Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Bisztynek

Na mapach:Ziemia54°05′10″N 20°54′05″E/54,086111 20,901389
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też:inne znaczenia tego słowa.
Bisztynek
miasto wgminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Centrum Bisztynka. PośrodkuBrama Lidzbarska
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

bartoszycki

Gmina

Bisztynek

Prawa miejskie

1385

Burmistrz

Zbigniew Filipczyk

Powierzchnia

2,16[1] km²

Populacja (01.01.2024)
• liczba ludności
• gęstość


2156[1]
998,1 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 89

Kod pocztowy

11-230

Tablice rejestracyjne

NBA

Położenie na mapie gminy Bisztynek
Mapa konturowa gminy Bisztynek, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Bisztynek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Bisztynek”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Bisztynek”
Położenie na mapie powiatu bartoszyckiego
Mapa konturowa powiatu bartoszyckiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Bisztynek”
Ziemia54°05′10″N 20°54′05″E/54,086111 20,901389[2]
TERC (TERYT)

2801044

SIMC

0964608

Urząd miejski
ul.  Kościuszki 2
11-230 Bisztynek
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP
Głaz narzutowy o obwodzie 28 m, tak zwany „Diabelski Kamień”

Bisztynek (niem. Bischofstein) –miasto wPolsce, wwojewództwie warmińsko-mazurskim, wpowiecie bartoszyckim, siedzibagminy miejsko-wiejskiej Bisztynek.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało dowojewództwa olsztyńskiego. Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. Bisztynek liczył 2156 mieszkańców[1].

Bisztynek leży naWarmii[3], na obszarze historycznegopruskiego terytoriumBarcji[4][5]. Nazwa miasta wiąże się z największym głazem narzutowym w województwie warmińsko-mazurskim (niemiecka nazwaBischofstein oznaczabiskupi kamień). Kamień ten nazywany jest Diabelskim Kamieniem. Lokalny ośrodek usługowo-handlowy i turystyczny. Bisztynek jest członkiem sieci miastCittaslow.

Historia

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Historia Bisztynka.
Dawny rynek w Bisztynku z nieistniejącymi już budynkami iratuszem 1916 rok

Demografia

[edytuj |edytuj kod]
Piramida wieku mieszkańców Bisztynka w 2014 roku[6]
zabytkowy spichlerz
Kościół św. Macieja Apostoła i Najdroższej Krwi Pana Jezusa
Brama Lidzbarska

Zabytki

[edytuj |edytuj kod]
  • Kościół farny pw. św. Macieja Apostoła i Przenajdroższej Krwi Pana Jezusa – pierwotnie kościół farny w Bisztynku miał być pw. św. Marty, alebiskup Sorbom zmienił tytuł przy konsekracji kościoła na św. Macieja Apostoła. W czasie mszy konsekracyjnej podczas podniesienia Hostii miały upaść na ołtarz krople krwi. Od tamtych czasów świątynia jest traktowana jakosanktuarium Krwi Chrystusa. Budowę gotyckiej świątyni uzupełniono wieżą wybudowaną w XVI w. Świątynia została rozbudowana w pierwszej połowie XVII w. Kościół po dobudowie nawy północnej konsekrował ponownie dnia 4 sierpnia 1748 biskupAdam Stanisław Grabowski. Po pożarze kościoła w 1770 r. i późniejszej odbudowie – w formie trójnawowej hali świątynię konsekrował 5 sierpnia 1781 biskupKarol Hohenzollern w obecności biskupaIgnacego Krasickiego. Obecnie świątynia jest trójnawową halą o ośmiu przęsłach w stylu późnegobaroku. Ołtarz główny jest w stylu rokokowym, a wykonany został przez Chrystiana Bernarda Schmidta zReszla. Dziełem tego samego artysty są ołtarze boczne kończące nawę południową i północną oraz ołtarze boczne przy czwartej parze filarów. W kościele znajduje się gotycka rzeźba Madonny z Dzieciątkiem z drugiej połowy XIV w. W ścianie północnej kościoła znajduje się kamienna tablica z herbem biskupaSzembeka z datą 1739. Z obrazów w kościele na uwagę zasługuje portret Ignacego Krasickiego oraz dziewięć obrazów Apostołów. Ozdobą obejścia kościelnego są rzeźby postaci (naturalnej wielkości) dwunastu Apostołów ustawione na otaczającym kościół murze.
  • Brama Lidzbarska – jest jedyną zachowaną bramą z niegdyś istniejących trzech bram miejskich w Bisztynku. Wybudowana została w latach 1481–1547. Brama ta ok. 1780 została obniżona i przebudowana w stylu barokowym. późnobarokowe szczyty są najprawdopodobniej projektu Ernesta Mazura.
  • kościół cmentarny pw. św. Michała Archanioła z lat 1618–1632, z dobudowaną wieżą i zakrystią w 1892 r.
  • plebania pseudogotycka z końca XIX w.
  • kościół poewangelicki z II poł. XIX w. w odbudowie po zniszczeniach z lat 70. XX wieku.
  • kamieniczki z XIX i XX w.
  • spichrz z XVIII wieku.

