Movatterモバイル変換

1918

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Rządzący państwami w 1918

[Edytuj tabelę ]
Polska	1915Generalne Gubernatorstwo Warszawskie1918 1917Rada Regencyjna1918 1918Naczelna Rada Ludowa1919 1918Polska Komisja Likwidacyjna1919 1918Tymczasowy Komitet Rządzący1919
Rada Regencyjna Królestwa Polskiego	1917Aleksander Kakowski, Zdzisław Lubomirski, Józef Ostrowski1918
Naczelnik Państwa	1918Józef Piłsudski1922
Premier Polski	1917Jan Kucharzewski1918 1918Antoni Ponikowski1918 1918Jan Kanty Steczkowski1918 1918Józef Świeżyński1918 1918Władysław Wróblewski1918 1918Ignacy Daszyński1918 1918Jędrzej Moraczewski1919
Generał-gubernator warszawski	1915Hans Hartwig von Beseler1918
Król Afganistanu	1901Habibullah Chan1919
Premier Albanii	1918Turhan Pasza Përmeti1920
Współksiążęta Andory	1907Joan Baptista Benlloch i Vivó1919 1913Raymond Poincaré1920
Prezydent Argentyny	1916Hipólito Yrigoyen1922
Premier Australii	1915Billy Hughes1923
Cesarz Austrii	1916Karol I Habsburg1918
Kanclerz Austrii	1918Karl Renner1920
Premier Azerbejdżanu	1918Fətəli xan Xoyski1919
Król Bawarii	1913Ludwik III1918
Król Belgów	1909Albert I1934
Premier Belgii	1911Charles de Broqueville1918 1918Gérard Cooreman1918 1918Léon Delacroix1920
Król Bhutanu	1907Ugyen Wangchuck1926
Prezydent Boliwii	1917José Gutiérrez Guerra1920
Prezydent Brazylii	1914Venceslau Brás1918
Sułtan Brunei	1906Muhammad Jamalul Alam II1924
Car Bułgarii	1887Ferdynand I Koburg1918 1918Borys III1943
Premier Bułgarii	1913Wasił Radosławow1918 1918Aleksandyr Malinow1918 1918Teodor Teodorow1919
Prezydent Chile	1915Juan Luis Sanfuentes1920
Prezydent Chin	1917Feng Guozhang1918 1918Xu Shichang1922
Król Czarnogóry	1910Mikołaj I Petrowić-Niegosz1918
Premier Czarnogóry	1917Evgenije Popović1918
Król Czech	1916Karol I Habsburg1918
Prezydent Czechosłowacji	1918Tomáš Masaryk1935
Premier Czechosłowacji	1918Karel Kramář1919
Król Danii	1912Chrystian X1947
Premier Danii	1913Carl Theodor Zahle1920
Dalajlama	1878Thubten Gjaco1933
Władca Egiptu	1917Fu’ad I1936
Premier Egiptu	1914Husajn Ruszdi Pasza1919
Prezydent Ekwadoru	1916Alfredo Baquerizo1920
Premier Estonii	1918Konstantin Päts1919
Cesarz Etiopii	1916Zeuditu (cesarzowa)1930
Premier Etiopii	1909Habte Gijorgis1927
Premier Finlandii	1917Pehr Evind Svinhufvud1918 1918Juho Kusti Paasikivi1918 1918Lauri Ingman1919
Prezydent Francji	1913Raymond Poincaré1920
Premier Francji	1917Georges Clemenceau1920
Król Grecji	1917Aleksander1920
Prezydent Gruzji	1918Nikola Czcheidze1921
Premier Gruzji	1918Noe Ramiszwili1918 1918Noe Żordania1921
Prezydent Gwatemali	1898Manuel Estrada Cabrera1920
Prezydent Haiti	1915Philippe Sudré Dartiguenave1922
Król Hiszpanii	1886Alfons XIII1931
Premier Hiszpanii	1917Manuel García-Prieto1918 1918Antonio Maura1918 1918Manuel García-Prieto1918 1918Álvaro Figueroa Torres1919
Król Holandii	1890Wilhelmina1948
Premier Holandii	1913Pieter Cort van der Linden1918 1918Charles Ruijs de Beerenbrouck1925
Prezydent Hondurasu	1913Francisco Bertrand1919
Szach Iranu	1909Ahmad Szah1925
Premier Iranu	1917Abdol Madżid Mirza1918 1918Hassan Pirnia1918 1918Samad Khan Momtaz os-Saltaneh1918 1918Hassan Pirnia1920
Władca Indii	1910Jerzy V1936
Król Irlandii	1910Jerzy V1936
Cesarz Japonii	1912Yoshihito1926
Premier Japonii	1916Masatake Terauchi1918 1918Takashi Hara1921
Premier Jugosławii	1918Nikola Pašić (tymcz.)1918 1918Stojan Protić1919
Kalif	1909Mehmed V1918 1918Mehmed VI1922
Premier Kanady	1911Robert Borden1920
Emir Kataru	1913Abd Allah ibn Kasim Al Sani1949
Prezydent Kolumbii	1914José Vicente Concha1918 1918Marco Fidel Suárez1921
