Ahmad al-Baladuri, Al-Balazuri, Abu al-Abbas Ahmad bin Yahya bin Gabir al-Baladuri, (zm. 892) – arabski historyk pochodzenia perskiego. Autor uznanych dzieł z gatunkufutuh (podboje) igenealogii arabskiej.
Urodził się wBagdadzie. Nie jest znana data jego urodzenia. Był Persem z pochodzenia. Pisał dzieła historyczne wyłącznie po arabsku. Ponadto tłumaczył zjęzyka perskiego na arabski. Jego dziadek, Gabir, był sekretarzem ministra finansów wEgipcie za czasów kalifaHaruna ar-Raszida (786–809). Studiował wDamaszku,Hims orazAntiochii. Działał na dworze kalifówabbasydzkich w Bagdadzie:Al-Mutawakkila (847–861),Al-Musta’ina (862–866),Al-Mu’tazza (866–869).Był nauczycielem syna ostatniego z wymienionych kalifów[1]. Być może byłnadimem, czyli „współbiesiadnikiem władcy”[2].
Przydomek ‘al-Baladuri’ zyskał z powodu nadmiernego spożycia orzechówbhallaataka (Semecarpus anacardium) mających poprawiać pamięć, które wjęzyku arabskim zwane są ‘al-baladur’. Zbyt duże ilości spożywanych orzechów doprowadziły Ahmada do choroby. Uznano go za obłąkanego i zamknięto w szpitalu, gdzie zmarł w 892[3].
Zachowały się dwa dzieła al-Baladuriego. Pierwsze, uznawane za najbardziej reprezentatywny utwór gatunkufutuh (podboje), toKsięga podbojów krajów (Kitab futuh al-buldan). Stanowi podsumowanie podbojów arabskich uszeregowanych geograficzno-chronologicznie, opis zmian w prawie, ekonomii i cywilizacji podbitych krajów, zawarte w 21 księgach: IArabia, IISyria, IIIGórna Mezopotamia, IVArmenia, VAfryka Północna, VIAndaluzja, VIIWyspy Morza Śródziemnego, VIIINubia, IXIrak i Persja, XMedia, XIMedia Północna, XIIAzerbejdżan, XIIIMosul, XIVGorgan i Tabaristan, XVRegiony tygrysie, XVIChuzesan, XVIIFars i Kerman, XVIIISistan i Kabul, XIXChorasan, XXSind, XXI załączniki[4][5][6].
Drugie,Księga genealogii szlachetnie urodzonych (Kitab asnab al-aszraf), to najważniejsze źródło historyczne o wybitnych rodach arabskich[7].Zawiera biografięMahometa i jego następców oraz kalifów z dynastiiUmajjadów, anegdoty i cytaty z wierszy dawnych poetów[8].
W obu pracach al-Baladuri podaje źródła i dokumenty, na które się powoływał[9][10]. Jako historyk stosował metodę kompilacji opartej na techniceisnad, czyli wykorzystania łańcucha przekazicieli, co mogło powodować bezkrytyczne przenoszenie informacji ustnych lub zapisanych przez innych. W przypadku al-Baladuriego nie była to mechaniczna lub naiwna kompilacja. W wielu miejscach wyrażał wątpliwości co do wiarygodności spisanych opowieści i przekazów ustnych[11].
W opiniiZdzisława Pentka dzieło historyczne al-Baladuriego(...), choć obarczone niedoskonałościami, jest rzetelną relacją z gatunku futuh
[12]. Do niedoskonałości polski historyk zalicza przede wszystkim wyolbrzymione liczby pokonanych wojsk, negatywne opinie o przeciwnikach i frazy wypowiadane przez różnych bohaterów. Są to typowe zabiegi propagandowe dziejopisarzy nie tylko arabskich. Nie umniejsza to wartości kompilacji al-Baladuriego, która stawiana jest obok dziełaat-Tabariego jako najlepsze tego typu zestawienie[13].