Aurypigment
 |
Właściwości chemiczne i fizyczne |
Inne nazwy | orpiment[1] |
---|
Skład chemiczny | As2S3 |
---|
Twardość w skali Mohsa | 1,5-2[2] |
---|
Łupliwość | doskonała (010) i wyraźna (100)[2] |
---|
Pokrój kryształu | krótkosłupkowe, igiełkowy, soczewkowy, blaszkowy[3], rzadko pryzmatyczny[4] |
---|
Układ krystalograficzny | jednoskośny[5] |
---|
Właściwości mechaniczne | giętkie i elastyczne blaszki, kruchy[4] |
---|
Gęstość | 3,49 - 3,56 g/cm³[4] |
---|
Właściwości optyczne |
Barwa | pomarańczowożółta, złocista[2], żółtobrunatna[5] |
---|
Rysa | jasnożółta[5] |
---|
Połysk | perłowy, tłusty, jedwabisty[2], żywiczny[5] |
---|
Współczynnik załamania | 2,40 - 3,02 (dwuosiowy)[4] |
---|
Inne | W świetle odbitym szary, silne ΔR, wyraźny efekt anizotropii *dyspersja: bardzo silna[4] *dwójłomność: 0.620[4] *pleochroizm: silny[4] |
---|
|
|
Aurypigment – rzadkiminerał z gromadysiarczków. Zbudowany jest ztrisiarczku diarsenu, As2S3. Nazwa pochodzi od złożeniach dwóchłacińskich słów -aurum (złoto) orazpigmentum (barwnik), co nawiązuje do jego barwy[2].
Kryształy rzadkie, najczęściej małe, o pokroju krótkosłupkowym, często bliźniaki. Występuje w skupieniach zbitych, nerkowatych, wiązkowych, soczewkowatych, groniastych, pręcikowych, promienistych i ziemistych agregatów, tworzy często drobnokrystaliczne naloty[2]. Typowe są skupienia płytkowe, w których pojedyncze płytki można wyginać. Jest prześwitujący lub przezroczysty[2]. Rozpuszczalny wkwasie azotowym iwodorotlenku potasu; łatwotopliwy[5].
Powstaje w wynikuprocesów hydrotermalnych niskich temperatur częściej jako produktekshalacji wulkanicznych lub jako minerał wtórny porealgarze[5] ;także w złożachwęgla kamiennego[2]. Towarzyszą mu najczęściej realgar,sfaleryt,stibnit,cynober,dolomit,kalcyt,kwarc,piryt orazbaryt[2][6].
Został stwierdzony w Julamerku (Kurdystan), Acobambilla i Morococha (Peru), Łuchumsku (Kaukaz) orazBinntal wSzwajcarii, wMacedonii Północnej,Chinach,USA,Turcji,Gruzji,Rumunii, weWłoszech[5][6].
- W Polsce
Aurypigment został znaleziony w kredowychskałach fliszowych kołoBaligrodu wBieszczadach[2][5].
- AndrzejA. Bolewski AndrzejA.,Mineralogia szczegółowa, Wydanie III, Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1982,ISBN 83-220-0151-7,OCLC 68657059 . Brak numerów stron w książce
- Bolewski A., Manecki A.,Mineralogia szczegółowa, Wydawnictwo PAE. Warszawa 1993,ISBN 83-85636-03-X
- Borkowska M., Smulikowski K.,Minerały skałotwórcze, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1973
- WłodzimierzW. Mizerski WłodzimierzW.,Geologia regionalna kontynentów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004,ISBN 83-01-14339-8,OCLC 749830199 . Brak numerów stron w książce
- Żaba J.,Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów, Wyd. Videograf II, Chorzów 2006,ISBN 978-83-7183-385-7
Identyfikatory zewnętrzne: