Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

BMW

Na mapach:Ziemia48°08′N 11°34′E/48,133333 11,566667
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł od 2018-09 zawiera treści, przy którychbrakuje odnośników do źródeł.
Należy dodaćprzypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listyźródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach:Encyklopedia PWN •Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych •BazHum •BazTech •RCIN • Internet Archive (texts /inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się wdyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon{{Dopracować}} z tego artykułu.
Ten artykuł dotyczy przedsiębiorstwa motoryzacyjnego. Zobacz też:zasada BMW.
Bayerische Motoren Werke AG
Logo
Ilustracja
Logo BMW AG
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Bawaria

Siedziba

Monachium

Data założenia

1916[1]

Forma prawna

Aktiengesellschaft

Prezes

Oliver Zipse(inne języki)

Przewodniczący rady nadzorczej

Norbert Reithofer(inne języki)

Zatrudnienie

133 778(2019)[2]

Dane finansowe
Przychody

98,990 mld(2020)[3]

Wynik operacyjny

5,222 mld(2020)[3]

Wynik netto

3,857 mld(2020)[3]

Aktywa

216,658 mld(2020)[3]

Kapitał własny

61,520 mld(2020)[3]

Położenie na mapie Monachium
Mapa konturowa Monachium, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Bayerische Motoren Werke AG”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Bayerische Motoren Werke AG”
Położenie na mapie Bawarii
Mapa konturowa Bawarii, na dole znajduje się punkt z opisem „Bayerische Motoren Werke AG”
Ziemia48°08′N 11°34′E/48,133333 11,566667
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
BMW Welt wMonachium

Bayerische Motoren Werke Aktiengesellschaft (wymowa,BMW AG) –niemiecki koncernmotoryzacyjny produkujący od 1916 rokusamochody osobowe,motocykle,skutery orazsilniki[4].

Historia koncernu

[edytuj |edytuj kod]
Budynek centrum badawczegoForschungs- und Ingenieurzentrum

Koncern BMW jako swoich założycieli podaje dwie osoby:Gustava Otto iKarla Rappa, którzy wMonachium na początku XX wieku niezależnie od siebie rozpoczęli działalność gospodarczą w dziedzinielotnictwa. Znaczny udział w kształtowaniu przedsiębiorstwa i późniejsze jej sukcesy należy przypisać osobom:Franzowi Josefowi Poppowi – pierwszemu dyrektorowi naczelnemu,Maxowi Frizowi – głównemu konstruktorowi i dyrektorowi technicznemu orazCamillo Castiglioniemuakcjonariuszowi i właścicielowi przedsiębiorstwa.

Logo przedsiębiorstwa BMW, które pozostało niezmienione do czasów współczesnych, przedstawia stylizowany krąg śmigła w barwachBawarii, łączy lotnicze korzenie przedsiębiorstwa z alpejskimlandem[5].

Początek

[edytuj |edytuj kod]

Gustav Otto Flugmaschinenfabrik

[edytuj |edytuj kod]

Gustav Otto, niemiecki przemysłowiec,pilot i pionier lotnictwa wBawarii, był synemNikolausa Augusta Otto, wynalazcysilnika czterosuwowego owewnętrznym spalaniu. Poprzez ich pasję do maszyn latających, pomogli w transformacji lotnictwa z hobby do przemysłu zbrojeniowego, głównie po wybuchuI wojny światowej.

Widok maszyn latających podczas pokazu wKolonii we wrześniu 1909 roku rozbudził fascynację Otta do idei latania. Bezpośrednio po pokazach lotniczych udał się doFrancji, gdzie nabył trzy samoloty jednopłatowe typuBlériot oraz licencję na ich produkcję na terenie Niemiec. W 1910 roku jako jeden z pierwszych otrzymał niemiecką licencję lotniczą nr 34 i jeszcze w tym samym roku założył szkółkę lotniczą wraz z fabryką, którą w 1911 roku nazwano Fabryką Maszyn Latających Gustav Otto (niem.Gustav Otto Flugmaschinenfabrik). Fabryka mieściła się m.in. przy ulicy Lerchenauer Straẞe 76, na wschód od poligonu wojskowegoOberwiesenfeld[6] w dzielnicyMonachiumMilbertshofen. Na tych terenach mieści się dzisiaj monachijska fabryka BMW oraz centrala koncernu.

Na początku Otto produkował samoloty treningowe i zwiadowcze „AGO C.I”, na których wkrótce latał cały Królewski Bawarski Korpus Lotniczy (niem.Königlich Bayerische Fliegertruppe(inne języki)). W czasie wojny samolot okazał się jednak nieodpowiedni, więc zakład przerzucił się na produkcjędwupłatowców na licencjiFarmana. Później przedsiębiorstwa Flugmaschinenfabrik Gustava Otto i AGO (niem.Aerowerke Gustav Otto) opracowały jeszcze kilka własnych konstrukcji kończąc na „AGO C.IV”. Jednakże żadna z nich nie sprawdziła się podczas misji bojowych, więc Pruskie Ministerstwo Wojskowe zrezygnowało z planowanych zamówień. Podupadając finansowo, w styczniu 1916 roku przedsiębiorstwo Otto została wykupione przezkonsorcjum, w którego skład wchodziłMAN AG oraz kilka banków. W niecały miesiąc później na terenie przedsiębiorstwa inwestorzy założyli nową spółkę,Bayerische Flugzeugwerke AG (pol. Bawarskie Zakłady Lotnicze SA). AGO zamknięto w 1918 roku, a pozostałe nieruchomości przejęło przedsiębiorstwoAEG.

Rapp Motorenwerke GmbH

[edytuj |edytuj kod]

27 października 1913 rokuKarl Rapp iJulius Auspitzer założyliRapp Motorenwerke GmbH (z niem. Zakłady Silnikowe Rapp sp. z o.o.) mieszczące się w kilku drewnianych budynkach obok Oberwiesenfeld, gdzie poprzednio istniała fabryka silników lotniczych. Profil produkcyjny nowego przedsiębiorstwa był identyczny. Po wybuchuI wojny światowej Rapp dostarczał silniki lotnicze Ministerstwu Wojskowemu Prus. Jednakże silniki miały problem z tłumieniemdrgań i czasami pękały, co doprowadziło do zerwania na nie umowy. Próby poprawienia konstrukcji tylko skompromitowałyinżyniera. Rapp szybko straciłby swoją pozycję, gdyby podczas wojny nie otrzymał licencji na budowę 12-cylindrowych silników, zaprojektowanych przezAustro-Daimlera, których głównym odbiorcą były Ministerstwo Wojskowe Austro-Węgier, a także Bawarii.Austro-Daimler nie był w tym czasie zdolny pokryć wszystkich zamówień na ten towar. Osobą nadzorującą budowę tych silników byłFranz Josef Popp. Tak więc, kiedy podjęto decyzję o ich produkcji wRapp Motorenwerke GmbH, Popp przeprowadził się zWiednia do Monachium. W nowym miejscu prowadził nadzór nadprocesem wytwarzania, a nawet z własnej inicjatywy zajął się zarządzaniem w przedsiębiorstwie. Popp był również osobą, która przekonała Karla Rappa do przyjęcia aplikacjiMaxa Friza, młodego projektanta i inżyniera silników lotniczych w przedsiębiorstwie Daimler. Na początku Rapp zamierzał odrzucić podanie, ale przekonał go Popp zwracając jego uwagę na niedobór zdolnych konstruktorów w przedsiębiorstwie.

Silnik lotniczyBMW IIIa, pierwszy produkt przedsiębiorstwa BMW

W ciągu kilku tygodni Max Friz zaprojektował nowy silnik lotniczy,BMW IIIa, z innowacyjnymgaźnikiem – także jego konstrukcji – mogącym pracować na dużych wysokościach, co pozwoliło obniżyć straty mocy. To i parę innych technicznych szczegółów sprawiło, że silnik ten przewyższał osiągami inne niemieckie silniki lotnicze. 17 czerwca 1919 roku pilot testowyFranz Zeno Diemer(inne języki) w samolocieDFW F 37/III z 6-cylindrowym silnikiem BMW IIIa/IV potwierdził niesamowitość konstrukcji, osiągając światowy rekord wysokości, wynoszący 9760 metrów[7]. Przez uznanie, na jakie zasłużył sobie Max Friz, stało się jasne, że tym, co powstrzymywało przedsiębiorstwo od sukcesu, był Karl Rapp i jego kiepski projekt silnika. Friz okazał się świetnym głównym konstruktorem, więc uzależnienie od Rappa znikło. 25 lipca 1917 roku współzałożyciele przedsiębiorstwa rozwiązali między sobą umowę. Kiedy odejście Rappa stało się pewne, trzeba było podjąć inną ważną decyzję. Jeżeli człowiek, który użyczył nazwy przedsiębiorstwu, teraz ją opuszczał, to naturalnie potrzebna była nowa nazwa. Tak więc 21 lipca 1917 zmieniono firmę z Rapp Motorenwerke GmbH naBayerische Motorenwerke GmbH (z niem. Bawarskie Zakłady Silnikowe sp. z o.o.).

