Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Bliski Wschód

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł od 2012-10 wymagazweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formieprzypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach:Encyklopedia PWN •Google Books • Google Scholar •BazHum •BazTech •RCIN • Internet Archive (texts /inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się wdyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon{{Dopracować}} z tego artykułu.
Mapa polityczna
Zdjęcie satelitarne

Bliski Wschód (arab. ‏الشرق الأوسط‎;hebr. המזרח התיכון;pers. ‏خاورمیانه‎, Xâvar-e Miyâne; przestarzałeLewant) –region geograficzny obejmujący głównieAzję Zachodnią, ale w pewnych kontekstach także obszaryEuropy iAfryki.

Geografia

[edytuj |edytuj kod]

Obejmuje on główniepaństwa położone wpołudniowo-zachodniej Azji. Najczęściej do państw Bliskiego Wschodu zalicza się:Arabię Saudyjską,Bahrajn,Egipt,Irak,Iran,Izrael,Palestynę,Jemen,Jordanię,Katar,Kuwejt,Liban,Oman,Syrię,Turcję,Zjednoczone Emiraty Arabskie oraz w niektórych źródłach teżCypr. W sumie zajmują one powierzchnię ok. 9,7 mln km² z liczbą ludności wynoszącą 456 mln mieszkańców (2021)[1].

Historia

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Starożytny Bliski Wschód.

Bliski Wschód jest regionem, gdzie prawdopodobnie rozpoczęły się procesy przejścia zpaleolitu doneolitu. Region ten (Żyzny Półksiężyc) jest również kolebką wielkichcywilizacji starożytnych (Mezopotamia,starożytny Egipt) oraz trzech wielkichreligii abrahamowych:judaizmu,chrześcijaństwa iislamu. Przez prawie trzydzieści wieków był centrum starożytnego świata i polem bitwy wielkich imperiów:

Po I wojnie światowej na Bliskim Wschodzie ścierały się interesy Francji i Wielkiej Brytanii; po II wojnie państwa te zaczęły stopniowo tracić swe wpływy na rzecz Stanów Zjednoczonych.

Uwarunkowania polityczne

[edytuj |edytuj kod]

Współcześnie pod względemkulturowym zdecydowaną większość stanowi ludnośćarabskojęzyczna wyznającaislam (opróczArabów wyznają go równieżTurcy orazludy irańskie).

Region ten był i nadal jest niestabilny pod względem politycznym; można tu wymienić chociażbykonflikt izraelsko-arabski i związane z nimwojny izraelsko-arabskie,wojnę iracko-irańską czywojnę w Zatoce Perskiej.

Spójność geopolityczna

[edytuj |edytuj kod]

Spójnośćgeopolityczna regionu Bliskiego Wschodu jest związana z szeregiem czynników, które identyfikują ten obszar jako całość. Do czynników spajających region należą:

Gospodarka

[edytuj |edytuj kod]

Bliski Wschód jest bardzo ważnym regionem gospodarczym, gdzie koncentruje się znaczna część światowego wydobyciaropy naftowej. Ponadto krzyżują się tu ważne międzynarodowe linie komunikacji lotniczej i morskiej (Kanał Sueski).

Pozostałe informacje

[edytuj |edytuj kod]

Określenia Bliski, Środkowy iDaleki Wschód to typowy przykład nazwyetnocentrycznej, a w tym wypadkueuropocentrycznej, czyli z punktu widzenia Europejczyków. Nazwa „Bliski Wschód” oznacza południowo-zachodniąAzję i północno-wschodniąAfrykę. Obecnie w języku angielskim nazwaNear East jest wypierana przezMiddle East (Środkowy Wschód).

Badaniem starożytnych i nowożytnych, żywych i wymarłychkultur Bliskiego Wschodu zajmują się odpowiednie działyorientalistyki.

Bliski Wschód odgrywa duże znaczenie gospodarcze i strategiczne. Leży na skrzyżowaniu trzech kontynentów: Europy, Azji i Afryki, przechodzą tędy ważne szlaki komunikacyjne z Europy i północy Afryki na Daleki Wschód. Drogi morskie przebiegają przezcieśniny czarnomorskie, Morze Śródziemne, Kanał Sueski, Morze Czerwone i zatokę Perską, krzyżują się linie powietrzne łączące najważniejsze porty lotnicze Europy z południową Afryką, Azją, Dalekim Wschodem i Australią[2].

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. The Middle East Population 2021 [online] [dostęp 2021-06-28] (ang.).
  2. Jerzy Zdanowski: Bunt czy rewolucja?. Kraków: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 2011, s. 34.ISBN 978-83-7571-122-6.

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Zobacz multimedia związane z tematem:Bliski Wschód
Zobacz kolekcję cytatówo Bliskim Wschodzie w Wikicytatach
Zobacz hasłoBliski Wschód w Wikisłowniku
Kontynenty i regiony Ziemi
Afryka
Ameryka
Azja
Europa
Australia i Oceania
Obszary polarne
Oceany
Zobacz też
  1. leży częściowo w Azji i w Europie
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bliski_Wschód&oldid=77045835
Kategorie:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp