 Inyan-Kara, jeden ze szczytów Gór Czarnych | |||
| Kontynent | Ameryka Północna | ||
|---|---|---|---|
| Państwo | |||
| Najwyższy szczyt | |||
 | |||
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |||
| 44°N 104°W/44,000000 -104,000000 | |||
| |||
Black Hills –pasmo górskie na granicy stanówDakota Południowa iWyoming wStanach Zjednoczonych, wznoszący się na terenieWielkich Równin[1]. Region ten, z powodu swojego odcięcia odGór Skalistych ma wiele cech geologicznej anomalii i jest prawdopodobnie pochodzeniawulkanicznego. Uważany był przezIndian północnoamerykańskich za miejsce święte, zwane przez nichPaha Sapa[2].
Góry leżą w zachodniej części Dakoty Południowej i rozciągają się aż do wschodniegoWyomingu.
Pasmo górskie ma długość ok. 201,17km i szerokość 104,61km[3]. Pasmo Black Hills zajmuje około 15 500 km²[4]. Jest niejako przedłużeniem wychodzących z Gór Skalistych pasmBighorn iGór Śnieżnych. Góry wypiętrzają się z wysokości od 760 do 900 m n.p.m., a najwyższym szczytem jestHarney Peak w Dakocie Południowej[5] (2207 m[6]). Wydobywano tamzłoto,ołów,węgiel,sól orazropę naftową.
Najbardziej znaną atrakcją turystyczną jestMount Rushmore, czyli wykute w skale głowy czterechprezydentów Stanów Zjednoczonych[7]. Podobny projekt, jednak dużo większy to niedokończonyPomnik Szalonego Konia, dłuta amerykańskiego rzeźbiarza polskiego pochodzenia –Korczaka Ziółkowskiego. Oba projekty wzbudzają pewne kontrowersje – część bardziej tradycyjnych Dakotów uważa, że profanują one ich święte góry, wypaczają historię i uwłaczają pamięci bohaterów plemienia, pozostali Indianie nie mają jednak nic przeciwko wykorzystywaniu możliwości ekonomicznych i edukacyjnych, które stwarza istnienie obu centrów turystycznych.
MiastoDeadwood było pierwszą osadą poszukiwaczy złota i jest miejscem, gdzie kręcono serial telewizyjny o tej samej nazwie dla telewizjiHBO.
Osobny artykuł:Spór o Góry Czarne.
Black Hills (Paha Sapa) to jedne zeświętych górIndian Ameryki Północnej, szczególne w ich kulturzemiejsce święte wykorzystywane jako obszar tradycyjnych pielgrzymek, modlitw, ceremonii, poszukiwania wizji i składania ofiar przez Indian z wielu okolicznych plemion od czasów przedeuropejską kolonizacją Ameryki Północnej do dziś. Szczególny stosunek tradycyjnych Indian do Ziemi, w tym do Black Hills traktowanych jako jedno zeświętych miejsc północnoamerykańskich Indian, bywa źródłem konfliktów z innymi użytkownikami gór, które ochronie podlegają tylko częściowo i nie zawsze z uwzględnieniem interesówtubylczych Amerykanów.
Pomimo zagwarantowania przez rząd Stanów Zjednoczonych prawa Siuksów do Black Hills traktatami wFort Laramie z lat 1851 i 1868 oraz wojen IndianWielkich Równin w obronie ziem plemiennych w latach 60. i 70. XIX wieku, Góry Czarne stały się stopniowo obszarem amerykańskiego osadnictwa i eksploatacji przemysłowej, a ostatnio także - masowej turystyki. Zdaniem hołdujących tradycji Indian nie tylko gwałci to prawa własności Siuksów, ale także narusza ich prawa do wolności praktyk religijnych oraz świętość całych Gór Czarnych i znajdujących się w nich tubylczychsanktuariów (Bear Butte,Inyan Kara, czyWind Cave).
Wyroki sądów amerykańskich z lat osiemdziesiątych XX wieku potwierdziły historyczne prawa sześciu plemion Siuksów do Black Hills i przyznały im wielomilionowe odszkodowania, jednak Siuksowie odmawiają ich przyjęcia (zgodnie z głoszonym przez nich hasłem „Black Hills nie są na sprzedaż!”). Domagają się zwrotu przynajmniej części Black Hills w naturze (na mocy ustawy Kongresu) i większego udziału w zarządzaniu terenami publicznymi położonymi w górach, do których nadal wielu z nich pielgrzymuje w celach religijnych.
