Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Baltimore

Na mapach:Ziemia39°17′N 76°37′W/39,283333 -76,616667
Przejrzana
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Status wersji strony

To jest wersja przejrzana tej strony

To jest najnowszawersja przejrzana, która zostałaoznaczona1 sty 2025.Od tego czasu wykonano1 zmianę, która oczekuje na przejrzenie.
Ten artykuł dotyczy miasta w stanie Maryland. Zobacz też:inne znaczenia tej nazwy.
Baltimore
Ilustracja
Kolaż zdjęć Baltimore
Flaga
Flaga
Dewiza: The Greatest City in America, Get in on it, The city that reads.
Przydomek: Charm City, Mobtown, B’more, The City of Firsts, Monument City, Ravenstown
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Maryland

Data założenia

1729

Prawa miejskie

1797

Kod statystyczny

FIPS: 24-04000
GNIS ID: 0597040

Burmistrz

Jack Young (D)

Powierzchnia

238,4 km²

Wysokość

10 m n.p.m.

Populacja (2010)
• liczba ludności
• gęstość


620 961
2604,7 os./km²

Nr kierunkowy

410

Kod pocztowy
Lista kodów
21201-21231, 21233-21237, 21239-21241, 21244, 21250-21252, 21263-21265, 21268, 21270, 21273-21275, 21278-21290, 21297-21298
Strefa czasowa

UTC-05:00
UTC-04:00

Położenie na mapie stanu Maryland
Mapa konturowa stanu Maryland, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Baltimore”
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, po prawej znajduje się punkt z opisem „Baltimore”
Ziemia39°17′N 76°37′W/39,283333 -76,616667
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Baltimore (wym.[ˈbɒltɪmɔr]) – miasto na wschodnim wybrzeżuStanów Zjednoczonych, największe w stanieMaryland.

Leży około 60 km odWaszyngtonu i tworzy z nim jeden obszar metropolitalny. Jest miastem niezależnym, a więc nie wchodzi w skład żadnegohrabstwa. Zgodnie z prawemstanuMaryland posiada status identyczny jak hrabstwo dla celów statystycznych – Państwowy Urząd Statystyczny (ang.:US Census Bureau) uznaje hrabstwo za podstawę obliczeń i dlatego traktuje Baltimore na zasadzie równości z hrabstwem.

Baltimore jest tradycyjnie ostojąPartii Demokratycznej od ponad 150 lat. Członkami Partii Demokratycznej było dwoje wieloletnich senatorów stanu Maryland –Barbara Mikulski iPaul Sarbanes, pochodzących i zamieszkałych w Baltimore.

W mieście funkcjonuje zespół baseballowyBaltimore Orioles.

Dane ogólne

[edytuj |edytuj kod]

Baltimore jest jednym z dwudziestu największych miastStanów Zjednoczonych, posiada 3 uniwersytety, bazę marynarki wojennej, liczne muzea, galerię sztuki, domy i kościoły z XVIII i XIX w. Dumą miasta jest zacumowany w Porcie Wewnętrznym USSConstelation – ostatni zwodowany (1854) żaglowyokręt Stanów Zjednoczonych.

Historia

[edytuj |edytuj kod]

W XVII wieku kilka miast o nazwie Baltimore założono nad brzegami zatokiChesapeake. Obecne miasto powstało w lipcu 1729, a nazwę swą wzięło odLorda Baltimore, ówczesnego gubernatoraProwincji Maryland. Do końca XVIII wieku miasto utrzymywało się ze składu towarów dla i z produkujących cukier wyspMorza Karaibskiego.

W czasiewojny brytyjsko-amerykańskiej w 1812 roku Brytyjczycy, nazywający Baltimore „gniazdem piratów” kilkakrotnie atakowali nadbrzeżnyfort McHenry, ale wszystkie ich szturmy zostały odparte, a po śmierci dowódcy, generała Rossa, wycofali się.Bitwa morska, jaka się wówczas wywiązała, została po raz pierwszy w dziejachStanów Zjednoczonych wygrana, co zainspirowało poetęFrancisa Scotta Key do napisania wiersza „The Star-Spangled Banner” (Gwiaździsty Sztandar), który stał się później tekstemhymnu narodowego Stanów Zjednoczonych. Bitwa ta uwieczniona została pomnikiem wzniesionym w centrum miasta, z której to przyczyny prezydentJohn Quincy Adams nadał w 1827 Baltimore przydomek „Miasta Pomnika” (ang. Monument City).

W 1851 roku miasto Baltimore zostało wydzielone zhrabstwa Baltimore jako osobna jednostka samorządowa równoważna hrabstwu[1].

Przedwojną secesyjną Maryland był stanem niewolniczym. W czasie wojny, aczkolwiek oficjalnie należący doUnii, uznawał dawny ustrój, a w mieście przeważały nastroje prokonfederackie. 19 kwietnia 1861 do miasta wkroczył, 6. pułk Massachusetts, który był w drodze doWaszyngtonu. Baltimore nie przecinała linia kolejowa, więc żołnierze musieli się wyładować na wschodniej stacji, przejść przez miasto i ponownie załadować na pociąg do stolicy. Mieszkańcy Baltimore zaatakowali tylne kompanie cegłami, kamieniami z bruku i pistoletami. Żołnierze odpowiedzieli ogniem. W wyniku zamieszek zginęło, czterech żołnierzy i dwunastu mieszkańców[2].

W lutym 1904 w Baltimore wybuchł gwałtowny pożar, który strawił w ciągu 30 godzin ponad tysiąc pięćset budynków. Ogień pojawił się 7 lutego w centrum dzielnicy handlowej w pomieszczeniach hurtowni towarów sypkich i błyskawicznie objął sąsiednie zabudowania. Z żywiołem walczyło 1231 strażaków. Ostatnie ogniska pożaru dogaszono 8 lutego. Nie odnotowano ofiar śmiertelnych. Całkowitej zagładzie uległo ponad 1300 budynków, w których zlokalizowanych było ok. 2,5 tys. zakładów przemysłowych, sklepów i banków. Zniszczeniu uległa też historyczna zabudowa miasta z 1730 roku. Straty materialne oceniono na 80 milionów dolarów. Był to największy pożar miasta w Stanach Zjednoczonych od czasuwielkiego pożaru Chicago w 1871 roku[3]. Ówczesny burmistrz miasta odmówił przyjęcia pomocy z zewnątrz, mówiąc: „Baltimore will take care of its own, thank you!” (Baltimore da sobie samo radę, dziękujemy). W ciągu dwóch lat nie było już śladu po tej katastrofie.

W 1950 Baltimore osiągnęło rekordową – 950 tys. – liczbę mieszkańców (6. miejsce wśród największych miast Stanów Zjednoczonych), zaDetroit i przedCleveland, ale w następnym półwieczu straciło ponad 300 tysięcy mieszkańców (głównie na rzecz przedmieść).

18 lipca 2001 w wyniku wykolejenia się pociągu z chemikaliami w tunelu pod centrum miasta wybuchł groźny pożar, który sparaliżował całe miasto. Strażacy walczyli z ogniem 9 dni i wprawdzie ugasili go, ale zalali niżej położone ulice centrum, a chemikalia zmieszane z wodą spłynęły do systemu kanalizacyjnego. W 3 tygodnie później w obrębie centrum miasta wyleciały w powietrze pokrywy studzienek ściekowych, bowiem gromadzące się gazy spowodowały eksplozję. Ofiar w ludziach nie było.

W 2003 miasto padło ofiarąhuraganu Isabel, który spiętrzył wody zatoki do siedmiu metrów, co spowodowało zalanie portu i okolicznych dzielnic.

26 marca 2024 ok. godz. 1:30 czasu lokalnego w filar mostuFrancis Scott Key Bridge na rzecePatapsco uderzył kontenerowiec, co doprowadziło dozawalenia się konstrukcji[4].

Demografia

[edytuj |edytuj kod]

Baltimore było drugim poNowym Jorku miastem w Stanach Zjednoczonych, które osiągnęło liczbę 100 tys. mieszkańców[5][6]. Od 1820 do 1850 roku, wedługspisów ludności Stanów Zjednoczonych, Baltimore było drugim najbardziej zaludnionym miastem w tym państwie[6][7][8] zanim w 1860 roku wyprzedziła jeFiladelfia[9]. Było to jedno z 10 miast o największej populacji w Stanach Zjednoczonych w każdym spisie powszechnym – aż do spisu z 1980 r.[10][11], a po II wojnie światowej liczyło ponad 900 tys. mieszkańców[12].

