Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej (cz.Národní knihovna České republiky) –biblioteka narodowaCzech z siedzibą wPradze. Biblioteka znajduje się w gmachuClementinum. Jedna z najstarszych bibliotek na terenie Czech, której zbiory obejmują ponad 6,5 milionawoluminów[1].
Początki zbiorów bibliotecznych sięgają XIV wieku, kiedy to po utworzeniuuniwersytetu w Pradze, w 1366 rokukról czeskiKarol I podarował uczelni kodeksy średniowieczne[2]. Od 1622 uniwersytet był prowadzony przezjezuitów, którzy przenieśli uniwersytet wraz ze zbiorami bibliotecznymi do zbudowanego w 1556 roku gmachuClementinum[2].
Pod koniec XVIII wieku zbiory uniwersytetu otrzymały z nadania cesarzowejMarii Teresy tytuł Królewsko-Cesarskiej Biblioteki Publicznej i Uniwersyteckiej (cz.c.k. Veřejná a univerzitní knihovna)[2]. Biblioteka posiadała od 1782 roku prawo doegzemplarza obowiązkowego. Początkowo tylko z terenu Pragi, w 1807 rozszerzono go do druków z całych Czech, a w 1935 roku z terenu Czechosłowacji[3].
W 1918 roku zbiory biblioteki objęto nadzorem państwowym nowo-powstałejCzechosłowacji. W 1924 utworzono bibliotekę słowiańską, która od 1929 roku znajduje się również w gmachu Clementium[2]. W 1935 roku biblioteka została przemianowana na Bibliotekę Narodową i Uniwersytecką, wprowadzono również obowiązek dla wydawców przekazywania zawsze jednego egzemplarza wydawanego dzieła do zbiorów biblioteki[2]. Po zajęciu Czechosłowacji przezIII Rzeszę, biblioteka została przemianowana na Bibliotekę Miejską i Uniwersytecką (cz.Zemská a univerzitní knihovna)[2]. W 1958 roku bibliotekę połączono ze zbiorami innych praskich bibliotek w Narodową Bibliotekę Czechosłowacji. W roku 1990 biblioteka otrzymała swoją obecną nazwę[2].
W 2005 roku Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej otrzymała nagrodęJikji dla instytucji i osób prywatnych, które najlepiej realizują cele projektuUNESCOPamięć Świata[4].
Biblioteka posiada również największe w Europie środkowo-wschodniej zbiory materiałów do studiów slawistycznych z zakresu historii, filozofii, lingwistyki, literatury, etnologii, stosunków politycznych, socjologii i sztuki[1].
Od 2000 biblioteka prowadzi projektWebarchiv, zajmujący się archiwizacją czeskich stron internetowych[5].
W 1924 roku Ministerstwo Spraw Zagranicznych utworzyło Rosyjską Bibliotekę Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W 1927 roku po rozszerzeniu zbiorów o publikacje w innych językach zmieniono nazwę na Biblioteka Słowiańska Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Gromadzono zbiory filologiczne i historyczne. Nie gromadzono natomiast druków medycznych i technicznych. W 1929 roku została przeniesiona do Clementinum – siedziby Biblioteki Narodowej. Jednak nadal, bo do 1938 roku biblioteka podlegała Ministerstwu Spraw Zagranicznych. Po wojnie zakupiono zbiory literatury radzieckiej, często z dziedzin niezwiązanych z dotychczasowym profilem zbiorów. Po 1956 roku powrócono do wcześniejszej polityki gromadzenia zbiorów. W 1958 roku biblioteka stała się jednym z działów Biblioteki Narodowej[6].
