.jpg) Ruiny pałacu | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Obwód | |||
| Rejon | |||
| Sielsowiet | |||
| Populacja (2009) • liczba ludności |
| ||
| Nr kierunkowy | +375 163 | ||
| Kod pocztowy | 225323 | ||
Położenie na mapie obwodu witebskiego  | |||
Położenie na mapie Białorusi  | |||
Położenie na mapie Polski w 1939 r.  | |||
 55°41′43,0″N 27°29′41,2″E/55,695278 27,494778 | |||
| |||
 | Zobacz w indeksieSłownika geograficznego Królestwa Polskiego hasłoDziedzinka |
Asada Dziedzina (biał. Асада Дзедзіна;ros. Осада Дедино, hist.Dziedzinka) –wieś naBiałorusi, wrejonie miorskimobwodu witebskiego, około 11 km na północny zachód odMior.
Asada Dziedzina (Osada Dziedzina) to wioska, dawniej zwana Dziedzinką, na terenie której znajduje się ruina pałacu Dziedzinka[2][3] rodziny Rudnickichherbu Lis. Jest odległa o 47 km odDzisny i 11 km odDrui. WSłowniku geograficznym Królestwa Polskiego opisana jest w dwóch tomach:
Jest to opis tej samej wioski, tom 15. jestDopełnieniem.
Jednak w słowniku tym wpowiecie dziśnieńskim opisanych jest jeszcze parę innych miejscowości o nazwie Dziedzina:
Są to dwa opisy tej samej, sąsiedniej wsi, o 4 km na południowy zachód od Dziedzinki.
Obie wsie (Dziedzinka i Dziedzina) znalazły się potraktacie ryskim w granicachII Rzeczypospolitej, na tereniegminy Przebrodzie. Jednak przegląd międzywojennych map[8][9] byłego powiatu dziśnieńskiego pozwala na znalezienie kilku Dziedzin i Dziedzinek. W okolicy (w tym samym obecnymsielsowiecie) na tych mapach znajdowały się:
Ale w dawnym powiecie dziśnieńskim, na północ odDźwiny, która w czasach II Rzeczypospolitej była rzeką graniczną między Polską aZSRR, w obecnym sielsowiecieKochanowiczerejonu wierchniedźwińskiego znajdowały się jeszcze w latach 30. XX wieku[9] nieistniejące obecnie[10] wieś i folwark Dziedzino[9] (lub Dziedzina[10], 55°55'55,2"N, 28°5'54,8"E), niezanotowane przez Słownik geograficzny Królestwa Polskiego.Roman Aftanazy wDziejach rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej identyfikuje (również na załączonej do 1. tomu mapie) Dziedzinkę właśnie z tą wsią[11], ewidentnie błędnie (ponieważ ruina pałacu znajduje się w Asadzie Dziedzince).
Pierwsza wzmianka o dobrach Dziedzinka pochodzi z 1517[2]. Należały one dolatyfundiówrodziny Ogińskich. Piotr Ogiński sprzedał te ziemie w 1647 roku Sebastianowi Mirskiemu,sędziemu ziemskiemubrasławskiemu. Jego potomek, Antoni Mirski sprzedał je z kolei w 1761 roku Mikołajowi i Rozalii z Platerów Rudominom, Mikołaj byłcześnikiem ipodstarościm brasławskim. 17 lat później, w 1778 roku Rozalia Rudomino i jej syn sprzedali DziedzinkęJanowi Gwalbertowi Bonawenturze Rudnickiemu (1753–1809)[2], staroście sugijskiemu,konsyliarzowikonfederacji targowickiej.
PoII rozbiorze Polski w 1793 roku dobra te, wcześniej należące dowojewództwa połockiegoRzeczypospolitej, znalazły się na terenie powiatu dziśnieńskiegoguberni witebskiejImperium Rosyjskiego[4].
Spadkobiercą Jana, który przejął Dziedzinkę, był Aleksander (1785–1848), sędzia ziemskidziśnieński, a po nim, jego syn, również Aleksander (1826–1900). Jego z kolei syn, Zygmunt sprzedał Dziedzinkę na przełomie XIX i XX wieku Rosjaninowi Wiszniewskiemu.
W 1921 roku, po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej Dziedzinka, będąc 10 km na południe odDźwiny, znalazła się w Polsce. Dźwina była rzeką granicznąII Rzeczypospolitej. Na kilka lat przed 1939 rokiem spokrewniona z Rudnickimi Helena z Joczów Jabłońska odkupiła Dziedzinkę z rąk rosyjskich i podarowałaUniwersytetowi Wileńskiemu[12].
WedługPowszechnego Spisu Ludności z 1921 roku majątek zamieszkiwało 57 osób, 40 było wyznania rzymskokatolickiego, 16 prawosławnego a 1 ewangelickiego. Jednocześnie 48 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 8 białoruską a 1 rosyjską. Było tu 9 budynków mieszkalnych[13]. W1931 w 2 domach zamieszkiwało 15 osób[14].
Wierni należeli doparafii rzymskokatolickiej i prawosławnej wDruji. Miejscowość podlegała pod Sąd Grodzki w Druji i Okręgowy wWilnie; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Druji[15].
W wynikunapaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona doBiałoruskiej SRR. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do obwodu mińskiego Białoruskiej SRR.
Od 1991 w składzie niepodległej Białorusi.
Urodził się tutajJan Ryszard Kurylczyk, pisarz,wojewodasłupski ipomorski, wiceminister infrastruktury[16].
Osobny artykuł:Pałac w Dziedzince.Aleksander Rudnicki (starszy) wybudował w Dziedzince w latach 1810–1820pałac w styluklasycystycznym.
Przed 1939 rokiem budynek był wykorzystywany jako budynek administracyjny, po 1945 roku popadał w ruinę.
Poza ruiną pałacu zachowały się dwa budynki gospodarcze z kamienia polnego (zbudowane w 1849 roku, położone we wschodniej części posiadłości) oraz fragmenty parku krajobrazowego wokół dwóch wydłużonych stawów[2].
Dziedzinka, folwark, powiat dzisieński, gmina Druja, [w:]Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 271 .
