_(cropped).jpg) | |||||||||||||||||||||||
| Pełne imię i nazwisko | Luís André de Pina Cabral de Villas-Boas | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |||||||||||||||||||||||
| Wzrost | 182 cm | ||||||||||||||||||||||
| Kariera trenerska | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| Dorobek medalowy | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
André Villas-Boas, właśc.Luís André de Pina Cabral de Villas-Boas, wym. [ɐ̃ˈdɾɛˈvilɐʒˈboɐʃ] (ur.17 października1977 wPorto) –portugalskitrenerpiłkarski.
Jako nastolatek został włączony do sztabu szkoleniowego FC Porto przez ówczesnego pierwszego trenera, sirBobby’ego Robsona, ze względu na dobrą znajomośćjęzyka angielskiego. Ich współpraca zaczęła się od listu, który 16-letni Villas-Boas upuścił pod drzwiami trenera, mieszkającego w tym samym apartamentowcu. Zażądał w nim włączenia do pierwszej jedenastki napastnikaDomingosa Paciêncii. Robson spotkał się z chłopakiem i przeczytał przygotowany przez niego raport. Portugalczyk zrobił takie wrażenie, że został stażystą w klubie, a następnie dzięki Robsonowi skończył praktyki wIpswich Town i kursy trenerskie wSzkocji[1]. W wieku siedemnastu lat uzyskał pierwszą licencję trenerską (UEFA C). Cztery lata później, w wieku 21 lat, został na krótko dyrektorem technicznymreprezentacji Brytyjskich Wysp Dziewiczych[2].
| „Wy widzicie we mnie Mourinho, a ja przypominam bardziej Bobby’ego Robsona. Bo mam angielskich przodków, duży nos i lubię pić wino.” —André Villas-Boas [3] |
Od 2002 przez siedem lat współpracował zJosé Mourinho, którego poznał w sztabie Robsona. Villas-Boas jako jego asystent odpowiadał za rozpracowywanie gry rywali wFC Porto,Chelsea iInterze Mediolan. Z każdym z tych klubów Portugalczycy wywalczyli mistrzostwo kraju, a także kilka trofeóweuropejskich:Puchar UEFA (z Porto) i dwaPuchary Mistrzów (z Porto i Interem). Niespodziewane rozstanie z Mourinho nastąpiło jeszcze przed zdobyciem tego ostatniego w 2009; żaden z trenerów nie zdradza powodów rozejścia[4].
Villas-Boas bywa często porównywany do Mourinho ze względu na podobną drogę szkoleniową. Obaj nie grali profesjonalnie w piłkę, pracę szkoleniową zaczynali u boku Bobby’ego Robsona, obaj najpierw ratowali słabsze kluby przed spadkiem z ligi (MourinhoUnião Leiria, Villas-Boas –Académicę), a następnie osiągali sukcesy z FC Porto, gdzie już w pierwszym sezonie zdobyli mistrzostwo iPuchar Portugalii oraz zwyciężyli w rozgrywkachLigi Europejskiej. Obaj po rozstaniu z Porto zostali zatrudnieni przezChelsea. Ponadto mają tego samego menedżera, Jorge’a Mendesa.
Na początkusezonu 2009–2010 – w wieku trzydziestu dwu lat – postanowił rozpocząć samodzielną pracę szkoleniową i przyjął propozycję działaczy Académiki Coimbra. Był jednym z kilku młodych trenerów, obokDomingosa Paciêncii,Jorge’a Costy iPaula Bento, którzy w podobnym okresie zaczynali pracę wlidze portugalskiej. Przed zatrudnieniem Villas-Boasa Académica zajmowała ostatnie miejsce w tabeli. Pod kierownictwem nowego trenera zakończyła sezon na jedenastym miejscu z dziesięcioma punktami przewagi nad strefą spadkową. Ponadto dotarła do półfinału Pucharu Ligi, w którym uległa FC Porto. Komentatorzy podkreślali, że młody szkoleniowiec nie tylko poprawił skuteczność piłkarzy, ale także wprowadził efektowny styl gry[5], dzięki czemu po zakończeniu sezonu zaczęto spekulować o podjęciu przezeń pracy wSportingu, który właśnie zwolnił trenera.
Jednak w tym samym czasie z FC Porto odszedłJesualdo Ferreira; Villas-Boas, który kilka lat wcześniej był już związany z tym klubem, wybrał więc możliwość pracy wPorto i 4 czerwca 2010 został przedstawiony jako nowy szkoleniowiec tego klubu. Pracę w nim zaczął od sprzedaży dwóch gwiazd,Brunona Alvesa iRaula Meirelesa. Dwa miesiące później zdobył z Porto swoje pierwsze trofeum:Superpuchar Portugalii, po zwycięstwie 2:0 nadBenficą.
