Podział administracyjny państw BeneluksuMapa zasięgu poszczególnych języków i dialektów na terenie Beneluksu
Beneluks[1][2][3][4],Benelux[5][6] – region wEuropie Zachodniej składający się z trzech sąsiadujących ze sobą monarchii:Belgii,Holandii iLuksemburga. SłowoBenelux to skrót powstały z połączenia pierwszych sylab nazw tych państw (francuska/niderlandzka, w nawiasach polska nazwa): Belgique/België (Belgia), Nederland (Holandia), Luxembourg/Luxemburg (Luksemburg).
Pierwotnie określenieBenelux oznaczało jedynie unię celną wspomnianych państw.
Unia gospodarcza i monetarna łącząca Belgię i Luksemburg (Beluks) została pierwotnie powołana w 1921[7]. W 1943 przez rządy Belgii, Holandii i Luksemburga na uchodźstwie, przebywające w tym czasie w Londynie, została zawarta umowa monetarna[7]. Traktat ustanawiający unię celną został podpisany 5 września 1944 i wszedł w życie w 1948[7]. Przestał obowiązywać w 1960, kiedy to unia celna została zastąpiona Unią Ekonomiczną Beneluksu.
Powołanie tej organizacji przyczyniło się do powstania w późniejszym czasieUnii Europejskiej, której założycielami były właśnie kraje Beneluksu, a takżeRFN, Francja i Włochy.
W 1955 została utworzona Międzyparlamentarna Rada Konsultacyjna Beneluksu[a], nazwana potem nieoficjalnie parlamentem Beneluksu. Zgromadzenie składa się z 21 członków parlamentu holenderskiego, 21 członków parlamentów narodowego i regionalnego Belgii i 7 członków parlamentu luksemburskiego.
Traktat powołujący Unię Ekonomiczną Beneluksu (niderl. Benelux Economische Unie, fr. Union Économique Benelux) został podpisany w 1958, a wszedł w życie w 1960. Jego celem było umożliwienie wolnego przepływu pracowników, kapitału, usług i dóbr w regionie. W 1970 zniesiono kontrolę na wewnętrznych granicach Beneluksu[5].
17 czerwca 2008 podpisano w Hadze nowy traktat, zastępujący poprzedni, który miał wygasnąć w 2010. Na mocy nowego traktatu organizacja zmieniła nazwę na Unię Beneluksu (niderl. Benelux Unie, fr. Union Benelux).Organami Unii Beneluksu są:
Komitet Ministrów – najwyższy organ w strukturze
Rada Beneluksu – główny organ wykonawczy
Międzyparlamentarna Rada Konsultacyjna Beneluksu (zwana także parlamentem Beneluksu)
Trybunał Sprawiedliwości Beneluksu
Sekretariat Generalny Beneluksu
Główna siedziba (sekretariat) organizacji znajduje się wBrukseli.Ostatnią instytucją wspomnianą w traktacie, niestanowiącą jednak części struktury Unii, jestUrząd Własności Intelektualnej Beneluksu.
