Ten artykuł dotyczy australijskiego polityka. Zobacz też:inne osoby o tym imieniu i nazwisku. | |||
| Data i miejsce urodzenia | 29 sierpnia 1862 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 22 października 1928 | ||
| Premier Australii | |||
| Okres | od 13 listopada 1908 | ||
| Przynależność polityczna | |||
| Poprzednik | |||
| Następca | |||
| Premier Australii | |||
| Okres | od 29 kwietnia 1910 | ||
| Poprzednik | |||
| Następca | |||
| Premier Australii | |||
| Okres | od 17 września 1914 | ||
| Poprzednik | |||
| Następca | |||
 | |||
| |||
Andrew Fisher (ur.29 sierpnia1862 wCrosshouse(inne języki),Szkocja, zm.22 października1928 wLondynie) –australijskipolityk, trzykrotnypremier Australii (1908-1909, 1910-1913, 1914-1915).
Pochodził z rodziny szkockich górników. Jako 23-latek wyemigrował dokoloniiQueensland, gdzie także zajął się pracą w kopalni. Tam zaangażował się w działalnośćzwiązkową, która stała się dla niego przedsionkiem polityki. W 1893 po raz pierwszy został wybrany doparlamentu swojej kolonii z ramieniaAustralijskiej Partii Pracy (ALP), w którym spędził łącznie dwie kadencje, zaliczając nawet bardzo krótki epizod rządowy.
Po powstaniu zjednoczonej Australii w 1901 znalazł się w parlamencie federalnym jako reprezentantokręgu wyborczego Wide Bay. Gdy powstał rządWatsona (1904), stanął na czele resortu handlu i ceł, a następnie szybko wyrósł na pozycję czołowego specjalisty od gospodarki w kierownictwie ALP. Czyniło to z niego jednego z naturalnych kandydatów do sukcesji po Watsonie na stanowisku lidera ALP, co ostatecznie stało się w 1907. W 1908, po upadkuprotekcjonistycznego gabinetuDeakina, stanął na czelerządu mniejszościowego. W niespełna rok później został jednak obalony głosami nowo powstałejZwiązkowej Partii Liberalnej. Dopiero pewne zwycięstwo lewicy w wyborach roku 1910 pozwoliło mu stworzyć rząd o stabilnym poparciu w parlamencie.
Rządy Fishera przyniosły wiele reform, jak choćby powstanie systemuemerytalnego,marynarki wojennej czy druk pierwszych australijskichbanknotów. Z drugiej strony dwukrotnie przegrał wreferendum mającym przyznać rządowi federalnemu dodatkowe uprawnienia kosztem władz stanowych. W 1913 ALP przegrała w wyborach zliberałamiJosepha Cooka.
Po rozwiązaniu parlamentu i nowych wyborach w 1914 powrócił do władzy, posługując się hasłami większej niezależności militarnej Australii odWielkiej Brytanii. Szybko zaczął jednak tracić popularność, co było spowodowane koniecznością podniesieniapodatków ze względu na wydatki wojenne oraz wewnątrzpartyjnym sporem w sprawie wprowadzenie obowiązkowej służby wojskowej. Na dodatek zaczął mieć poważne kłopoty ze zdrowiem. Ostatecznie ustąpił w 1915, oddając ster rząduBilly’emu Hughsowi.
Jego byli ministrowie uhonorowali go następnie nominacją na australijskiegowysokiego komisarza wLondynie. Funkcję tę pełnił do 1921, a po zakończeniu swej misji postanowił nie wracać już do Australii, lecz spędzić jesień życia w Anglii. Mieszkał wLondynie aż do swej śmierci, siedem lat później.
