Ameryka Północna – trzeci co do wielkościkontynent naZiemi, o powierzchni 24 230 000 km² (16,2% lądowej powierzchni planety), położony na półkulach: północnej i zachodniej[1][2]. Nazwa kontynentu pochodzi od włoskiego kupca i nawigatoraAmerigo Vespucciego, który był jednym z pierwszych Europejczyków badającychNowy Świat[1].
W zależności od źródeł pod względem geograficznym Ameryką Północną określa się obszar, którego południową granicę stanowiPrzesmyk Panamski lubprzesmyk Tehuantepec[1]. W Ameryce Północnej znajdują się m.in.Kanada,Stany Zjednoczone iMeksyk. W skład kontynentu wchodzą również Ameryka Środkowa. Obszar Ameryki Środkowej obejmujeAmerykę Centralną (południową częśćMeksyku od przesmyku Tehuantepec,Gwatemalę,Belize,Salwador,Honduras,Nikaraguę,Kostarykę iPanamę) orazIndie Zachodnie, niekiedy zaliczane jako osobny region[1][3][4]. Według innej definicji Ameryka Środkowa obejmuje obszar od granicy amerykańsko-meksykańskiej do Panamy. Pomiędzy Ameryką Północną a Środkową istnieje podział kulturowy, gdzie granica przebiega na wysokości przesmykuTehuantepec wMeksyku. Ze względu na to, że przesmyk dzieliłby Meksyk na dwie różne części, kraj ten w całości jest przypisany kulturowo do Ameryki Środkowej. Pod względem geograficznym Ameryka Środkowa jest silnie powiązany geograficznie z resztą kontynentu północnoamerykańskiego[1].
Pierwszymi mieszkańcami Ameryki Północnej były ludy, który wyemigrowały zSyberii do Ameryki Północnej podczasepoki lodowej[1]. Potomkami tych ludów są rdzeniIndianie,Aleuci,Innuici, stanowiący współcześnie mniejszość mieszkańców kontynentu[1][19]. Największą grupę ludności stanowią ludzie pochodzenia europejskiego. W Ameryce Północnej żyją również ludzie pochodzenia azjatyckiego i afrykańskiego orazLatynoamerykanie[1]. W latach 1950–2008 liczba ludności się podwoiła. Rozmieszczenie ludności jest bardzo nierównomierne i jest następstwem silnego zróżnicowania środowiska naturalnego[20].
Ameryka Północna posiada duże zasoby bogactw mineralnych, lasów, słodkiej wody oraz żyznych gleb. Z tych względów kontynent stał się jednym z najbardziej rozwiniętych gospodarczo regionów na świecie, jednak poziom rozwoju społeczno-gospodarczego jest znacznie zróżnicowany. Na skutek przypływy imigrantów z Europy, którzy posługiwali się najnowszymi osiągnięciami technicznymi, inwestycji w transport oraz bogactwom naturalnymStany Zjednoczone iKanada stały się jednymi z najbogatszych państw na świecie. Państwa Ameryki Środkowej odznaczają się słabszym poziomem gospodarczym. Na przestrzeni lat rozwój gospodarczy hamowały: mniejszy od Stanów Zjednoczonych i Kanada przypływ imigrantów, rozdrobnienie tego obszaru na szereg małych państw i kolonii oraz niestabilność polityczna w regionie. W wielu państwach Ameryki Środkowej z bogactwa generowanego przez rozwój gospodarczy korzysta niewielka grupa osób.Nierówności społeczne w mniejszym stopniu dotykają również Stany Zjednoczone i Kanadę[1].
↑Wyspa Clippertona jest zaliczona do Ameryki Północnej przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej wUrzędowym wykazie nazw państw i terytoriów niesamodzielnych[46]. W innych opracowaniach wyspa ta wiązana z terytoriami zamorskimi Francji naPacyfiku[47][48][49].
HeikeH.BarnitzkeHeikeH.,MichaelM.ElserMichaelM.,UrsulaU.KlockerUrsulaU.,NorbertN.PautnerNorbertN.,ChristinaCh.WenkChristinaCh.,Oxford Wielka Encyklopedia Geografii, t. 3. Ameryka Północna i Południowa, Oxford Educational, 2001,ISBN 83-7425-137-9.
Oxford Wielka Encyklopedia Geografii. Tom 12. Krajobrazy Ziemi i cuda przyrody, Bielsko-Biała: Pascal, 2002,ISBN 83-7425-146-8.
Oxford Wielka Encyklopedia Geografii. Tom 14. Błękitna Planeta: Historia Ziemi, Bielsko-Biała: Pascal, 2003,ISBN 83-7425-146-8.
Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju,Urzędowy wykaz nazw państw i terytoriów niesamodzielnych, wyd. V, Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019.
