Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Al Gore

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Al Gore
Ilustracja
Al Gore (1994)
Pełne imię i nazwisko

Albert Arnold Gore Jr.

Data i miejsce urodzenia

31 marca 1948
Waszyngton

45.wiceprezydent Stanów Zjednoczonych
Okres

od 20 stycznia 1993
do 20 stycznia 2001

Przynależność polityczna

Partia Demokratyczna

Druga dama

Tipper Gore

Poprzednik

Dan Quayle

Następca

Dick Cheney

Faksymile
Odznaczenia
Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Wiceprezydent Gore i prezydent Clinton
Bill i Hilary Clinton, Al i Tipper Gore
Wiceprezydent Gore, spiker Izby ReprezentantówNewt Gingrich i prezydent Clinton

Al Gore, właśc.Albert Arnold Gore junior (ur.31 marca1948 wWaszyngtonie) –amerykańskipolityk, działaczPartii Demokratycznej, wieloletni członekKongresu, 45.wiceprezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1993–2001 za kadencjiprezydentaBilla Clintona. Kandydat swojejpartii wwyborach prezydenckich w 2000, kiedy to uzyskał większość w głosowaniu powszechnym, ale przegrał wKolegium Elektorskim. Z zawodu dziennikarz i autor kilkuksiążek. LaureatPokojowej Nagrody Nobla w 2007 za działalność na rzecz przeciwdziałaniaglobalnemu ociepleniu. Gore wystąpił w uhonorowanymOscarem filmieNiewygodna prawda, przedstawiającym problemglobalnego ocieplenia.

Życiorys

[edytuj |edytuj kod]

Przed rozpoczęciem kariery politycznej

[edytuj |edytuj kod]

Gore przyszedł na świat w stolicy USAWaszyngtonie w zamożnej rodzinie. Jego ojcem byłAlbert Gore senior, wieloletni kongresmen i senator ze stanuTennessee (który jest także rodzinnym stanem przyszłego wiceprezydenta). Dzieciństwo Gore’a upłynęło między mieszkaniem w Waszyngtonie a rodzinnym domem w Tennessee.

Al uczęszczał do szkoły średniej w Waszyngtonie, gdzie poznał swoją przyszłą żonę Mary Elizabeth Atchieson (znaną jakoTipper Gore).

Ukończył prestiżowyUniwersytet Harvarda (gdzie studiował w latach 1965–1969). W latach 1969–1971 odbył służbę wojskową wWietnamie w pionie prasowym armii (notabene uważał się za przeciwnika tamtej wojny). Gore nigdy potem nie eksponował swego kombatanctwa, co odróżniało go choćby odBilla Clintona czyGeorge’a W. Busha.

W 1970 poślubiłMary Elizabeth Aicheson, znaną jako Tipper. Z tego małżeństwa, które rozpadło się w 2010 roku[1], narodziło się czworo dzieci – Karenna (ur. 1973), Kristin (ur. 1977), Sarah (ur. 1979) iAl III (ur. 1982). Karenna wyszła za mąż za Drewa Schiffa, z którym ma swoje dzieci.

Po powrocie do Tennessee Gore pracował jako dziennikarz.

Izba Reprezentantów

[edytuj |edytuj kod]

W 1976 Gore zgłosił swoją kandydaturę na członkaIzby Reprezentantów z 4. okręgu wyborczego w Tennessee. W prawyborach pokonałStanleya Rogersa, a w listopadzie tegoż roku swegorepublikańskiego oponenta. Gore zasiadał w Izbie przez cztery dwuletnie kadencje.

Senat

[edytuj |edytuj kod]

W 1984 roku został kandydatem doSenatu w walce o miejsce po nieubiegającym się o czwartą kadencję republikaninieHowardzie Bakerze. Gore wygrał wybory. Ponownie wybrano go w 1990.

W kongresie dał się poznać jako tzw.konserwatywny demokrata, czyli jeden z tych przedstawicieli tego stronnictwa z Południa, którzy opowiadają się przeciwko liberalizacji prawa doprzerywania ciąży czy ograniczeniu prawa do posiadaniabroni. Był też znany z działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego[2]. Zwrócił też na siebie uwagę, krytykującprezydentaRonalda Reagana, kiedy ten postanowił wprowadzić nowy typ uzbrojenia nuklearnego:

Jest to błąd w ocenie równie poważny jak dostarczanie broniIranowi. Jest to błąd o znaczeniuhistorycznym, jest to drugi wielki błąd za kadencji Reagana (cytat zaLongin Pastusiak „Ronald Reagan”).

