| powiat | |||
| 1854–1867 | |||
 | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj związkowy | |||
| Powiat | |||
| Siedziba | |||
| Data powstania | 1854 | ||
| Data likwidacji | 1867 | ||
| Powierzchnia | 5,2 mil² | ||
| Populacja (1854) • liczba ludności |
| ||
| Języki urzędowe | |||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||
 | |||
| Liczba gmin katastralnych (1854) | 42 (w tym 1 miasto) | ||
| brak współrzędnych | |||
| |||
Bezirk Sądowa Wisznia – dawnypowiat (Bezirk)kraju koronnegoKrólestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miastoSądowa Wisznia.
Bezirk Sądowa Wisznia utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresuWiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji,dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filarsystemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21cyrkułów (niem.Kreise), 179 małychpowiatów (niem.Bezirke) i ponad 6000gmin (niem.Gemeinde)[1].
Bezirk Sądowa Wisznia objął obszar o wielkości 5,2 mil², zamieszkany był przez 26.085 ludzi i podzielony na 42gminy katastralne, w tym jedno miasto (Sądowa Wisznia). Wszedł w składcyrkułu przemyskiego, jako jeden z jego dziewięciu powiatów[2]. Powiat posiadałeksklawę, obejmującąJaremków iMichalewice, otoczoną ze wszystkich stron obszaremBezirk Rudki wcyrkuł samborski.
Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniusamorządu gminnego ipowiatowego w 1865 zlikwidowanocyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnejreformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Sądowa Wisznia wszedł wtedy w skład nowych powiatówmościskiego,gródeckiego irudeckiego (vide podział w tabeli poniżej)[4][5]. 19 czerwca 1867 (gminaDołhomościska) i 1 stycznia 1891 (gminaMilczyce) częściowo zmieniono granice tych powiatów[6][7]. 10 stycznia 1869 do powiatu mościskiego przydzielono gminęZarzecze, której przynależność administracyjna w chwili reformy nie została ustalona[8]. 1 sierpnia 1878 gminęDołhomościska włączono z powrotem do powiatu mościskiego[9].
Objaśnienie:
(M) =miasto;(m) =miasteczko
