José Antonio Domínguez Banderas (ur.10 sierpnia 1960 wMaladze ) –hiszpański aktor ,reżyser ,producent filmowy ,model ipiosenkarz . Jedna z największych i najpopularniejszych gwiazd kina hiszpańskiego i amerykańskiego orazsymbol męskiego seksapilu [ 1] . Występował w produkcjach hiszpańskich, europejskich, jak i amerykańskich takich jakZabójcy (1995),Evita (1996),Wywiad z wampirem (1994),Filadelfia (1993),Desperado (1995),Maska Zorro (1998),Mali agenci (2001),Wytańczyć marzenia (2006) czyNiezniszczalni 3 (2014). LaureatZłotej Palmy w Cannes dla najlepszego aktora za rolę w filmieBól i blask Pedro Almodovara . Za ten sam film nominowany doOscara w kategorii dla najlepszego aktora pierwszoplanowego.
18 października 2005 otrzymał własnągwiazdę wAlei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6801Hollywood Boulevard [ 2] [ 3] .
Urodził się w Maladze w rodzinierzymskokatolickiej jako syn nauczycielkidoñi Any Banderas i policjantaGuardia Civil José Domíngueza[ 4] . Dorastał wraz z młodszym bratem Francisco Javiarem Banderasem „Chico”.
Początkowo chciał zostać zawodowympiłkarzem , ale zakończył treningi po tym, jak w wieku 14 lat złamał nogę[ 5] . Kiedy rok później zobaczył na scenie musicalHair , postanowił, że zostanie aktorem. W 1974 ukończył School of Dramatic Art w Madrycie[ 6] .
Opuścił szkołę i w wieku 19 lat udał się doMadrytu w celu rozpoczęcia kariery w hiszpańskim przemyśle filmowym. W 1980 związał się z hiszpańskim Teatrem Narodowym[ 7] . Z powodu cenzury politycznej za rządówFrancisco Franco został aresztowany przez hiszpańską policję za udział w sztuceBertolta Brechta i całą noc spędził na policji. Podczas pracy z małym zespołem teatralnym, z którym dawał występy na ulicy, miał trzy lub cztery takie aresztowania. Dorabiał jako kelner, pracował w sklepie i małym kinie La Movida Madrileña, a także jako model (174 cm wzrostu) dla firmy Ralph Lauren i domu modyGucci .
Po debiucie na scenie w sztuceLos Tarantos (1981) i na ekranie w filmieSztuczne rzęsy (Pestanas postizas , 1982), zagrał w pięciu obrazachPedro Almodóvara : komediiLabirynt namiętności (Laberinto de pasiones , 1982) u bokuImanola Ariasa , dreszczowcuMatador (Matador , 1986) zCarmen Maurą jako nadpobudliwy i wrażliwy Ángel Giménez, melodramaciePrawo pożądania (La Ley del Deseo , 1987) w roliheteroseksualnego wdającego się w miłośćhomoseksualną nieprzewidywalnego Antonia Beníteza, komediodramacieKobiety na skraju załamania nerwowego (Mujeres al borde de un ataque de nervios , 1988) jako słodki Carlos oraz dramacie kryminalnymZwiąż mnie (¡Átame! , 1990) w roli zdesperowanego Ricky’ego.
W 1991 pojawił się na planie filmu dokumentalnego z trasy koncertowejMadonny W łóżku z Madonną (Madonna: Truth or Dare ). Po raz pierwszy wystąpił w hollywoodzkiej produkcji – dramacie muzycznymKrólowie mambo (The Mambo Kings , 1992) u bokuArmanda Assante . W dramacieJonathana Demme’a Filadelfia (Philadelphia , 1993) zagrał partnera prawnika-nosiciela wirusaHIV (Tom Hanks ). Ogromnym sukcesem okazała się rola wędrowca-samotnika, muzyka z futerałem na gitarę wypełnionym bronią, który przemierza Meksyk w poszukiwaniu morderców swej ukochanej w gangsterskim filmie akcjiRoberta Rodrigueza Desperado (1995)[ 8] . W filmie muzycznym będącymadaptacją musicaluAndrew Lloyda Webbera iTima Rice’a Evita (1996) zMadonną jako narrator ujawnił swoje zdolności wokalne[ 9] . Pochlebne recenzje przyniosła mu kreacja Alejandro Murriety, czyliZorro w filmie przygodowymMartina Campbella Maska Zorro (The Mask of Zorro , 1998)[ 10] zAnthonym Hopkinsem iCatherine Zetą-Jones .
