ATR 72 – pasażerskisamolotturbośmigłowy, produkowany przezwłosko-francuskie przedsiębiorstwo lotniczeATR (wł.Aerei da Trasporto Regionale,fr.Avions de Transport Régional), używany na regionalnych trasach przez linie lotnicze m.in.Azul Linhas Aéreas,Binter Canarias,Israir Airlines,Olympic Air,TAROM.
ATR 72 to metalowy, pasażerskigórnopłat z dwomaturbośmigłowymi silnikami i niskopoziomowym podwoziem. Samolot powstał jako rozwinięcie wcześniej produkowanego mniejszegoATR 42. W nowej konstrukcji wydłużonokadłub o 4,5 m, dodając sekcję o długości 2,19 m z przodu i 2,31 m z tyłu kadłuba[2]. Dwie wersje – ATR 72-200 i ATR 72-500 różnią się zespołami napędowymi oraz wyposażeniem elektryczno-awionicznym. Liczba foteli na pokładzie zależna jest od konfiguracji samolotu[3]. Kabina pasażerska mogła pomieścić maksymalnie 74 pasażerów, przy odstępie między fotelami 76 cm[2]. W konstrukcji samolotu na szeroką skalę wykorzystano kompozyty. Wykonano z nich większą częśćpokrycia i elementów mechanizacjiskrzydła oraz kesony skrzydła[4].
Budowę prototypu rozpoczęto w 1987 roku[2]. Oblatany został 27 października 1988 roku (znaki FF-WWEY)[5]. Samolot spotkał się z dużym zainteresowaniem i do czasu uzyskania certyfikatu typu 25 września 1989 roku 21 linii lotniczych zamówiło już 85 samolotów z opcjami na dalsze[5]. Pierwszy seryjny samolot został 30 października 1989 roku dostarczonyfińskim liniom Karair, działającym na rzeczFinnair[5]. Polskie Linie Lotnicze „Lot” eksploatowały 8 samolotów ATR-72, również osiem było wykorzystywane przez Regionalną Linię Lotniczą EuroLOT[6]. Pięć takich samolotów eksploatowała linia lotniczaOLT Express. 17 lipca 2018 roku, producent przekazał liniom lotniczym tysięczny egzemplarz samolotu. Jego odbiorcą został niskokosztowy,indyjski przewoźnikIndiGo Airlines[7].
W trakcie eksploatacji opracowano kilka wersji samolotu[8][9][10][11]:
| Model | ATR 72-200 | ATR 72-210 | ATR 72-500 | ATR 72-600 |
|---|
| Długość | 27,19 m | 27,19 m | 27,19 m | 27,19 m |
| Rozpiętość skrzydeł | 27,06 m | 27,06 m | 27,06 m | 27,06 m |
| Wysokość | 7,65 m | 7,65 m | 7,65 m | 7,65 m |
| Szerokość kabiny | 2,57 m | 2,57 m | 2,57 m | 2,57 m |
| Wysokość kabiny | 1,91 m | 1,91 m | 1,91 m | 1,91 m |
| Zasięg (66 pasażerów) | 1400 km | 1250 km | 1330 km | 1528 km |
| Prędkość | 513 km/h | 516 km/h | 511 km/h | 510 km/h |
| Maks. masa startowa | 22 000 kg | 22 000 kg | 22 500 kg | 23 000 kg |
| Masa samolotu (z paliwem) | 12 700 kg | | 12 850 kg | |
| Maks. dopuszcz. ładowność | 7 000 kg | 7 000 kg | 7 050 kg | 7 500 kg |
| Maks. ilość paliwa | 5 000 kg | 5 000 kg | 5 000 kg | 5 000 kg |
| Maks. liczba miejsc siedzących | 72 | 72 | 74 | 68-70 |
| Napęd (2×) | Pratt & Whitney Canada PW124 2.400 KM | Pratt & Whitney Canada PW127 2.750 KM | Pratt & Whitney Canada PW127 2.750 KM | Pratt & Whitney Canada PW127 2.750 KM |
| Śmigła (2×) | Hamilton Standard(inne języki) 4 łopaty | Hamilton Standard 4 łopaty | Hamilton Standard 6 łopat | Hamilton Standard 6 łopat |
W trakcie eksploatacji doszło do wielu incydentów, wypadków i katastrof z udziałem ATR-72, poniżej kilka wybranych[12]:
- ↑[1]
- ↑abcPetrykowski 2010 ↓, s. 29.
- ↑Lotnictwo i 3'1992 ↓, s. 46.
- ↑Lotnictwo i 3'1992 ↓, s. 47.
- ↑abcPetrykowski 2010 ↓, s. 30.
- ↑ATR-72, 1986. samolotypolskie.pl. [dostęp 2023-06-13]. (pol.).
- ↑Tysiąc samolotów ATR 72, „Lotnictwo Aviation International”, nr 9 (2018), s. 24,ISSN 2450-1298
- ↑ATR 72-200. aircraft-database.com. [dostęp 2023-06-13]. [zarchiwizowane ztego adresu (2022-09-29)]. (ang.).
- ↑ATR 72-210. aircraft-database.com. [dostęp 2023-06-13]. [zarchiwizowane ztego adresu (2022-09-25)]. (ang.).
- ↑One family. Four models. ATR. [dostęp 2023-06-13]. [zarchiwizowane ztego adresu (2023-03-28)]. (ang.).
- ↑ATR 72-500. aircraft-database.com. [dostęp 2023-06-13]. [zarchiwizowane ztego adresu (2022-09-30)]. (ang.).
- ↑ASN Aviation Safety Database results. Flight Safety Foundation. [dostęp 2023-06-13]. (ang.).
- ↑Taiwan Plane Crash Victims Mourned
- ↑Dominik Moliński: Nepal. W katastrofie samolotu w Pokharze zginęło co najmniej 67 osób. Na pokładzie były 72 osoby. gazeta.pl, 2023-01-15. [dostęp 2023-01-15].
- ATR-72. „Lotnictwo: Aviation International”. 3/1992, 16-29 lutego 1992. Warszawa: Wydawnictwa Lotnicze. Przedsiębiorstwo Wydawniczo-usługowe Sp. z o.o.. ISSN 0867-6763.OCLC30570939.
- Michał Petrykowski. ATR. 25 lat turbośmigłowego sukcesu. 1. „Lotnictwo”. 2/2010. XIII (107), s. 24-31, luty 2010. Warszawa: Magnum X.