Patriarcha Konstantynopola	1913German V1918
Gubernator Korei (okupacja japońska)	1916Yoshimichi1919
Prezydent Kostaryki	1917Federico Tinoco Granados1919
Prezydent Kuby	1913Mario García Menocal1921
Prezydent Liberii	1912Daniel Edward Howard1920
Książę Liechtensteinu	1858Jan II Dobry1929
Król Litwy	1918Mendog II1918
Premier Litwy	1918Augustinas Voldemaras1918 1918Mykolas Sleževičius1919
Wielki książę Luksemburga	1912Maria Adelajda1919
Premier Luksemburga	1917Léon Kauffman1918 1918Émile Reuter1925
Prezydent Łotwy	1918Kārlis Ulmanis1919
Premier Łotwy	1918Kārlis Ulmanis1921
Sułtan Maroka	1913Jusuf ibn Hassan1927
Prezydent Meksyku	1914Venustiano Carranza1920
Prezydent Mołdawii	1917Ion Inculeț1918 1918Constantin Stere1918
Premier Mołdawii	1917Pantelimon Erhan1918 1918Daniel Ciugureanu1918 1918Petru Cazacu1918
Książę Monako	1889Albert I1922
Minister stanu Monako	1918Georges Jaloustre (p.o.)1919
Chan Mongolii	1911Bogda Chan1924
Premier Mongolii	1912Tögs-Ocziryn Namnansüren1919
Król Nepalu	1911Tribhuvan1950
Premier Nepalu	1901Chandra Shumsher Jang Bahadur Rana1929
Cesarz Niemiec	1888Wilhelm II Hohenzollern1918
Kanclerz Niemiec	1917Georg von Hertling1918 1918Maximilian von Baden1918 1918Friedrich Ebert1918
Prezydent Nikaragui	1917Emiliano Chamorro Vargas1921
Król Norwegii	1905Haakon VII1957
Premier Norwegii	1913Gunnar Knudsen1920
Premier Nowej Zelandii	1912William Massey1925
Sułtan Omanu	1913Tajmur ibn Fajsal1932
Prezydent Panamy	1916Ramón Maximiliano Valdés1918 1918Ciro Luis Urriola (p.o.)1918 1918Pedro Antonio Díaz (p.o.)1918 1918Belisario Porras Barahona1920
Papież	1914Benedykt XV1922
Prezydent Paragwaju	1916Manuel Franco1919
Prezydent Peru	1915José Pardo1919
Premier Południowej Afryki	1910Louis Botha1919
Prezydent Portugalii	1917Sidónio Pais1918 1918João do Canto e Castro1919
Premier Portugalii	1917Sidónio Pais1918 1918João do Canto e Castro1918 1918João Tamagnini Barbosa1919
Król Prus	1888Wilhelm II1918
Premier Rosji	1917Włodzimierz Lenin1922
Król Rumunii	1914Ferdynand1927
Premier Rumunii	1914Ion I.C. Brătianu1918 1918Alexandru Averescu1918 1918Alexandru Marghiloman1918 1918Constantin Coandă1918 1918Ion I.C. Brătianu1919
Król Saksonii	1904Fryderyk August III Wettyn1918
Prezydent Salwadoru	1913Carlos Meléndez1919
Kapitanowie regenci San Marino	1917Angelo Manzoni Borghesi Giuseppe Balducci1918 1918Ferruccio Martelli Ermenegildo Mularoni1918 1918Protogene Belloni Francesco Morri1919
Sekretarz Stanu do spraw Politycznych i Zagranicznych San Marino	1908Menetto Bonelli1918 1918Giuliano Gozi1943
Król Serbii	1903Piotr Karadziordziewić1918
Król Serbów, Chorwatów i Słoweńców	1918Piotr I1921
Prezydent Szwajcarii	1918Felix Calonder1918
Król Szwecji	1907Gustaw V1950
Premier Szwecji	1917Nils Edén1920
Król Tajlandii	1910Vajiravudh1925
Król Tonga	1893Jerzy Tupou II1918 1918Salote Tupou III1965
Premier Tonga	1912Tevita Tuʻivakano1923
Sułtan Turków	1909Mehmed V1918 1918Mehmed VI1922
Prezydent Ukrainy	1918Mychajło Hruszewski1918 1918Pawło Skoropadski1918 1918Wołodymyr Wynnyczenko1919
Prezydent Urugwaju	1915Feliciano Viera1919
Prezydent USA	1913Woodrow Wilson1921
Prezydent Wenezueli	1914Victorino Márquez Bustillos1922
Król Węgier	1916Karol I1918
Prezydent Węgier	1918János Hock1918 1918Mihály Károlyi1919
Premier Węgier	1917Sándor Wekerle1918 1918János Hadik1918 1918Mihály Károlyi1919
Monarcha Wielkiej Brytanii	1910Jerzy V1936
Premier Wielkiej Brytanii	1916David Lloyd George1922
Król Włoch	1900Wiktor Emanuel III1946
Premier Włoch	1917Vittorio Emanuele Orlando1919

