Ten artykuł dotyczyajjubidzkiegosułtanaEgiptu. Zobacz też: artykuł dotyczącyajjubidzkiego sułtanaMajjafarikinu o tym samym imieniu. Al-Kamil spotyka się zFryderykiem II, ilustracja zNuova Cronica | |
| Sułtan | |
| Okres | od 1218 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Rodzeństwo | Al-Mu’azzam Isa i Al-Aszraf Musa |
| Dzieci | |
Al-Kamil,arab.الكامل (pełne imię:al-Malik al-Kamil Nasir ad-Din Abu al-Ma'ali Muhammad), ur. 1177 albo 1180, zm. 6 marca 1238 – sułtan z dynastiiAjjubidów, panujący wEgipcie w latach 1218–1238.
Był najstarszym synemAl-Adila (1200–1218). Od roku 1191 nominalnie zarządzał w imieniu ojcaAl-Dżazirą i w roku 1200 przybył mu na pomoc, kiedy ten był oblężony wDamaszku przez synówSaladynaAl-Afdala (1193–1225) iAz-Zahira (1193–1216). Po ich pokonaniu w roku 1207 został mianowany przez ojca zarządcą Egiptu i w tym charakterze w maju 1218 roku musiał odpierać niespodziewany atakpiątej krucjaty naDamiettę. Al-Kamil nie zdołał zapobiec zdobyciu przez krzyżowców Burdż al-Salsala (Wieży Łańcuchów) zamykającej wejście do portu; wkrótce po otrzymaniu wiadomości o tym wydarzeniu jego ojciec zmarł 31 sierpnia w obozie nieopodal Damaszku. Tym samym Al-Kamil stał się samodzielnym władcą Egiptu. Sytuację Al-Kamila pogorszył jeszcze buntkurdyjskiegoemira Ahmada Ibn al-Masztuba w lutym 1219 roku, który jednak został stłumiony, kiedy z długo wyczekiwanymi posiłkami zSyrii przybył brat Al-Kamila,Al-Mu’azzam (1218–1227). W październiku 1219 roku Al-Kamil zaproponował krzyżowcom w zamian za pokój dawne ziemieKrólestwa Jerozolimskiego na zachód odJordanu włącznie zJerozolimą, jednak jego oferta została odrzucona. 5 listopada 1219 roku krzyżowcy zdobyli Damiettę. Następnie przez niemal dwa lata Al-Kamil powstrzymywał dalszy pochód przeciwnika z obozu Al-Mansura na południe od Damietty, w czerwcu 1221 roku ponownie proponując pokój na tych samych warunkach. Także i tym razem jego oferta nie została przyjęta. W sierpniu 1221 roku do armii Al-Kamila dołączyły wojska jego braci, Al-Mu'azzama iAl-Aszrafa (1218–1237), i wykorzystując dodatkowo wylewNilu połączone siły Ajjubidów okrążyły krzyżowców. 27 sierpnia 1221 roku krzyżowcy zostali zmuszeni do zawarcia ośmioletniego rozejmu i opuszczenia Egiptu[1][2][3].
Al-Kamil ostatecznie pokonał piątą wyprawę krzyżową dzięki wsparciu swoich braci, jednak po odparciu krzyżowców walki w łonie dynastii wybuchły z nową siłą. Już w roku 1222 Al-Kamil zawarł sojusz z rządzącym w Al-Dżazirze Al-Aszrafem przeciwko panującemu w Damaszku Al-Mu'azzamowi. Al-Mu'azzam znajdujący się pomiędzy swoimi braćmi wydawał się stać na straconej pozycji i poniósł całą serię porażek, jednak do zmiany w równowadze sił doszło, gdy w roku 1225 sprzymierzył się on zchorezmszahemDżalal ad-Dinem (1220–1231). W tej zmienionej sytuacji we wrześniu 1226 roku Al-Aszraf przybył do Damaszku, by zawrzeć układ z bratem, został jednak zatrzymany jakode facto więzień aż do maja/czerwca 1227 roku. Al-Mu'azzam zmarł 12 listopada 1227 roku, a jego syn i następcaAn-Nasir (1227–1249) uznał zwierzchnictwo Al-Kamila[1][4].
Al-Kamil wiedział o przygotowaniach do nowej krucjaty pod wodząFryderyka II (1198–1250) i wyprzedzając fakty, w roku 1226 wyprawił do niego poselstwo z propozycją zwrotu tych ziem, które niegdyś zaofiarował już przywódcom piątej wyprawy krzyżowej. „Ten zaskakujący gest był w istocie chytrze wykalkulowanym posunięciem politycznym. W tym bowiem czasie Al-Kamil potrzebował poparcia Fryderyka przeciw Al-Mu'azzamowi, a ponadto miał nadzieję, że tym zręcznym chwytem propagandowym zapobiegnie nowej krucjacie”[3]. W odpowiedzi Fryderyk wysłał swych posłów doKairu, a sam we wrześniu 1228 roku wylądował wAkce. 11 lutego 1229 roku sułtan i cesarz podpisali traktat, zgodnie z którym Jerozolima wróciła w ręce chrześcijańskie, lecz Al-Kamil zachował muzułmańską enklawę zKopułą na Skale imeczetem Al-Aksa. Te warunki wywołały oburzenie zarówno wielu pobożnych muzułmanów, jak i chrześcijan[5].
W roku 1228 Al-Kamil wraz z Al-Aszrafem porozumieli się co do usunięcia An-Nasira z Damaszku. Po krótkim oblężeniu An-Nasir skapitulował wobec sił swoich wujów 15 czerwca 1229 roku i został zmuszony do zaakceptowania fortecAl-Karak iAsz-Szaubak jako swojej nowej domeny. Damaszek dostał się we władanie Al-Aszrafa, zaś Al-Kamil został uznany władcą zwierzchnim wszystkich Ajjubidów. Pozycję Al-Kamila wzmocniło także osadzenie szeregu książąt z rodu Ajjubidów w różnych pomniejszych domenach, w tym dawnych posiadłościach Al-Aszrafa w Al-Dżazirze. W roku 1232 Al-Kamil zdobył naArtukidach Hisn Kajfę (dzis.Hasankeyf), którą oddał we władanie swojemu synowiAs-Salihowi (1238–1249). ZdobycieAhlatu przezSułtana RumuKajkubada pod koniec roku 1232 sprowokowało Al-Kamila do przedsięwzięcia generalnego ataku naAnatolię. Prawdopodobnie planował on przeniesienie na zdobyte tereny ajjubidzkich książąt z Syrii. Inwazja rozpoczęła się w czerwcu 1234 roku, jednak brak zaufania pomiędzy ajjubidzkimi książętami doprowadził do jej porażki i odwrotu. W sierpniu Al-Kamil musiał wraz z Al-Aszrafem odpierać odwetowy atak Kajkubada[6].
Niedługo potem Al-Kamil wszedł w spór z Al-Aszrafem na tle sukcesji wAleppo. Wojna pomiędzy braćmi wydawała się nieunikniona, jednak Al-Aszraf zmarł 27 sierpnia 1237 roku. W tej sytuacji Al-Kamil pomaszerował na Damaszek, który obiecał zwrócićAn-Nasirowi, i zdobył go po dwumiesięcznym oblężeniu 5 stycznia 1238 roku, pomimo oporu brata i następcy Al-Aszrafa,As-Saliha Isma’ila (1237–1246). Po tym zwycięstwie koalicja skierowana przeciwko Al-Kamilowi uległa rozpadowi, ten nie zdołał jednak zająć Aleppo, ponieważ zachorował i zmarł 6 marca 1238 roku[7][8]
 | Zobacz multimedia związane z tematem:Al-Kamil |
| Egipt (1174–1254) | |
|---|---|
| Damaszek (1186–1260) | |
| Aleppo (1186–1260) | |
| Hims (1175–1263) | |
| Hama (1175–1342) | |
| Al-Dżazira (1192–1260) | |
| Baalbek (1178–1260) | |
| Zajordanie (1187–1263) | |
| Jemen (1173–1228) |