Bayerische Flugzeugwerke AG (BFW)

[edytuj |edytuj kod]

W styczniu 1916 roku przedsiębiorstwoMAN AG i kilka banków kupiły od konstruktora samolotów przedsiębiorstwo Gustav Otto Flugmaschinenfabrik. Na terenie przedsiębiorstwa inwestorzy założyli nowy interes nazwany Bayerische Flugzeugwerke AG (BFW). Nie było czasu na prace projektowe, tak więc BFW produkowało samoloty na licencjiAlbatros Flugzeugwerke zBerlina. To znaczyło, że w przeciągu miesiąca od założenia, fabryka była zdolna produkować samoloty dla ministerstw wojskowych Prus i Bawarii. Jednakże niemieckie siły powietrzne często narzekały na poważne defekty, które występowały w pierwszych maszynach z BFW. Te same problemy zgłaszano w samolotach poprzedniego przedsiębiorstwa prowadzonej przez Gustava Otto. Podstawami tych defektów był brak precyzji w produkcji, który przeszedł do BFW, tak jak większość załogi dawnego zakładu Otto. Problem jakości został rozwiązany pod koniec 1916 roku wskutek zmian organizacyjnych i większego nadzoru linii produkcyjnej. Dzięki temu BFW było w stanie wyprodukować 200 samolotów miesięcznie z załogą liczącą ok. 2400 osób, przez co stało się największym producentem samolotów w Bawarii.

Motorower Flink produkcji BFW AG

Koniec wojny mocno dotknął BFW, ponieważ zapotrzebowanie na samoloty wojskowe upadło. Zarząd przedsiębiorstwa był przez to zmuszony do poszukania nowego zajęcia, jeżeli nie chciał stracić pozycji na rynku. BFW posiadało nowoczesną stolarnię, ponieważ od czasu I wojny światowej, by obniżyć wagę, większość samolotów było budowanych z drewna. Ponadto przedsiębiorstwo wciąż składowało w magazynie materiały wystarczające na budowę ok. 200 samolotów, warte 4,7 miliona marek niemieckich. Wydawało się uzasadnionym, żeby użyć i maszyn, i materiałów do produkcji mebli i zabudów kuchni. W dodatku, od 1921 roku przedsiębiorstwo produkowałomotocykle własnej konstrukcji pod nazwami Flink i Helios.

Jesienią 1921 roku austriacki przemysłowiec-finansistaCamillo Castiglioni wyraził swoje zainteresowanie kupnem BFW. Większośćakcjonariuszy przystała na jego ofertę, jedynie MAN AG początkowo zachowało swoje udziały w BFW. Castiglioni chciał jednak wykupić wszystko. W swoim działaniu był wspierany przez, zarządzającego BMW, dyrektora Franza Josefa Poppa, który w liście do prezesa MAN opisał BFW jako „martwą fabrykę, która nie ma zakładów wartych wspomnienia i składa się w większości z rozlatujących się i nieodpowiednich drewnianych szop usytuowanych w mieście nieprzychylnym działalności przemysłowej i nie wygląda na to, żeby status jej posiadania był kiedyś powodem do entuzjazmu”. Oczywistym jest, że Popp i Castiglioni byli stale w bliskim kontakcie, a Popp prawdopodobnie krył swoje plany połączenia BMW z BFW, wysyłając ten list. Prawdopodobnie wiosną 1922 roku Castiglioni i Popp namówili MAN AG na odsprzedanie udziałów w BFW, tak że przedsiębiorstwo należało wyłącznie do Castiglioniego. W maju tego samego roku, kiedy inwestor, z pochodzeniaWłoch, nabył wydział silników BMW odKnorr-Bremse AG (z niem. Knorr Hamulce SA), nic więcej nie stało na drodze połączenia przedsiębiorstwa lotniczego BFW z przedsiębiorstwem konstruującym silniki BMW pod firmą BMW GmbH. Nazwa Bayerische Flugzeugwerke AG ożyła w 1926 roku, gdy spółka Udet-Flugzeugbau GmbH (niem. Budowa Samolotów Udet sp. z o.o.) stała się spółką akcyjną, zmieniając nazwę na BFW AG. W początkowych etapach, BMW AG miała swój udział w tym przedsiębiorstwie i była reprezentowana przez Poppa, który zasiadał w jejradzie nadzorczej. Z czasem przedsiębiorstwo zmieniło firmę naMesserschmitt AG.

Bayerische Motoren Werke GmbH 1917

[edytuj |edytuj kod]

Odejście Karla Rappa umożliwiło głębokąrestrukturyzację spółki BMW GmbH, poprzednio Rapp Motorenwerke GmbH’. Podczas gdy Max Friz zajmował się projektowaniem, Franz Josef Popp objął stanowisko przewodniczącego zarządu. Popp piastował tę kluczową pozycję aż do przejścia na emeryturę w 1942 roku, ogromnie przyczyniając się w kształtowanie przyszłości BMW.

Rozwój

[edytuj |edytuj kod]

Ogromne zamówienia, otrzymywane przez austro-węgierskie i niemieckie ministerstwa wojskowe, były przytłaczające dla tak małego przedsiębiorstwa jak BMW. Pod kierownictwem Karla Rappa silniki wytwarzano tylko w niewielkiej liczbie egzemplarzy, więc zakłady produkcyjne w żaden sposób nie były przystosowane do wymaganejprodukcji masowej. Przedsiębiorstwu brakowało nie tylko odpowiednich maszyn, ale też w dużym stopniuwykwalifikowanej załogi. Jednakże największą przeszkodą były małe i starzejące się zakłady. Niemniej jednak, dziękigospodarce wojennej państwa, urzędnicy z odpowiednich ministerstw byli uprawnieni do udzielenia BMW szerokiej pomocy. Tak więc, w krótkim czasie, BMW dostało wykwalifikowanych pracowników i potrzebne maszyny. W dodatku, monachijskie przedsiębiorstwo otrzymało wysokie wsparcie finansowe, które umożliwiło wybudowanie od podstaw całkowicie nowej fabryki leżącej w bezpośrednim sąsiedztwie starych fabryk. Z powodu zbyt małegokapitału akcyjnego, budynki pod fabrykę ikapitał obrotowy potrzebny na kupno materiałów iwypłaty musiał być sfinansowany z zewnętrznych środków, tj. kredytów bankowych lub wsparcia państwa. Ministerstwom wojskowym Bawarii i Prus (wtedy osobne królestwa wcesarskim imperium) było nie na rękę, udzielanie ciągłego wsparcia dla BMW w postaci pożyczek iporęczeń z ich strony, więc zaleciły jej przejście współkę akcyjną[8].

BMW GmbH emituje akcje

[edytuj |edytuj kod]

W 1917 roku Max Wiedmann posiadał ok. 80% udziałów wRapp Motorenwerke GmbH. Większość z tych udziałów nabył od swojego teścia Juliusa Auspitzera w 1914 roku i stał się przez to postacią mającą duży wpływ na decyzje podejmowane w przedsiębiorstwie. Nawet po zmianie firmy na Bayerische Motoren Werke GmbH, Wiedmann pozostał głównym udziałowcem. Kapitulacja Wiedmanna w lipcu 1918 roku, wywołana naciskami rządu, otworzyła drogę do utworzenia spółki akcyjnej. 13 sierpnia 1918 roku BMW AG zostało wpisane dorejestru handlowego jako spółka akcyjna. Nowe przedsiębiorstwo zabrała poprzednikowi, BMW GmbH, wszystkie jegośrodki produkcji, książkę zamówień i załogę[9]. 12 listopada 1918 roku ruszyłMaschinenwerke Schleißheimerstrasse, który powstał po zmianie nazwy starej spółki BMW GmbH. Kapitał akcyjny BMW AG wynoszący 12 milionówmarek niemieckich rozpisano pomiędzy trzy grupy inwestorów. Jedną trzecią udziałów podzielili się po równoBayerische Bank iNorddeutsche Bank(inne języki). Kolejna jedna trzecia została nabyta przeznorymberskiego przemysłowca Fritza Neumeyera. To dawało pewność, że 50% kapitału (6 mln marek) było w rękach bawarskich przedsiębiorstw lub banków. Rząd Bawarii strzegł dobrze silnie lokalnego pakietu udziałów. Końcowa jedna trzecia udziałów przypadła wiedeńskiemu przemysłowcowi-finansiście Camillo Castiglioniemu. Podczas wojny Castiglioni był jednym z głównych graczy waustro-węgierskim przemyśle lotniczym i przez długi czas miał powiązania z Rapp Motorenwerke GmbH. Tak więc prawdopodobnie już w 1916 roku wpływał na wyniknegocjacji przy większości zamówień zAustro-Daimler Motoren dla Rapp Motorenwerke GmbH, za co otrzymał dużąprowizję. Jednakże strefy wpływów finansisty nie były ograniczone wyłącznie obszarem Austrii. W 1915 roku, poprzez połączenie kilku przedsiębiorstw, utworzyłHansa und Brandenburgische Flugzeugwerke AG(inne języki) (pol. Zakłady Lotnicze Hansy i Brandenburgii SA) w okolicach Berlina, które dostarczały samoloty niemieckim siłom wodnym. Wydawało się logicznym, że Castiglioni będzie chciał rozszerzyć swoją sieć przedsiębiorstw, poprzez dodanie niemieckiego producenta silników lotniczych.

