Aleksander IV (łac. Alexander IV, właśc.Rinaldo Conti; ur. ok.1185[1] wAnagni, zm.25 maja1261 wViterbo) –papież w okresie od 12 grudnia 1254 do 25 maja 1261[2].
Był bratankiemInnocentego III i krewnymGrzegorza IX[3]. Studiował prawdopodobnie wParyżu, gdzie uzyskał tytuł magistra. Dzięki protekcji kardynała Ugolino di Segni (przyszłego Grzegorza IX) ok. 1219 został subdiakonem papieskim.Grzegorz IX mianował gokardynałem-diakonemSant'Eustachio (18 września 1227),kamerlingiemŚwiętego Kościoła Rzymskiego (1227–1231), orazkardynałem-biskupem Ostia e Velletri (1231)[2]. Był legatem papieskim w Viterbo (1232/33) oraz w Lombardii (1237). Działał w kurii, jako protektor zakonu franciszkanów[2]. Nie towarzyszył Innocentemu IV w jego wygnaniu we Francji (1244–1251), lecz pozostał w Italii jako jeden z jego wikariuszy. Po śmierciInnocentego IVobrano gopapieżem wNeapolu 12 grudnia 1254 roku[2].
Aleksander IV prowadził nieco bardziej pojednawczą politykę w stosunku doHohenstaufów niż jego poprzednik, nie zdobył się jednak na zasadniczą zmianę politykiStolicy Apostolskiej[3]. W marcu 1255 roku rzucił ekskomunikę naManfreda Sycylijskiego, nieślubnego synaFryderyka II Hohenstaufa, który sprawował władzę w królestwie Sycylii jakoregent, odmówił jednak poparcia także prawowitemu dziedzicowiKonradynowi[2]. Zamiast wybrać, któregoś z rywalizujących ze sobą Hohenstaufów, chciał osadzić na tronie sycylijskim angielskiego hrabiego,Edmunda Crouchbacka[2]. Wkrótce potem papież jednak anulował swoją decyzję, gdy przekonał się, że królHenryk III nie może spełnić jego warunków militarnych[2]. 10 sierpnia 1258 Manfred koronował się wPalermo na króla Sycylii[2]. Zagroził wówczas realnie państwu papieskiemu, zajmującMarchię Ankońską,Spoleto orazRomanię[2] i obejmując urząd wikariuszaLombardii. Wiosną 1261 rzymianie wybrali go na senatora i zmusili Aleksandra IV do ucieczki do Viterbo, gdzie najczęściej rezydował[2].
Za jego rządów nastąpiło przyznanie większych kompetencjiinkwizytorom w walce przeciwkoheretykom (w 1256 otrzymali oni moc wzajemnego rozgrzeszania się ze stosowania tortur).
W roku 1257 papież Aleksander IV podporządkował kanonicznieKościół katolicki naRusi Halickiejbiskupom lubuskim.
Papież ten ogłosił świętą w 1255Klarę z Asyżu, współzałożycielkęklarysek[4]. Zmarł w Viterbo, 25 maja 1261[3].
- ↑Pewnym terminemante quem jego urodzin jest rok 1192. W 1208 był już kanonikiem w Anagni. Zob. Paravicini Bagliani, s. 43.
- ↑abcdefghijJohn N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 271-272.ISBN 83-06-02633-0.
- ↑abcRudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 99.ISBN 83-7006-437-X.
- ↑Augustina Marchetti Dori: Sui passi di Chiara. Taranto: 1993, s. 2.
- CONTI DI SEGNI, Rinaldo (ca. 1185-1261). The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2012-12-24]. (ang.).
- Pope Alexander IV. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2012-12-24]. (ang.).
- Conradum Eubel: Hierarchia Catholica Medii Aevi. T. I. Brak numerów stron w książce
- K. Dopierała,Księga papieży,Wyd. Pallotinum, Poznań 1996
- A. Paravicini Bagliani,Cardinali di curia e "familiae" cardinalizie dal 1227 al 1254, Padwa 1972, s. 41-53
| Lata 1130–1378 | |
|---|
| Obediencja „rzymska” | |
|---|
| Obediencja „awiniońska” | |
|---|
| Obediencja „pizańska” | |
|---|
| Lata 1415–1503 | |
|---|
| Lata od 1503 | |
|---|
