Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Andrzej z Kokorzyna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej z Kokorzyna
Data i miejsce urodzenia

1379
Kokorzyn

Data śmierci

1435

profesor
Alma Mater

Uniwersytet Karola

Uczelnia

Akademia Krakowska

Rektor

Andrzej z Kokorzyna,Andreas de Cokorzino (ur. ok.1379, zm. ok.1435) – polskifilozof,teolog iduchowny katolicki, profesorAkademii Krakowskiej i kilkukrotnyrektor tej uczelni; pełnił też funkcje krakowskiegoarchidiakona i sandomierskiegoscholastyka[1].

Jako filozof przedstawiałnominalizm, a w teologii zwalczałhusytyzm.

Życiorys

[edytuj |edytuj kod]

Był synem Wisława zKokorzyna podKościanem (Wielkopolska). Po studiach wPradze (uzyskał tam w roku 1399 bakalaureat, a następniemagisterium znauk wyzwolonych) uczył się naUniwersytecie Krakowskim. W roku 1402 został magistrem filozofii, nieco później wykładał na wydzialeartium. Potem podjął studia teologii: z początkiem roku 1425 występował jako bakałarz formatus, a magister teologii od półrocza 1425/1426. Od roku 1404 wykładał stale w Akademii Krakowskiej, przed półroczem 1408/1409 przyjął święcenia kapłańskie i został rektorem uczelni w półroczu 1408/1409 (jeszcze dwukrotnie w roku 1426 i 1429). Dziekan wydziału filozofii (półrocze 1406/1407). W roku 1410 zbliżył się doElżbiety Granowskiej (1370–1420), a po jej wyniesieniu na królową przebywał prawdopodobnie w jej otoczeniu. W 1417 posełkróla PolskiWładysława Jagiełły nasobór w Konstancji. Proponowanej mu w 1420 roku godnościbiskupa przemyskiego nie przyjął. W roku 1424 został kanclerzem królowejZofii Holszańskiej. Archidiakon krakowski (od końca roku 1428) przy kardynaleZbigniewie Oleśnickim. Jako teolog był scholastykiem-dialektykiem tomistą. Występował przeciw husytom: w roku 1431 uczestniczył w dyspucie z poselstwem husyckim w Krakowie. Uważany przezJędrzeja Gałkę z Dobczyna za najwybitniejszego filozofa o poglądach nominalistycznych na uczelni krakowskiej na początku XV wieku[2].

Twórczość

[edytuj |edytuj kod]

Obok komentarza do I ks. Sentencji P. Lombarda (rkp. BJ 1525), napisanego pod wpływemGrzegorza z Rimini(inne języki), napisał także komentarz doFizykiArystotelesa pt.Puncta super octo libros Physicorum, powstały zapewne około roku 1406/1407 i który zachował się jedynie w późniejszej przeróbce. Zachowały się także dwa jego kazania (rkp BJ 2372) oraz traktat o Komunii pod dwiema postaciami (Tractatus de communione sub utraque specie, rkp BJ 425), w którym polemizował z husytami. Pozostawił jeszcze niedokończony podręcznik dla kleru pt.Speculum sacerdotum (rkp.: BJ 2600, 2213, Oss. 380).

Ważniejsze dzieła

[edytuj |edytuj kod]
  • Sermo ad clerum, niewydane, rękopis Biblioteki Jagiellońskiej nr 2372
  • Tractatus de communione sub utraque specie, niewydane, rękopisy: Biblioteka Jagiellońska nr 425, Biblioteka Watykańska, (antyhusycki traktat o komunii pod dwiema postaciami)
  • Speculum sacerdotum[2](vel:Tractatus super officium missae), powst. 1425; zachowała się część pierwsza pt.Interpretatio canonis; fragm. wstępu ogł. M. WiszniewskiHistoria literatury polskiej, t. 5, Kraków 1843, s. 14-15; wstęp z tekstów Biblioteki Jagiellońskiej ogł. B. UlanowskiScriptores Rerum Polonicarum, t. 13 (1889), s. 218; z tekstu Ossolineum wyd. J. Fijałek "Studia do dziejów uniwersytetu krakowskiego...",Rozprawy AU Wydział Filologiczny, t. 29 (1899) i odb., Kraków 1898; fragmenty wstępu w przekł. polskim: R. Heck i E. MaleczyńskaRuch husycki w Polsce. Wybór tekstów źródłowych (do r. 1454), Wrocław 1953; kopie: rękopisy Biblioteki Jagiellońskiej nr 2600, 2213; rękopis Ossolineum nr 380/II; podręcznik – niedokończony – dla duchowieństwa parafialnego o odprawianiu mszy świętej i szafowaniu sakramentami

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Jan Wiśniewski, Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież sesje kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r., Radom 1928, s. 13.
  2. abAndrzej z Kokorzyna, [w:]Encyklopedia Krakowa, Wyd. 2 zm. i rozsz., t. 1, Kraków 2023, s. 40,ISBN 978-83-66334-47-6 .

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
  • Poglądy filozoficzne Andrzeja z Kokorzyna,Studia Mediewistyczne, Warszawa 1964, s. 55-137
  • M. Rode,Mała encyklopedia teologiczna, t. 1, Warszawa 1988
  • Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 2 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964, s. 380-381

Literatura uzupełniająca

[edytuj |edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
RektorzyUniwersytetu Jagiellońskiego
Akademia Krakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1400–1499)
Akademia Krakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1500–1599)
Akademia Krakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1600–1699)
AkademiaKrakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1700–1777)
Szkoła Główna Koronna
(1777–1795)
Szkoła Główna Krakowska
(1795–1805)
Lata 1805–1817[A][B]
Uniwersytet Jagielloński
(1817–1899)
Uniwersytet Jagielloński
(od 1900)
  1. abcdefghijklPełniący funkcję rektora w zastępstwie.
  2. Od 1805 do 1809 Uniwersytet połączony z Uniwersytetem Lwowskim i zgermanizowany, 1809 repolonizacja po włączeniu Krakowa doKsięstwa Warszawskiego.
  3. W latach 1853–1860 rektorów nie wybierano, Uniwersytetem kierował mianowany przez rząd kurator.
  4. Sprawował obowiązki rektora Tajnego Uniwersytetu.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Andrzej_z_Kokorzyna&oldid=77377916
Kategorie:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp