Andrzej Iwan

Data i miejsce urodzenia	10 listopada 1959 Kraków
Data i miejsce śmierci	27 grudnia 2022 Kraków
Obywatelstwo	polskie
Wzrost	175 cm
Pozycja	pomocnik,napastnik
Kariera juniorska
Lata Klub 1968–1975 Wanda Kraków 1976 Wisła Kraków
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole 1976–1985 Wisła Kraków 198 (69) 1985–1987 Górnik Zabrze 67 (21) 1988–1989 VfL Bochum 30 (2) 1989 Górnik Zabrze 3 (0) 1990–1991 Aris FC 30 (2) 1992 Górnik Zabrze 1 (0) W sumie: 329 (94)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole  Polska U-18 1982  Polska U-21 1 (0) 1978–1987  Polska 29 (11)
Kariera trenerska
Lata Drużyna Wisła Kraków (juniorzy) 1999–2001 Wisła Kraków (asystent) 2002 Zagłębie Lubin (asystent) 2003–2005 Okocimski KS Brzesko 2004–2005 Małopolska 2005–2006 Płomień Jerzmanowice 2006 Wiatr Ludźmierz (juniorzy) 2006–200? Orlęta Rudawa
↑Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Dorobek medalowy
Mistrzostwa świata III miejsce Hiszpania 1982 piłka nożna Turniej Juniorów UEFA brąz Polska 1978 Piłka nożna Inne nagrody Piłkarz Roku w Polsce 1. miejsce 1987
Multimedia w Wikimedia Commons

Andrzej Iwan (ur.10 listopada1959 wKrakowie, zm.27 grudnia2022 tamże^[1]) –polskipiłkarz itrener piłkarski.

W latach 1978–1987reprezentant Polski w piłce nożnej. UczestnikMistrzostw Świata 1978, srebrny medalista za zajęcie III miejsca naMistrzostwach Świata 1982^[2] oraz brązowy medalistaTurnieju Juniorów UEFA 1978.

W latach 1976–1985 zawodnikWisły Kraków, z którą w sezonie1977/1978 zdobyłmistrzostwo Polski. W 1986–1988 trzykrotny mistrz Polski zGórnikiem Zabrze. W 1987 wybrany piłkarzem roku w Polsce przez redakcjePiłki Nożnej iSportu. W latach 1988–1989 występował wBundeslidze jako piłkarzVfL Bochum, w latach 1990–1991 występował w greckimArisie Saloniki. Po zakończeniu kariery został trenerem piłkarskim, szkoląc juniorów, będąc asystentem szkoleniowców wEkstraklasie, a także samodzielnie prowadząc drużyny niższych lig. Pracował również jakoskaut oraz komentator i ekspert telewizyjny.

WychowanekWandy Kraków, z której przeniósł się doWisły Kraków. W 1976 roku wywalczył z Wisłą mistrzostwoPolski juniorów, zaś w 1978 był podstawowym zawodnikiem drużyny seniorskiejBiałej Gwiazdy, która zdobyłatytuł Mistrza Polski, wyprzedzającŚląsk Wrocław. WI lidze w barwach Wisły zagrał 198 razy i strzelił 69 goli. Z Wisłą Kraków grał w finałachPucharu Polski w latach 1979 i 1984.

W 1985 roku przeszedł doGórnika Zabrze, a na początku 1988 roku dołączył doniemieckiego zespołuVfL Bochum. Potem na krótko wrócił doGórnika Zabrze w 1989 roku, by następnie wyjechać doGrecji do klubuAris FC. Po dwóch sezonach gry wyjechał doSzwajcarii i grał amatorsko w FC Azzurri i FC Pully. Po powrocie do Polski występował w drużynach z niższych lig: Kuchnie Izdebnik i Spartak Wielkanoc-Gołcza.

Zdobył cztery tytuły mistrzowskie (zWisłą iGórnikiem). WI lidze rozegrał 269 meczów (debiut w wieku 17 lat) i strzelił 90 goli. W europejskich pucharach zagrał 17 razy i strzelił 4 bramki.

