| 1604–1713 | |||
 | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Data powstania | 1604 | ||
| Data likwidacji | 1713 | ||
| Języki urzędowe | |||
Położenie na mapie | |||
| |||
| |||
Akadia (fr. Acadie,ang. Acadia) –koloniafrancuska wAmeryce Północnej. Akadia zajmowała obszar od wschodnich wybrzeży kontynentu, do ujściaRzeki św. Wawrzyńca. Od południa graniczyła zNową Anglią (z dzisiejszymMaine).
Pierwsze osiedle francuskie w Akadii powstało w 1604 i liczyło 120 osiedleńców. Zostało założone przezPierre’a du Gua de Montsa[1]. W 1605 roku francuscy osadnicy założyliPort Royal, do którego się przenieśli[2].
Przetrwało zaledwie trzy lata i po ciężkich stratach, głównie z powoduszkorbutu koloniści powrócili doFrancji. Niedługo potem w 1611 większość z nich powróciła do Akadii, tym razem już lepiej przygotowana. Wspierani finansowo przezhugenotów rozpoczęli drugi, tym razem już udany epizod kolonizacyjny. Co prawda, wobec pojawienia sięjezuitów w Akadii, hugenoci wycofali swe poparcie, lecz akcja kolonizacyjna nabrała już wtedy odpowiedniego rozpędu.
W 1621 Brytyjczycy zainteresowali się terenami Akadii. KrólJakub I Stuart objął Akadię swym protektoratem, przekazując funkcje wicekrólewskie Williamowi Alexandrowi, księciu Sterling zeSzkocji. W 1629 wysłał on tam pierwszą partię szkockich kolonistów w liczbie 100 mężczyzn, ale ostatecznie eksperyment ten skończył się niepowodzeniem. Podział władzy w Akadii został zakończonytraktatem z St-Germain w roku 1632, kiedy to potwierdzono prawa francuskie do Akadii iNowej Francji. W tym też czasie suwerenność kolonii została ograniczona poprzez włączenie jej w system państwowy Francji. Pierwszym gubernatorem generalnym Akadii zostałIsaac de Razilly mianowany przezLudwika XIII.
Kolejne sto lat w historii Akadii to lata względnej prosperity, przerywanej wojnami toczonymi zNową Anglią. Podstawą gospodarki kolonii był handel, głównie futrami. Mimo względnego dobrobytu, Akadia podobnie jakNowa Francja nie zdołała zapewnić sobie samowystarczalności żywnościowej i była uzależniona od importu z Francji.
W ciągu 142 lat historii Akadii jej ludność znacznie wzrosła, choć pozostawała daleko w tyle za podobnymi do niej koloniami brytyjskimi, oraz także za Nową Francją. Kolejne spisy ludności dawały następujące wyniki:
| Rok | Liczba ludności |
|---|---|
| 1608 | 10 |
| 1640 | 200 |
| 1710 | 1700 |
| 1750 | 8000 |
W wynikutraktatu pokojowego w Utrechcie kończącegohiszpańską wojnę sukcesyjną w 1713 roku Francja musiała się zrzec Akadii na rzecz Wielkiej Brytanii. Obszar ten został nazwanyNową Szkocją.
Cztery dziesięciolecia później władze brytyjskie zdecydowały odeportacji wszystkich osadników francuskich do innych kolonii brytyjskich lub do kontynentalnej Francji. Duża część deportowanych przeniosła się później do Luizjany, reszta wróciła do Akadii (wtedy już Nowej Szkocji), gdzie już jednak gospodarowali na ich ziemiach koloniści z Wysp Brytyjskich. Z tego względu Akadianie wyruszyli dalej na północ, osiedlając się ostatecznie na obszarze dzisiejszegoNowego Brunszwiku.
Ze względu na deportacje pojęcieAkadia straciło swe terytorialne znaczenie i zaczęło się odnosić do obszarów Kanady atlantyckiej, gdzie mieszkają Akadianie. Natomiast w celach marketingowych często używa się dzisiaj określeniaAkadia lubWybrzeże Akadiańskie w stosunku do wschodniego wybrzeża Nowego Brunszwiku. PojęciaAkadia używa się również w stosunku doPółwyspu Akadiańskiego.
| Nazwisko | Rok objęcia urzędu | Rok złożenia urzędu |
|---|---|---|
| Pierre du Gua de Monts | 1603 | 1608 |
| Jean de Poutrincourt | 1606 | 1615 |
| Charles de Biencourt | 1615 | 1623 |
| Charles de La Tour | 1631 | 1642 |
| Ignace de Razilly | 1632 | 1635 |
| Charles de Menou d'Aulnay | 1638 | 1650 |
| Charles de La Tour | 1653 | 1657 |
| Emmanuel LeBorgne | 1657 | 1667 |
Uwaga Daty urzędowania wymagają weryfikacji
| Ameryka | |
|---|---|
| Afryka | |
| Azja | |
| Australia i Oceania |
