Dolina Marsyangdi u podnóży Annapurny. W oddaliManasluSzczyty AnnapurnyMachhapuchhare
Annapurna (sanskryt: अन्नपूर्णा –Annapūrṇā) –ośmiotysięcznik, dziesiąty co do wysokościszczyt Ziemi (8091 m n.p.m.). Po obu stronach głębokiego przełomu rzekiKali Gandaki w centralnymNepalu wypiętrzają się potężne masywy górskie; kulminację jednego z nich stanowiDhaulagiri, a w odległości 33 km od tego szczytu po wschodniej stronie Kali Gandaki wznosi się drugi olbrzym – Annapurna.Indyjska Służba Topograficzna nazwała ją SzczytemXXXIX. Annapurna położona jest na północny zachód odKatmandu. Obszar chroniony dookoła Annapurny (ACAP) jest znanym regionemtrekkingowym.
Miejscowa nazwa góry jest połączeniemsanskryckich słów „anna” (pożywienie) i „purna” (wypełniona) i oznaczaWypełnioną Pożywieniem. ImieniemAnnapurna nazywana jesthinduistyczna bogini, jedno z wcieleńParwati, towarzyszkiŚiwy, czczonej za moc dostarczania pożywienia. Według innej wersji połączenie tych dwóch słów jest przydomkiem boginiDurgi lubKali[potrzebny przypis] i mogłoby mieć znaczenieŻywicielka.
Annapurna to ogromnymasyw górski o długości 55 km. Główny wierzchołek Annapurny otoczony jest ze wszystkich stron zasłaniającymi go szczytami siedmiotysięcznymi, których jest aż 13, oraz sześciotysięcznymi, których jest 16. Dodatkowo w samej Annapurnie I wyróżnia się 3 wierzchołki:
Annapurna I wierzchołek główny – 8091 m
Annapurna I wierzchołek środkowy – 8051 m
Annapurna I wierzchołek wschodni – 8010 m
Pozostałe szczyty całego masywu to m.in.:
Annapurna II – 7937 m
Annapurna Fang (Baraha Shikhar) – 7647 m
Annapurna III – 7555 m
Annapurna IV – 7525 m
Gangapurna – 7455 m
Annapurna Południowa – 7219 m
Lachenal Peak (Gangapurna West, Asapurna) – 7140 m
Pomimo że Annapurna należy do niskich ośmiotysięczników, ze względu na dużą rozległość masywu jest górą niebezpieczną. Jej wysokość względem otaczających ją dolin wynosi do 6 kilometrów (głównie wierzchołekAnnapurna South, ale zbliżonadeniwelacja występuje także w rejonie szczytuMachhapuchhare)[1]. Opad śniegu i wywołane nim zagrożenie lawinami może uwięzić himalaistów i uniemożliwić im bezpieczny powrót do bazy. Potwierdzają to dane liczbowe: do2005 zarejestrowano 103 wejścia na wierzchołek i 56 przypadków śmierci. W zachodniej partii masywu znajduje się jedno z najwyższych urwisk na świecie, południowo-zachodnia ściana wierzchołka Baraha Shikhar (vel Annapurna Fang; 7647 m). Ściana ta ma od 4600 do 4800 metrów, jest więc wyższa od ściany Rupal w masywieNanga Parbat liczącej 4500 m wysokości. Tzw.Sanktuarium Annapurny stanowią ściany górskie, tworzące amfiteatr o wysokości około 4 kilometrów[2].
Jest to pierwszy szczytośmiotysięczny zdobyty przez człowieka. Zdobyty został 3 czerwca 1950. Jego zdobywcy,Maurice Herzog (kierownik wyprawy) iLouis Lachenal w czasie ataku szczytowego wspomagali sięamfetaminą[3], ulegliślepocie śnieżnej oraz poważnymodmrożeniom (Lachenalowi amputowano palce stóp, a Herzogowi palce dłoni) i tylko pomocy pozostałych członków wyprawy (wśród nichLionela Terraya) zawdzięczają uratowanie życia. Maurice Herzog, późniejszy minister sportu, w swojej książce „Annapurna – pierwszy ośmiotysięcznik” napisał, żesą inne Annapurny w życiu człowieka.
Annapurna uchodzi za jeden z najniebezpieczniejszych szczytów do zdobycia. Do 2007 roku odnotowano 153 wejścia na Annapurnę I, z czego 58 wspinaczy zginęło. Daje to śmiertelność rzędu 38%, co jest najwyższym wynikiem spośród wszystkich ośmiotysięczników[4].
W październiku 2014 schodząca lawina zabiła u podnóża góry 29 osób – obywateli Polski, Izraela, Indii, Kanady, Nepalu i Słowacji[3].
W 1981 polska wyprawa Klubu Wysokogórskiego Zakopane wytyczyła nową drogę na Annapurnę I środkową (8051 m n.p.m.). 23 maja 1981 na wierzchołku stanęliMaciej Berbeka iBogusław Probulski.Droga Zakopiańczyków, którą oni sami nazwaliDrogą Jana Pawła II (co zostało wcześniej ustalone z samym papieżem) została uznana za najlepsze osiągnięcie sezonu himalajskiego w 1981 roku.
Annapurna II została zdobyta w 1960 przez mieszaną ekspedycję brytyjsko-indyjsko-nepalską. Kierownikiem był Jimmy Roberts, a w ataku szczytowym uczestniczyli: Richard Grant,Chris Bonington i Ang Nyima.
Annapurna III została zdobyta w 1961 przez indyjską ekspedycję. Kierownikiem był Mohan Singh Kohli, w ataku szczytowym uczestniczyli Mohan Singh Kohli, Sonam Gyatso i Sonam Girmi.
Annapurna IV po raz pierwszy została zdobyta od strony północnej z doliny Sabzi Chu 30 maja 1955 przez niemiecką ekspedycję. Kierownikiem był Heinz Steinmetz, z którym na szczycie stanęli Harald Biller i Jürgen Wellenkamp.
Gangapurna została zdobyta w 1965 przez niemiecką ekspedycję. Kierownikiem był Günther Hauser, szczyt osiągnęło 11 członków ekspedycji.
Annapurna Południowa (znana także jako Annapurna Dakshin lub Moditse) została zdobyta w 1964 przez japońską ekspedycję. W ataku szczytowym uczestniczyli Shiochiro Uyeo i Mingma Tsering. W 1979 roku w wyprawie na ten wierzchołek, zorganizowanej przezSudecki Klub Wysokogórski zJeleniej Góry zginęli Jerzy Pietkiewicz, Julian Ryznar, Józef Koniak[9]. Tablice upamiętniające ich śmierć znajdują się na symbolicznymcmentarzu Ofiar Gór wKotle Łomniczki wKarkonoszach.
Machapuchare (6993 m) oficjalnie pozostaje uznawana za niezdobytą, choć podaje się, iż w1980 r. szczyt nielegalnie zdobyłNowozelandczykBill Denz. Fakt ten nie został rozstrzygnięty, gdyż Denz zginął podczas innej swojej wspinaczki naMakalu w1983[10].