Sezon 2010–2011 Porto zakończyło na pierwszym miejscu, dzięki czemu po dwuletniej przerwie odzyskało tytuł mistrza Portugalii. Dodatkowym osiągnięciem zespołu i jego trenera był bilans zwycięstw w lidze: na 30 meczów drużyna wygrała aż 27 (m.in. 5:0 z Benficą), a pozostałe trzy (ze Sportingiem,Vitórią iFC Paços de Ferreira) zremisowała. Po raz pierwszy FC Porto wygrało ligę, nie doznając porażki, czym powtórzyło wyczyn Benfiki z sezonu 1972–1973. Villas-Boas pobił także należący do Mourinho rekord meczów bez porażki we wszystkich rozgrywkach (36)[6].
| „Nie jestem dyktatorem. Zawodnicy mogą odkrywać swój prawdziwy potencjał tylko wtedy, kiedy nie są przez nikogo spętani i wiedzą, że zwycięstwo zależy od ich własnych nóg. Uwielbiam nieprzewidywalność.” —André Villas-Boas o swojej filozofii futbolu, 2011[7]. |
Do dobrych wyników w lidze doszły sukcesy wLidze Europejskiej. Porto po raz drugi w historii wygrało w tych rozgrywkach, pokonując po drodze m.in.KRC Genk (3:0 i 4:2),Rapid Wiedeń (3:0 i 3:1),Sevilla FC (2:1 i 0:1),CSKA Moskwa (1:0 i 2:1),Spartak Moskwa (5:1 i 5:2),Villarreal CF (5:1 i 2:3). W finale ich rywalem byłSC Braga, prowadzony przez innego młodego szkoleniowca z Portugalii,Domingosa Paciêncię. W meczach ligowych Porto dwukrotnie z nim wygrało, 3:2 i 2:0. Podobnie było w Lidze Europejskiej: finał zakończył się wynikiem 1:0. Villas-Boas, który w chwili tego zwycięstwa miał 33 lata, jest najmłodszym w historii trenerem-zdobywcąeuropejskiego pucharu[8].
Kilka dni później Porto zdobyło kolejne trofeum: po zwycięstwie 6:2 zVitórią SC podopieczni Villas-Boasa wywalczyliPuchar Portugalii.
| Najlepszy trener klubowy świata wedługIFFHS | |||
|---|---|---|---|
| Rok | Miejsce AVB | Zwycięzca | |
| 2011[9] | 4. | Josep Guardiola | |
Po zakończeniu bardzo udanego sezonu z Porto wewłoskiej prasie pojawiła się informacja, że Portugalczyk jest jednym z kandydatów do zastąpieniaLeonardo na stanowisku treneraInteru Mediolan. Jego rywalami – według mediów – byliSiniša Mihajlović,Claudio Ranieri iGian Piero Gasperini[10]. Chęć zatrudnienia Villas-Boasa wyraziła takżeChelsea, która – po zwolnieniuCarla Ancelottiego – również nie miała szkoleniowca[11]. Kiedy Inter zrezygnował z powodu zbyt wysokiej sumy, jaką musiałby zapłacić (15 milionóweuro), Portugalczyk sam wykupił swój kontrakt, aby tylko móc odejść do zagranicznego klubu[12]. Szybko pojawiła się informacja, że koszty wykupu pokrył właściciel Chelsea,Roman Abramowicz[13]. I rzeczywiście, 22 czerwca 2011, klub potwierdził zatrudnienie portugalskiego szkoleniowca[14].
| „Dziś Villas-Boas statystycznie jest najgorszym trenerem Chelsea od 1998, gdy pracę w Londynie stracił Ruud Gullit.” —Gazeta Wyborcza, luty 2012[15] |
Kilka dni po przedstawieniu nowego menedżera Chelsea w mediach pojawiły się informacje, że Villas-Boas zamierza przeprowadzić w klubie kadrową rewolucję. Z drużyną mieliby się pożegnaćFrank Lampard,Nicolas Anelka,Didier Drogba, a nawet jej kapitanJohn Terry[7]. Jednak na listę transferową wystawiono tylko Anelkę iBrazylijczykAlexa; obaj zresztą opuścili klub dopiero późną zimą. Do zespołu przyszli za toHiszpanie: 20-letniOriol Romeu, starszy o trzy lataJuan Mata.
Oprócz nich w Chelsea wsezonie 2011–2012 występowali m.in.reprezentanci Portugalii (José Bosingwa,Paulo Ferreira iRaul Meireles),Brazylii (David Luiz iRamires),Anglii (Ashley Cole iDaniel Sturridge),Czech (Petr Čech) oraz krajówafrykańskich (Michael Essien,Didier Drogba,Salomon Kalou iJohn Obi Mikel)[16].
W trakcie sezonu media wielokrotnie pisały o rychłym odejściu Portugalczyka, np. w grudniu 2011 Villas-Boas był pierwszy w rankingu „Daily Mail” na trenera zPremier League przewidzianego do zwolnienia[17]. Spekulacje były spowodowane słabymi wynikami Chelsea oraz – jak twierdziły media – „grą bez stylu, chaotyczną i obliczoną w dużej mierze na przypadek”[18]. W połowie sezonu (luty 2012) zespół zajmował piąte miejsce w ligowej tabeli ze stratą siedemnastu punktów do lidera (Manchester City) i dwunastu do wicelidera (Manchester United). Zanotował m.in. wysokie porażki z Manchesterem United (1:3),Arsenalem (3:5) iAston Villą (1:3), a między połową grudnia 2011 a początkiem marca 2012 wygrał jedynie trzy spotkania (z dwunastu). Do słabszych wyników w Premier League doszło także szybkie odpadnięcie zPucharu Ligi Angielskiej: Chelsea zakończyła udział w tych rozgrywkach już w ćwierćfinale po porażce zLiverpoolem FC (0:2). Z kolei wPucharze Anglii londyński zespół w pierwszym meczu piątej rundy zaledwie zremisował 1:1 z drugoligowymBirmingham City FC.
| Osiągnięcia Villas-Boasa wChelsea (2011–2012) | |||
|---|---|---|---|
| Rozgrywki | Rezultat | ||
| Premier League | piąte miejsce* | ||
| Puchar Anglii | piąta runda* | ||
| Puchar Ligi Angielskiej | ćwierćfinał | ||
| Liga Mistrzów | 1/8 finału* | ||
Klubowi słabo wiodło się również weuropejskich pucharach. WLidze Mistrzów Chelsea co prawda awansowała do 1/8 finału, ale w rozgrywkach grupowych przegrała zBayerem 04 Leverkusen oraz zanotowała dwa remisy (zKRC Genk iValencią CF), przez co do ostatniego spotkania nie była pewna awansu. W drugiej rundzie w pierwszym meczu uległa 1:3SSC Napoli.
Villas-Boas – jak pisał jeden z dziennikarzy – „wzorem Mourinho poszedł na wojnę totalną”: zaczął zarzucać mediom niesprawiedliwe traktowanie, a krytycznym komentatorom niekompetencję[19]. Pozycji szkoleniowca nie wzmacniał również jego konflikt z grupą najbardziej doświadczonych piłkarzy Chelsea (m.in. Terry, Drogba, Lampard), którym nie podobały się jego metody szkoleniowe i wybór pierwszej jedenastki; mówiło się także, że zawodnicy stale konsultują się z byłym trenerem,José Mourinho[15]. Villas-Boas podkreślał jednak, że dopóki będzie cieszył się zaufaniem właściciela klubu oraz kibiców nie odejdzie ze stanowiska.
Portugalczyk sam nie zrezygnował, ale otrzymał wypowiedzenie. Miało to miejsce 4 marca 2012, dzień po ligowej porażce 0:1 zWest Bromwich Albion, które wówczas zajmowało trzynaste miejsce w tabeli[20]. Wcześniej niektórzy dziennikarze twierdzili, że dymisja Villas-Boasa jest mało prawdopodobna ze względów finansowych; wykupienie jego kontraktu zFC Porto kosztowało 15 milionóweuro, a teraz doszłoby jeszcze odszkodowanie za przedwczesne rozwiązanie umowy[18][21]. Krótka przygoda w Chelsea stała się głównym motywem piosenki poświęconej szkoleniowcowi[22].
3 lipca 2012 oficjalna strona klubu poinformowała, że André Villas-Boas został trenerem klubu, z którym podpisał trzyletni kontrakt[23][24]. Zastąpił on na stanowiskuHarry’ego Redknappa, z którym nie przedłużono umowy[25][26]. 18 sierpniaTottenham pod wodzą nowego szkoleniowca, przegrał na inauguracje 1:2 zNewcastle United[27]. Pierwsze zwycięstwo nastąpiło 16 września. Tottenham wygrał 3:1 zReading. Ostatecznie Tottenham zakończył sezon2012/13 na 5. miejscu, co dało mu szansę na grę wLidze Europy. 16 grudnia 2013 roku Villas Boas został zwolniony[28][29]. Powodem jego zwolnienia była słaba gra drużyny oraz seria wysokich porażek: m.in. 0:6 zManchesterem City oraz 0:5 zLiverpoolem. Tymczasowymi zastępcami zostali dotychczasowi asystenci:Tim Sherwood,Chris Ramsey iLes Ferdinand[30].
18 marca 2014 roku podpisał dwuletnią umowę z rosyjskimZenitem Petersburg[31]. Po sezonie 2015/16 rozstał się z tym klubem[32].
Kariera szkoleniowa
|
Pochodzi z bogatego domu o korzeniach arystokratycznych[33][34]. Jego prababka, Margaret Kendall, byłaAngielką, która opuściła swój kraj i kupiła winnicę wGuimarães. Od 2004 Villas-Boas jest żonaty z Joaną Teixeirą, z którą ma dwie córki[35].
|
|
|
|
|
|
