 | |||
| Państwo działania | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 30 listopada 1926 | ||
| Data i miejsce śmierci | 17 października 2024 | ||
| profesor | |||
| Specjalność:biochemia | |||
| Alma Mater | |||
| Uczelnia | National Institute for Medical Research, | ||
| Odznaczenia | |||
   | |||
| Nagrody | |||
| |||
| Pracodawca | Veterans Affairs Medical Center (Miami), | ||
|---|---|---|---|
| Rodzice | Kazimierz, | ||
| Małżeństwo | • Margaret Rachel White (rozwód) | ||
| Krewni i powinowaci | Halina Schally-Ternynck (siostra) | ||
| |||
Andrew Schally, właśc.Andrzej Wiktor Schally (ur.30 listopada1926 wWilnie[1], zm.17 października2024 wMiami Beach[2][3]) –amerykańskibiochemik i lekarz pochodzeniapolskiego, laureatNagrody Noblaw dziedzinie fizjologii lub medycyny za rok1977[1].
Był synemKazimierza (generałaWojska Polskiego, osadnika wojskowego w osadzie Gnojownica na Grodzieńszczyźnie[4], szefa gabinetu prezydentaMościckiego) i Marii z Łąckich. OkresII wojny światowej spędził wRumunii, w 1945 dostał się przezWłochy iFrancję doAnglii iSzkocji. Studiował chemię naUniversity of London, następnie medycynę wlondyńskimNational Institute for Medical Research. W 1952 wyjechał doKanady, gdzie uzupełniał studia naMcGill University wMontrealu – w 1957 obronił doktorat i wyjechał do USA. W latach 1957–1962 pracował na uniwersytecie Baylora[5] wWaco, a od 1962 wNowym Orleanie. Był tam kierownikiem laboratoriumpolipeptydów iendokrynologii w Szpitalu Weteranów oraz profesorem Tulane University. W 1962 przyjął obywatelstwo amerykańskie.
W 1975 otrzymałNagrodę Laskera[6], a w 1977 –Nagrodę Nobla w dziedziniefizjologii lubmedycyny za odkrycie zjawiska wydzielaniahormonów w podwzgórzu mózgu oraz badanie ich budowy i czynności, co zapoczątkowało neuroendokrynologię. Wraz z nim wyróżniony zostałRoger Guillemin, a niezależnie od obu naukowców połowę nagrody za badania nadRIA otrzymałaRosalyn Sussman Yalow.
Został wyróżniony doktoratemhonoris causa przez blisko 20 wyższych uczelni, m.in.Uniwersytet Jagielloński[7].
W 2021 odznaczony Krzyżem KomandorskimOrderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[8].
Zmarł 17 października 2024 w swoim domu, w Miami Beach[3].
Wykaz literatury uzupełniającej:Andrew Schally.| XX wiek |
|
|---|---|
| XXI wiek |
|