Zadebiutował jako reżyser komediodramatuWariatka z Alabamy (Crazy in Alabama , 1999) zMelanie Griffith ,Davidem Morse ,Lucasem Black ,Cathy Moriarty ,Meatem Loafem ,Robertem Wagnerem iElizabeth Perkins .
W 2003 trafił naBroadway w roli Guido Continiego wArthura Kopita Nine [ 11] , za którą otrzymał nagrodę Theatre World i Drama Desk Award oraz był nominowany doTony Award [ 12] .
Użyczył głosuKotu w Butach w filmieShrek 2 (2004), jegosequelach Shrek Trzeci (2007) iShrek Forever (2010) orazspin-offie Kot w butach (2011).
W serialuNational Geographic Geniusz: Picasso (Genius: Picasso , 2017) wcielił się w postaćPabla Picassa . Za rolę starzejącego się reżysera wBólu i blasku (2019)Pedro Almodóvara otrzymałnagrodę aktorską na72. MFF w Cannes [ 13] .
27 lipca 1987 poślubił Anę Lezę, z którą rozwiódł się w 1996. 14 maja 1996 zawarł związek małżeński zMelanie Griffith , z którą ma córkę Stellę del Carmen (ur. 24 września 1996)[ 14] . Jest ojczymem Alexandra Bauera iDakoty Mayi Johnson . 4 grudnia 2015 doszło do rozwodu[ 15] .
W 2009 Banderas przeszedł operacjęłagodnego guza pleców[ 16] . W przemówieniu na Festiwalu Filmowym w Maladze w marcu 2017 roku Banderas ujawnił, że 26 stycznia 2017 doznałzawału serca , ale stwierdził, że „nie był on poważny i nie spowodował żadnych uszkodzeń”[ 17] . Po tym incydencie przeszedł operację serca, wszczepiając trzystenty dotętnic [ 18] .
Został honorowym legionistąHiszpańskiej Legii Cudzoziemskiej i przez kilka lat w każdyWielki Czwartek brał udział w ceremonii Traslado del Cristo de la Buena Muerte, podczas której legioniści wynosili ze swojego kościoła garnizonowego wMaladze na wyprostowanych dłoniach potężny krucyfiks, śpiewając hymn Legii „El novio de la muerte”[ 19] .
18 października 2025 roku jego córka Stella poślubiła Polaka Alexa Gruszynskiego w Hiszpanii. Jest synem polskiego operatora filmowego pochodzącego z Warszawy, Alexandra Gruszynskiego, znanego z pracy przy takich produkcjach jakBeverly Hills, 90210 [ 20] .
