Klasycyzm – warchitekturze styl wzorujący się na formach architektonicznychstarożytnegoRzymu iGrecji. Rozwinął się w połowie XVIII wieku jako reakcja na formalny przepycharchitektury baroku irokoko.
Nazwaklasycyzm oznacza w architekturze nawiązanie doarchitektury klasycznej. Analogiczny terminKlassizismus występuje wjęzyku niemieckim, podczas gdy m.in. we Francji i Anglii określa się ten okres jakoarchitekturę neoklasyczną. Terminarchitektura neoklasycystyczna w odniesieniu do klasycystycznej jest natomiast błędem, gdyż mianemneoklasycyzmu określa się klasycyzujące tendencje od końca XIX wieku.
Architektura klasycystyczna miała swe źródła w dwóch prądach architektonicznych: francuskim klasycyzującymbaroku i związaną z nim tradycją racjonalistyczną oraz w angielskim malowniczym stylu (picturesque), związanym z rodzącą się potęgąimperium.
Już w początkach XVIII wieku można zauważyć prąd w architekturze europejskiej sprzeciwiający się tendencjom architektury barokowej i rokokowej. Najsilniej zaznaczył się on wpalladianizmieWysp Brytyjskich, gdzie barok nigdy nie osiągnął takiego bogactwa jak na kontynencie. Również architektura skrzydłaLuwru zbudowanego przezClaude’a Perrault, pałaców wBerlinie, a nawetfasadabazyliki św. Jana na Lateranie w Rzymie (Alessandro Galilei) posiadają cechy klasycyzujące. Do obecnych ziem polskich na Górny Śląsk, architektura klasycystyczna dotarła zMoraw, a pierwszą tego typu budowlą jestPałac Dietrichsteinów wWodzisławiu Śląskim[1].
Wiedza o dorobku kulturowym starożytnych rosła w miarę upływu czasu. W 1755 do Rzymu przybył niemiecki historykJoachim Winckelmann, który opracował pierwsze syntetyczne dzieje sztuki starożytnej („Myśli o naśladowaniu dzieł greckich w malarstwie i rzeźbie”) oraz sformułował najważniejsze cechy i pojęcia dotyczące sztuki antycznej w terminach „szlachetnej prostoty i spokojnej wielkości”. Rok później pojawiły się grafikiGiovanniego Battisty Piranesi obrazujące starożytności rzymskie, następnie ukazały się ryciny Stuarta i Revetta. Po nich ukazywały się również inne dzieła artystów klasycystycznych, które miały duży wpływ na rozwój sztuki i architektury XVIII w. Znaczny wpływ nań miał także rozwój mieszczaństwa i nowe zadania dla architektów i urbanistów – budynki użyteczności publicznej, takie jakteatr i publiczny plac o charakterze reprezentacyjnym, dla którego szukano wzorca wagorze iforum. W latach 60. i 70. XVIII wieku klasycyzm przenikał do dalszych państw europejskich, obok podstawowego prądu, opartego zwłaszcza na architekturze greckiej, wytwarzając różne lokalne szkoły. W Niemczech najbardziej zaznaczyła się tradycjaSchinklowska, dążąca do nadania budynkowi zdyscyplinowanej, lecz lekkiej struktury.
Po upłynięciu zasadniczego okresu klasycyzmu około 1815 trwał on przez cały wiek XIX jako jeden zestylów historycznych. Dwudziestowieczne tendencje klasycyzujące nazywane są neoklasycyzmem.
 | Zobacz multimedia związane z tematem:Architektura klasycystyczna |