W czasieI wojny w Zatoce Perskiej Gore jako jeden z nielicznych demokratycznych senatorów poparł wysłanie wojsk doKuwejtu iIraku.

W czasie kiedy zasiadał w senacie napisał bestsellerową książkę traktującą o ochronie środowiska pt.Ziemia na krawędzi.

Kandydat do nominacji prezydenckiej w roku 1988

[edytuj |edytuj kod]

Podczas prawyborów demokratycznych w 1988 40-letni wówczas senator Gore zgłosił swoją kandydaturę. Dość dobrze wypadł w prawyborach, mierząc się zwłaszcza z kongresmenemDickiem Gephardtem, ale ani on, ani Gephardt nominacji nie uzyskali. Zdobył jągubernatorMichael Dukakis zMassachusetts, który przegrał z republikaninemGeorge’em H.W. Bushem.

Wiceprezydent USA

[edytuj |edytuj kod]
Al Gore (2007)

W 1992 Gore nie ubiegał się o nominację prezydencką, którą uzyskał wówczasgubernatorArkansasBill Clinton. Clinton zaproponował 44-letniemu wówczas Gore’owi wspólny start w roli kandydata na wiceprezydenta. Decyzja ta spotkała się początkowo z krytyką, ale nie ze względu na samą osobę nominata, lecz ze względu na strategię wyborczą (stany Tennessee i Arkansas sąsiadują ze sobą).

W listopadzie 1992 demokratyczny tandem Clinton-Gore pokonał urzędujących prezydenta i wiceprezydenta George’a H.W. Busha iDana Quayle’a i silnego kandydata niezależnegoRossa Perota.

20 stycznia 1993 Gore został zaprzysiężony na urządwiceprezydenta Stanów Zjednoczonych.

Konstytucja nie daje wielkiej władzy wiceprezydentowi, jednakże Gore był jedną z najważniejszych osób wBiałym Domu i jednym z najbliższych doradców prezydenta. Miał duży udział w opracowywaniu projektów, które doprowadziły wówczas do największegowzrostu gospodarczego w historii USA. Powszechnie uważano go za jednego z najbardziej wpływowych i popularnych wiceprezydentów w historii.

Nic więc dziwnego, że w 1996 ponownie został nominowany i wraz z Clintonem pokonali republikanówBoba Dole’a iJacka Kempa.

Kontrowersje wokół wyborów w 2000

[edytuj |edytuj kod]

Kiedy Clinton nie mógł w wyborach 2000 ubiegać się po raz trzeci o prezydenturę, logicznym jego następcą wydawał się Gore. Wiceprezydent z łatwością wygrał prawybory i został nominowany na konwencji wLos Angeles. Swoim kandydatem na wiceprezydenta wybrał senatora zConnecticutJosepha Liebermana, który był pierwszymŻydem nominowanym na to stanowisko przez jedną z dwóch głównych partii.

Rywalami Gore’a i Liebermana z ramienia republikanów był syn byłego prezydenta igubernator stanuTeksasGeorge W. Bush i były sekretarz obronyDick Cheney.

Walka wyborcza była wyjątkowo wyrównana. Ostatecznie Gore uzyskał więcej o ponad pół miliona głosów powszechnych od Busha, ale przez długi okres wyniki wyborów w stanieFloryda pozostawały niewiadomą, a właśnie jejgłosy elektorskie miały zadecydować o zwycięstwie. Gubernatorem tego stanu był brat BushaJeb Bush, który naciskał na to, aby zaprzestać liczenia spornych głosów, powołując się na stanowe prawo, które zobowiązywało władze do zakończenia przeliczania głosów w 7 dni po zakończeniu głosowania. Spór ostatecznie rozstrzygnąłSąd Najwyższy, który uznał sposób w jaki przeliczano sporne głosy na Florydzie (w szczególności fakt, iż ponowne przeliczanie głosów odbywało się tylko w niektórych okręgach) za sprzeczny z 14. poprawką do Konstytucji. Wiele osób uznało decyzję SN za skandal i podważyło jego wiarygodność. Dla innych sytuacja, gdy ktoś, ktoprzegrał w głosowaniu powszechnym jednakzostaje prezydentem, była jawnym dowodem słabości systemu. Ponadto niedługo przed wyborami wykreślono z rejestru uprawnionych wyborców ok. 50 tysięcy ludzi, w większości czarnoskórych i zarejestrowanych demokratów (potencjalnych zwolenników Gore’a). Rząd Florydy tłumaczył się błędami technicznymi i dodawał, że „prawo nie działa wstecz”.

