Asterysk (łac.asteriscus „gwiazdka”, odstgr.ἀστερίσκοςasterískos „gwiazdka”) –znak pisarski w kształcie gwiazdki, najczęściej pięcio- lub sześciopromiennej, umieszczony w przybliżeniu pomiędzy średnią i górnąlinią pisma. Stosowany do różnych celów – najczęściej jako znak umowny (np. symbolodsyłacza doprzypisu,wieloznacznik ogólny,asteronim), pionowy (międzyakapitowy) lub poziomy (międzywyrażenowy) separator tekstu, oraz jako element ozdobny[1]. Nazwa pochodzi od greckiegoαστερíσκος ‘gwiazdka’, a to odαστήρ (astḗr) ‘gwiazda’.
Asterysk stosowano przy sporządzaniu kopii tekstów biblijnych. Oznaczano nim te fragmenty, które w oparciu o tekst hebrajskiStarego Testamentu były dodane do tekstu greckiego, a których nie było w pierwotnym tłumaczeniuBiblii naj. grecki, tj.Septuagincie. Znak taki wstawiano na początku dodanego tekstu[2].
Odbitka asterysków z metalowych czcionek popularnych w Polsce w II poł. XX w.: Baccarat, Modena cienka, półgruba i gruba, Nil, Paneuropa, Antykwa Półtawskiego, Szkolne, Wisła (kursywna)
W piśmie odręcznym asterysk budowany jest jako sześcioramienny krzyżyk utworzony ze skrzyżowania trzech prostych kresek, a na klawiszach klawiatur urządzeń (maszyn do pisania, klawiatur komputerowych, w telefonach komórkowych, pilotach itp.) jako pięciopromienna gwiazdka – niezależnie od tego, jaki znak jest wyświetlany bądź drukowany. Asterysk może przybierać też inne kształty: koniczynki, rozetki lub regularnej gwiazdy; w krojachkursywnych ipisankowych(inne języki) spotyka się kształt asterysku odchylony od pionu, a nawet lekko obrócony.
Potocznie asterysk nazywany jest „gwiazdką”, podczas gdy termin „krzyżyk” zarezerwowany jest dla symbolu o nazwiekratka (#) lubdagger (†).
Sześcioramienny asterysk wywołuje skojarzenia z sześciopromiennąGwiazdą Dawida (szczególnie unieżydów,Arabów), stąd w standardzieUnicode zamieszczono alternatywny znak dla asterysku – arabską gwiazdę pięciopromienną (ang.Arabic Five Pointed Star) na pozycji U+066D (٭). W przypadkukroju pisma, w którym dla asterysku użyto gwiazdki 5-promiennej, gwiazda arabska ma często formę gwiazdki 8-promiennej. Znany jest równieżasterysk cerkiewnosłowiański[potrzebny przypis] (꙳) o numerze unikodu U+A673 (ang.Slavonic Asterisk)[3][4].
Wjęzykoznawstwie asterysk stosowany jest do oznaczania form odtworzonych lub niepoprawnych.
Wpoczcie elektronicznej i nausenecie fragment tekstu między asteryskami jest rozumiany jako pisany czcionką wytłuszczoną (np. zdanie *to jest przykład* w programie obsługującym tę konwencję będzie pokazane jako*to jest przykład* lubto jest przykład).
W czatach asterysk jest używany do oznaczenia drobnej poprawki (przeważnie literówek bądź błędów ortograficznych), na przykład:
15:00 Wrzuciłem ten tekst na Wkipedię15:01 *Wikipedię
W zapisie komputerowym, ze względu na łatwy dostęp z klawiatury, asterysku używa się często jako symbolumnożenia (wchodzi w skład kodowaniaASCII na pozycji 42 (U+002A)), jednak prawidłowym symbolem operatora asterysku jest znak na pozycji U+2217. Dla ułatwienia wprowadzania go na stronach internetowych istnieje w HTML specjalne odwołanie znakowe∗.
