Ten artykuł opisuje teorie, metody lub czynnościniezgodne ze współczesnąwiedzą naukową .
Wróżenie zTarota jest popularną współcześnie odmianąkartomancji Metody wróżenia można podzielić nawróżbiarstwo naturalne i obiektowe. Do tego pierwszego zaliczają się techniki, w których medium wróżbiarskim jest człowiek w sensie odczuć i natchnienia (np.onejromancja ), a do drugiego wszystkie, w których odczytuje się znaki zawarte w przedmiotach lub zjawiskach. Granica między tymi dwoma typami jest dość płynna i nie wszystkie metody wróżenia da się dokładnie przypisać do którejś z nich[ 1] .
Metody obiektowe można podzielić na siedem podrzędnych kategorii[ 2] :
Wróżenie, w którym narzędziem wróżbiarskim jest człowiek w sensie fizycznym (np.chiromancja ,amniomancja ) Wróżenie ze zwierząt - ich organizmów lub zachowań (np.alektromancja ,haruspicjum ) Wróżenie z roślin i produktów spożywczych (np.alomancja ,wróżenie z jabłka ) Wróżenie z obiektów codziennego użytku (np.tasenografia ) Wróżenie z liczb i alfabetów (np.numerologia ,bibliomancja ) Wróżenie z przyrody i żywiołów (np.aeromancja ,hydromancja ) Wróżenie z pomocą sił nadprzyrodzonych, demonów i duchów (np.nekromancja , demonomancja) dafnomancja – wróżenie z gałązeklauru wrzucanych w ogień[ 5] daktylomancja – wróżenie za pomocą pierścieni[ 4] demonomancja – wróżenie przy pomocy demonów[ 15] dendromancja – wróżenie z szumu liści drzew[ 5] filirodomancja – wróżenie z liści róży[ 5] filomancja – wróżenie ze sposobu poruszania się drzew oraz szumu ich liści[ 17] firasa – arabska metoda odczytywania cech charakteru na podstawie wyglądu zewnętrznego[ 18] fizjognomika – wróżenie z kształtu i rysów twarzy[ 7] frenologia – wróżenie z kształtu czaszki[ 7] lampadomancja – wróżenie z lamp[ 4] lekanomancja – wróżenie z wody znajdującej się wewnątrz specjalnego naczynia → patrzhydromancja [ 4] [ 35] libanomancja – wróżenie z dymu kadzidła (patrz:kapnomancja )[ 4] lichnomancja – wróżenie ze światła[ 36] litomancja – wróżenie z kamieni[ 4] lychnomancja – wróżenie ze sposobu spalania się knota świecy[ 4] rabdomancja – wróżenie za pomocą kijów lub różdżek[ 4] radiestezja – wykrywanie za pomocą różdżki podziemnych źródeł wody i minerałów[ 46] → patrzrabdomancja rapsodomancja – wróżenie z dzieł poetyckich[ 4] wróżenie zrun [ 47] ↑ Rozmysł 2013 ↓ , s. 129-130.↑a b c Rozmysł 2013 ↓ , s. 131.↑ aeromancja - definicja, synonimy, przykłady użycia [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2025-01-01] .↑a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae Rozmysł 2013 ↓ , s. 134.↑a b c d e f g h i j k l m n o p Rozmysł 2013 ↓ , s. 133.↑ Cheung 2010 ↓ , s. 17.↑a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Rozmysł 2013 ↓ , s. 132.↑ Tommy T. Kuusela Tommy T. ,'He met his own funeral procession': The Year walk-ritual in Swedish folk tradition. , „Chapter in: "Folk Belief and Traditions of the Supernatural". Edited by Tommy Kuusela & Giuseppe Maiello. Beewolf Press 2016. Pp. 58-91.” [dostęp 2025-05-10] .↑a b c Kowalewska 2009 ↓ , s. 38.↑ astragalomancja – Słownik języka polskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2025-01-01] .↑ bibliomancja – Słownik języka polskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2025-01-01] .↑ Yijing , [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-01-01] .↑ Maciej Popko:Mitologia hetyckiej Anatolii . Warszawa: WAiF, 1987.ISBN 83-221-0103-1 . Brak numerów stron w książce ↑ Gleic 1936 ↓ , s. 15.↑a b c Rozmysł 2013 ↓ , s. 135.↑a b c Tomasz z Akwinu ↓ , s. 123.↑ Gleic 1936 ↓ , s. 26.↑ Shams al-Dīn Muḥammad ibn Abī Ṭālib S.D.M.A.Ṭ. Dimashqī Shams al-Dīn Muḥammad ibn Abī Ṭālib S.D.M.A.Ṭ. ,Kitāb Jalīl fī ʻilm al-firāsah , 1400 [dostęp 2025-01-01] .↑ gastromancy , [w:]Collins Dictionary [dostęp 2024-11-25] (ang.) . Brak numerów stron w książce ↑a b c Jacques Auguste Simon Collin de J.A.S.C. Plancy Jacques Auguste Simon Collin de J.A.S.C. ,Michał M. Karpowicz Michał M. ,Piotr P. Kuncewicz Piotr P. ,Słownik wiedzy tajemnej , Warszawa ; Kraków: "Polczek", 1993,ISBN 978-83-85272-11-3 [dostęp 2025-01-03] . Brak numerów stron w książce ↑ gematria – Słownik języka polskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2025-01-01] .↑ Michalski 2020 ↓ , s. 164.↑ geomancja , [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-01-01] .↑ Cheung 2010 ↓ , s. 279.↑ Arkadiusz A. Sołtysiak Arkadiusz A. ,Praktyki wróżbiarskie w starożytnej Fenicji i Kanaanie , „Antropologia Religii V”, 2013, s. 68-75 [dostęp 2025-01-01] (pol.) .↑ hieromancja , [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-01-01] .↑ Samuel (1810-1868) Wyd S.(1. 1. ) W. Orgelbrand Samuel (1810-1868) Wyd S.(1. 1. ) W. ,Samuel (1810-1868) Wyd S.(1. 1. ) W. Orgelbrand Samuel (1810-1868) Wyd S.(1. 1. ) W. ,S. Orgelbranda Encyklopedja powszechna z ilustracjami i mapami. T.7 , Wydawnictwo S. Orgelbranda Synów, 1900, s. 49 [dostęp 2025-01-01] .↑ prekognicja [online], Wikisłownik, wolny słownik wielojęzyczny, 10 października 2024 [dostęp 2025-01-06] .↑ retrokognicja – Słownik języka polskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2025-01-06] .↑ psychometria - definicja, synonimy, przykłady użycia [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2025-01-06] .↑a b Wera Sztabowa,Krupnioki i moczka, czyli gawędy o kuchni śląskiej , Wydawnictwo Śląsk, Katowice, 1990, s. 27,ISBN 83-216-0935-X ↑ kleromancja , [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-01-01] .↑ Gleic 1936 ↓ , s. 45.↑ Gleic 1936 ↓ , s. 46.↑ Gleic 1936 ↓ , s. 48.↑ Gleic 1936 ↓ , s. 50.↑ nekromancja – Słownik języka polskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2025-01-01] .↑ Tomasz z Akwinu ↓ , s. 122.↑ N. N. Lovell N. N. ,ZEITLYN, David, Sua in Somie: Aspects of Mambila Traditional Religion, Sankt Augustin, Academia Verlag, 1994, 260 pp., 3 88345 375 7 , „Journal of Religion in Africa”, 28 (1), 1998, s. 115–117,DOI : 10.1163/157006698x00152 ,ISSN 0022-4200 [dostęp 2025-05-07] (ang.) .↑ numerologia – Słownik języka polskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2025-01-01] .↑ ojnomancja – Słownik języka polskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2025-01-03] .↑ Rozmysł 2013 ↓ , s. 130.↑ onejromancja – Słownik języka polskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2025-01-01] .