KandydatOddane głosyProcent oddanych głosówGłosy elektorskie
Gore51 003 92648,38266
Bush50 460 11047,87271
Nieoddane1
Nader2 883 1052,730

Po wiceprezydenturze

[edytuj |edytuj kod]

Gore po odejściu naemeryturę nie krył, iż zamierza ubiegać się o ponowną nominację w 2004. W istocie był jak najbardziej logicznym oponentem Busha. Jednakże w końcu zrezygnował z tego zamiaru – zapewne w obliczu popularności Busha po wydarzeniach 11 września 2001 – i poparł, co było dużym zaskoczeniem, kandydaturę byłegogubernatora stanuVermontHowarda Deana. Wielu twierdziło, iż chce w ten sposób doprowadzić do porażki demokratów w tym roku i mieć wolną drogę do ponownej nominacji w 2008. Nominację jednak uzyskał wówczas nie Dean, lecz senatorJohn Kerry, który przegrał z Bushem. Gore był pierwszym mówcą na konwencji partii wBostonie.

Od 2001 roku Gore pełni funkcję starszego doradcy wGoogle, a od 2003 zasiada w radzie nadzorczej koncernuApple[3]. Wykłada gościnnie na wielu amerykańskichuniwersytetach. Gore krytykował ostro od samego początku administrację Busha za decyzję o ataku na Irak. Popiera legalizacjęmałżeństw osób tej samej płci[4].

W 2006 wydał książkę i wziął udział w filmie dokumentalnymNiewygodna prawda (An Inconvenient Truth), w którym przedstawia zagrożenia związane zglobalnym ociepleniem. 7 lipca 2007 współorganizował wielkie koncertyLive Earth na wszystkich kontynentach wHamburgu,Nowym Jorku,Londynie,Johannesburgu,Sydney,Rio de Janeiro,Szanghaju. Wystąpiły tam wielkie gwiazdy m.in.Madonna,UB40,Metallica i inni.

12 października 2007 otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. W 2024 otrzymałPrezydencki Medal Wolności[5].

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Nach 40 Jahren Ehe: Al und Tipper Gore trennen sich, „Spiegel Online”, 1 czerwca 2010 [dostęp 2018-10-13] .
  2. (Al Gore – aktywista ekologiczny).
  3. Former Vice President Al Gore Joins Apple’s Board of Directors, „Apple Newsroom” [dostęp 2018-12-03] (ang.).
  4. Al Gore: Gay Men and Women Ought to Have Marriage Rights.
  5. The WhiteT.W. House The WhiteT.W.,President Biden Announces Recipients of the Presidential Medal of Freedom [online], The White House, 3 maja 2024 [dostęp 2024-05-08] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Wiceprezydenci Stanów Zjednoczonych

Pieczęć wiceprezydencka

Laureaci Pokojowej Nagrody Nobla
XX wiek
XXI wiek

Nobel

Gabinet Williama J. Clintona (1993–2001)

Prezydent
Wiceprezydent
Szefowie departamentów
Pozostali członkowie gabinetu

Pieczęć prezydenta USA

Google
Produkty
Wyszukiwarki
Oprogramowanie
Serwisy
Nierozwijane
Wyszukiwanie
Wydarzenia
Ludzie

Kandydaci demokratów na urząd wiceprezydenta USA

  1. abcdefghijklmnopqrzwycięzca
  2. abcdefghijklmnopqrstuvwxyprzegrany
  3. zwycięzca później przegrany
Kandydaci demokratów na urząd prezydenta USA

  1. abcdefghijklzwycięzca
  2. abczwycięzca później przegrany
  3. abcdefghijklmnopqrstuvprzegrany
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Al_Gore&oldid=75876098
Kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp