Aleksander I Battenberg, właśc. Aleksander Józef von Battenberg z dynastii Hessen-Darmstadt (ur.5 kwietnia1857 wWeronie, zm.17 listopada1893 wGrazu) – syn księciaAleksandra Heskiego zmorganatycznego małżeństwa zJulią Hauke (córką polskiego generałaMaurycego Haukego-Bosaka). Jego młodszym bratem byłHenryk Battenberg.
Pierwszywładca (posługujący się tytułem księcia) niepodległej Bułgarii od 29 kwietnia 1879 roku, panujący do 6 września 1886, wybrany przez pierwsze wielkieZgromadzenie Narodowe wWielkim Tyrnowie. Niedoświadczony jeszcze wówczas młodzieniec przyjął imię Aleksandra I.
18 września 1885 dokonano zamachu stanu w sąsiedniejRumelii Wschodniej i proklamowano zjednoczenie z Bułgarią. Ostrożny Battenberg obawiając się reakcji mocarstw, nie przyjął tytułu księcia Rumelii, tylko został jej generałem-gubernatorem. Niespełna rok później 21 (9) sierpnia 1886 grupa liberalnych oficerów prorosyjskiej orientacji przejęła władzę wSofii, wymuszając na nim abdykację, ten chociaż namaszczony przez Rosję księciem Bułgarii, został przez nią zmuszony do wyjazdu do Lwowa. Pucz zorganizowany przez stronnictwo rusofilów, pozostających w opozycji do dominującej partii liberalnej. Przywódca kontrreformistów –Stefan Stambołow, uzyskawszy poparcie wojska oraz narodu, odmówił legalności puczystom. Bezradny ówczesny rząd składając dymisję, stworzył możliwości do działaniaPetko Karawełowa – lideraliberałów. Opanowali oni ponownie Sofię, w tym samym czasie skazując puczystów na więzienie. Z opanowanej stolicy Aleksander został wezwany ponownie, z prośbą o objęcie władzy.
Pomimo akceptacji Battenberga przez państwa zachodnie, Rosja nie wyrażając zgody na jego powrót – zmusiła młodego księcia do abdykacji 6 września 1886 roku.
W późniejszym okresie podczas obrad Wielkiego Zgromadzenia 25 lipca 1887 roku, nowym księciem wybrany zostałFerdynand I Koburg, któremu stanowczo sprzeciwiała się Rosja. Wybór ten spowodował znaczne ochłodzenie na linii Sofia–St. Petersburg[1].