Jako gracz reprezentacji U-18 zdobył brązowy medalnieoficjalnych Mistrzostw Europy w 1978 roku. W kadrze seniorskiej Polski znalazł się po raz pierwszy tego samego roku naMistrzostwach Świata wArgentynie w meczu zTunezją. Nie wywalczył jednak miejsca w pierwszym składzie, jednak już 4 lata później naMistrzostwach Świata w 1982Hiszpanii był początkowo podstawowym zawodnikiem. Kontuzja wyeliminowała go już w 2. meczu, a Polacy zajęli w turnieju 3. miejsce i zdobyli srebrne medale. 4 lata później naMistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1986 nie pojechał z powodu kontuzji w meczu ligowym. W sumie wreprezentacji Polski rozegrał 29 spotkań i strzelił 11 bramek.

Mecze w reprezentacji
l.p.	Data	Miejsce	Przeciwnik	Rezultat	Rozgrywki	Grał	Uwagi
1.	6 czerwca 1978	Rosario	Tunezja	1-0	MŚ 1978	od 60'
2.	10 czerwca 1978	Rosario	Meksyk	3-1	MŚ 1978	do 75'
3.	26 marca 1980	Budapeszt	Węgry	1-2	towarzyski	do 75'
4.	2 kwietnia 1980	Bruksela	Belgia	1-2	towarzyski	do 51'
5.	22 czerwca 1980	Warszawa	Irak	3-0	towarzyski	od 62'
6.	2 lipca 1980	Santa Cruz de la Sierra	Boliwia	1-0	towarzyski	od 46'
7.	9 lipca 1980	Bogota	Kolumbia	4-1	towarzyski	90'
8.	29 września 1980	Chorzów	Czechosłowacja	1-1	towarzyski	90'
9.	12 listopada 1980	Barcelona	Hiszpania	2-1	towarzyski	90'
10.	19 listopada 1980	Kraków	Algieria	5-1	towarzyski	90'
11.	7 grudnia 1980	Gżira[3]	Malta	2-0	elim.MŚ 1982	77'
12.	25 marca 1981	Bukareszt	Rumunia	0-2	towarzyski	90'
13.	2 maja 1981	Chorzów	NRD	1-0	elim.MŚ 1982	do 79'
14.	24 maja 1981	Bydgoszcz	Irlandia	3-0	towarzyski	90'
15.	2 września 1981	Chorzów	Niemcy	0-2	towarzyski	od 35'
16.	10 października 1981	Lipsk	NRD	3-2	elim.MŚ 1982	od 9'
17.	28 października 1981	Buenos Aires	Argentyna	2-1	towarzyski	do 79'
18.	15 listopada 1981	Wrocław	Malta	6-0	elim.MŚ 1982	90'
19.	18 listopada 1981	Łódź	Hiszpania	2-3	towarzyski	90'
20.	14 czerwca 1982	Vigo	Włochy	0-0	MŚ 1982	do 71'
21.	19 czerwca 1982	La Coruña	Kamerun	0-0	MŚ 1982	do 26'
22.	22 maja 1983	Chorzów	ZSRR	1-1	elim.Euro 1984	od 75'
23.	7 września 1983	Kraków	Rumunia	2-2	towarzyski	90'
24.	28 października 1983	Wrocław	Portugalia	0-1	elim.Euro 1984	90'
25.	27 stycznia 1984	Kalkuta	Chiny	1-0	towarzyski	od 76'
26.	21 sierpnia 1985	Malmö	Szwecja	0-1	towarzyski	90'
27.	23 września 1987	Warszawa	Węgry	3-2	elim.Euro 1988	90'
28.	14 października 1987	Zabrze	Holandia	0-2	elim.Euro 1988	90'
29.	27 października 1987	Bratysława	Czechosłowacja	1-3	towarzyski	90'

Wisła Kraków

• Mistrzostwo Polski:1977/1978

Górnik Zabrze

• Mistrzostwo Polski:1985/1986,1986/1987,1987/1988

Polska

• Mistrzostwa Świata 1982: 3. miejsce
• Turniej Juniorów UEFA 1978: 3. miejsce

Indywidualne

• Piłkarz roku w Polsce wplebiscycie Piłki Nożnej: 1987
• Piłkarz roku w Polsce wplebiscycie redakcji Sportu: 1987

Po zakończeniu kariery piłkarskiej rozpoczął pracę trenerską. Przez kilka lat szkolił grupy juniorskie wWiśle Kraków. W latach 1999–2001 asystował pierwszym szkoleniowcom Białej Gwiazdy, najpierwAdamowi Nawałce, a następnie duetowiOrest Lenczyk –Waldemar Fornalik. W czerwcu 2002 roku objął stanowisko II treneraZagłębia Lubin, gdzie pracował ponownie u boku Adama Nawałki, jednak po niespełna pięciu miesiącach sztab szkoleniowy został zwolniony.