Rozwój demograficzny miasta przedstawia poniższe zestawienie.

  • 1790 – 13 503
  • 1800 – 26 514
  • 1810 – 46 555
  • 1820 – 62 738
  • 1830 – 80 620
  • 1840 – 102 313
  • 1850 – 169 054
  • 1860 – 212 418
  • 1870 – 267 354
  • 1880 – 332 313
  • 1890 – 434 439
  • 1900 – 508 957
  • 1910 – 558 485
  • 1920 – 733 826
  • 1930 – 804 874
  • 1940 – 859 100
  • 1950 – 949 708
  • 1960 – 939 024
  • 1970 – 905 759
  • 1980 – 786 775
  • 1990 – 736 014
  • 2000 – 651 154

Gospodarka

[edytuj |edytuj kod]

Baltimore jest jednym z najbardziej uprzemysłowionych obszarówStanów Zjednoczonych. W mieście zlokalizowany jest przemysł lotniczy, elektromaszynowy, chemiczny, stoczniowy i hutniczy. Port Baltimore, położony w głębizatoki Chesapeake należy do najbezpieczniejszych wStanach Zjednoczonych. Przed huraganami chroni go obszerny półwysepDelmarva, podzielony pomiędzy stanyDelaware,Maryland iWirginia (stąd nazwa – Del-Mar-Va), zaś przed mroźnymi wiatrami z północy łańcuchAppalachów.

Religia

[edytuj |edytuj kod]

Wyznanie rzymskokatolickie

[edytuj |edytuj kod]

Współpraca[13][14]

[edytuj |edytuj kod]

Miasta partnerskie

[edytuj |edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Profil miasta Baltimore Maryland State Archives (en).
  2. James M.J.M. McPherson James M.J.M.,Battle Cry of Freedom: The Civil War Era, Oxford University Press, 1988,ISBN 978-0195038637 .
  3. Marek Żukow-Karczewski,Największe pożary w Polsce i na świecie, Ekologia.pl, 2012.
  4. Katastrofa w Baltimore. Runął główny most w mieście [online], www.rmf24.pl [dostęp 2024-03-26] (pol.).
  5. 1840 Fast Facts: 10 Largest Urban Places [online], U.S. Census Bureau [dostęp 2022-05-18] (ang.).
  6. ab1850 Fast Facts: 10 Largest Urban Places [online], U.S. Census Bureau [dostęp 2022-05-18] (ang.).
  7. 1830 Fast Facts: 10 Largest Urban Places [online], U.S. Census Bureau [dostęp 2022-05-18] (ang.).
  8. 1820 Fast Facts: 10 Largest Urban Places [online], U.S. Census Bureau [dostęp 2022-05-18] (ang.).
  9. 1860 Fast Facts: 10 Largest Urban Places [online], U.S. Census Bureau [dostęp 2022-05-18] (ang.).
  10. 1980 Fast Facts: 10 Largest Urban Places [online], U.S. Census Bureau [dostęp 2022-05-18] (ang.).
  11. 1990 Fast Facts: 10 Largest Urban Places [online], U.S. Census Bureau [dostęp 2022-05-18] (ang.).
  12. Maryland – 1950 Census of Population [online], United States census [dostęp 2022-05-18] (ang.).
  13. Sister Cities. [w:]Visit Baltimore [on-line]. [dostęp 2011-03-30]. [zarchiwizowane ztego adresu (października 11, 2011)].
  14. Sister City Committee. Baltimore-Luxor-Alexandria Sister City Committee. [dostęp 2011-03-30].
  15. Baltimore City Mayor’s Office of International and Immigrant Affairs – Sister Cities Program (kopia z Internet Archive). [dostęp 2008-10-16].

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Hrabstwa w stanie Maryland

Flaga Maryland

Kontrola autorytatywna (independent city in the United States):
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Baltimore&oldid=75693240
Kategorie:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp