To jest wersja przejrzana tej strony
Ten artykuł dotyczy niemieckiej DPanc. Zobacz też:inne dywizje pancerne noszące numer „3”. | |||
| Historia | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Sformowanie | 16 października 1939[1] | ||
| Rozformowanie | 9 maja 1945 | ||
| Dowódcy | |||
| Pierwszy | |||
| Ostatni | |||
| Działania zbrojne | |||
| Bitwa pod Arras Bitwa pod Diemiańskiem Bitwa na łuku kurskim Bitwa pod Warszawą | |||
| Organizacja | |||
| Rodzaj sił zbrojnych | wojska lądowe | ||
| Rodzaj wojsk | |||
| Podległość | |||
| |||
3 Dywizja Pancerna SS „Totenkopf” –niemieckadywizjapancerna uznawana za najbardziejfanatyczną spośród dywizjiWaffen-SS, uczestniczyła w agresji na Francję i ataku na Związek Radziecki.
Dywizja została sformowana pokampanii wrześniowej w październiku 1939 roku. Jej żołnierze oraz dowódcaTheodor Eicke w większości wywodzili się z jednostek wartowniczych zobozów koncentracyjnych:Buchenwald,Dachau,Mauthausen iSachsenchausen[1][2]. W 1942 roku nazwano ją „Dywizją Totenkopf” czyliDywizją Trupiej Główki[1].
Indoktrynacja rekrutów wcielanych do dywizji, prowadzona była między innymi przez Theodora Eicke (dowódcę dywizji) i polegała na wpajaniu żołnierzom nienawiści do Kościoła katolickiego (wielu zerwało z religią i porzuciło chrześcijaństwo) oraz Rosjan. Podczas indoktrynacji starano się pozbawić ich cech ludzkich, wmawiając im że Rosjanie i inne narody słowiańskie to podludzie - dla których nie ma miejsca w świecie tworzonym przez III Rzeszę[3]. Pierwszy raz wkroczyła do boju 16 maja 1940 roku podczasagresji na Francję. Walczyła dobrze ale podczasbrytyjskiego kontrataku pod Arras wśród żołnierzy pojawiły się objawy paniki[1]. Wielu w panice uciekło z pola bitwy[4]. W rejonieCambray dywizja wzięła do niewoli ok. 16 000 francuskich żołnierzy.
Po walkach we Flandrii żołnierze dywizji Totenkopf wymordowali część wziętych do niewoli jeńców. Mordów dopuścili się na pojmanych żołnierzach marokańskich zfrancuskich oddziałów kolonialnych[4]. Dokonali też co najmniej jednej zbrodni na Brytyjczykach[1]. W Le Paradis 27 maja 1940 roku przy użyciu broni maszynowej i bagnetów zamordowali 97 jeńców brytyjskich. Zbrodnię przeżyło zaledwie dwóch jeńców[5].
W związku z planowanąagresją III Rzeszy na ZSRR dywizja został przerzucona naokupowane ziemie polskie[1]. W walkach nafroncie wschodnim żołnierze dywizji odnieśli wiele militarnych sukcesów ale też dopuścili się licznych okrucieństw. W rejonieDźwiny iDźwińska atakowała21 Korpus PancernyArmii Czerwonej, zadając mu znaczne straty[6]. Prowadziła szczególnie ciężkie i zawzięte boje w tzw.kotle demiańskim, gdzie lutym 1942 roku zostało okrążonych ok. 90 tys. żołnierzy niemieckich. W kwietniu 1942 dywizja zdołała wyrwać się z okrążenia i dotrzeć do obszarów kontrolowanych przez armie niemieckie. Poniosła jednak tak duże straty, że 2 pułk piechoty zmotoryzowanej SS (taką wówczas nosił nazwę) musiał zostać rozwiązany[1]. Do września 1942 roku wchodzące w skład dywizji pułki piechoty i artylerii, oraz bataliony (inżynieryjny, przeciwpancerny i rozpoznawczy) doznały strat rzędu 80 procent. W październiku dywizja została wysłana do Francji w celu uzupełnień i przekształcenia w dywizję pancerną SS. Reorganizację zakończono 9 listopada, do dywizji udało się wcielić 5000 rekrutów w miejsce 7000 żołnierzy zabitych i rannych na froncie wschodnim[7].
W lutym 1943 roku dywizja ponownie została skierowana na front wschodni[8]. W przededniubitwy pod Kurskiem dywizja liczyła 139 czołgów, a więc znacznie więcej od analogicznych formacji pancernych Wehrmachtu (np.3 Dywizja Pancerna posiadała wtedy 90 czołgów, a9 Dywizja Pancerna 83 czołgi). We wspomnianej bitwie straciła około 50 procent posiadanych czołgów i innych pojazdów[8]. Na przełomie lipca i sierpnia 1943 wzięła udział w ciężkich walkachnad Miusem. Następnie uczestniczyła w walkach o Krzywy Róg i Czerkasy. Po klęskach4 i9 Armii, została włączona doGrupy Armii Środek. W wyniku ataku oddziałów Armii Czerwonej przeprowadzonego 17 marca 1944 naBałtę dywizja Totenkopf utraciła ponad 60 pojazdów pancernych i około 1000 pojazdów kołowych[9]. Pod koniec lipca 1944 brała udział wbitwie o Siedlce oraz w walkach w rejonieModlina i Warszawy[8].
W sierpniu 1944 roku wwielkiej bitwie pancernej w rejonie Wołomina dywizja „Totenkopf” walcząc razem zDywizją Pancerną Hermann Göring i5 Dywizją Pancerną SS „Wiking” praktycznie unicestwiła3 Korpus Pancerny Armii Czerwonej, jednak sama również poniosła znaczne straty[8].
W grudniu 1944 roku została przerzucona na Węgry, gdzie uczestniczyła w nieudanym kontrataku koło Budapesztu. Działania bojowe zakończyła w Austrii[8]. Do niewoli oddała sięarmii amerykańskiej 8 maja 1945 roku w okolicachLinzu. Po tygodniu Amerykanie przekazali jeńców Armii Czerwonej. Niewolę rosyjską przeżyło niewielu[8].
Skład w 1943 roku:
