 Miniaturowy portret Brummella | |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Przyczyna śmierci | |||
| Miejsce spoczynku | cmentarz na terenie Campus 1 de Caen | ||
| Zawód, zajęcie | magister elegancji | ||
| Narodowość | |||
| |||
Beau Brummell, właśc. George Bryan Brummell (ur.7 czerwca1778 wLondynie, zm.30 marca1840 wCaen) – arbiter męskiej elegancji wWielkiej Brytanii oraz bliski przyjaciel księcia-regenta, przyszłegokrólaJerzego IV. Wprowadził do mody męskiej skromniejszy ubiór, dopasowany i skrojony do ciała, były to m.in. ciemne garnitury ze spodniami o pełnej długości, przyozdobione wiązanym ascotem, fularem lub apaszką, wiązane prawie jakkrawat (fr.cravate)[1].
Beau Brummellowi przypisuje się wprowadzenie do klasycznej mody męskiej współczesnego garnituru noszonego z wiązanym krawatem[2]. Historia głosi, że potrzebował codziennie pięciu godzin na przebranie się. Ponoć polecał polerowanie obuwiaszampanem[3]. Jego styl ubioru odwołuje się do ideidandyzmu[4].
Beau Brummell urodził się w Londynie. Był synem Williama Brummella zDonnington (Berkshire). Miał jasną cerę, a takżewystający nos, złamany po kopnięciu przez konia, tuż zaraz po tym, gdy dostał się do 10 Pułku Dragonów...[5]. Edukację otrzymał wEton College iOriel College, następnie przystąpił do 10 PułkuDragonów (ang. Tenth Light Dragoons). W tym czasie przyciągnął uwagę Jerzego, księcia Walii. W 1794 roku umarł jego ojciec, który pozostawił spadek w wysokości ok. 30 000funtów. W 1796 roku, pod wpływem decyzji monarchy, Brummell awansował na stopień kapitana. Kiedy jego pułk został wysłany z Londynu doManchesteru, szybko zrezygnował z pełnienia obowiązków ze względu na powszechnie panującą tam biedę i złą reputację miasta, a także z powodu braku kultury i savoir-vivre'u w środowisku generalskim.
Brummell sprowadził się na Chesterfield Street wMayfair, wówczas unikał ekstrawagancji. Dołączył do otoczenia księcia Jerzego, gdzie wywarł wrażenie swoją elegancją, rozumieniem znaczenia stroju i błyskotliwymi uwagami. Jego szczególne przywiązanie do higieny (codzienne mycie zębów, golenie się, kąpiele) początkowo dziwiły, lecz z czasem stały się normą w kręgach.
Gdy w 1795 rokuWilliam Pitt Młodszy nałożył podatki na pudry do włosów i peruk w celu zasilenia kasy państwa uwikłanego w wojnę z rewolucyjną Francją, Beau Brummell zrzekł się noszenia peruki i obciął włosy na styl antycznych Rzymian.
W połowie lat dziewięćdziesiątych XVIII w. stał się prawdopodobnie pierwszymcelebrytą, będąc znanym z tego, że jest znany,ministrem mody i smaku, narzucając dyktat mody.
Zapytany, ile kosztuje utrzymanie garderoby przeciętnego mężczyzny, odpowiadał:Przy rygorystycznej ekonomii wydatków mieści się w granicach 800 funtów na rok[6]. Przy tak swobodnym podejściu do wydatków szybko to odbiło się na jego kieszeni.
Był pod wielkim wpływem swoich bogatych przyjaciół. Zaczął namiętnie uprawiać hazard, myśląc, że jegofortuna jest tak samo pokaźna, jak jego otoczenia. Póki miał resztki spadku, nie stanowiło to większego problemu. Brummella,Lorda Alvanleya, Henry’ego Mildmaya i Henry’ego Pierrepointa postrzegano jako inicjatorów Watier's, nazywanego przezByronaKlubem Dandysów [ang.the Dandy Club]. Zostali gospodarzami balu maskowego w lipcu 1813 roku, podczas którego książę-regent pozdrowił Alvanleya i Pierrepointa, natomiast zlekceważył towarzystwo Brummella i Mildmaya, zatrzymując wzrok na nich, lecz nie podejmując żadnej rozmowy[7]. To sprowokowało Brummella do wypowiedzenia słynnej uwagi:Alvanley, kim jest ten twój gruby przyjaciel?. To podsumowało długo narastający rozdźwięk między nimi, rozpoczęty (według Cambella) w 1811 roku, kiedy książę został regentem i zaczął powoli wycofywać się z towarzystwa swoich liberalnych przyjaciół. W wielu przypadkach niełaska byłaby wielką porażką towarzyską, niemniej jednak Brummell znalazł aprobatę i przyjaźń wśród innych arystokratów. Stał się faworytem bez patrona, wytyczającym trendy w modzie, podejmowanym przez różne elementy brytyjskiej socjety[8].
Jego spirala długów nieprzerwanie nakręcała się[9]. W 1816 roku zbiegł przed żądającymi spłaty należności przekraczających tysiące funtów wierzycielami przezCalais do Francji. Brummell miał w zwyczaju traktować długi wynikające z hazardu jakodługi honorowe – to je spłacał w pierwszej kolejności. Zdarzył się jednak wyjątek. Postawił ostatni zakład zapisany na jego nazwisko w księdze zakładów White’a. Zakład datowany jest na marzec 1815 roku, dług został później oznaczony jakoniespłacony, 20 stycznia 1816 roku[10].
