Angela Merkel pochodzi z rodziny o częściowo polskich korzeniach. Dziadek Merkel ze strony ojca, Ludwik Marian Kaźmierczak (1896–1959), pochodził zPoznania i był nieślubnym dzieckiem Anny Kaźmierczak i Ludwika Wojciechowskiego[11]. W 1915 roku został zmobilizowany doarmii niemieckiej i walczyłprzeciw Francji. Następnie w nieznanych okolicznościach znalazł się po drugiej stronie frontu. Służył w armii gen.Józefa Hallera. Pokapitulacji Niemiec znalazł się w Polsce. Po wojnie (przed 1923 r.) wyjechał z narzeczoną doBerlina[12], a w 1930 roku zdecydował się na zmianę nazwiska rodziny na Kasner[13]. Jego syn, a ojciec Angeli Merkel,Horst Kasner (ur. 6 sierpnia 1926 w Berlinie, zm. 2 września 2011), byłpastorem kościołaluterańskiego, a matka, Herlind z d. Jentzsch (ur. 8 lipca 1928 wGdańsku, zm. 10 kwietnia 2019[14]), nauczycielkąłaciny iangielskiego[15]. Dziadkowie Merkel i jej matka do 1936 roku mieszkali wElblągu[16][17], a następnie przeprowadzili się doHamburga. Na terenie cmentarza przy ulicy Sadowej w Elblągu znajduje się grób pradziadków Merkel (dziadków jej matki) Emmy i Emila Drange[18][19].
Angela Merkel dorastała wNiemieckiej Republice Demokratycznej (NRD)[15], mieszkała wTemplinie, dokąd rodzina przeprowadziła się z zachodnioniemieckiego Hamburga w kilka miesięcy po jej urodzeniu. Przeprowadzka nastąpiła ze względu na objęcie przez ojca parafii w NRD. Jako pastor pracował on w Templinie do śmierci w 2011 roku. Sama Merkel po ukończeniu szkoły średniej w Templinie udała się doLipska, gdzie studiowała[20]fizykę (1973–1978). Następnie w latach 1978–1990 pracowała w Centralnym Instytucie Chemii Fizycznej Akademii Nauk NRD (Zentralinstitut für physikalische Chemie der Akademie der Wissenschaften der DDR). W 1986 r. uzyskała doktorat zchemii fizycznej. W tym czasie kilkakrotnie przyjeżdżała do Polski, biorąc udział m.in. w Letnich Szkołach Zaawansowanych Metod Chemii Kwantowej wBachotku[21].
KiedyHelmut Kohl przegrałwybory w 1998 r., Merkel zajmowała stanowisko sekretarza generalnegoCDU. W wyniku skandalu finansowego, który wybuchł wewnątrz partii, wielu prominentnych polityków CDU zostało skompromitowanych, przede wszystkim były kanclerzKohl oraz ówczesny przewodniczący CDUWolfgang Schäuble. Merkel oficjalnie skrytykowała swojego byłego szefaHelmuta Kohla i zastąpiła Schäublego na stanowisku lidera CDU, zostając jednocześnie w 2000 r. pierwszą kobietą na tym stanowisku. 30 maja 2005 została kandydatką CDU iCSU na stanowiskokanclerza Niemiec. Po zapowiedzi rezygnacji z reelekcji ogłoszonej w październiku 2018, oficjalnie przestała rządzić partią 7 grudnia 2018[3].
We wrześniu 2005CDU pod jej przewodnictwem wraz zCSU wygraławybory parlamentarne w Niemczech. Po długich negocjacjach z socjaldemokratycznąSPD 9 października 2005 uzgodniono utworzeniewielkiej koalicji partii CDU/CSU-SPD. Stanowiskokanclerza Niemiec przypadło Angeli Merkel, która została pierwszą w Niemczech kobietą na tym stanowisku. 22 listopada 2005Bundestag zatwierdził Merkel na stanowiskukanclerza Niemiec.
W 2009 ponownie wygrała wybory parlamentarne. Tym razem lepszy wynik wyborczy pozwolił jej zastąpić wielką koalicję koalicją zFDP.
W 2013 po raz trzeci wygrała wybory parlamentarne. Jednak wskutek porażki w wyborach jej partnera koalicyjnego (FDP) ponownie zawiązała koalicję z SPD (tzw.wielką koalicję).
W 2017 w wyborach parlamentarnych odniosła po raz czwarty zwycięstwo. Wobec deklaracji SPD o zerwaniu koalicji z CDU-CSU spodziewane było zawarcie koalicji rządzącej CDU/CSU-FDP-Zieloni, tzw.koalicji jamajskiej, jednak w listopadzie rozmowy o koalicji zostały zakończone niepowodzeniem. CDU/CSU podjęło wówczas od grudnia negocjacje z SPD[25]. Porozumienie koalicyjne CDU, CSU i SPD zawarto jednak dopiero 12 marca 2018[26], a 14 marca 2018 Bundestag zatwierdził powołanie Angeli Merkel na urząd kanclerza. Następnie dokonano zaprzysiężenia członków jejczwartego rządu[27].
W październiku 2018 ogłosiła, że nie będzie ubiegała się o reelekcję wwyborach parlamentarnych[28], zaplanowanych na 26 września 2021[29]. Ogłaszając decyzję Angela Merkel stała się pierwszym kanclerzem w powojennej historii Niemiec nieubiegającym się o ponowny wybór[30]. 26 października 2021 odebrała z rąk prezydenta Niemiec dymisję swojego rządu[31][32]. 8 grudnia 2021 w wyniku wyboruOlafa Scholza przez parlament i zaprzysiężenia jego rządu, zakończyła swoje 16-letnie rządy[33][34].
Merkel jest porównywana często do byłej premier Wielkiej BrytaniiMargaret Thatcher (obie są uznawane za silne kobiety-polityków) i z tego powodu nazywana jestŻelazną Dziewczynką (KanclerzKohl zwykł mawiać o Merkeldas Mädchen – dziewczynka) lub po prostuAngie (przydomek nadała jej niemiecka prasa). Angela Merkel po zaprzysiężeniu na kanclerza, wstawiła do swego gabinetu portret carycyKatarzyny II pochodzącej z Pomorza (ze Szczecina), rejonu, z którym Angela Merkel jest szczególnie związana[35]. Przy tym jej polityka była i jest często krytykowana[36].
W 1977 r. poślubiła studenta fizyki Ulricha Merkela. Małżeństwo to zakończyło się rozwodem w 1982[38]. Jej drugi mąż to profesor chemii kwantowejJoachim Sauer, który rzadko angażuje się w życie publiczne. Angela Merkel nie ma dzieci, ale jej mąż Joachim Sauer ma dwóch dorosłych synów[39].
26 listopada 2024 r. wydawnictwo Kiepenheuer & Witsch opublikowało wspomnienia Angeli Merkel ze współautorstwemBeate Baumann(inne języki) zatytułowane „Freiheit. Erinnerungen 1954 – 2021”[40].
Mówi biegle po angielsku i rosyjsku. W młodości planowała karierę łyżwiarki figurowej[41].
Apolonia Kaźmierczak z domu Bilewicz (1826–1903)[12]
↑StefanS.KorneliusStefanS.,Angela Merkel. Pani Kanclerz,EwelinaE.Twardoch-Raś (tłum.), Poznań: Wydawnictwo Filia grupa Termedia, 2013,ISBN 978-83-63622-35-0,OCLC860455790. Brak numerów stron w książce
.jpg)
.jpg)
.jpg)