Rok Film Rola Reżyser 1982 Sztuczne rzęsy (Pestañas postizas )Antonio Juan Enrique Belloch Labirynt namiętności (Laberinto de pasiones )Sadec Pedro Almodóvar 1983 Y del seguro... líbranos Señor! Pipi Antonio del Real 1984 Sprawa Almery (El caso Almería )Juan Luque Pedro Costa Pan Galindez (El señor Galíndez )Eduardo Rodolfo Kuhn Szczudła (Los zancos )Alberto Carlos Saura 1985 Dwór Faraona (La corte de Faraón )Fray José José Luis García Sánchez Réquiem por un campesino español Paco Francesc Betriu Caso Cerrado Preso Steven Feldman 1986 Układanka (Puzzle )Andrés Lluís Josep Comerón 27 godzin (27 horas )Rafa Montxo Armendáriz Matador (Matador )Ángel Pedro Almodóvar Delirios de amor kochanek Jaime Cristina Andreu 1987 Así como habían sido Damián Andrés Linares Prawo pożądania (La ley del deseo )Antonio Benítez Pedro Almodóvar 1988 Kobiety na skraju załamania nerwowego (Mujeres al borde de un ataque de nervios )Carlos Kobieta twojego życia (La Mujer de tu vida: La mujer feliz )Antonio López Gonzalo Suárez, José Miguel Ganga El placer de matar Luis Félix Rotaeta Bâton Rouge Antonio Rafael Monleón 1989 Bajarse al moro Alberto Fernando Colomo El acto Carlos Héctor Faver Biała gołębica (La Blanca Paloma )Mario Juan Miñón Si te dicen que caí Marcos Vicente Aranda 1990 Zwiąż mnie (!Átame! )Ricky Pedro Almodóvar Pod wiatr (Contra el viento )Juan Paco Periñán (w napisach: Francisco Periñán) 1991 W łóżku z Madonną (Madonna: Truth or Dare ,In Bed with Madonna )w roli samego siebie Alek Keshishian, Mark Aldo Miceli Terranova (Terra Nova )Antonio Calogero Salvo 1992 Królowie mambo (The Mambo Kings )Néstor Castillo Arne Glimcher 1993 Benito (Il Giovane Mussolini , TV)Benito Mussolini Gianluigi Calderone Dom dusz (The House of the Spirits )Pedro Tercero García Bille August Zniewaga (¡Dispara! )Marcos Carlos Saura Filadelfia (Philadelphia )Miguel Álvarez Jonathan Demme 1994 Wywiad z wampirem (Interview with the Vampire: The Vampire Chronicles )wampir Armand Neil Jordan De amor y de sombra Francisco Betty Kaplan 1995 Zabójcy (Assassins )Miguel Bain Richard Donner Nigdy nie rozmawiaj z nieznajomym (Never Talk to Strangers )Tony Ramirez Peter Hall Desperado El Mariachi (Manito) Robert Rodriguez Cztery pokoje (Four Rooms )mąż (odc. „The Misbehavers”) Robert Rodriguez Rapsodia Miami (Miami Rhapsody )Antonio David Frankel Zbyt wiele (Two Much )Art Dodge Fernando Trueba 1996 Evita Che Guevara Alan Parker 1998 Maska Zorro (The Mask of Zorro )Alejandro Murrieta/Zorro Martin Campbell 1999 Wariatka z Alabamy (Crazy in Alabama )– Antonio Banderas Kumpel do bicia (Play It to The Bone )César Domínguez Ron Shelton Trzynasty wojownik (The 13th Warrior )Ahmad ibn Fadlan John McTiernan Parada oszustów (The White River Kid )Morales Pittman Arne Glimcher 2001 Mali agenci (Spy Kids )Gregorio „Greg” Cortez Robert Rodriguez Grzeszna miłość (Original Sin )Luís Vargast Michael Cristofer Pytanie do Boga (The Body )ks. Matt Gutiérrez Jonas McCord 2002 Frida David Alfaro Siqueiros Julie Taymor Mali agenci 2: Wyspa marzeń (Spy Kids 2: Island of Lost Dreams )Gregorio „Greg” Cortez Robert Rodriguez Ballistic (Ballistic: Ecks vs. Sever )agent Jeremiah Ecks Wych Kaosayananda Femme Fatale Nicolas Bardo Brian De Palma 2003 