Styczeń
	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
1		1	2	3	4	5	6
2	7	8	9	10	11	12	13
3	14	15	16	17	18	19	20
4	21	22	23	24	25	26	27
5	28	29	30	31

Luty
	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
5					1	2	3
6	4	5	6	7	8	9	10
7	11	12	13	14	15	16	17
8	18	19	20	21	22	23	24
9	25	26	27	28

Marzec
	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
9					1	2	3
10	4	5	6	7	8	9	10
11	11	12	13	14	15	16	17
12	18	19	20	21	22	23	24
13	25	26	27	28	29	30	31

Kwiecień
	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
14	1	2	3	4	5	6	7
15	8	9	10	11	12	13	14
16	15	16	17	18	19	20	21
17	22	23	24	25	26	27	28
18	29	30

Maj
	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
18			1	2	3	4	5
19	6	7	8	9	10	11	12
20	13	14	15	16	17	18	19
21	20	21	22	23	24	25	26
22	27	28	29	30	31

Czerwiec
	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
22						1	2
23	3	4	5	6	7	8	9
24	10	11	12	13	14	15	16
25	17	18	19	20	21	22	23
26	24	25	26	27	28	29	30

Lipiec
	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
27	1	2	3	4	5	6	7
28	8	9	10	11	12	13	14
29	15	16	17	18	19	20	21
30	22	23	24	25	26	27	28
31	29	30	31

Sierpień
	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
31				1	2	3	4
32	5	6	7	8	9	10	11
33	12	13	14	15	16	17	18
34	19	20	21	22	23	24	25
35	26	27	28	29	30	31

Wrzesień
	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
35							1
36	2	3	4	5	6	7	8
37	9	10	11	12	13	14	15
38	16	17	18	19	20	21	22
39	23	24	25	26	27	28	29
40	30

Październik
	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
40		1	2	3	4	5	6
41	7	8	9	10	11	12	13
42	14	15	16	17	18	19	20
43	21	22	23	24	25	26	27
44	28	29	30	31

Listopad
	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
44					1	2	3
45	4	5	6	7	8	9	10
46	11	12	13	14	15	16	17
47	18	19	20	21	22	23	24
48	25	26	27	28	29	30

Grudzień
	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
48							1
49	2	3	4	5	6	7	8
50	9	10	11	12	13	14	15
51	16	17	18	19	20	21	22
52	23	24	25	26	27	28	29
53	30	31

Rok1918 / MCMXVIII

stulecia:XIX wiek ~XX wiek ~XXI wiek
dziesięciolecia:1880–1889 •1890–1899 •1900–1909 •1910–1919•1920–1929•1930–1939•1940–1949
lata:1908 «1913 «1914 «1915 «1916 «1917 «1918»1919»1920»1921»1922»1923»1928

Wydarzenia w Polsce

[edytuj |edytuj kod]

27 stycznia – powstałoPolskie Towarzystwo Geograficzne.
4 lutego –Rada Regencyjna wydała ustawę oRadzie Stanu Królestwa Polski
12 lutego –rząd Jana Kucharzewskiego podał się do dymisji.
15 lutego – przejście byłejII Brygady Legionów na stronęEntenty.
16 lutego – Niemcy nałożyli naWarszawę kontrybucję w wysokości 250 tys. marek.
6 marca –Jan Kanty Federowicz zostałprezydentem Krakowa.
30 marca – wPrzemyślu powstał klub sportowy „Harcerski Klub Sportowy Czuwaj”, dzisiaj znany jako „Kolejowy Klub SportowyCzuwaj Przemyśl”.
4 kwietnia –Rada Regencyjna powołałarząd J.K. Steczkowskiego.
9 kwietnia – odbyły się wybory doRady Stanu Królestwa Polskiego.
10/11 maja – w nocy rozpoczęła siębitwa pod Kaniowem.
30 maja – założonoZwiązek Legionistów Polskich, organizację zrzeszającą byłych żołnierzyLegionów Polskich.
9 lipca – ukazało się pierwsze wydanie krakowskiego „Nowego Dziennika”, polskojęzycznej gazety żydowskiej.
25 lipca – na wiecu ludności spisko-orawskiej wZakopanem uchwalono przyłączenieOrawy iSpiszu do Polski.
27 lipca – wLubline decyzją Zjazdu Biskupów Królestwa Polskiego został powołanyKatolicki Uniwersytet Lubelski.
31 lipca – utworzonoArchiwum Państwowe w Lublinie.
15 sierpnia – poświęcenie mariawickiejŚwiątyni Miłosierdzia i Miłości w Płocku.
18 sierpnia – wKrakowie otwarto II wystawę ekspresjonistów.
7 października – ogłoszenie niepodległościKrólestwa Polskiego przezRadę Regencyjną.
11 października – polskie organizacje działające wRzeszy wydały wspólny komunikat opowiadający się jawnie za niepodległością Polski.
12 października –Rada Regencyjna przejęła władzę nad wojskiem polskim.
13 października – została utworzonaRzeczpospolita Zakopiańska.
19 października:
- powstałaRada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego.
- Lwów: ukraińscy posłowie doaustriackiej Rady Państwa i Izby Panów,Sejmów Krajowych Galicji i Bukowiny sformowaliUkraińską Radę Narodową.
20 października – Lwów: Rada Miejska przyjęła rezolucję o przyłączeniu miasta do Polski.
23 października –Rząd Jana Kantego Steczkowskiego został odwołany przez Radę Regencyjną.
25 października:
- wWarszawie,Rada Regencyjna Królestwa Polskiego ustanowiła „urząd Szefa Sztabu Wojsk Polskich”^[1].
- Wojciech Korfanty wystąpił wReichstagu z żądaniem przyłączenia do państwa polskiego wszystkich ziem polskich zaboru pruskiego.
28 października – utworzenie wKrakowie Polskiej Komisji Likwidacyjnej.
31 października –proces odzyskiwania niepodległości przez Polskę:Tarnów stał się pierwszym oswobodzonym miastem w Polsce porozbiorowej: Polacy rozbroili tam oddziaływojsk austriackich i przejęli władzę, komendantem polskiej załogi został pułkownikKajetan Amirowicz; tegoż dnia kilka godzin później sytuacja powtórzyła się wKrakowie: rozbrojeni przez porucznikówAntoniego Stawarza iLudwika Iwaszkę Austriacy przekazali władzę w mieście itwierdzy w ręce pułkownikaBolesława Roji, mianowanego komendantem wojska polskiego.
31 października – została założonaPolska Agencja Telegraficzna.
1 listopada – wPłaszowie pod Krakowem zdobyto austriacki tabor pancerny. Powstały z niego pociągi pancerne: „Śmiały” i „Piłsudczyk”.
1–2 listopada – nazjeździe połączeniowym organizacji skautowskich wLublinie utworzonoZwiązek Harcerstwa Polskiego.
1–22 listopada – walki oLwów między Polakami („Orlęta lwowskie”) iUkraińcami, wygrane przez Polaków.Oblężenie Lwowa przez wojska ukraińskie trwało do czerwca1919.
2–4 listopada – Chełmianie pod wodzą rotmistrza (późniejszego generała)Gustawa Orlicz-Dreszera wyzwalają miastoChełm spod okupacji austriackiej.
3 listopada:
- próbazamachu stanu podjęta przezrząd Józefa Świeżyńskiego przeciwkoRadzie Regencyjnej.
- powstałPolski Komitet Narodowy we Lwowie.
4 listopada – przejęta od zaborców wojskowa stacjaradiotelegraficzna w Krakowie nadała pierwsze radiogramy w języku polskim.
5 listopada:
- zawarcie polsko-czeskiej umowy o przeprowadzeniu linii granicznej naŚląsku Cieszyńskim.
- proces odzyskiwania niepodległości przez Polskę: pierwsza odnotowana akcjalotnictwa niepodległej Polski – tego dnia porucznik pilotStefan Bastyr i porucznik obserwatorJanusz de Beaurain z przejętego lwowskiego lotniska Lewandówka wykonali pierwszy bojowy lot samolotu w polskich barwach (rankiem tego dnia w uruchomionej maszynie porucznikWładysław Toruń gorączkowo przemalował austriackie oznaki na czerwono-białe paski na końcach skrzydeł); dla upamiętnienia tego wydarzenia do1931 w tym dniu obchodzonoDzień Lotnictwa Polskiego.
6 listopada – proces odzyskiwania niepodległości przez Polskę: na wiecu chłopskim radykalni działaczeTomasz Dąbal i ksiądzEugeniusz Okoń proklamowaliRepublikę Tarnobrzeską.
7 listopada – proces odzyskiwania niepodległości przez Polskę:Ignacy Daszyński stanął na czele utworzonego wLublinie pod osłoną oddziałówPOW Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej; w jego skład weszli działacze czynnych w „Kongresówce”PPS,PSL „Wyzwolenie” iSNN orazgalicyjskiej PPSD.
8 listopada:
- Józef Piłsudski iKazimierz Sosnkowski zostali uwolnieni z twierdzy wMagdeburgu.
- utworzenie wZagłębiu Dąbrowskim Rad Delegatów Robotniczych.
9 listopada – z inicjatywyMariana Dąbrowskiego powstało w Krakowie Polskie Stronnictwo Republikańskie.
10 listopada:
- na dworzec główny w Warszawie w specjalnym pociągu z Berlina przybyłJózef Piłsudski, zwolniony z więzienia w Magdeburgu. Został powitany przez regenta, księciaZdzisława Lubomirskiego.
- poprzedzającepowstanie wielkopolskie wydarzenia tzw. Republiki Ostrowskiej.
10–11 listopada – rozbrojenie sprawującego dotychczas okupację miasta, niemieckiego garnizonu wojskowego w Warszawie.

