Amritsar (pendż. ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ,Sadzawka Nektaru Nieśmiertelności,hindi अमृतसर) – miasto w północno-zachodnichIndiach, w staniePendżab, w pobliżu granicy zPakistanem. Około 1,1 mln mieszkańców[1]. W mieście tym znajduje się najważniejszy obiekt kultusikhów –Złota Świątynia zwanaDarbar Sahib (pol. Dwór Pana) lubHarmandir (pol. Świątynia Boża), w której przechowywany jest oryginał świętej księgi sikhów „Sri Guru Granth Sahib”.
Miasto zostało założone w 1577 przez czwartegoguru sikhówRama Dasa i stało się głównym celem sikhijskich pielgrzymek. Syn i następca Ram DasaArdźan wzniósł świątynię na wyspie pośrodkuHarmandir Sahib Sarovar(inne języki) (pol. Jeziora Boskiego Nektaru zwanego teżJeziorem Nieśmiertelności), a wewnątrz umieścił świętą księgę sikhów. Jest ona do dziś odczytywana bez przerwy w dzień i w nocy przez zmieniających się co dwie godziny kapłanów. W 1803 roku świątynia pokryta została cienką, pozłacaną blachą ofiarowaną w darze przez maharadżęRanjita Singha.
Z Harmandirem wiąże się jeden z najsmutniejszych epizodówhistorii Indii. Na początku lat 80. XX w. bardzo silne zaczęły być dążenia niepodległościowe przejawiane przez część separatystycznych sikhów. W 1983 roku obrali sobie oni Złotą Świątynię za swoją fortecę i szerzyli z niej terror wobec wszystkich swoich przeciwników. W przeciągu niespełna dwóch lat zginęło 410 osób i wiele zostało rannych. Na taki obrót spraw rządIndiry Gandhi nie mógł pozostać obojętnym i w dniach 5-7 czerwca 1984 roku przeprowadzono szturm świątyni zwanyOperacją Niebieskiej Gwiazdy. Społeczność sikhijska uznała to za zhańbienie świątyni (mimo że wojsko miało zakaz strzelania w kierunku głównego sanktuarium) i w odwecie 31 października 1984 dwaj sikhijscy ochroniarze zastrzelili panią premier.
Drugie pamiętne miejsce w Amritsarze to parkJallianwala Bagh(inne języki), gdzie 13 kwietnia 1919 roku brytyjskie wojsko otworzyło ogień do nieuzbrojonych demonstrantów zabijając blisko 300 i raniąc 2700 osób (Masakra w Amritsarze)[2]. Wydarzenia te upamiętnia „Galeria Męczeństwa” oraz tablica pamiątkowa przy wejściu do parku.