BMW zmuszone do zakończenia działalności

[edytuj |edytuj kod]

Koniec wojny w listopadzie 1918 roku wywarł ogromny wpływ na cały przemysł lotniczy w Niemczech. Od 1914 roku przedsiębiorstwa otrzymywały korzystne zamówienia na samoloty i silniki lotnicze. A w 1918 roku z dnia na dzień potrzeby wojska zmalały do zera. Lotnictwo cywilne przechodziło nadal w fazę raczkowania i nie można na nim było zarobić porównywalnych pieniędzy. Koniec wojny szczególnie dotkliwie odczuło BMW, ponieważ silnik lotniczyBMW IIIa był jedynym produkowanym towarem do 1918 roku i nagle zapotrzebowanie na silniki lotnicze się skończyło. W latach 1914–1918 niemiecka gospodarka była gospodarką wojenną. Zaraz po tym jak wojna się skończyła, aby umożliwić, tak szybko jak to możliwe, przestawienie się przedsiębiorstw na produkcję cywilną, powstało centralne biurodemobilizacji, a wkrótce jego oddziały na terenie całych Niemiec. Komisarz ds. demobilizacji odpowiadający za teren Bawarii, rozkazał zamknięcie fabryki BMW w Monachium z efektem 6 grudnia 1918 roku. Pracownicy świeżo upieczonego przedsiębiorstwa stanęli przed zamkniętymi bramami i niepewną przyszłością. Powodem zamknięcia, podanym przez urzędnika, były ogólne cięcia przydziału surowców takich jakwęgiel imetale. Niewielkie zapasy węgla w fabryce oddano zamarzającej ludności, a takie materiały jak metal, przydzielono przemysłowi spożywczemu. Jako zakład zbrojeniowy, BMW zostało odesłane z kwitkiem.

Pierwszy kryzys BMW AG – żniwo I wojny światowej

[edytuj |edytuj kod]

Główny zarząd BMW bynajmniej nie był zniechęcony, wydanym przez państwo dekretem o przymusowym zamknięciu. Kiedy 1 stycznia 1919 roku przyznano pozwolenie na ponowne otwarcie bram, przewodniczący zarządu Franz Josef Popp popędzał wydział projektowy w dzień i w nocy, żeby opracować nowe produkty, gotowe do sprzedaży na rynku w okresie pokoju. Projektowano silniki dla łodzi, samochodów, ciężarówek i motocykli. W ten sposób właśnie, BMW usiłowało zachować swoją tożsamość jako producenta silników. Ponadto w tym samym czasie, ze swojej odlewnialuminium zaopatrywało innych klientów przemysłowych. W 1919 roku przedsiębiorstwo było zmuszone całkowicie oddać budynek silników lotniczych, który początkowo funkcjonował na bardzo małą skalę. Alianci, na mocytraktatu wersalskiego, zabronili Niemcom budowy samolotów i silników lotniczych, a w dodatku zażądali żeby całemienie spółek lotniczych, produkujących do tamtego czasu, było oddane albo zniszczone. Prawdą jest, że nowe produkty BMW do użytku cywilnego były technicznie zaawansowane, ale nie mogły zapewnić długoterminowego bezpieczeństwa finansowego na wysocekonkurencyjnym rynku. Tak więc główny zarząd zaczął szukać alternatyw. 18 czerwca 1919 roku udało im się zawrzećumowę licencyjną, na produkcję zespołów montażowych hamulców z przedsiębiorstwemKnorr-Bremse AG z bazą w Berlinie. Kontrakt miał wygasnąć po dziesięciu latach, zapewniając do 1930 roku zyski i zatrudnienie. W tym czasie przedsiębiorstwo Knorr-Bremse produkowało najbardziej zaawansowane technologiczniehamulce pneumatyczne dlapociągów, czerpiąc zyski z długoterminowych kontraktów, których nie mogła zrealizować w swoich fabrykach. Wskutek tego spółka z Berlina szukała zakładu, który produkowałby dla nich na licencji i znalazła takowy w Monachium. Czymś, co potwierdziło atrakcyjność BMW przy zawieraniu umowy, było obwieszczenie rządu Bawarii o tym, że bawarskie pociągi będą wyposażone w hamulce Knorra, które byłyby wyprodukowane w Bawarii.

BMW traci niezależność

[edytuj |edytuj kod]

Od 1919 roku produkcja hamulców pneumatycznych coraz bardziej przyćmiewała produkcję silników. „Złoty” interes absorbował większość załogi BMW, która znowu stawała się coraz liczniejsza. Przekierowanie głównej produkcji BMW miało swój oddźwięk w strukturze posiadania. Wkrótce po tym jak wojna się skończyła, wielu akcjonariuszy odsprzedało udziały w spółce. Tylko większościowy udziałowiec Camillo Castiglioni wciąż wierzył w przyszłość BMW i wykupił wszystkie udziały przedsiębiorstwa dla siebie. Castiglioni jednak nie był przedsiębiorcą myślącym w perspektywach długoterminowych dochodów. Produkcja hamulców kolejowych dawała szansę na zbudowanie solidnego biznesu z pewnymi zyskami, aczkolwiek zbyt małymi dla Castiglioniego. Tak więc Castiglioni przyjął ofertę od prezesaKnorr-Bremse AG, Johannesa Vielmettera, i sprzedał wszystkie swoje udziały w sierpniu 1920 roku. To oznaczało, że BMW było teraz całkowitą własnością Knorr-Bremse z siedzibą w Berlinie. Nowy właściciel wprowadził tylko nieznaczne poprawki w strukturze BMW, jako że nie chciał zmieniać ani zarządu, ani procesu produkcyjnego. Jednakże ta pozorna wolność fabryki w Monachium, która nadal nosiła nazwę BMW, łagodnie przechodziła w groźną utratę niezależności. Dopiero trzy lata po przejęciu po raz pierwszy użyto nazwy BMW. Samo przedsiębiorstwo wyglądało na zdegradowane do roli jednego z wielu zakładów produkcyjnych Knorr-Bremse. Powątpiewano czy przedsiębiorstwo wyrwie się kiedykolwiek z jej uścisku.

Powrót Camillo Castiglioniego

[edytuj |edytuj kod]

Pod egidą Knorr-Bremse, BMW rozwijało się całkiem dobrze. Między 1918 a 1921 rokiem załoga zwiększyła się z 800 do 1800 pracowników. W dodatku przedsiębiorstwo posiadało szkołę zakładową ze swoim własnym programem szkoleniowym (BMW do dzisiaj posiada własne szkoły, w których kształci wykwalifikowanych pracowników). W ten sposób już w 1921 roku BMW było w stanie zaoferować solidne przeszkolenie techniczne 200 młodym ludziom. Jednakże ceną za tę komfortową sytuację była zależność od Knorr-Bremse i porzucenie głównego zajęcia, jakim było budowanie silników lotniczych. Nieoczekiwanie w 1922 roku pojawiła się szansa dla BMW. Camillo Castiglioni, były udziałowiec, złożył Knorr-Bremse kuszącą propozycję. Oferta polegała na odkupieniu przez niego BMW – lecz nie w całości, a jedynie mało znaczącego wydziału silników iodlewni aluminium razem z prawem domarki i logo BMW. Castiglioni zadeklarował, że zamierza na własną rękę założyć fabrykę produkującą silniki i prosi o rysunki,patenty i maszyny potrzebne przy produkcji silników. Zażyczył sobie także, aby kilka kluczowych postaci, takich jak główny konstruktor Max Friz i prezes zarządu Franz Josef Popp przeszły do niego. Jego niezwykle hojna oferta 75 milionów marek niemieckich została chętnie przyjęta przez Knorr-Bremse. Dzięki podpisaniu kontraktu 20 maja 1922 roku przedsiębiorstwo budujące silniki było znów w rękach Castiglioniego.

BMW AG przetrwało

[edytuj |edytuj kod]

W maju 1922 roku sprzedany został tylko wydział silników BMW i prawa do nazwy BMW, a nie całe przedsiębiorstwo z jego zakładami. Przedsiębiorstwo BMW funkcjonowało dalej pod kierownictwem Knorr-Bremse AG, lecz nie wolno mu było używać firmy BMW, dlatego zmieniono ją na Südbremse AG (z niem. Południowe Hamulce SA). W nowej siedzibie głównej Castiglioni miał oko na przedsiębiorstwo leżące w bezpośrednim sąsiedztwie producenta samolotów Bayerische Flugzeugwerke (BFW). Przedsiębiorstwo to było częścią imperium przemysłowego Castiglioniego od końca 1921 roku. BMW przeprowadziło się do tych samych budynków, gdzie Gustav Otto prowadził poprzednio Otto Flugmaschinenfabrik, dokładnie w tym samym miejscu przy ulicy Lerchenauer Str. 76. Zmieniono nazwę BFW na BMW i z ok. 200-osobową załogą zaczęto małoseryjną produkcję w drewnianych szopach. Początkowo z linii produkcyjnej zjeżdżały motocykle konstrukcji BFW, silniki zamienne i części zamienne do silników lotniczych. Na początku interes nie był opłacalny. Rynek na silniki zamienne w 1921 roku był nadal tak samo agresywny jak w 1919 roku, gdy BMW skłoniło się w kierunku produkcji hamulców. W świetle tych wydarzeń, kupno BMW przez wprawnego i doświadczonegofinansistę jak Castiglioni wydawało się niepojęte. Głównym celem finansisty nie było jednak wznowienie produkcji, ale możliwość zawarcia innej umowy.Czechosłowacja szukała w tym czasie odpowiednich silników, żeby wyposażyć swoje siły powietrzne i wśród wielu producentów rozważała także produkty BMW. Castiglioni słyszał o zamiarach w sferze zbrojeniowej Czechosłowacji i prawdopodobnie sam ich do tego zachęcał, jako że okoliczności sprawiły, że był w stanie zaoferować silniki lotnicze Czechosłowakom. W rzeczywistości, krótko po przejęciu BMW, Castiglioni zawarł umowę zPragą, mówiącą o produkcji na licencji silnikówBMW IIIa iBMW IV(inne języki). Znaczne zyski z tego kontraktu, które utrzymywały się do wczesnych lat 30., lądowały wyłącznie w kieszeni Castiglioniego. BMW nic na tym nie zyskało.

1923 rokiem decyzji

[edytuj |edytuj kod]

W 1922 roku BMW ponownie stało się niezależne, zawdzięczając tę pozycję swojemu nowemu większościowemu udziałowcowi, Castiglioniemu. Jednakże Castiglioni był zainteresowany tylko zrobieniem „szybkich pieniędzy”, co w rzeczywistości mu się powiodło, bo zawarł umowę licencyjną z Czechosłowacją oraz kilka innych umów. Długoterminowa przyszłość BMW była zabezpieczona wysiłkiem jej pracowników i kierownictwa zarządu. W szczególności działania dyrektora generalnego Franza Josefa Poppa i głównego konstruktora Maxa Friza przyczyniły się do trwałej obecności przedsiębiorstwa BMW w światowej czołówce producentów silników lotniczych i motocykli. Gdy Niemcy przeżywali czasyhiperinflacji i liczne próbyzamachu stanu, monachijskie przedsiębiorstwo pomyślnie wystartowało na nowo, bo w 1923 roku ponownie ruszyła produkcja silników lotniczych. Decydującym czynnikiem było zainteresowanie, silnikami lotniczymi BMW, okazane przezZwiązek Radziecki i wiarygodność podołania dużym zamówieniom. W kolejnych latach Związek Radziecki stał się najważniejszym klientem dla BMW. W dodatku 29 września 1923 roku, przedsiębiorstwo wprowadziło na rynek pierwszy własny motocykl R 32.BMW R 32 było pierwszym z serii produktów, które odniosły sukces, przynosząc zyski na przestrzeni kolejnych lat, a nawet dekad. W 1923 roku przyszłość mieniła się jasnymi barwami dla BMW.

Legendarny R 32

[edytuj |edytuj kod]
Motocykl BMW R32

Na targach motoryzacyjnych wBerlinie na przełomie września i października 1923 roku po raz pierwszy BMW zaprezentowało modelR 32 publiczności. Pierwszy motocykl BMW natychmiast przekonał ekspertów i od razu stał się pożądanym produktem wśród klientów. Komentarz w magazynie „Der Motorwagen” pisał: „W końcu wpunkcie kulminacyjnym wystawy, nowy motocykl BMW (494 cm³) zcylindrami ustawionymi poprzecznie do kierunku jazdy. Pomimo swojej młodzieńczości jest nadzwyczaj szybkim i udanym motocyklem”.

Max Friz i jego asystentMartin Stolle(inne języki) opracowali pierwszy motocykl BMW, model R 32, i położyli tym samymkamień węgielny pod budowę nowejlinii produkcyjnej: motocykli. Na szkic R 32 Friz potrzebował tylko pięciu tygodni. Do dzisiaj zachowały się podstawowe cechy konstrukcyjne tych motocykli: silnik typubokser, umieszczony podłużnie do kierunku jazdy w podwójnej ramie rurowej, napędzający tylne koło poprzezwał kardana.

Silniki lotnicze dla ZSRR

[edytuj |edytuj kod]

Interesy z państwembolszewików w sferzesilników lotniczych zapewniły sukces BMW w latach 20. XX w. W międzyczasie konkurencja, a w szczególnościJunkers, byli zakłopotani sytuacją, w której BMW wypłacało stosunkowo wysokiedywidendy. Przypuszczali, że przedsiębiorstwo stało się ofiarąspekulacji nagiełdzie papierów wartościowych i wkrótce będzie musiało zmierzyć się zbankructwem. Inni domniemali, że monachijskie przedsiębiorstwo otrzymywało miliony marek w postaci rządowychsubsydiów. Ale wszystkie te podejrzenia mijały się z rzeczywistością. W początkowej fazie BMW ledwo wyrabiało z zaopatrzeniem największego klienta we wschodniej Europie: sił powietrznychArmii Czerwonej. Jednakże nie tylko BMW czerpało korzyści z tych kontraktów. Sam udziałowiec Castiglioni także dobrze na tym zarabiał. Interesy z ZSRR były prowadzone dzięki jego fałszywym spółkom. Przypuszczalnym honorarium maklerskim było 10% od zysków z każdego silnika lotniczego dostarczonego do Rosji, które lądowało w kieszeni Castiglioniego. W 1926 roku finansista zWiednia, wskutek zadłużenia, musiał przekazać część udziałów w BMW bankowiDeutsche Bank, mimo tego pozostał głównym udziałowcem w tej spółce. „Prowizje” płacone przedsiębiorstwom Castiglioniego wpływały niezakłócenie do 1928 roku, kiedy to informator zawiadomił Deutsche Bank o niezwykłejksięgowości finansisty. Bank sprawdził jego konta wstecz, interesy z ZSRR się skończyły, a Castiglioni, aby uniknąć sprawy sądowej, wpłacił pokaźną sumę miliona marek na konto BMW. Skutkiem tych burzliwych wydarzeń było stracenie pozycji członka w radzie nadzorczej spółki BMW. Kiedy znów popadł w trudności finansowe, Deutsche Bank odkupił od niego pozostałe udziały w BMW. Era Castiglioniego skończyła się w 1929 roku. Od 1922 roku do tego czasu przedsiębiorstwo rozrastało się i kwitło z powodu jego obecności. Odniesiono sukces, startując z produkcją motocykli, przedsiębiorstwo wzięło udział w produkcji samochodów, nabywając fabrykę samochodów wEisenach w 1928 roku, a dzięki sowieckim zamówieniom odżyła produkcja silników lotniczych, przynosząc znaczne zyski. Jednakże osiągnięć tych nie należy przypisywać jedynie Castiglioniemu, lecz przede wszystkim przewodniczącemu zarządu Franzowi Josefowi Poppowi. Nie trzeba dodawać, że „interes Castiglioniego” miał swój oddźwięk w radzieckim biznesie. Przedstawicielstwo handlowe ZSRR w Berlinie zdało sobie sprawę z wysokich prowizji, jakie płacili za towar, który powinien kosztować o 10% mniej.Postępowanie rozjemcze zdecydowało o zgodzie BMW na udzielenie darmowej licencji na silniki lotniczeBMW VI(inne języki) Rosjanom, którzy masowo montowali je w bombowcachTupolewTB-1. W następstwie BMW próbowało desperacko pozyskać nowe kontrakty od Sowietów, jednak starania spełzły na niczym dlatego rok 1931 zaznaczył się w historii jako koniec korzystnych umów BMW z największym państwem słowiańskim.

Samochody

[edytuj |edytuj kod]

Gdyby uwzględnić szkice i prototypy jako początek historii BMW w branży samochodowej, to zaczęłaby się ona już w 1918 roku[10]. Historyczna korespondencja BMW wspomina użycie terminu „samochód” po raz pierwszy właśnie w 1918 roku, ale brakuje dalszych szczegółów. Wiadomo natomiast, że BMW produkowało silniki 4- i 2-cylindrowe przeznaczone dla szerokiej gamy pojazdów rolniczych lat 20. Spektrum maszyn napędzanych przez jednostki BMW zaczynało się od pojazdów jednośladowych, a kończyło na ogromnych,farmerskichtraktorach. Natomiast w 1927 i 1928 roku dwójka specjalnie zatrudnionych konstruktorów, Max Friz i Gotthilf Dürrwächter, poprzednio zatrudnionych wDaimler-Motoren-Gesellschaft (pol. Towarzystwo Silnikowe Daimler) wStuttgarcie, opracowała dwaprototypy samochoduBMW F 55. Była to tylko demonstracja, ponieważ samochód nie miał porządnejkaroserii.

Start jako producent samochodów w Eisenach

[edytuj |edytuj kod]
Samochód wyścigowyBMW 328Mille Miglia z 1940 roku

1 października 1928 roku BMW przejęłoFahrzeugfabrik Eisenach A.G. (z niem. Fabryka Samochodów Eisenach), producenta małych samochodówDixi(inne języki) i przez to BMW awansowało do rangi producenta samochodów. Na początku kontynuowano produkcję modeluDixi 3/15 PS DA 1. 22 marca 1929 roku BMW wyprodukowało pierwszy seryjny samochód oznakowany swoim logo. Pojazd oferowany w wariantach z różną karoserią nazywał sięBMW 3/15 PS DA 2. Model ten, tak jak i poprzedni, był budowany na licencji brytyjskiegoAustina Seven. Pojazdy składano w Berlinie, z karoserią dostarczoną przezAmbi-Budd(inne języki), która przypominała tę zRosengart, również budowane na licencji Austin Seven. W 1932 roku wyprodukowano pierwsze „prawdziwe” BMW o nazwieBMW 3/20 PS AM1 („Automobilkonstruktion München Nr. 1”, „Konstrukcja Samochodowa Monachium Nr. 1”), tj. pierwszą własną konstrukcję samochodową marki BMW, która względem Dixi okazała się większa i technicznie nowocześniejsza (np. zawory sterowane od góry, hamulce na czterech kołach, niezależna oś przednia). Pierwsza kompletnie nowa konstrukcja pod egidą BMW została przedstawiona w 1933 roku jakoBMW 303 z 1,2-litrowym, 6-cylindrowym silnikiem, który skonstruowałFritz Fiedler(inne języki). W następstwie tego, że od 1933 roku rozszerzono budowę silników lotniczych, części samochodowe i motocyklowe zostały prawie zepchnięte na drugi plan. Nawet w Eisenach powstał nowy, duży zakład silników lotniczych. Mimo tego powiodło się nowo opracowanym326 (1935),327 (1937) i przedstawionemu w 1936 roku atrakcyjnemu modelowi sportowegoroadstera328. Szczególnie 328 przekonał nie tylko swoją konstrukcją, lecz także niezliczonymi sukcesami w zawodach samochodów sportowych, m.in.Mille Miglia w 1940 roku. Model ten ugruntował opinię, że BMW jest producentem samochodów sportowych, która pozostała w pamięci także po wojnie. Brytyjczykom tak bardzo podobał się ten pojazd, że budowali go na licencji jakoFrazer-Nash, przy czym przedsiębiorstwo to już od 1934 roku wykorzystywało silniki importowane od BMW.

Okres II wojny światowej

[edytuj |edytuj kod]
MotocyklBMW R 75

Niemiecka inwazja na Polskę i inne powiązane z tym działania wojenne w 1939 roku oznaczały, że rząd niemiecki zlecił przedsiębiorstwom wytwarzanie uzbrojenia. Franz Josef Popp patrzył ze sceptycyzmem, gdy produkcja przesuwała się coraz bardziej w stronę silników lotniczych. Popp wiedział, że skupiając się wyłącznie na czynnościach przygotowujących armię do wojny, przedsiębiorstwo uzależni się od pojedynczego źródła przychodów. Chociaż branża ta była korzystna finansowo, to jednak wiązało to się z mocnym uzależnieniem od decyzji podejmowanych przez reżim narodowosocjalistyczny. W czerwcu 1940 roku Franz Josef Popp napisał do prezesa rady nadzorczej Emila Georga von Staussa, wyjaśniając, że sytuacja mogłaby „zagrozić istnieniu BMW AG w przypadku, gdyby produkcja silników była z jakiegokolwiek powodu zahamowana”[8]. Ważna strategicznie pozycja BMW przy uzbrajaniu sił powietrznych doprowadziła do wzrostu ilości wymagań i większej ingerencji ze strony agencji wojskowych i politycznych, które w wyniku tego ograniczyły możliwość niezależnych przedsięwzięć inwestycyjnych. Osłabiło to pozycję zarządu grupy BMW i ograniczyło wpływ Franza Josefa Poppa, który do tamtego czasu przewodził niezależnie i w sposób autokratyczny.

Podwójny silnik gwiazdowyBMW 801

Najpierw BMW musiało skoncentrować się na opracowaniu i produkcji silników lotniczych chłodzonych powietrzem. Prace te powierzonoBMW Flugmotorenbau GmbH. Oprócz silników lotniczych BMW produkowało ciężkie motocykle z doczepianym „koszem” tzw. „Wehrmachtsgespanne”, od 1935 roku modelR 12, a od 1941 rokuR 75. Poza tym w latach 1938–1940 produkowano wojskowy samochódBMW 325(inne języki). Model ten musiał być tworzony jako tzw. lekka jednostka pasażerska, na podstawie konstrukcji o daleko idącej identyczności zeStoewerem iHanomagiem, według wytycznychWehrmachtu. Na początku 1942 roku rząd wymusił całkowite przeniesienie produkcji motocykli do Eisenach, tak aby główna fabryka w Monachium mogła zająć się wyłącznie silnikami.

BMW produkowało szeroką gamę silników dlaLuftwaffe, z których najważniejszym był podwójnysilnik gwiazdowyBMW 801(inne języki), osiągający moc do 1467 kW (2000KM). Montowano go między innymi wFocke-Wulf Fw 190. Do 1945 roku wyprodukowano ponad 30.000 różnych silników lotniczych. Przedsiębiorstwo badało też silniki odrzutoweBMW 003(inne języki) i bronie rakietowe.

Samolot odrzutowyHeinkel He 162 napędzany silnikiemBMW 003(inne języki)

1 października 1940 roku organ wykonawczy reżimu ogłosił swoje statuty, według których wszystkie filie musiały przekazać w pełni swoje zyski odpowiadającej spółce-matce, czyli w tym przypadku BMW AG. Rozwój w sektorze silników lotniczych i inne przedsięwzięcia wymagały istotnych zastrzyków kapitału. Większość z tych funduszy przekazano bezpośrednioFlugmotorenbau GmbH. Do 1944 roku całkowity kapitał BMW AG wzrósł stopniowo do 100 milionów marek niemieckich. Ponadto w okresie od grudnia 1940 do lutego 1944 roku przedsiębiorstwo uległo restrukturyzacji, polegającej na tworzeniu szczegółowej księgowości na poziomie spółek podległych, jak i głównej spółki.

Od połowy 1941 roku zatrudniano pracowników przymusowych z okupowanych przez Niemcy krajów aby zaspokoić braki siły roboczej i podtrzymać produkcję. Do 1944 roku pracowali wszędzie, ogólnie stanowiąc 40 do 50% załogi BMW, która w tym czasie wynosiła 50 000 osób. Posiadali status albo więźnia[11] albo pracownika przymusowego. Dla przykładu do wykonywania silników lotniczych wykorzystywano prawie wyłącznie robotników przymusowych, którzy byli zakwaterowani w podobozie Allach (znane także jako Osiedle Ludwigsfeld) obozu koncentracyjnegoDachau. Po 75 latach, w 2016 roku BMWprzeprosiło za wykorzystywanie przymusowych pracowników III Rzeszy.

Na koniec wojny zakłady BMW AG zostały skonfiskowane przez wojska alianckie. Oczywiście zaprzestano produkcji uzbrojenia.

Drugi kryzys BMW AG – żniwo II wojny światowej

[edytuj |edytuj kod]

W 1945 roku główny zakład w Monachium był prawie całkowicie zniszczony, a zakład w Eisenach przejęty przez Związek Radziecki. Ponieważ zakład w Eisenach był w posiadaniu wszystkich niezbędnych narzędzi produkcyjnych, mógł zaraz po wojnie oferować modele typów przedwojennych. Odbywało się to również pod nazwą BMW. Ponieważ BMW w Monachium nie zaakceptowała tego, że pod ich nazwą były oferowane samochody, na których produkcję nie mieli wpływu, prawnie zakazano w 1951 roku zakładowi w Eisenach prowadzenia działalności pod nazwą BMW. Fabryka w Eisenach zaczęła więc oferować produkty pod nazwą„EMW”. W 1952 roku oświadczono, że zakład w Eisenach zmienił status naVolkseigener Betrieb (VEB) (przedsiębiorstwo państwowe). Od 1955 roku produkowano tamWartburgi.

Samochód małolitrażowyBMW Isetta

W Monachium do tego czasu nie produkowano samochodów, dodatkowo główny zakład był zbombardowany i dotknięty przez demontaż, zarządzony przezStany Zjednoczone. Na początku utrzymaniem BMW była naprawa samochodów armii USA, stacjonujących w obozieAllach, produkcja części zamiennych i narzędzi rolniczych, a później motocykli. Jednakże już w 1951 roku można było przedstawić pierwszy powojenny samochód.BMW 501, ekskluzywny luksusowy model, wyposażony najpierw w 6-cylindrowy silnik, a w 1954 rokuBMW 502 z pierwszym seryjnym 8-cylindrowym silnikiemV8 zbudowanym całkowicie zaluminium, z powodu jego okrągłych kształtów karoserii otrzymał wkrótce etykietkę „Barockengel” (Anioł Baroku). Produkcja tego pojazdu była tak kosztowna, że każdy sprzedany egzemplarz przysparzał BMW ok. 4000 marek niemieckich strat. Kolejny problem ujawnił się od połowy lat 50., był nim zmniejszający się zbyt na motocykle. Również wzięty do produkcji w 1955 roku mały samochódIsetta – na licencji włoskiego koncernu ISO – mimo dobrej sprzedaży ponad 160.000 sztuk, nie był w stanie odwrócić szybko zaostrzającego się kryzysu finansowego. Przedsiębiorstwo budowało z jednej strony 501, a z drugiej Isettę – auta dla „dyrektorów banku i wyrobników”, pisał „Der Spiegel” w 1959 roku.

Trzeci kryzys BMW AG – krok od przejęcia

[edytuj |edytuj kod]

Po tym, jak lata finansowe 1958 i 1959 zostały zamknięte z dużymi stratami, doszło do dramatycznego generalnego zebrania 9 grudnia 1959 roku. Zarząd i rada nadzorcza przedsiębiorstwa, obydwa zDeutsche Bank, zaproponowały sprzedanie BMW spółceDaimler-Benz AG – gdzie głównym akcjonariuszem był również Deutsche Bank – w wyniku czego drobni akcjonariusze mieli być wywłaszczeni. Los BMW zdawał się być przypieczętowany, ponieważ Deutsche Bank, dzięki swojejprokurze w spółce – wynikłej z zaciągniętych kredytów – reprezentował około połowy kapitału spółki. Ale wydarzenia potoczyły się inaczej: Front sprzeciwu, stworzony z załogi i rady zakładowej, sprzedawców BMW i drobnych akcjonariuszy, obronił propozycję przejęcia, ponieważ akcjonariusze zDarmstadt, handlarz węgla Erich Nold, tak jak i prawnik z Frankfurtu dr Friedrich Mathern, zakwestionowali umowę. Wystarczyło jedyne 10% głosów. Bilans był w rzeczywistości mylny, ponieważ z budżetu odpisano koszty na rozwój nowego modelu700, bo wartość papierów wartościowych zmalała. W ten sposób przejęcie zostało udaremnione.

Początek powrotu i przejęcie Glas

[edytuj |edytuj kod]

BMW pozostało niezależne, ale nadal brakowało tak bardzo potrzebnego modelu klasy średniej, na którego opracowanie, po cięciach budżetu, nie było pieniędzy. I tutaj przemysłowiec zBad Homburga,Herbert Quandt(inne języki), jeden z członkówrodziny Quandt, wystąpił z planem zwiększenia kapitału spółki, której nowe akcje przejąłby on sam. I tak się właśnie stało, udział kapitału Grupy Quandt wzrósł do ok. 60%, tym samym banki straciły wpływ na BMW. Dzięki temu i przez sprzedaż Zakładu Układów Napędowych w Allach BMW dysponowało wystarczającymi środkami finansowymi na opracowanie nowych modeli klasy średniej. Nowy model powinien z założenia przypominać w charakterze limuzynę z silnikiem o wysokich osiągach, ponieważ w latach 60. wytworzyła się luka spowodowana bankructwem przedsiębiorstwaBorgward, która z modelem Isabella przygotowywała samochody, które sprawdzały się w tej kategorii.

W 1962 roku, z początkowymi trudnościami, zostało przedstawione auto „Neuen Klasse” (Nowej Klasy)BMW 1500, które z wersjamiBMW 1800(inne języki) iBMW 2000 osiągnęły duży sukces, który został spotęgowany przez zwycięstwa w wyścigach modyfikowanych samochodów seryjnych. Powrót BMW na dobre przyszedł z przedstawionym w 1966 roku modelem„Null-Zwei” (Zero-Dwa): 1602, 1802, 2002/2002tii.

W połowie lat 60. zakłady w Monachium stanęły na granicy swoich możliwości produkcyjnych, jeżeli chodzi o liczbę egzemplarzy. Tak więc w 1967 roku od podupadającej spółki Hans Glas GmbH zostały przejęte budynki wLandshut iDingolfing. Obydwie placówki zmodernizowano. Zakład w Landshut na początku zajmował się dostarczaniem części ztworzywa sztucznego, później otwarto tam odlewnię aluminium, a zakład w Dingolfing był w następnych dziesięcioleciach największą fabryką BMW. Kilka modeli z planu produkcyjnego Glas było przygotowywanych jeszcze jakiś czas po przejęciu dawnej spółki. Markowano je jako BMW-Glas z logo BMW. Z końcem produkcji tych modeli nazwa Glas zniknęła.

BMW E3

Przedstawione w 1968 rokuBMW E3 „2500”, później również „2800” i „3.0 SI” zachwycały środowisko znawców swoją cichobieżnością i dobrym prowadzeniem.

Era Kuenheima

[edytuj |edytuj kod]

W latach 1970–1993 przewodniczącym zarządu byłEberhard von Kuenheim. Pod jego egidą obrót z wielu nowych serii samochodów wzrósł 18-krotnie do ok. 28 mld niemieckich marek, produkcja samochodów osobowych wzrosła czterokrotnie, a motocykli trzykrotnie. Liczba współpracowników wzrosła w tym samym czasie z ok. 23 tys. do 71 tys. Nowe miejsca produkcyjne powstały w Niemczech (Ratyzbona,Spandau),Austrii,RPA iUSA. Przedsiębiorstwo zawdzięcza mu wzrost rangi z przedsiębiorstwa o znaczeniu europejskim do przedsiębiorstwa o znaczeniu światowym.

W 1973 roku przeprowadzono się do tzw. „Vierzylinder” (Czterocylindrowiec) – nowego budynku głównego zarządu w okolicyMünchener Olympiapark (Monachijskiego Parku Olimpijskiego). Budynek naszkicował wiedeńskiarchitektKarl Schwanzer(inne języki). We wczesnych latach 90. otwarto tam „Forschungs- und Ingenieurzentrum” (FIZ) (Centrum Badawczo-Inżynieryjne), „Fabrykę Pomysłów” BMW z ponad 6 tys. miejsc pracy. Centrum do dziś zajmuje się: stylizacją, konstrukcją, budową prototypów oraz testami.

Rolls-Royce

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Rolls-Royce Motor Cars.

We wczesnych latach 90. XX wieku BMW iRolls-Royce Motor Cars zawiązały spółkę, która przewidywała montowanie silników BMW w samochodachRolls-Royce Silver Seraph iBentley Arnage.

W 1998 roku BMW iVolkswagen AG zainteresowały się kupnem Rolls-Royce Motor Cars odVickers plc. Volkswagen przelicytował BMW i kupił przedsiębiorstwo Rolls-Royce’a iBentleya za 430 milionówfuntów brytyjskich, lecz było topyrrusowe zwycięstwo, bo BMW sprytnie zwyciężył rywala. Chociaż Volkswagen kupił prawa do figurki „Spirit of Ecstasy(inne języki)” na masce i kształtu kraty przedniego wlotu powietrza, brakowało mu praw do nazwyRolls-Royce.Producent silników lotniczychRolls-Royce plc zachował prawa doznaku towarowego „Rolls-Royce” i chciał wzmocnić istniejącą współpracę z BMW. Współpraca rozszerzyła się więc poprzez utworzenie spółki partnerskiejBMW Rolls-Royce Aero Engines GmbH. Dzięki niej w 1998 roku BMW, za cenę 40 milionów funtów brytyjskich kupiło prawa do używania nazwy „Rolls-Royce” ilogo „RR” na samochodach.

W oddzielnej umowie BMW zgodziło się na użycie przez Volkswagena nazwy „Rolls-Royce” i logo „RR” na samochodach do 2003 roku pod warunkiem, że BMW dostanie prawa do kształtu kraty wlotu powietrza i figurki w 2003 roku.

BMW dostarczało silniki do obecnego Seraph/Arnage według kontraktu zklauzulą, która dawała prawo BMW do zerwania kontraktu w dniu, w którym inny właściciel (wtedy Vickers plc) przejmie przedsiębiorstwo.

Do 2003 roku pozwolono Volkswagenowi na produkcję Rolls-Royce’ów ze wszystkimi trzema znakami towarowymi, która miała miejsce w jego fabryce wCrewe. Przełykając gorycz porażki ws. RRprzedsiębiorstwo Volkswagen Group skoncentrowało się na produkcji samochodów markiBentley. Od 2003 roku BMW dysponuje prawami do wszystkich czterech znaków towarowych brytyjskiej sławy motoryzacji.

W międzyczasie należało wybudować nową fabrykę (ta zCrewe stała się własnością Volkswagen AG) i opracować nowy model samochodu. Tak więc nowo powstały zakład wGoodwood produkował nowegoRolls-Royce Phantoma, ujawnionego 2 stycznia 2003 roku, a zaprezentowanego oficjalnie podczasDetroit Auto Show(inne języki) (Targi Motoryzacyjne Detroit) 5 stycznia 2003 roku.

BMW obecnie

[edytuj |edytuj kod]
Robert Kubica w F1.07 podczasGP Wielkiej Brytanii

W 1994 rokuBritish Aerospace sprzedałoRover Group(inne języki) koncernowi BMW (włączając w to markiRover,Land Rover,Riley,Mini,Triumph orazAustin-Healey), które zaczęło postrzegać samochody angielskiego producenta jako potencjalnego poważnego rywala. Przejęcie przez przedsiębiorstwo z Bawarii zaowocowało pracami nad modelem75, które zostały szczęśliwie zakończone zanim w 2000 roku nastąpił budzący niesmak rozwód obydwu przedsiębiorstw. W 2004 założonojoint venture w celu produkcji i sprzedaży zBrilliance China Automotive Holding(inne języki) wChinach. W 2005 roku koncern BMW kupił wyścigowy teamSauber, który do 2009 roku występował w wyścigachF1 jakoBMW Sauber. W teamie do 2009 roku startowałpolski kierowca wyścigowyRobert Kubica, który w sezonie 2010 przeniósł się do teamuRenault F1. Był to pierwszy w historii polski kierowca Formuły 1. W 2007 roku BMW Motorrad przejęłoHusqvarna Motorcycles. Od tego samego roku niemiecki koncern współpracuje zchińskim koncernem produkującym samochody osobowe pod markąBrilliance. W 2010 roku BMW wycofało zespół fabryczny z seriiWTCC, a rok później wznowiło starty w seriiDTM.

Rowery

[edytuj |edytuj kod]

BMW produkuje rowery od prawie 60 lat. Pierwszy patent na lekką ramę rowerową (patent nr 800064) otrzymało w 1950 roku. W 1996 roku wyprodukowano rower o wdzięcznej nazwieTopTech. Był to pierwszy rower górski wyposażony w pełne składane zawieszenie. Rok 1999 to początek seriiQ-Bike, która została wyposażona w opatentowaną ramę i mechanizm składania. W 2003 roku powstał rowerek dziecięcyKidsbike umożliwiający przekształcenie z chodzika w „poważny” rower, a wszystko to dzięki unikatowej konstrukcji ramy.

Obecnie BMW stosuje najnowocześniejsze metody tłoczenia, mające zastosowanie również w przemyśle motoryzacyjnym (np. technologia hydroformowania polegająca na „wstrzykiwaniu gorącej wody lub emulsji olejowej znajdującej się pod wysokim ciśnieniem w tubę aluminiową, co sprawia, że tuba zaczyna się rozszerzać aż do momentu, kiedy wypełni odlew). Technologia ta powoduje, iż ramy BMW są lżejsze, trwalsze i mają unikatowe wzornictwo, a wytwarza je samodzielnie, nie korzystając z gotowych produktów przedsiębiorstw zewnętrznych.

Warto podkreślić, iż rowery przedsiębiorstwa BMW cenione są za nietuzinkowy design, czego potwierdzeniem są nagrody takie jakRedDot Design Award,Design Preis, czy teżProducts Design Award.

Motocykle

[edytuj |edytuj kod]
BMW R1200 C

BMW to także jeden z największych europejskich producentów motocykli, których roczna produkcja przekracza 100 tys. egzemplarzy. Od 1967 roku wszystkie motocykle marki BMW produkowane są wyłącznie w Berlinie w fabryce BMW wBerlin-Spandau.

W czerwcu 2007 roku koncern BMW przejął od włoskiego przedsiębiorstwaMV Agusta prawa do markiHusqvarna – jednego z najbardziej znanych producentów motocykli terenowych.

Przy klasyfikowaniu modeli motocykli BMW wprowadziło podobnie jak i w samochodach osobowych jednolite nazewnictwo produkowanych modeli na tzw. serie produkcyjne. Nazwa serii określa przede wszystkim rodzaj silnika, w jaki został wyposażony motocykl. Dodatkowo w nazwie podawana jest przybliżona pojemność silnika i skrót określający przeznaczenie modelu. R 1200 GS określa motocykl serii „R” o pojemności silnika ok. 1200cm³ a kod „GS” oznacza model enduro.

  • BMW serii K – sportowe motocykle z 3,4 lub 6-cylindrowymisilnikami rzędowymi.
  • BMW serii R – wyposażone są wsilnik o przeciwległych cylindrach typu bokser, których cylindry ustawione są w poprzek do kierunku jazdy.
  • BMW serii F i G – mniejsze motocykle wyposażone w silnik 1- lub 2-cylindrowy

BMW M GmbH

[edytuj |edytuj kod]

BMW M GmbH, Gesellschaft für individuelle Automobile (spółka dla indywidualnych samochodów) jest siostrzaną spółką producenta samochodów BMW i odpowiada za opracowanie i produkcję samochodów o lepszych osiągach i wytwornym według wymagań klienta wyposażeniu wnętrza i zewnętrznych indywidualizowanych cechach.

BMW E9
BMW M3 E30

Historia

[edytuj |edytuj kod]

Jednym z pierwszych osiągnięć spółki M GmbH było zbudowanie w 1972 rokuBMW 3.0 CSL przy znacznej pomocy przedsiębiorstwaAlpina.

BMW na podstawie opracowanych w 1972 roku dwóch prototypów BMW Turbo chciało produkowaćsamochody sportowe, które miały brać udział przede wszystkim w wyścigach. Ponieważ do tego czasu świat ten był zdominowany przez włoskie samochody, BMW zdecydowało się na skorzystanie z wiedzy włoskich „jubilerów” w tej dziedzinie. Opracowanie nowego modelu zostało zlecone przedsiębiorstwuLamborghini, jednakże zleceniodawca doszedł niedługo do wniosku, że między dwiema przedsiębiorstwami istnieją nieporozumienia na płaszczyźnie finansowej. W wyniku tego BMW podjęło decyzję, aby samochód zbudować według własnego scenariusza i założyło w tym celu spółkęBMW Motorsport GmbH. W 1992 roku grupaBMW Individual została zintegrowana z BMW Motorsport GmbH, a w 1993 roku zmieniono firmę przedsiębiorstwa naBMW M GmbH, Gesellschaft für individuelle Automobile.

Sport samochodowy

[edytuj |edytuj kod]

Już podczas fazy rozwojowej nowego samochodu wyścigowego weWłoszech, który powinien był otrzymać nazwęM1, spółka Motorsport GmbH modyfikowała samochody seryjne dla sportu samochodowego. W 1972 roku model2002 został przebudowany na potrzeby wyścigówRallye. Przełom nastąpił rok później, kiedy kierowcy BMWHans-Joachim Stuck iChris Amon zdobyli pierwsze miejsce w BMW 3.0 CSL w sześciogodzinnym wyścigu modyfikowanych samochodów seryjnych na torzeNürburgring w Niemczech. Niedługo po tym w 24-godzinnym wyściguLe Mans w klasie modyfikowanych samochodów seryjnych zwycięzcą okazał się również BMW. W sumie z sześcioma mistrzami Europy model 3.0 CSL stał się najlepszym modyfikowanym samochodem seryjnym lat 70. Poza samochodami modyfikowanymi przez zakład przedsiębiorstwa BMW ścigały się także samochody modyfikowane przez przedsiębiorstwa:Alpina,AC Schnitzer,Koepchen iGS-Tuning(inne języki).

Muzeum BMW

W 1978 roku światło dzienne ujrzał pierwszy właściwysamochód wyścigowy spółki M GmbH: M1. Pierwotnie planowano wystawić go w „Deutsche Rennsport Meisterschaft” („Wyścigi o Mistrzostwo Niemiec” aktualnieDTM). Ponieważ doszło do wspomnianych powyżej opóźnień w rozwoju, udział w nich nie był możliwy. Później przy współpracy zBernie Ecclestone iMax Mosley zorganizowano w 1979 roku serię wyścigówProcar-Serie wyłącznie dla M1, która odbywała się w przededniu wyścigówFormuły 1. Ponieważ udział w tych wyścigach wymagał samochodów produkowanych seryjnie, spółka M GmbH sprzedała ok. 450 sztuk wersji ulicznej. W 1980 roku spółka M GmbH po raz pierwszy zaczęła pracować nad silnikami dla Formuły 1, w 1982 roku BMW zadebiutowało po raz pierwszy w królewskiej klasie z silnikiem turbo w samochodzieBrabham. Już w 1983 rokuNelson Piquet wygrał mistrzostwa świata Formuły 1 ścigając sięBrabham BMW BT52. Do dnia dzisiejszego samochody spółki BMW M GmbH zwyciężają w sporcie samochodowym.

Muzeum BMW

[edytuj |edytuj kod]

Niedalekosiedziby BMW w Monachium znajduje sięmuzeum BMW. W 2008 roku muzeum zostało gruntownie przebudowane i 21 czerwca 2008 roku zostało ponownie otwarte. Warto wspomnieć, że nie jest to ten sam budynek coBMW Welt. Wystawa muzeum jest podzielona tematycznie na 7 części: stylistyka, firma, motocykle, technologia, sport, marka oraz rozwój różnych serii.