↑ onomancja – Słownik języka polskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2025-01-01] .↑ Co to jest pedomancja? , [w:] Ryszewski H. (red.),Dziennik Bydgoski , Bydgoszcz: Drukarnia Bydgoska, 22 stycznia 1927 (17), s. 6 (pol.). ↑ radiestezja - definicja, synonimy, przykłady użycia [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2025-01-02] .↑ Sołtysiak A. ,Wróżbiarstwo we współczesnych ruchach neopogańskich , „Antropologia Religii V”, 2013, s. 76-85 [dostęp 2025-01-01] (pol.). ↑ Spheromancy [online], The Free Dictionary [dostęp 2025-01-02] .↑a b c skapulimancja, sideromancja, skiomancja - Poradnia językowa PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2025-01-02] .↑ Andrzej A. Dróżdż Andrzej A. ,Epitafia i wyrocznie: szkice o początkach pisma i książki w starożytnej Grecji , Prace Monograficzne / Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2013, s. 125,ISBN 978-83-7271-831-0 [dostęp 2025-01-01] (pol.) .↑ Spodomancy definition and meaning | Collins English Dictionary [online], www.collinsdictionary.com [dostęp 2025-01-01] [zarchiwizowane zadresu 2021-05-02] (ang.) .↑ Jennifer J. Billock Jennifer J. ,The Un-Brie-Lievable History of Tyromancy [online], Saveur, 16 listopada 2023 [dostęp 2025-05-16] (ang.) .↑ Kathy K. Adams Kathy K. ,When Cheese Can Tell the Future [online], Eater, 31 października 2023 [dostęp 2025-05-16] (ang.) .↑ Garabed G. Eknoyan Garabed G. ,The Late Medieval Kidney—Nephrology in and about the Fourteenth Century , „Seminars in Dialysis”, 25 (5),2012 , s. 556, 558,DOI : 10.1111/j.1525-139X.2012.01088.x ,ISSN 0894-0959 [dostęp 2025-05-07] (ang.) .Michał Rozmysł: Wróżbiarstwo. Zakres podmiotowy oraz typologizacja przedmiotowa technik przepowiadania przyszłości. W:Robert T. Ptaszek :Ezoteryzm w zachodniej kulturze . Diana Sobieraj (red.). Lublin: Wydawnictwo KUL, 2013, s. 130-136.ISBN 978-83-7702-666-3 . [dostęp 2025-01-01].(pol.) . Theresa Cheung (inne języki) :THE ELEMENT ENCYCLOPEDIA OF THE PSYCHIC WORLD: The Ultimate A–Z of Spirits, Mysteries and the Paranormal . Wyd. EPub. Londyn: Harper Element, październik 2010.ISBN 978-0-007-38717-5 . [dostęp 2024-12-31].Danuta Kowalewska:Magia i astrologia w literaturze polskiego oświecenia . Wyd. 1. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2009.ISBN 978-83-231-5452-5 . [dostęp 2025-01-01].(pol.) . Mateusz Michalski:Gematria, geometria i inne fenomeny w architekturze judaizmu . Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2020.ISBN 978-83-7493-131-1 . [dostęp 2025-01-01]. Alojzy Krzysztof Gleic:Glossarjusz okultyzmu z przedmową Józefa Świtkowskiego . Kraków: Nakł. Miesięcznika "Lotos", 1936. [dostęp 2025-01-01]. Św. Tomasz z Akwinu :Suma Teologiczna . o. Feliks Wojciech Bednarski (tłum.). T. 19. Katolicki Ośrodek Wydawniczy "VERITAS". [dostęp 2025-01-01].Polskie Tradycje Ezoteryczne 1890-1939, Edycja Specjalna Serii Światło i Ciemność . Mariusz Dobkowski (red.); Tadeusz Cegielski (red.). T. 5. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2020.ISBN 978-83-8206-141-3 . [dostęp 2025-01-02].Collin de Plancy :Słownik wiedzy tajemnej . Warszawa-Kraków: Oficyna Wydawnicza POLCZEK Polskiego Czerwonego Krzyża, 1993.ISBN 83-85272-11-9 .