Artpop (zapis stylizowany:ARTPOP) – trzeci[b]album studyjny amerykańskiej piosenkarkiLady Gagi, wydany 6 listopada2013 roku w Japonii[36], a w Stanach Zjednoczonych 11 listopada 2013[37] przez wytwórnięInterscope[38]. W Polsce premiera odbyła się 12 listopada 2013[39]. Oprócz standardowych formatówCD idigital download,Artpop został wydany także jako aplikacja nasmartfony itablety[40]. Pierwszym singlem z albumu został wydany 12 sierpnia 2013 utwór „Applause”[41]. Przy produkcji albumu Lady Gaga współpracowała z takimi muzykami jak wieloletni kolaboranciRedOne iDJ White Shadow orazZedd,Madeon,Dino Zizis,Nick Monson,will.i.am iDavid Guetta. Gościnnie pojawili się również raperzyT.I.,Too Short iTwista oraz piosenkarzR. Kelly.
We wrześniu 2011 pojawiła się informacja, że Lady Gaga pracuje już nad trzecim albumem[42]. Piosenkarka oznajmiła, że będzie pracowała zEltonem Johnem[43]. 8 czerwca 2012 Lady Gaga wyjawiła naTwitterze, że pracuje dla swojej wytwórni, czyli dlaInterscope, nad nowym albumem i oznajmiła, że jego tytuł ujawni we wrześniu[44]. 3 sierpnia 2012 wokalistka ujawniła, że tytuł nowego albumu brzmiArtpop[45], a 5 września 2012 oznajmiła, że jej trzeci album zostanie wydany także w postaci aplikacji dostępnej na urządzenia typuiPad,iPhone, a także komputery[46]. We wrześniu 2012 wokalistka potwierdziła tytuł utworu mającego znaleźć się na nowej płycie – „G.U.Y.”, której producentem jestZedd[47].
Debiut jednego z pierwszych nowych utworów, zatytułowany „Princess Die” i opowiadający oksiężnej Dianie i jej śmierci – miał miejsce w czerwcu 2012 na koncercie w Australii[48]. Artystka ujawniła na swoim Twitterze, że napisała ponad 70 piosenek do albumu[49].
Lady Gaga pracowała nad trzecim albumem z producentami, którzy wcześniej pracowali nad poprzednimi albumami artystki: Fernando Garibay, DJ White Shadow iRedOne, a także z nowymi: Zedd i Madeon. 31 maja 2013 pojawiło się zdjęcie, na którym znajdują się Lady Gaga z producentemDallasem Austinem w studiu[50].
12 lipca 2013 na stronie LittleMonsters.com i na oficjalnym profilu artystki na portaluFacebook ukazała się informacja dotycząca daty wydania albumu i pierwszego singla[51]. Lista utworów została ujawniona 9 października 2013 na Twitterze[52].Will.i.am został ogłoszony jako producent jednego z utworów. 13 listopada 2013 roku odbyła się premiera aplikacji ARTPOP stworzona przez TechHaus[53].
W formie prezentu dla swoich fanów, 25 grudnia 2012 Lady Gaga zapowiedziała na swoim Twitterze, że film dokumentalny opowiadający o jej życiu i tworzeniuArtpop jest obecnie w produkcji[54], a jego reżyserem jest fotografTerry Richardson[55]. 25 lipca 2013MTV ogłosiło, że Lady Gaga wystąpi naMTV Video Music Awards, które odbędą się 25 sierpnia 2013 i zaprezentuje nowy singiel promujący nadchodzący album[56]. 1 września Lady Gaga wystąpiła na iTunes Festival wLondynie gdzie zaprezentowała „Applause” oraz siedem nowych utworów: „Aura”, „MANiCURE”, „ARTPOP”, „Jewels & Drugs” (zToo Short iTwistą, bezT.I.), „Sexxx Dreams”, „Swine” oraz „I Wanna Be With You” (później przemienione na „Dope”)[57]. Raper T.I. nie mógł na żywo zaśpiewać z artystką, gdyż nie pozwolono mu wstąpić na teren Wielkiej Brytanii[58].
Lady Gaga dzień przez oficjalnym wydaniem nowego albumu, czyli 10 listopada, zorganizowała wystawę artRave, na której zaprezentuje nowe projekty Haus of Gaga, a także projekty powstałe ze współpracy z Inez & Vinoodh,Robertem Wilsonem,Mariną Abramović iJeffem Koonsem[59]. Wykonała również następujące piosenki z płyty: „Aura”, „ARTPOP”, „Venus”, „MANiCURE”, „Sexxx Dreams”, „Gypsy”, „Dope”, „Applause”, „Do What U Want”[60].
28 listopada 2013 rokuLady Gaga wystąpiła w programie stacji ABC z okazji świąt dziękczynienia razem z Muppetami,Eltonem Johnem, Josephem Gordon-Levitt i RuPaul, gdzie wykonała piosenki: „Venus”, „Applause”, „Bennie and the Jets” (z Eltonem Johnem), „ARTPOP” (z Eltonem Johnem), „MANiCURE”, „Gypsy”, „Baby, It’s Cold Outside” (z Josephem Gordon-Levitt), „Fashion!” (z RuPaul) i „Santa Baby” (z Miss Piggy)[61].
14 marca 2014 roku piosenkarka wystąpiła na scenie festiwalu SXSW w Phoenix. Zaśpiewała takie piosenki jak: „Aura”, „MANiCURE”, „Jewels N’Drugs”, „Swine”, „Dope”, „Bad Romance” (Country Version), „Applause” i „Gypsy”[62].
Na przełomie marca i kwietnia 2014 roku wokalistka dała serię koncertów wNowym Jorku, w Roseland Ballroomnd[63]. Wykonała tam piosenki z płyty ARTPOP, a także z wcześniejszych albumów w następującej kolejności: „Born This Way” (akustycznie), „Black Jesus † Amen Fashion”, „Monster”, „Bad Romance”, „Sexxx Dreams”, „Dope”, „Yoü and I”, „Poker Face” (akustycznie), „Just Dance”, „Applause”, „G.U.Y.”[64].
Pierwszym singlem z albumu został utwór „Applause”, który wydany został 12 sierpnia 2013. 28 lipca 2013 ukazała się jego oficjalna okładka[41]. Piosenka została napisana przez Lady Gagę oraz DJ White Shadow[65].
21 października 2013 roku drugim singlem albumu został utwór „Do What U Want” z udziałemR. Kelly’ego, który oryginalnie został wydany jako pierwszy singel promocyjny. Ze względu na sukces jaki utwór odniósł, Lady Gaga postanowiła uczynić z niego drugi oficjalny singel, zamiast wcześniej planowanego „Venus”[66].
8 kwietnia do rozgłośni radiowych trafił 3 singiel promujący płytę – „G.U.Y.”. Premiera teledysku nastąpiła 22 marca 2014 roku[67].
| Nr | Tytuł utworu | Tekst | Produkcja | Długość |
|---|---|---|---|---|
| 1. | „Aura” | Lady Gaga,Anton Zasławski, Amit Duvdevani, Erez Eisen | Zedd,Infected Mushroom, Lady Gaga | 3:55 |
| 2. | „Venus” | Gaga, Paul Blair, Hugo Leclercq, Dino Zisis, Nick Monson,Sun Ra | Gaga, Madeon, Nick Monson | 3:53 |
| 3. | „G.U.Y.” | Gaga, Zasławski | Zedd, Gaga | 3:52 |
| 4. | „Sexxx Dreams” | Gaga, Blair, Martin Bresso,William Grigahcine | Paul Blair, Gaga, Monson, Dino Zisis | 3:34 |
| 5. | „Jewels N’ Drugs”(z udziałemT.I.,Too Short iTwisty) | Gaga, Blair, Monson, Zisis,Twista, Too Short,Clifford Harris Jr. | Blair, Gaga, Monson, Zisis | 3:48 |
| 6. | „MANiCURE” | Gaga, Blair, Zisis, Monson | Blair, Gaga, Monson, Zisis | 3:19 |
| 7. | „Do What U Want”(z udziałemR. Kelly’ego) | Gaga, Blair, Bresso, Grigahcine,Robert Kelly | Blair, Gaga | 3:47 |
| 8. | „ARTPOP” | Gaga, Blair, Zisis, Monson | Blair, Gaga, Monson, Zisis | 4:07 |
| 9. | „Swine” | Gaga, Blair, Zisis, Monson | Blair, Gaga, Monson, Zisis | 4:28 |
| 10. | „Donatella” | Gaga, Zasławski | Zedd, Gaga | 4:24 |
| 11. | „Fashion!” | Gaga, Giorgio Tuinfort,William Adams,David Guetta, Blair | Giorgio Tuinfort,Will.i.am, David Guetta, Gaga | 3:59 |
| 12. | „Mary Jane Holland” | Gaga, Leclercq | Madeon, Gaga | 4:37 |
| 13. | „Dope” | Gaga, Blair, Monson, Zisis | Rick Rubin, Lady Gaga | 3:41 |
| 14. | „Gypsy” | Gaga,RedOne, Leclercq, Blair | Madeon, Gaga | 4:08 |
| 15. | „Applause” | Gaga, Blair, Zisis, Monson, Bresso, Nicolas Mercier, Aries, Grigahcine | Blair, Gaga, Monson, Zisis | 3:32 |
| 59:04 | ||||
| Lista (2013) | Najwyższa pozycja |
|---|---|
| Australia (ARIA) | 2 |
| Austria (Ö3 Austria) | 1 |
| Belgia (Flondria) (Ultratop) | 2 |
| Belgia (Walonia) (Ultratop) | 2 |
| Chorwacja (HDU) | 1 |
| Czechy (ČNS IFPI) | 3 |
| Dania (Hitlisten) | 5 |
| Finlandia (Suomen virallinen lista) | 3 |
| Francja (SNEP) | 3 |
| Grecja (IFPI) | 6 |
| Hiszpania (PROMUSICAE) | 3 |
| Irlandia (IRMA) | 2 |
| Japonia (Oricon) | 1 |
| Kanada (Billboard) | 3 |
| Korea Południowa (Gaon) | 3 |
| Meksyk (Top 100) | 1 |
| Niemcy (Offizielle Top 100) | 3 |
| Norwegia (VG-lista) | 4 |
| Nowa Zelandia (RMNZ) | 2 |
| Polska (ZPAV) | 8 |
| Portugalia (AFP) | 4 |
| Szwajcaria (Schweizer Hitparade) | 2 |
| Szkocja (OCC) | 1 |
| Szwecja (Sverigetopplistan) | 6 |
| USA(Dance Club) (Billboard) | 1 |
| USA (Billboard) | 1 |
| Wielka Brytania (OCC) | 1 |
| Węgry (MAHASZ) | 17 |
| Włochy (FIMI) | 2 |
| Kraj | Certyfikat | Sprzedaż |
|---|---|---|
| Argentyna (CAPIF) | Złoto | 20.000 |
| Austria (IFPI Austria) | Złoto | 10.000 |
| Brazylia (ABPD) | Platyna | 40.000 |
| Finlandia (Musiikkituottajat) | Złoto | 10.000 |
| Francja (SNEP) | Platyna | 60.000 |
| Hiszpania (PROMUSICAE) | Złoto | 20.000 |
| Japonia (RIAJ) | Platyna | 250.000 |
| Kanada (Music Canada) | Platyna | 80.000 |
| Kolumbia (ASINCOL) | Złoto | 5.000 |
| Meksyk (AMPROFON) | Platyna | 60.000 |
| Polska (ZPAV) | Złoto[69] | 10.000 |
| Szwajcaria (IFPI Switzerland) | Złoto | 15.000 |
| Szwecja (GLF) | Złoto | 20.000 |
| Wielka Brytania (BPI) | Złoto | 204.310 |
| Węgry (Mahasz) | Złoto | 3.000 |
| Włochy (FIMI) | Złoto | 30.000 |
| USA | Platyna[70] | 1.000.000 |
| Kraj | Data | Format | Wytwórnia |
|---|---|---|---|
| Japonia[71][72][73] | 6 listopada 2013 | CD, CD+DVD,digital download | Universal Music Group |
| Australia[74][75][76] | 8 listopada 2013 | Interscope | |
| Holandia[77][78][79] | |||
| Niemcy[80][81][82] | |||
| Nowa Zelandia[83] | Digital download | ||
| Szwecja[84][85][86] | CD, CD+DVD,LP | ||
| Ogólnoświatowo[87] | 11 listopada 2013 | Digital download, App | |
| Francja[88][89][90] | CD, CD+DVD, LP | ||
| USA[91] | CD | ||
| Wielka Brytania[92][93] | CD, CD+DVD | ||
| Polska[94][95] | 12 listopada 2013 | Universal Music Group | |
| Włochy[96][97] | Interscope | ||
| Niemcy[98] | 31 grudnia 2013 | LP | |
| Australia[99] | 21 lutego 2014 | Universal Music Group | |
| Francja[100] | 3 marca 2014 | ||
| Wielka Brytania[101] | Polydor | ||
| Stany Zjednoczone[102] | 18 lutego 2014 | Streamline, Interscope |
| Albumy studyjne | |||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Minialbumy | |||||||||||||||||||||||||||
| Remix albumy | |||||||||||||||||||||||||||
| DVD |
| ||||||||||||||||||||||||||
| Ścieżki dźwiękowe | |||||||||||||||||||||||||||
| Single |
| ||||||||||||||||||||||||||
| Koncerty |
| ||||||||||||||||||||||||||
| Filmografia |
