tomy ukazały się w albumie zbiorczymBlueberry. Tom 2 (2010). | |
| 8 | Stalowa pięść (2010) | L'homme au poing d'acier (1970) | ||
| 9 | Szlak Siuksów (2010) | La piste des Sioux (1971) | ||
| 10 | Generał Żółta Głowa (2010) | Général "Tête Jaune" (1971) | ||
| 11 | Kopalnia zaginionego Niemca (2008) | La mine de l'allemand perdu (1972) | W polskim wydaniu tomy ukazały się w albumie zbiorczymBlueberry. Tom 1 (2008). | |
| 12 | Widmo ze złotymi kulami (2008) | Le spectre aux balles d'or (1972) | ||
| 13 | Chihuahua Pearl (2012) | Chihuahua Pearl (1973) | W polskim wydaniu tomy ukazały się w albumie zbiorczymBlueberry. Tom 3 (2012). | |
| 14 | Człowiek wart 500 000$ (2012) | L'homme qui valait 500 000$ (1973) | ||
| 15 | Trumienna ballada (2012) | Ballade pour un cercueil (1974) | ||
| 16 | Wyjęty spod prawa (2015) | Le hors-la-loi (1974) | W polskim wydaniu tomy ukazały się w albumie zbiorczymBlueberry. Tom 4 (2015). | |
| 17 | Angel Face (2015) | Angel Face (1975) | ||
| 18 | Złamany nos (2015) | Nez Cassé(1980) | W polskim wydaniu tomy ukazały się w albumie zbiorczymBlueberry. Tom 5 (2015). | |
| 19 | Długi marsz (2015) | La longue marche(1980) | ||
| 20 | Plemię widmo (2015) | La tribu fantôme(1982) | ||
| 21 | Ostatnia szansa(2016) | La dernière carte (1983) | W polskim wydaniu tomy ukazały się w albumie zbiorczymBlueberry. Tom 6 (2016). | |
| 22 | Koniec drogi (2016) | Le bout de la piste (1986) | ||
| 23 | Arizona Love (2016) | Arizona Love (1990) | ||
| 24 | Mister Blueberry (2016) | Mister Blueberry (1995) |
| W polskim wydaniu tomy ukazały się w albumie zbiorczymBlueberry. Tom 7 (2016). |
| 25 | Cienie nad Tombstone (2016) | Ombres sur Tombstone (1997) | ||
| 26 | Apacz Geronimo (2016) | Geronimo l'Apache (1999) | W polskim wydaniu tomy ukazały się w albumie zbiorczymBlueberry. Tom 8 (2016). | |
| 27 | OK Corral (2016) | OK Corral (2003) | ||
| 28 | Dust (2016) | Dust (2005) |
| Tom | Tytuł i rok I wydania polskiego | Tytuł i rok I wydania oryginalnego | Autorzy | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Młodość Blueberry'ego (2021) | La jeunesse de Blueberry (1975) |
| W polskim wydaniu tomy ukazały się w albumie zbiorczymMłodość Blueberry'ego. Tom 1 (2021). |
| 2 | Jankes o nazwisku Blueberry (2021) | Un yankee nommé Blueberry (1978) | ||
| 3 | Niebieski jeździec (2021) | Cavalier bleu (1979) | ||
| 4 | Demony Missouri (2022) | Les démons du Missouri (1985) |
| W polskim wydaniu tomy ukazały się w albumie zbiorczymMłodość Blueberry'ego. Tom 2 (2022). |
| 5 | Kansas w ogniu (2022) | Terreur sur le Kansas (1987) | ||
| 6 | Piekielny rajd (2022) | Le raid infernal (1987) | ||
| 7 | Bezlitosny pościg (2022) | La poursuite impitoyable (1992) |
| |
| 8 | Trzej obcy w Atlancie (2022) | Trois hommes pour Atlanta (1993) | ||
| 9 | Cena krwi (2022) | Le prix du sang (1994) | ||
| 10 | Plan Pinkertona (2022) | La solution Pinkerton (1998) |
| W polskim wydaniu tomy ukazały się w albumie zbiorczymMłodość Blueberry'ego. Tom 3 (2022). |
| 11 | Szlak przeklętych (2022) | La piste des maudits (2000) | ||
| 12 | Ostatni pociąg do Waszyngtonu (2022) | Dernier train pour Washington (2001) | ||
| 13 | Zabić Lincolna (2022) | Il faut tuer Lincoln (2003) | ||
| 14 | Rzeźnik z Cincinnati (2022) | Le Boucher de Cincinnati (2006) | W polskim wydaniu tomy ukazały się w albumie zbiorczymMłodość Blueberry'ego. Tom 4 (2022). | |
| 15 | Syrena z Veracruz (2022) | La sirène de Vera Cruz (2007) | ||
| 16 | Śmierć dla stu dolarów (2022) | 100 dollars pour mourir (2007) | ||
| 17 | Szlak łez (2022) | Le sentier des larmes (2008) | ||
| 18 | 1276 dusz (2023) | 1276 âmes (2009) | W polskim wydaniu tomy ukażą się w albumie zbiorczymMłodość Blueberry'ego. Tom 5 (2023). | |
| 19 | Odkupienie (2023) | Rédemption (2010) | ||
| 20 | Gettysburg (2023) | Gettysburg (2014) | ||
| 21 | Konwój wyklętych (2023) | Le convoi des bannis (2016) |
| Tom | Tytuł i rok I wydania polskiego | Tytuł i rok I wydania oryginalnego | Autorzy | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Na rozkaz Waszyngtonu (2018) | Sur ordre de Washington (1991) |
| W polskim wydaniu wszystkie tomy ukazały się w albumie zbiorczym pt.Marshal Blueberry (2018). |
| 2 | Misja Sherman (2018) | Mission Sherman (1993) | ||
| 3 | Krwawa granica (2018) | Frontière sanglante (2000) |
|
Seria doczekała się ekranizacji w 2004 roku; jej reżyserem był Jan Kounen[4].