Ten artykuł dotyczy owrzodzenia jamy ustnej. Zobacz też:organizacja międzynarodowa.| Stomatitis aphtosa | |||
 Afta na dolnej wardze | |||
| Klasyfikacje | |||
| ICD-10 | |||
|---|---|---|---|
| |||
 | Zobacz hasłoafta w Wikisłowniku |
Afta (łac.aphtosis) – otwarteowrzodzenie zlokalizowane nabłonie śluzowej jamy ustnej, warg lub języka z wytworzeniem miejscowegostanu zapalnego. Może im towarzyszyć powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Często afty występują z nawrotami (nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej). Jeśli pojawiają się częściej niż raz w roku, należy rozważać dodatkowe badania celem stwierdzenia, czy nie towarzyszy im inne schorzenie[1]. Aftoza nawrotowa występuje nieco częściej u kobiet[2].
Zmiana ma charakter płytkiejnadżerki pokrytej białym nalotem i otoczonej rumieniowatym zapalnym obrzeżem, jest bolesna. Afty mogą być różnej wielkości – od 1 mm do 2 cm średnicy, ale najczęściej nie przekraczają 5 mm średnicy. Mogą występować pojedynczo lub w grupach, zazwyczaj na błonie śluzowej podniebienia miękkiego, policzkowej części warg i bocznych powierzchniach języka. Pojawiają się najczęściej w wieku dziecięcym lub młodzieńczym[2]. Owrzodzenia goją się samoistnie w ciągu kilku dni lub tygodni, jednak możliwe są nawroty. Afty pojawiające się częściej niż raz w roku mogą sugerować nawracające aftowe zapalenie błony śluzowej jamy ustnej (stomatitis aphtosa).
Wykazano wyraźny związek pojawiania się aft z następującymi czynnikami:
Dużą rolę w zachorowaniach na aftozę nawrotową odgrywają czynniki genetyczne oraz predyspozycje rodzinne. Około 30% osób chorujących na aftozę nawrotową ma w swojej najbliższej rodzinie osobę z tą samą dolegliwością. W przypadku występowania tej choroby u obojga rodziców wystąpienie aft u ich dzieci wiąże się z 90-procentowym ryzykiem.
W przypadku częstych nawrotów choroby, należy unikać potraw oraz czynników ryzyka wywołujących podrażnienia lub uszkodzenia błon śluzowych jamy ustnej, a także niedoborów witamin (szczególnie B12), żelaza,kwasu foliowego.
W przypadku wystąpienia schorzenia zaleca się płukanie jamy ustnej naparem z szałwii lub nakładanie żelowych środków farmaceutycznych zawierającychkwas hialuronowy[3][4]. Można też stosować rozpuszczalne opatrunki z filmożelu lipidokoloidowego[potrzebny przypis].