Po raz pierwszy pracował jako samodzielny trener od stycznia 2003, kiedy objął czwartoligowy wówczasOkocimski KS Brzesko, w 2004 roku wygrał z klubem zespołem rozgrywkiIV ligi gr. wschodniej, lecz w decydującym boju o awans do wyższej klasy rozgrywkowej zwyciężyłKmita Zabierzów. W klubie pracował do kwietnia 2005 roku.

W 2004 roku pracując razem zMichałem Królikowskim wywalczył awans jako trener Kadry Małopolski do turnieju finałowegoUEFA Regions’ Cup (amatorskie mistrzostwa Europy) rozgrywanego w lecie 2005 w Małopolsce.

Od maja 2005 pracował w występującym w klasie okręgowej PłomieniuJerzmanowice. W klubie z podkrakowskiej miejscowości pracował w dwóch okresach, jednak niezbyt długo. Związane to było z problemami zdrowotnymi byłego reprezentanta kraju. Iwan powrócił na ławkę trenerską Płomienia 4 listopada 2005 roku, by już w styczniu pożegnać się z zespołem. W marcu 2006 roku objął stanowisko trenera drużyny juniorskiej Wiatru Ludźmierz, by po zakończeniu sezonu pożegnać się z podhalańskim klubem. W następnym sezonie został trenerem drużynyOrlęta Rudawa. Pracował w klubieWieczysta Kraków w roli doradcy. W 2021 powrócił doWisły Kraków, obejmując stanowisku w dziale skautingu^[4].

Był również komentatorem sportowym i ekspertem piłkarskim. Pracował w redakcjiOrange Sport iPolsat Sport. Komentował meczeI ligi polskiej w piłce nożnej. W latach 2018–2019 pracował wgrupie Weszło w roli eksperta i komentatora^[5].

Z żoną Barbarą^[6] miał dwoje dzieci: córkę Katarzynę^[7] oraz synaBartosza, który również został piłkarzem^[8]. Doczekał się trojga wnucząt^[9].

W środowisku piłkarskim zyskał przydomek "Ajwen"^[10]. Na początku swojej kariery piłkarskiej wWiśle Kraków i reprezentacji kraju za pobicie jednej z kelnerek w „Stylowej” trafił do aresztu^[11] i został ukarany roczną dyskwalifikacją^[12].

Zmagał się zchorobą alkoholową, uzależnieniem odhazardu idepresją^[13][14]. Cierpiał naprzewlekłą obturacyjną chorobę płuc^[15]. Na przestrzeni lat dokonał czterechprób samobójczych^[16], o czym opowiedział wautobiografii pt. „Spalony”, którą napisał we współpracy z dziennikarzemKrzysztofem Stanowskim^[16]. Książka została wydana w 2012, a w 2021 została wznowiona z dwoma dodatkowymi rozdziałami^[17].

Zmarł 27 grudnia 2022 wKrakowie, w wieku 63 lat^[1]. 5 stycznia 2023 po mszy świętej pogrzebowej urna z jego prochami została pochowana nacmentarzu Prądnik Czerwony (Batowickim) wKrakowie^[18][19].

• Andrzej Iwan w bazie90minut.pl

• Hazardziści
• Ludzie urodzeni w Krakowie
• Ludzie sportu związani z Wieczystą Kraków
• Osobowości telewizyjne związane z Polsatem
• Piłkarze Górnika Zabrze
• Piłkarze VfL Bochum
• Piłkarze Wisły Kraków
• Piłkarze Arisu FC
• Pochowani na cmentarzu Prądnik Czerwony w Krakowie
• Polscy trenerzy piłkarscy
• Reprezentanci Polski w piłce nożnej
• Trenerzy piłkarzy Okocimskiego Brzesko
• Uczestnicy Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1978
• Uczestnicy Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1982
• Urodzeni w 1959
• Zmarli w 2022
• Reprezentanci Polski U-21 w piłce nożnej