Postać Baby Jagi, pierwotnie prawdopodobnie ważna wsłowiańskiej mitologii, przetrwała jedynie w zdegradowanej formie jako elementfolkloru. Występuje tam jako stara, odrażającawiedźma (obwisłe piersi, jedna kościana noga, ślepa lub niedowidząca), mieszkająca w chatce na kurzej stopce w głębi lasu[1]. Babie Jadze często towarzyszyły czarny kot, kruk, sowa lub wąż. Porywała błąkających się po lesie ludzi (zwłaszcza dzieci), a następnie ich mordowała i zjadała. Przypisywano jej też zsyłanie chorób i innych dolegliwości[2]. Na końcu opowieści zazwyczaj staczała walkę z bohaterem pozytywnym i ginęła. Sporadycznie występuje w folklorze motyw łaskawej Baby Jagi, pomagającej ludziom[1].
Postać Baby Jagi ma liczne odpowiedniki w wierzeniach ludów europejskich i ich bliskich sąsiadów, jak np.niemiecka Frau Holle,rumuńska Vîjbaba,węgierska wiedźma Bogorkań, mongolska Ałmas,włoskaBefana lub Betunia, uAdygów Naszguszidza czy Naguczica (Нашгушидза, Нагучица), uKetów Chosedem (Хосэдэм),kirgisko-kazachska Żałmauyz Kempir (Жалмауыз Кемпир) w wierzeniach Kirgizów jej odmianą jestdemon –mite o wyglądzie staruchy ubranej w łachmany, żyjącej w górach, w lesie, z dala od ludzkich siedzib, która porywa dziewczynki do swego szałasu, wysysa z nich krew a na końcu zjada. Bliski tej postaci jest demonżałmauyz uTatarówkazańskich, podobne istoty znaleźć można też uUjgurów,Baszkirów,Uzbeków iNogajców czyAlbańczyków, gdzie jej odpowiednikiem była Syqenëza. Wskazuje się także na podobieństwo do greckiejKirke[3].
Badacze próbują rekonstruować pierwotną funkcję Baby Jagi jako władczyni zwierząt leśnych i postać związaną ze światem zmarłych, być może zdegradowane bóstwo żeńskie lub demona[4]. Możliwa jest także pierwotna funkcja Baby Jagi jako kapłanki odpowiedzialnej za obrzędową inicjację młodzieży (stąd motyw pożerania dzieci)[3].Np. według profesoraZygmunta Krzaka zInstytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Naukchodzi tu o zohydzoną postać dawnej bogini, charakterystykę stworzoną przez męskie elity religijne i świeckie, zwalczające religięmatriarchalną[5].
W rosyjskiej baśniWasylisa Pięknolica (lubDzielna Wasylisa i Baba Jaga) Baba Jaga jest przedstawiana jakobogini.
W dzieleSzlachcic Zawalnia czyli Białoruś w fantastycznych opowiadaniach, wydanym w języku polskim w latach 1844-1846, autor –Jan Barszczewski – opisuje jezioro w okolicachPołocka (Białoruś), nad którym „...przed wprowadzeniem Chrystusowej wiary nad tem jeziorem stały świątynie Pioruna i Baby-Yahi”.
W filmieJohn Wick tytułowy bohater (Keanu Reeves) jest nazywany w kręgu rosyjskiej mafii Babą Jagą, ze względu na strach, który wywołuje wśród mafiozów i płatnych zabójców.
Baba Jaga występuje jako postać w serii komiksowejBaśnie.
Postać Baby Jagi pojawia się kilkakrotnie w serii komiksowejHellboy.
Postać Baby Jagi pojawia się w polskim filmie krótkometrażowym z serii „Legendy Polskie” pod tytułem„Jaga”. Film ukazał się w 2016 roku, a przedstawiona w nim Jaga to piękna młoda kobieta, która uciekła z piekła i sieje spustoszenie.
W horrorze „Baba Jaga” („Don't Knock Twice”) produkcji brytyjskiej z 2016 roku, pojawia się postać Baby Jagi, przedstawionej jako „wschodni demon”.
↑abJerzy Strzelczyk: Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Rebis, 2007, s. 47.ISBN 978-83-7301-973-7.
↑Barbara i Adam Podgórscy: Wielka Księga Demonów Polskich – leksykon i antologia demonologii ludowej. Katowice: Wydawnictwo KOS, 2005, s. 34.ISBN 83-89375-40-0.
↑abcAndrzej Kempiński: Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich. Warszawa: Iskry, 2001, s. 63.ISBN 83-207-1629-2.
