To jest wersja przejrzana tej strony
 | |||
 Ślepowron | |||
| Rodzina | |||
|---|---|---|---|
| Data urodzenia | ?? | ||
| Data śmierci | |||
| Ojciec | |||
| Matka | ?? | ||
| Żona | |||
| Dzieci | Krzysztof Korwin Gosiewski | ||
| |||
Aleksander Korwin Gosiewski herbuŚlepowron (zm.24 maja1639 roku[1]) –marszałeksejmu nadzwyczajnego wWarszawie w 1613 roku[2],pisarz polny litewski od 1630,wojewoda smoleński od 1625,pisarz wielki litewski od 1615,referendarz wielki litewski od 1610,starostawieliski, puński ikupiski[3], bielski i markowski, polskidowódca wojskowy orazdyplomata.
Pochodził zeszlacheckiej rodzinyGosiewskich z powiatu zambrowskiego w ziemi łomżyńskiej pieczętującej sięherbem Ślepowron. Syn żyjącego w drugiej połowie XVI wieku Jana Gosiewskiego. Żonaty z Ewą z Paców,podkomorzankąbrzeską.
Już w młodości, jako dworzaninLwa Sapiehy, zaangażowany był w istotne dla państwa sprawy. W 1600 roku, będąc członkiem poselstwa Lwa Sapiehy, odegrał niemałą rolę w rokowaniach zRosją, redagując akty planowanego przymierza Rzeczypospolitej z państwem moskiewskim[4]. W 1602 roku, już jako starosta wieliski, brał udział wytyczaniu granicy między Polską a Rosją – zasłynął wtedy odparciem ataku wojsk rosyjskich na jego starostwo[4].
Podczas wojnyZygmunta III Wazy zeSzwecją, służył w wojsku litewskim. W roku 1605 walczył wbitwie pod Kircholmem.
W 1606 roku, jako drugi wielki poseł obokMikołaja Oleśnickiego, odprowadziłMarynę Mniszchównę doMoskwy, gdzie prowadził pertraktacje dotyczące przymierza zDymitrem Samozwańcem[4]. Był gorącym zwolennikiem polskiej interwencji zbrojnej w Moskwie w okresiewielkiej smuty. W lipcu 1609 roku przeprowadził na własną rękę wyprawę naWielkie Łuki[4]. Następnie w trakcieoblężenia Smoleńska wsławił się podłożeniem petardy pod mury twierdzy[4]. W 1610 roku na czele sporego oddziału przeprowadził samodzielnie operację wojskową w północnej częściSmoleńszczyzny, której zwieńczeniem było zdobycie twierdzyBiała[5]. Następnie dotarł do Moskwy, którą pobitwie pod Kłuszynem zająłHetman Żółkiewski. W 1610 został wyznaczony przez Żółkiewskiego na dowódcę wojsk polskich naKremlu moskiewskim. W 1611 po zdradzie rosyjskich protektorów, stojąc na czele pięciotysięcznego oddziału doprowadził do wielkiego pożaru Moskwy. W roku 1612 przekazał dowództwo nad polskim garnizonemMikołajowi Strusiowi i wrócił na Litwę. Mieszkańcy miasta pod przywództwem kupcaKuźmy Minina i księciaDymitra Pożarskiego rozpoczęli blokadę Kremla.Dowódca polskiej załogi na Kremlu, Mikołaj Struś, pozbawionyodsieczy ze strony króla polskiego,Zygmunta III Wazy, skapitulował 7 listopada 1612 roku. Na pamiątkę tego wydarzenia ustanowiono w Rosji w 2004 roku święto państwoweDzień Jedności Narodowej, które po raz pierwszy obchodzono w 2005.
W latach 1612–1618 dowodził polskim garnizonem w Smoleńsku odpierając przez wszystkie te lata liczne ataki oddziałów rosyjskich. Byłmarszałkiem Sejmu nadzwyczajnego odbywającego się wWarszawie w dniach 3-24 grudnia 1613. Poseł na sejm nadzwyczajny 1613 roku[6].
W 1615 roku, już jako pisarz polny litewski, na czele niewielkiej armii szachował blokującą Smoleńsk armię rosyjską[7]. W latach 1617–1618 brał udział w nieudanej wyprawie królewicza Władysława Wazy na Moskwę[7]. W 1618 dowodził załogą podczas oblężenia Smoleńska. Po przybyciu wojsk Chodkiewicza wspólnie rozbili oblegające miasto oddziały.11 grudnia1618 roku podpisałrozejm w Dywilinie[8].
.jpg)
Podczas wojny ze Szwedami (wojna 1621-26 orazwojna 1626-29) walczył wInflantach (1621-28) zwyciężając wojska szwedzkie podKropimojzą,Liksną,Kryżborgiem iDyneburgiem. Poseł na sejm 1625 roku z nieznanego sejmiku litewskiego[9]. 3 grudnia 1626 roku Gosiewski poniósł porażkę ze Szwedami pod dowództwem Gustawa Horna iJakobem De la Gardie w bitwie podDrobbusch kołoKiesi. Właśnie z powodu walk ze Szwedami dopiero w 1629 roku objął województwo smoleńskie, choć nominację otrzymał już w 1625 roku.
Widząc zagrożenie ze strony Rosji, Gosiewski zaraz po objęciu obowiązków wojewody smoleńskiego przystąpił do renowacji murów obronnychSmoleńska. Osobiście doglądał budowy Fortalicji Zygmuntowskiej, która wzmacniała wschodnią część twierdzy. Intensywnie gromadził zapasy żywności i amunicję oraz rozwinął działalność wywiadowczą, zbierając wiele cennych informacji o moskiewskich przygotowaniach wojennych. Wiosną 1632 roku dokonał przeglądu umocnieńDorohobuża i innych twierdz pogranicznych[7]. W 1634 roku wyznaczony na sejmie komisarzem zSenatu do zapłatywojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[10]. Podczaswojny z Rosją w latach 1632-34 wsławił się po szczególnie przy obronie Smoleńska – przez dziesięć miesięcybronił miasta przed oblegającymi je wojskamiMichała Borysowicza Szeina, odpierając wszystkie szturmy, aż do nadejścia odsieczyWładysława IV. Walczył podWitebskiem, Olszą iMścisławiem. Uczestniczył jako komisarz w rokowaniach pokojowych, zwieńczonych zawarciem w dniu 14 czerwca 1634pokoju w Polanowie.
Za swoje zasługi otrzymał liczne dobra w województwie smoleńskim.
Pochowany został w kaplicykościoła Jezuitów pw. św. Kazimierza w Wilnie[11].
Był fundatorem kolejnych trzech placówek jezuitów: w Smoleńsku (1611),Dyneburgu (1629) iWitebsku (1637)[11]. Witebska fundacja stanowiła wotum za zdobycie na Moskwie twierdzy Białej w 1610 r. Założył także żeńskiklasztor pod wezwaniem Św. Brygidy w Brześciu Litewskim[11]. Był fundatoremkolegium jezuitów w Witebsku[12].
Śmierć wojewody upamiętnił jego wieloletni klient –Jan Kunowski, który w 1640 r. napisał szereg utworów poetyckich poświęconych zmarłemu patronowi.
|