Transport

[edytuj |edytuj kod]

W mieście krzyżują się drogi krajowe i wojewódzkie:

Miasto doświadczawykluczenia komunikacyjnego, nie mając bezpośredniego dostępu do transportu kolejowego. Najbliższy przystanek oddalony jest o 9,3 km (10 minut jazdy) wSątopach-Samulewie (obsługuje dwanaście połączeń pasażerskich dla kierunków:Olsztyn Główny,Ełk,Korsze).

Komunikację autobusową zapewniają przedsiębiorstwa PKS Bartoszyce, PKS Olsztyn, PKS Mrągowo oraz przewoźnicy prywatni.Bisztynek posiada bezpośrednie połączenia autobusowe z Olsztynem, Bartoszycami, Mrągowem, Biskupcem i Lidzbarkiem Warmińskim.

Edukacja

[edytuj |edytuj kod]

W 2019 roku w Bisztynku utworzono Zespół Szkolno-Przedszkolny[7], w którego skład wchodzą:

Z dniem 1 września 1999 roku w Bisztynku utworzono Gimnazjum Publiczne, które następnie zostało w związku zReformą systemu oświaty z 2017 roku włączone do Szkoły Podstawowej im. Ziemi Warmińskiej w Bisztynku i wygaszone.

Sport

[edytuj |edytuj kod]

W Bisztynku działa Ludowy Klub Sportowy „Reduta” prowadzący sekcjępiłki nożnej.

  • Data założenia – 12 lipca 1948
  • Barwy – biało-niebieskie
  • Adres – Al. Wojska Polskiego 7A, 11-230 Bisztynek
  • Stadion – pojemność 1000 (wszystkie siedzące), oświetlenie – brak, wymiary boiska – 105 na 67
  • Poziom rozgrywek – klasa A, grupa 1 warmińsko-mazurska
  • Najbardziej znani piłkarzeŁukasz Tumicz, Bogdan Pudlis

Wspólnoty wyznaniowe

[edytuj |edytuj kod]

Ludzie związani z Bisztynkiem

[edytuj |edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria:Ludzie związani z Bisztynkiem.

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. abcPowierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 22 lipca 2024 [dostęp 2024-10-23] (pol.).
  2. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG,Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikatorPRNG: 6220.
  3. Stanisław Achremczyk: Historia Warmii i Mazur. Wyd. 2. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1997, s. 55.OCLC247496406. Cytat:[…] w 1385 założono najuboższe z miast warmińskich […] – Bisztynek. (pol.).
  4. Marzena Pollakówna: Osadnictwo Warmii w okresie krzyżackim. Poznań: Instytut Zachodni, 1953, s. 50. Cytat:[…] Mała Barcja […] obejmowałaby […] część komornictwa lidzbarskiego, która skupia się na wschód od Łyny po Bisztynek. (pol.).
  5. Andrzej Piskozub: Nie trzeba głośno mówić. Publicystyka 1997–2002. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2003, s. 108.ISBN 83-7322-372-X. Cytat:Położone na wschód od rzeki Łyny części owej biskupiej Warmii, w czasach pogańskich należały nie do Warmii, lecz ówczesnej Barcji. Na terenie tej ostatniej wyrosły takie miasta biskupstwa warmińskiego, jak Reszel, Bisztynek, Jeziorany […]. (pol.).
  6. Bisztynek w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
  7. Uchwała nr V/36/19 -Rada Miejska w Bisztynku [online], 4 marca 2019 .
  8. Dane wedługwyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowyjw.org [dostęp 2014-06-04] .

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
  • Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Warszawa: 1977.
  • Rzempołuch A., 1993.Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich. Agencja Wyd. „Remix”, Olsztyn
  • Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze, Olsztyn 1969, 368 str.

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Gmina Bisztynek
Miasta województwa warmińsko-mazurskiego
Miasta na prawach powiatu
Miasta powiatowe
Miasta gminne

Herb województwa warmińsko-mazurskiego

Powiat bartoszycki
Miasta
Gminy miejskie
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie

Powiat reszelski (1945–1958)
Przynależność wojewódzka
Miasta (do 1958)
Gminy wiejskie (1945–54)
Gromady
(1954–58)
Powiat biskupiecki (1959–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta ( od 1959)
Gromady
( 1959–72)
Gminy wiejskie (1973–75)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bisztynek&oldid=78006577
Kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp