| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| Czas | 7 czerwca 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna | ofensywaFrontu Zachodniego | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| brak współrzędnych | |||
Bitwa pod Nowymi Krukami – część wielkiejbitwy nad Berezyną. Walki pododdziałów polskiego11 pułku ułanów i dywizjonu18 pułku ułanów z batalionem sowieckiego 169 pułku strzelców w czasie majowej ofensywy wojskMichaiła Tuchaczewskiego w okresiewojny polsko-bolszewickiej.
14 maja 1920 wojskaFrontu ZachodniegoMichaiła Tuchaczewskiego przeszły doofensywy[3].
15 Armia Korka i Grupa Północna Siergiejewauderzyły na pozycje oddziałów8 Dywizji Piechoty i 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej w ogólnym kierunku naGłębokie.16 Armia Sołłohuba wykonała uderzenie pomocnicze w kierunkuMińska[4].W rejonieLepla iUszacza oddziały 1 Dywizji L-B i13 pułku piechoty z 8 Dywizji Piechoty nie wytrzymały uderzenia 4., 11., 56. i 5. Dywizji Strzelców i rozpoczęły odwrót[5].Następnego dnia bez powodzeniakontratakowała odwodowa3 Dywizja Piechoty Legionów. Stanowisk wzdłuż liniijezior Dzwony –Pyszno –Osieczyszcze nie udało się utrzymać[6].Na styku 8 DP i 1 DLB wytworzyła się luka otwierająca przeciwnikowi kierunek naMołodeczno[7].
Wobec tego zagrożenia 1 Armia otrzymała z Odwodu Naczelnego Wodza, zgrupowaną w rejonieMołodeczna,17 Wielkopolską Dywizje Piechoty[8].W dniach od 16 do 18 maja oddziały polskie broniły się nad górną Berezyną i odpierały bolszewickie ataki.Jednak5 Dywizji Strzelców udało sięsforsować rzekę podMościszczem, odrzucić broniącą się tamII Brygadę Litewsko-Białoruską i opanowaćLipsk.W tym czasie 15 Armia Korka wykonywała główne uderzenie wzdłuż linii kolejowej na Mołodeczno. Jej zasadnicze zgrupowanie osłaniała od południa53 Dywizja Strzelców, a od północy Grupa Północna[9].
21 maja 1 Armia zostaławzmocniona ściągniętą z rejonu Wilna10 Dywizją Piechoty. Dywizja ta obsadziła linie obronną międzySzarkowszczyzną aKozianami. Umożliwiło to wycofującym się8 DP i1 DLB oderwanie się od przeciwnika i zreorganizowanie oddziałów[9].23 maja rozpoczął się ogólny odwrót wojsk polskich na linięDryssa –Przedbrodzie –Duniłowicze –Budsław – rzekaSerwecz – Milcza – rzekaOmniszewka[10].Tutaj jednak także nie zdołano zorganizowaćtrwałej obrony[11].
Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego postanowiło zażegnać niebezpieczeństwo nad Berezyną w sposóbzaczepny. Bezpośrednie dowodzenie przejął Naczelny Wódz[4].W rejonieŚwięcian koncentrowała się nowo sformowanaArmia Rezerwowa gen.Kazimierza Sosnkowskiego[b].
1 Brygada Jazdy w składzie7., 11 pułk ułanów, dywizjon 18 pułku ułanów i1 dywizjon artylerii konnej otrzymała zadanie zamknięcia przesmyku między Dźwiną a jezioremJelnia podDryhuczami.Rozpoznanie ustaliło, że przeciwnik koncentruje pododdziały 164 Brygady Strzelców w rejonieKarandasze –Kruki Stare –Kowalewszczyzna i przygotowuje się do uderzenia naMiory.Dowódca1 Brygady Jazdy płk Belina-Prażmowski, postanowił uprzedzić natarcie nieprzyjaciela, zorganizowaćwypad i rozbić zgrupowanie uderzeniowe164 Brygady Strzelców[12].28 maja grupa wypadowa w składzie7 pułk ułanów z 1 baterią 1 dak orazIII/29 pułku piechoty wyruszyła do działania.Batalion wyruszył zBosin dwiema kolumnami: dwie kompanie skierowały się na Karandasze, a jedna kompania na Kruki Stare[13]. Stacjonujący wSwierdłach 7 pułk ułanów pomaszerował na Królewszczyznę – Karandasze[12].Brak współdziałania pomiędzy piechotą i kawalerią spowodował, że mimo początkowo wygranych walk nie doprowadzono do rozbicia koncentrujących się oddziałów sowieckich, a jedynie odrzucono przeciwnika w kierunkuDryhucz[12].
Osobny artykuł:Bitwa pod Karandaszami.7 czerwca1 Brygada Jazdy płk. Beliny-Prażmowskiego wznowiła działania zaczepne.7 pułk ułanów opanował Karandasze i Stare Kruki. Natomiast11 pułk ułanów wyparł pododdziały sowieckiego 169 pułku strzelców z Kowalewszczyzny i ruszył naNowe Kruki. Tu napotkał kolejny batalion 169 pułku strzelców spieszący z pomocą załodze Kowalewszczyzny[14]. Dowódca pułku zorganizował szarżę siłami 1 i 4 szwadronu. Działania ułanów wspierały baterie 1 dywizjonu artylerii konnej[15][16].
W tym samym czasie głębokiegoobejścia dokonał dywizjon 18 pułku ułanów. Skrajem bagien dotarł on do wioski, spieszył się i zaatakował zgrupowane tutaj pododdziały[17]. Zaatakowany z dwóch stron batalion sowiecki został rozbity[15][18].
Następnego dnia 11 pułk ułanów uderzył naJurkowszczyznę, a 9 czerwca 1 Brygada Jazdy obsadziła przesmyk podDryhuczami, wypełniając tym samym zadanie postawione przed nią w ramach polskiej kontrofensywy na Białorusi[15].