We Francji żył wspomnieniami swojego przeszłego życia. Dzięki naciskom Lorda Alvanleya i markiza Worcester uzyskał posadę konsula w Caen, co zapewniło mu roczną rentę. Urząd piastował do 1837 roku, tj. do kresu panowania królaWilhelma IV. Nie mogąc już dłużej żyć jak książę, zrezygnował ze swoich dotychczasowych przyzwyczajeń. W 1838 roku z rozpoznaniemsyfilisu idemencji trafił do szpitala Bon Sauveur wCaen, gdzie umarł po dwóch latach bez grosza przy duszy, z objawami szaleństwa wywołanego kiłą i dwoma udarami. Pochowano go na cmentarzu protestanckim, obecnie znajdującym się na terenie Campus 1 de Caen.
W 2002 roku postawiono na Jermyn Street wLondynie rzeźbę Brummella autorstwaIreny Sedleckiej[11].
Brummell pojawia się jako bohater noweli historycznejRodney StoneArthura Conana Doyle’a z 1896 r. W utworze wujek tytułowego bohatera, Charles Tregellis, znajduje się w centrum świata mody Londynu do czasu, aż Brummell zajmuje jego miejsce. Śmierć Tregellisa, będąca konsekwencją wielkiego upokorzenia, posłużyła jako deus ex machina w rozwiązaniu problemów z biedą rodziny Rodneya Stone’a, ponieważ bogaty wujek wspaniałomyślnie zapisał wielki spadek swojej siostrze.
Życie Brummella stało się inspiracją dla:
Jim Backus zagrał Hartleya Bensona, znanego jakoBeau Brummell miasta, w sitcomie radiowymThe Mel Blanc Show stacji Mel Blanc w latach 1947-48. Postać Bensona przedstawiono jako narcyza, który nie mógł zdobyć uczucia żadnej pożądanej kobiety, w rezultacie postanawia wziąć ślub sam ze sobą.
Brummell jest głównym bohaterem w noweliWater Music T. Coraghessan Boyle’a z 1982 roku.
Zakład zegarmistrzowskiLeCoultre wykonywał zegarkiBrummell w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku. Jest to prosty zegarek, bez cyfr na tarczy.
Nazwisko Brummella zostało zaadaptowane do nazwy zespołuThe Beau Brummels działającego w okresie tzw.Brytyjskiej inwazji.
Nazwisko Brummella zostało także użyte w nazwie angielskiego zespołu Beau Brummell Esquire and His Noble Men, który wydał singielI Know, Know, Know w 1965 roku. PiosenkaA side została napisana przez Beau Brummell Esquire, a utwórB side został przypisany trio Tepper-Bennett-Schroeder, profesjonalnym kompozytorom piosenek, którzy wcześniej przygotowali ten kawałek dlaCliffa Richarda.
Beau Brummell to nazwisko zaadaptowane przez południowoafrykańskiego piosenkarza, aktora i tłumacza. Beau Brummell miał kilka popowych przebojów, popularnych wRepublice Południowej Afryki w latach sześćdziesiątych XX wieku, zagrał także w kilku filmach.
Brummell jest detektywem w serii książek autorstwa Rosemary Stevens, m.in. Death on a Silver Tray (2000), The Tainted Snuff Box (2001), The Bloodied Cravat (2002) i Murder in the Pleasure Gardens (2003).
Sklep The Beau Brummell Store wSoHo wNowym Jorku oferuje kolekcję tradycyjnej odzieży męskiej, m.in. sztandarowy garnitur Beau Brummel, któryRegis Philbin założył w programachLive with Regis and Kelly iWho Wants to be a Millionaire?.
Billy Joel odwołuje się do postaci Brummella w swoim hicieIt’s Still Rock and Roll to Me z 1980 roku.
Postać Brummella pojawia się w musicaluGypsy z 1959 roku i dalej filmie o tym samym tytule z 1962 roku. Tekst piosenkiAll I Need Is the Girl zawiera fragment:Said this bum’ll, be a Beau Brummell, now I’m smooth and snappy… w odniesieniu do sposobu ubierania się Brummella.
W broadwayowskim musicaluAnnie z 1972 roku i filmie o tym samym tytule z 1982 roku umieszczono piosenkęYou’re Never Fully Dressed Without a Smile, fragmentYour clothes may be Beau Brummelly - They stand out a mile... odwołuje się do eklektyzmu w ubiorze Brummella.
W wierszuBustopher JonesT.S. Eliota z „Old Possum's Book of Practical Cats”, później użytym w musicalu Cats, Bustopher Jones jest niczymBrummell wśród kotów (ang.the Brummell of cats), jest to odniesienie do jego dandyskiego usposobienia i zmanierowania.
Swingujące lata sześćdziesiąte w Anglii zdefiniowano jakopawią rewolucję (ang. the Peacock Revolution) – Biba,Twiggy,Mary Quant imini[14]. Brytyjska Federacja Producentów Odzieży (ang. the British Federation of Clothing Manufacturers) głosując na Najlepiej Ubranego Mężczyznę, nagrodziła wygranego George'a Bryana Brummell Award zaelegancję w ubiorze.
W siódmym odcinku serialuDoktor Who pt.The Sensorites Doktor twierdzi, że poznał Brummella. Miał zawsze powtarzać Brummellowi, że wygląda świetnie w płaszczu.
W kultowym filmieThe Terror of Tiny Town z 1938 roku, westernie z pełną obsadą karłów, fryzjer golibroda grany przezKarla Slovera, mówi jednemu z głównych bohaterów (Prestonowi, granemu przezWilliama Platta), że da mu wygląd Beau Brummella.
TerminBeau Brummell został użyty w horrorzeSFThem Jamesa Arnessa z 1954 roku, kiedy to jeden z bohaterów przepytuje dwóch pijaczków w Kalifornii.
Szydercze porównanie męża bohaterki do Beau Brummella pojawia się w opowiadaniuRoalda DahlaMrs Bixby and The Colonel’s Coat z 1957 roku.