Pewnego razu w Meksyku: Desperado 2 (Once Upon a Time in Mexico )El Mariachi Robert Rodriguez Mali agenci 3D: Trójwymiarowy odjazd (Spy Kids 3: Game Over )Gregorio „Greg” Cortez Mroczna Argentyna (Imagining Argentina )Carlos Rueda Christopher Hampton Pancho Villa we własnej osobie (And Starring Pancho Villa as Himself )Pancho Villa Larry Gelbart 2004 Shrek 2 Kot w butach (dubbing)Andrew Adamson , Kelly Asbury, Conrad Vernon2005 Legenda Zorro (The Legend of Zorro )Don Alejandro de la Vega/Zorro Martin Campbell 2006 Wytańczyć marzenia (Take the Lead )Pierre Dulaine Liz Friedlander Miasto śmierci (Bordertown )Alfonso Diaz Gregory Nava 2007 Shrek Trzeci Kot w butach (dubbing)Chris Miller , Raman Hui2008 Niewinna (The Other Man )Ralph Richard Eyre Centralne biuro uwodzenia (My Mom’s New Boyfriend )Tommy Lucero/Martinez George Gallo 2009 Złodziejski kodeks (Thick as Thieves )Gabriel Martin Mimi Leder 2010 Poznasz przystojnego bruneta (You Will Meet a Tall Dark Stranger )Greg Clemente Woody Allen Shrek Forever (Shrek Forever After )Kot w butach (dubbing)Mike Mitchell 2011 Kot w butach (Puss in boots )Kot w butach (dubbing)Chris Miller Skóra, w której żyję (La piel que habito )dr Ledgard Pedro Almodóvar Mali agenci 4D: Wyścig z czasem (Spy Kids: All the Time in the World )Gregorio Cortez Robert Rodriguez Ścigana (Haywire )Rodrigo Steven Soderbergh 2012 Ruby Sparks Mort Jonathan Dayton i Valerie Faris2013 Maczeta zabija (Machete Kills )El Camaleón Robert Rodriguez Rysiek Lwie Serce (Justin y la espada del valor )Sir Clorex (głos) Manuel Sicilia 2014 Niezniszczalni 3 (The Expendables 3 )Galgo Patrick Hughes Automata (Autómata )Jacq Vaucan Gabe Ibáñez 2015 SpongeBob: Na suchym lądzie Burgerobrody (głos) Paul Tibbitt 2016 Altamira Marcelino Sanz de Sautuola Hugh Hudson 2017 Czarny motyl (Black Butterfly )Paul Lopez Brian Goodman Ochroniarz (Security )Eduardo „Eddie” Deacon Alain Desrochers Pułapka (Bullet Head )Blue Paul Solet Akt zemsty (Acts of Vengeance )Frank Valera Isaac Florentine 2018 To właśnie życie (Life Itself )Pan Saccione Dan Fogelman 2019 Ból i blask (Dolor y gloria )Salvador Mallo Pedro Almodóvar Pralnia (The Laundromat )Ramón Fonseca Steven Soderbergh Lamborghini Ferruccio Lamborghini Bobby Moresco 2020 Doktor Dolittle (Dolittle )Król Rassouli Stephen Gaghan 2021 Boscy (Competencia oficial )Félix Rivero Mariano Cohn i Gastón Duprat Bodyguard i żona zawodowca (The Hitman’s Wife’s Bodyguard )Aristotle Papadopolous, grecki potentat żeglugowy Patrick Hughes 2022 Kot w butach: Ostatnie życzenie (Puss in Boots: The Last Wish )Kot w butach (głos) Joel Crawford Pora odkupienia (The Enforcer )Cuda Richard Hughes Uncharted Santiago Montanna Ruben Fleischer Kryptonim Banshee (Code Name Banshee )Caleb Jon Keeyes 2023 Droga do Betlejem (Journey to Bethlehem )Herod Wielki Adam Anders Indiana Jones i artefakt przeznaczenia (Indiana Jones and the Dial of Destiny )Renaldo James Mangold 2024 Na tropie zabójcy (Cult Killer )Mikeal Tallini Jon Keeyes Czyściciele (The Clean Up Crew )Gabriel Babygirl Jacob Mathis, reżyser teatralny, mąż Romy i ojciec Isabel i Nory Halina Reijn Paddington w Peru (Paddington in Peru )Hunter Cabot Dougal Wilson 2026 Shrek 5 Kot w butach (głos) Walt Dohrn, Conrad Vernon