Marki koncernu BMW AG

[edytuj |edytuj kod]

Źródło:[4]

  • BMW – niemiecka marka samochodów, motocykli, silników produkowanych od 1916 roku wMonachium
  • Rolls-Royceangielska marka samochodów luksusowych produkowanych od 1905 roku wManchesterze
  • Mini – angielska marka samochodów osobowych produkowanych od 1952 roku wBirmingham

Modele samochodów

[edytuj |edytuj kod]
BMW F30
BMW 2002 z 1972 roku
BMW E46
BMW E60
BMW E70

Samochody osobowe

[edytuj |edytuj kod]
Seria 3 CompactKodNadwozieSegmentLata produkcji
E36HatchbackC1993–2000
E46HatchbackC2000–2004
Seria 1KodNadwozieSegmentLata produkcji
E87HatchbackC2004–2013
F20HatchbackC2011–2019
F40HatchbackC2019–2024
F70HatchbackCod 2024
Seria 1 SedanKodNadwozieSegmentLata produkcji
F52SedanC2016–2023
Seria 3KodNadwozieSegmentLata produkcji
E21Coupe
Cabrio
D1975–1983
E30Sedan
Kombi
Coupe
Cabrio
D1982–1994
E36Sedan
Kombi
Coupe
Cabrio
D1990–2000
E46Sedan
Kombi
Coupe
Cabrio
D1998–2006
E90/91Sedan
Kombi
Coupe
Cabrio
D2004–2013
F30/31Sedan
Kombi
D2011–2019
G20/21Sedan
Kombi
Dod 2018
Seria 5KodNadwozieSegmentLata produkcji
E12SedanE1972–1981
E28SedanE1981–1987
E34Sedan
Kombi
E1987–1996
E39Sedan
Kombi
E1995–2003
E60/61Sedan
Kombi
E2003–2010
F10/11Sedan
Kombi
E2010–2017
G30/31Sedan
Kombi
E2016–2023
G60/61Sedan
Kombi
Eod 2023
Seria 7KodNadwozieSegmentLata produkcji
E23SedanF1977–1986
E32SedanF1986–1994
E38SedanF1994–2001
E65SedanF2002–2008
F01SedanF2008–2015
G11SedanF2015–2022
G70SedanFod 2022

Gran Turismo

[edytuj |edytuj kod]
Seria 3 Gran TurismoKodNadwozieSegmentLata produkcji
F34LiftbackD2013–2020
Seria 5 Gran TurismoKodNadwozieSegmentLata produkcji
F07LiftbackE2009–2017
Seria 6 Gran TurismoKodNadwozieSegmentLata produkcji
G32LiftbackE2017–2023

Gran Coupe

[edytuj |edytuj kod]
Seria 2 Gran CoupeKodNadwozieSegmentLata produkcji
F44SedanC2019–2024
F74SedanCod 2024
Seria 4 Gran CoupeKodNadwozieSegmentLata produkcji
F36LiftbackD2014–2021
G26LiftbackDod 2021
Seria 6 Gran CoupeKodNadwozieSegmentLata produkcji
F06SedanE2011–2018
Seria 8 Gran CoupeKodNadwozieSegmentLata produkcji
G16SedanEod 2019

Coupe i roadstery

[edytuj |edytuj kod]
Seria 1 CoupeKodNadwozieSegmentLata produkcji
E82Coupe
Cabrio
C2007–2014
Seria 2KodNadwozieSegmentLata produkcji
F22Coupe
Cabrio
C2014–2021
G42CoupeCod 2021
Seria 3 CoupeKodNadwozieSegmentLata produkcji
E36Coupe
Cabrio
D1991–1999
E46Coupe
Cabrio
D1999–2006
E92Coupe
Cabrio
D2006–2014
Seria 4KodNadwozieSegmentLata produkcji
F32Coupe
Cabrio
D2014–2020
G22Coupe
Cabrio
Dod 2020
Seria 6KodNadwozieSegmentLata produkcji
E24CoupeE1976–1989
E63Coupe
Cabrio
E2003–2010
F12Coupe
Cabrio
E2011–2018
Seria 8KodNadwozieSegmentLata produkcji
E31CoupeE1990–1999
G15Coupe
Cabrio
Eod 2018
Z1KodNadwozieSegmentLata produkcji
E30RoadsterC1989–1991
Z3KodNadwozieSegmentLata produkcji
E36/7Roadster
Coupe
C1995–2002
Z4KodNadwozieSegmentLata produkcji
E85Roadster
Coupe
C2002–2008
E89RoadsterC2008–2016
G29RoadsterCod 2018
Z8KodNadwozieSegmentLata produkcji
E52RoadsterD2000–2003
i8KodNadwozieSegmentLata produkcji
I12Coupe
Roadster
E2013–2020

Crossovery i SUV-y

[edytuj |edytuj kod]
X1KodNadwozieSegmentLata produkcji
E84CrossoverC2009–2015
F48CrossoverC2015–2022
U11CrossoverCod 2022
X2KodNadwozieSegmentLata produkcji
F39CrossoverC2017–2023
U10SUV CoupeCod 2023
X3KodNadwozieSegmentLata produkcji
E83SUVD2003–2010
F25SUVD2010–2017
G01SUVD2017–2024
G45SUVDod 2024
X4KodNadwozieSegmentLata produkcji
F26SUV CoupeD2014–2018
G02SUV CoupeD2018–2025
X5KodNadwozieSegmentLata produkcji
E53SUVE1999–2005
E70SUVE2005–2013
F15SUVE2013–2018
G05SUVEod 2018
X6KodNadwozieSegmentLata produkcji
E71SUV CoupeE2007–2014
F16SUV CoupeE2014–2019
G06SUV CoupeEod 2019
X7KodNadwozieSegmentLata produkcji
G07SUVFod 2018
XMKodNadwozieSegmentLata produkcji
G09SUVFod 2022

Minivany

[edytuj |edytuj kod]
Seria 2 Active TourerKodNadwozieSegmentLata produkcji
F45MinivanC2014–2021
U06MinivanCod 2021
Seria 2 Gran TourerKodNadwozieSegmentLata produkcji
F46MinivanC2015–2022

Samochody elektryczne

[edytuj |edytuj kod]
i3KodNadwozieSegmentLata produkcji
i3HatchbackB2013–2022
G28SedanDod 2022
i4KodNadwozieSegmentLata produkcji
G26LiftbackDod 2021
i5KodNadwozieSegmentLata produkcji
G60Sedan
Kombi
Eod 2023
i7KodNadwozieSegmentLata produkcji
G70SedanFod 2022
iX1KodNadwozieSegmentLata produkcji
U11CrossoverCod 2022
iX2KodNadwozieSegmentLata produkcji
U12SUV CoupeCod 2023
iX3KodNadwozieSegmentLata produkcji
G08SUVD2020–2025
NA5SUVDod 2025
iXKodNadwozieSegmentLata produkcji
i20SUVEod 2021

Inne i dawniej produkowane

[edytuj |edytuj kod]

Samochody koncepcyjne

[edytuj |edytuj kod]
BMW Nazca C2
BMW Concept CS
BMW i8
BMW serii 4 concept

Koncepty przedprodukcyjne

[edytuj |edytuj kod]

Modele motocykli

[edytuj |edytuj kod]
BMW E 75 600
BMW S1000 RR
BMW F 650 GS Dakar 2000–2007
BMW F 650 GS (twin) 2008−2012
BMW R 110 GS

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. BMW, [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-04-25] .
  2. Annual Report 2019 (PDF). BMW. [dostęp 2021-05-06]. [zarchiwizowane ztego adresu (19 marca 2020)].
  3. abcdeBMW Group Report 2020 (PDF), BMW, s. 9, 130, 136. [dostęp 2021-05-06].
  4. abEncyklopedia samochodów terenowych. Jiří Fiala. Warszawa: Bellona, 2010, s. 50.ISBN 978-83-11-11912-3.
  5. Enzo Rizzo: Samochody. Ożarów Mazowiecki: Olesiejuk, 2011, s. 126.ISBN 978-83-7708-823-4. (pol.).
  6. Teren poligonu wojskowego Oberwiesenfeld stał się później pierwszym monachijskim lotniskiem.
  7. Rekord ten nie został oficjalnie uznany, ponieważ po I wojnie światowej zostały wykluczone z F.A.I. (Federation Aeronautique Internationale).
  8. abD. Kiley,Driven:Inside BMW, the Most Admired Car Company in the World; Wiley 2004,ISBN 0-471-26920-4.
  9. Munich Commercial Register; Munich public records;13 August 1918.
  10. Simons, Rainer / Zeichner, WalterFrom Vision to Success: The Development History of BMW Automobiles; BMW Mobile Tradition 2004,ISBN 3-932169-36-0.
  11. Clothier Made Nazi Uniforms. Los Angeles Times.

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Zobacz kolekcję cytatówo BMW w Wikicytatach
Zobacz hasłoBMW w Wikisłowniku
Przemysł motoryzacyjny w Niemczech
Przedsiębiorstwa
Funkcjonujący
producenci pojazdów
Zagraniczni
Byli
producenci pojazdów
Części
Motorsport i tunerzy
Usługi
Przedsiębiorstwa zagraniczne
prowadzące działalność
Powiązane tematy

Niemcy

  • Nieistniejące już przedsiębiorstwa i marki wyróżnionokursywą
SamochodyBMW
mini
małolitrażowe
kompakt
BMW serii 1
BMW serii 2
klasa średnia
klasa wyższa-średnia
klasa wyższa
sportowe
coupé
roadster
SUV
p  d  e
— Chronologia motocykliBMW, lata 1980 – do dziś
Klasa /
Typ motocykla
Lata 1980-1989Lata 1990-1999Lata 2000–2009Lata 2010–2019
0123456789012345678901234567890123456789
Motocykle sportoweS1000 RR
HP4
Motocykle sportowo-turystyczneK 100 RSK 1100 RSK 1200 RSK 1200 GTK 1300 GTK 1600 GT
Naked bikeK 1200 RK 1300 R
K 1200 SK 1300 S
R 1100 RR 1150 RR 1200 R
Turystyczne enduroR 80 G/SR 100 GSR 1100 GSR 1150 GSR 1200 GS (K25)R 1200 GS (K50)
R 1150 GS AdventureR 1200 GS Adventure (K255)R 1200 GS Adventure (K51)
CruiseryR 1200 C
PrzedsiębiorstwaDAX 30

Niemcy

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=BMW&oldid=76077786
Kategorie:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp