| Data i miejsce urodzenia | 4 marca1864 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Premier Hiszpanii 12 września –9 października1933 16 grudnia1933 –28 kwietnia1934 4 października1934 –25 września1935 | |||
| Przynależność polityczna | |||
| |||
Alejandro Lerroux García (ur.4 marca1864 w La Rambla, wprowincji Kordoba, zm.25 czerwca1949 wMadrycie) –hiszpańskipolityk, trzykrotnypremier Hiszpanii w okresieDrugiej Republiki Hiszpańskiej.
Lerroux już w młodości zaangażował się w działalność partii republikańskich. Poświęcił siędziennikarstwu, choć z wykształcenia był prawnikiem. Jego teksty publikowały między innymi „El País” (hiszp. „Kraj”), „El Progreso” (hiszp. „Postęp”), „La Publicidad” (hiszp. „Jawność”), „El Intransigente” (hiszp. „Nieprzejednany”) i „El Radical” (hiszp. „Radykał”). Wielokrotnie zatrzymywany i aresztowany. Jego mocno populistyczne i antyklerykalne poglądy zaskarbiły mu sympatię robotników. Nazywano goCesarzem Paralelo,barcelońskiej dzielnicy znanej z nocnego życia.
Po raz pierwszy wybrano go doKongresu Deputowanych w 1901 roku z list Unii Republikańskiej (Unión Republicana), której był współzałożycielem. Ponownie wybierany w latach 1903 i 1905. Kiedy w 1906 jeden z założycieli Unii odszedł i utworzył nową partię – Solidarność Katalońską, Lerroux również wystąpił z UN. Był przeciwnikiem rosnącego nacjonalizmukatalońskiego, co pchnęło go do utworzeniaRepublikańskiej Partii Radykalnej.
W 1907 z powodu jednego z artykułów skazano go na wygnanie. Dwa lata później po raz kolejny musiał uciekać z kraju przed represjami ze strony rządu. Po powrocie przyłączył się do Unii Republikańsko-Socjalistycznej (Conjunción Republicano-Socialista) i w 1910 odzyskał mandat deputowanego; ze względu na późniejsze skandale korupcyjne stracił poparcie wyborców wKatalonii i do wyborów w roku 1914 stanął wKordobie. PodczasI wojny Światowej sympatyzował z krajamiEntenty, jednak Hiszpania zachowała neutralność. Pozostał w polityce również w czasach dyktaturyMiguela Primo de Rivera; brał udział w działaniach komitetu rewolucyjnego, który przygotowywał odsunięcieAlfonsa XIII i uczestniczył w proklamowaniuDrugiej Republiki Hiszpańskiej w 1931.
Poparł reformy rząduManuela Azaña w pierwszym okresie jego rządów i jako minister stanu (dzisiejszy minister spraw zagranicznych) współtworzyłlewicową koalicję rządową. W późniejszym okresie przesunął się na prawo i w 1933 dogadał się zprawicą, która przejęła rządy. Między 1933 i 1935 trzykrotnie piastował funkcjępremiera, a także ministra wojny (1934) i Stanu (1935). Koniec jego kariery politycznej wiąże się z aferąEstraperlo (firma o tej nazwie skorumpowała członków rządu, którzy zezwolili na montaż ruletki w kasynie wbaskijskim mieścieSan Sebastian; ruletka była elektrycznie kontrolowana przez krupierów), po której odszedł z rządzącej koalicji. Po niepowodzeniu w wyborach roku 1936 i wybuchuwojny domowej, osiedlił się wPortugalii. Do ojczyzny powrócił w 1947; zmarł dwa lata później.