↑ Antonio Banderas – Najnowsze informacje . Wirtualna Polska . [dostęp 2025-08-10]. [zarchiwizowane ztego adresu ]. (pol.) .↑ Antonio Banderas . Walk of Fame. [dostęp 2025-08-10]. (ang.) .↑ Kevin Patrick K.P. Day Kevin Patrick K.P. ,Hollywood Star Walk: Antonio Banderas , „Los Angeles Times ”, 1 marca 2010 [dostęp 2025-08-10] (ang.) .↑ Antonio Banderas Biography (1960–) . Film Reference. [dostęp 2025-08-10]. (ang.) .↑ Antonio Banderas (10 de Agosto de 1960) . Filmow. [dostęp 2025-08-10]. (port.) .↑ Antonio Banderas: A Prolific Actor’s Journey to Hollywood Stardom . Medium, 16 września 2023. [dostęp 2025-08-10]. (ang.) .↑ Antonio Banderas . Rotten Tomatoes . [dostęp 2025-08-10]. (ang.) .↑ A.O. A.O. Scott A.O. A.O. ,‘Official Competition’ Review: Madness in Their Methods , „The New York Times ”, 14 czerwca 2022 [dostęp 2025-08-10] (ang.) .↑ Antonio Banderas w bazieDiscogs.com (ang.) ↑ Vanessa V. Friedman Vanessa V. ,Antonio Banderas Sets a Celebrity Fashion Precedent at Central St. Martins , „The New York Times ”, 28 sierpnia 2015 [dostęp 2025-08-10] (ang.) .↑ Antonio Banderas . Internet Broadway Database . [dostęp 2025-08-10]. (ang.) .↑ Antonio Banderas Awards . Internet Broadway Database . [dostęp 2025-08-10]. (ang.) .↑ Kyle K. Buchanan Kyle K. ,Cannes Film Festival: Is Antonio Banderas Playing Pedro Almodóvar Onscreen? , „The New York Times ”, 21 maja 2019 [dostęp 2025-08-10] (ang.) .↑ Heidi H. Parker Heidi H. ,Jessica J. Rach Jessica J. ,Stella Banderas shows off her bikini body in Italy , „Daily Mail ”, 31 maja 2017 [dostęp 2025-08-10] (ang.) .↑ Kathy K. Ehrich Kathy K. ,Melanie Griffith to Receive $65,000 Monthly Spousal Support as Antonio Banderas Divorce Is Finalized , „People ”, 8 grudnia 2015 [dostęp 2025-08-10] (ang.) .↑ Antonio Banderas: ho avuto un tumore alla schiena . OK-Salute, 24 lutego 2014. [dostęp 2025-08-10]. (wł.) .↑ Antonio Banderas: I had a heart attack . BBC, 27 marca 2017. [dostęp 2025-08-10]. (ang.) .↑ Antonio Banderas zmienił wszystko po zawale. Zasady, które wybrał, mają zapewnić mu długowieczność . PoradnikZdrowie.pl, 28 lipca 2025. [dostęp 2025-08-10]. (pol.) .↑ Jueves Santo (2013-03-28) ,La Legión ensalza al Cristo de la Buena Muerte en su traslado , „El Mundo ” [dostęp 2025-08-10] (hiszp.) .↑ Córka Antonio Banderasa wzięła ślub z Polakiem. Wzruszające słowa ojca . kobieta.wp.pl. (pol.) .↑ Evan E. Real Evan E. ,Oscars: Antonio Banderas and Scarlett Johansson Among First-Time Nominees , „The Hollywood Reporter ”, 13 stycznia 2020 [dostęp 2020-03-28] (ang.) .Macho . „Film ”. nr 4 (2307), s. 51, kwiecień 1994. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X . Elżbieta Ciapara. Ludzie: Antonio Banderas . „Film ”. nr 2 (2329), s. 87–89, luty 1996. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X . Alexandra Horvathova. Święty Antonio? . „Film ”. nr 3 (2342), s. 104–105, marzec 1997. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X . Antonio Banderas jaki jest, każdy widzi . „Film ”. nr 10 (2361), s. 52–56, październik 1998. Warszawa: RSW „Prasa-Książka- Ruch”. ISSN 0137-463X . 1980–1989 1990–1999 2000–2009 2010–2019 2020–2029
1946–1959 1960–1979 1980–1999 2000–2019 2020–
1986-1989 1990-1999 2000-2009 2010-2019 2020-2029