 Antoni Wiwulski | |||
| Data i miejsce urodzenia | 20 lutego 1877] | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 10 stycznia 1919 | ||
| Narodowość | polska | ||
| Dziedzina sztuki | |||
| Epoka | |||
| Ważne dzieła | |||
| |||
Antoni Wiwulski herbuPrus III (ur.20 lutego1877 wTot’mie, zm.10 stycznia1919 wWilnie) – polskiarchitekt irzeźbiarz, twórca m.in.pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie (1910) i pomnikaTrzech Krzyży w Wilnie (1916).
Antoni Wiwulski urodził się na północy Rosji, gdzie jego ojciec, absolwent Akademii Leśnej w Petersburgu, był zarządcą lasów państwowych. Po śmierci ojca (1883) matka przeniosła się z synem doMitawy. Po kilku latach nauki w gimnazjum, zdecydowała się przenieść syna doZakładu Naukowo-Wychowawczego Ojców Jezuitów w Chyrowie w zaborze austriackim, który Wiwulski ukończył, by następnie rozpocząć studia w Wiedniu.Był pierwszym architektem i rzeźbiarzem pochodzącym zLitwy, który na przełomieXIX iXX wieku ukończyłWyższą Szkołę Techniczną w Wiedniu (Wydział Architektury, 1901) orazPaństwową Wyższą Szkołę Sztuk Pięknych w Paryżu. Już w czasie studiów w Wiedniu zainteresował się rzeźbą.
W czasie studiów artystycznych w Paryżu, pomimo bardzo trudnej sytuacji materialnej, wynajmuje własne atelier rzeźbiarskie. Pierwszymi pracami zwraca uwagę środowiska artystycznego Paryża, m.in.Władysława Mickiewicza iIgnacego Paderewskiego, który widząc jego rzeźby decyduje się ufundować pomnik upamiętniający zwycięstwo podGrunwaldem. Po zaakceptowaniu szkiców Wiwulskiego, Paderewski zorganizował artyście atelier w oranżerii, w ogrodzie swojej willi wMorges w Szwajcarii.Pomnik Grunwaldzki wKrakowie przyniósł Wiwulskiemu sławę. Odlany we Francji pomnik, został pociągiem przewieziony do Krakowa. Został on następnie uroczyście odsłonięty z okazji pięćsetnejrocznicy historycznejbitwy15 lipca1910 roku, w obecności 150 tys. osób.
Wiwulski brał udział wobronie Wilna przed wojskami sowieckimi 5 stycznia 1919[1], w polskiejSamoobronie Wileńskiej[2]. W czasie służby wojskowej nabawił się ciężkiego zapalenia płuc, w wyniku którego zmarł 10 stycznia 1919[3], w kilka dni po opanowaniu miasta przez Sowietów i ogłoszeniu Litewskiej Republiki Radzieckiej.
Został pochowany nacmentarzu Na Rossie[4].
Inne trzy największe prace powstały na Litwie:
Antoni Wiwulski jest też autorem wielu rzeźb: portretów, kompozycji figuralnych o charakterze symbolicznym oraz religijnym, studiów i szkiców do pomników, m.in. tablicy pamiątkowej poświęconej gen.Tadeuszowi Kościuszce wkościele św. Jana w Wilnie. W 1912 roku wziął udział wOlimpijskim Konkursie Sztuki i Literatury w Sztokholmie[5].