10–26 listopada – bezkrwawy przewrót wOstrowie Wielkopolskim – tzw.Republika Ostrowska.
11 listopada:
- zakończenieniemieckiej okupacji Królestwa Polskiego. Przekazanie całej administracji okupacyjnej w ręcewładz polskich.^[2]^[3]
- po pertraktacjachJózefa Piłsudskiego z Centralną Radą Żołnierską wojska niemieckie zaczęły wycofywać się zKrólestwa Polskiego.
- Rada Regencyjna przekazała władzę nad podległym jej wojskiemJózefowi Piłsudskiemu.
- powstałaLegia Akademicka.
- Jarogniew Drwęski został mianowany pierwszym polskimnadburmistrzem Poznania.
11–12 listopada – oswobodzenieŁodzi spod okupacji niemieckiej poprzez rozbrojenie stacjonującego w mieście garnizonu.
12 listopada:
- Józef Piłsudski w odezwie skierowanej do obywateli i obywatelek, poinformował o przejęciu komendy nad siłą zbrojną Polski oraz o końcu okupacji Polski. Wyraził apel o zezwolenie okupantom na opuszczenie Polski bez kierowania wobec nich gniewu i zemsty oraz o konieczności zachowania porządku.
- Rada Regencyjna powierzyłaJózefowi Piłsudskiemu misję utworzenia Rządu Narodowego.
- wyjazd generalnego gubernatora warszawskiegoHansa von Beselera z Warszawy.
13 listopada:
- Komitet Narodowy Polski zostaje uznany przezFrancję za rządde facto, dołączając tym samym do grona zwycięskiejEntenty.
- PPS zorganizowała w Warszawie wielką demonstrację przeciwko rządomRady Regencyjnej.
14 listopada:
- samorozwiązanieRady Regencyjnej i przekazanie pełni władzy Józefowi Piłsudskiemu.
- Józef Piłsudski mianujeIgnacego Daszyńskiego prezydentem gabinetu ministrów.
15 listopada:
- zmiana nazwy państwa z „Królestwo Polskie” na „Republika Polska”.Monitor Polski nr 204 otrzymuje podtytuł „Dziennik Urzędowy Republiki Polskiej.”
- papieżBenedykt XV wystosował przesłanie do narodu polskiego w chwili odzyskania niepodległości.
16 listopada:
- Józef Piłsudski podpisałdepeszę notyfikującą powstanie niepodległegoPaństwa Polskiego, depesza drogą radiową (przezSzwecję) została wysłana do przywódców mocarstw oraz rządów wszystkich państw walczących oraz neutralnych trzy dni później z aparatu wCytadeli Warszawskiej, zaraz po opuszczeniu jej przez oddziały niemieckie.
- wMiędzyrzecu Podlaskim wojska niemieckie dokonały pogromu, w którym zginęły co najmniej 44 osoby (22 żołnierzyPOW broniącychpałacu Potockich i co najmniej kolejne 22 osoby ludności cywilnej).
17 listopada:
- w Warszawie odbyła się, zainicjowana przezNarodową Demokrację, manifestacja, podczas której demonstrowano hasła „rządu prawdziwie narodowego”, „armii narodowej” i „przymierza z koalicją zachodnią”.
- po dymisjiIgnacego Daszyńskiego Józef Piłsudski powołałrząd Jędrzeja Moraczewskiego, który wprowadził w Polscepowszechne prawo wyborcze, ustanowił ośmiogodzinny dzień pracy i zagwarantował legalnośćzwiązków zawodowych.
18 listopada – Józef Piłsudski powołał do życia Straż Kolejową jako pierwszą służbę początkową w niepodległej Polsce.
19 listopada:
- zakończenie wycofywania wojsk niemieckich z terytoriumRepubliki Polskiej.
- nadanie z aparatu wCytadeli Warszawskiej depeszy notyfikującej powstanie niepodległego Państwa Polskiego.
21 listopada:
- rząd Jędrzeja Moraczewskiego wydał manifest zapowiadający reformę rolną i nacjonalizację niektórych gałęzi przemysłu.
- Polska odzyskała z rąk ukraińskich całyLwów.
- nawiązanie stosunków dyplomatycznych pomiędzyRepubliką Polską aNiemcami.Harry Kessler jako poseł niemiecki złożył listy uwierzytelniające na ręceJózefa Piłsudskiego.
22 listopada:
- dekretem Józefa Piłsudskiego został powołany urządNaczelnika Państwa, najwyższej władzy reprezentacyjnejRepubliki Polskiej,dekret ten ustalałustrój republikański odrodzonej Polski (dekret wszedł w życie 29 listopada 1918 r.).
- w opanowanym przez Polaków Lwowie wybuchłyantyżydowskie rozruchy.
23 listopada – dekret rządu J. Moraczewskiego wprowadził: 8-godzinny dzień pracy i 46-godzinny tydzień pracy.
24 listopada – oddział Wojska Polskiego pod dowództwem kpt.Wacława Zbrowskiego opanowałWłodzimierz Wołyński
26 listopada – zakończyły się wydarzeniaRepubliki Ostrowskiej wOstrowie Wielkopolskim.
28 listopada:
- Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wydał dekret oordynacji wyborczej doSejmu Ustawodawczego.
- powołano do życiaPolską Marynarkę Wojenną.
29 listopada:
- Józef Piłsudski objął urządgłowy państwa jakoTymczasowy Naczelnik Państwa. Urząd ten piastował do20 lutego 1919 roku, kiedy to przezSejm Ustawodawczy został zatwierdzony jakoNaczelnik Państwa.
- w Warszawie otwarto kawiarnię artystyczną „Pod Picadorem”.
1 grudnia:
- Polskie Stronnictwo Ludowe – Lewica połączyło się zPolskim Stronnictwem Ludowym Piast.
1 grudnia – szefSztabu Generalnego Stanisław Szeptycki wydał rozporządzenie nr 38, ustanawiająceszachownicę lotniczą znakiempolskiego lotnictwa wojskowego.
3–5 grudnia –Sejm Dzielnicowy wPoznaniu (budynek kina „Apollo”, ul. Piekary). PowołanieNaczelnej Rady Ludowej.
5 grudnia – w Warszawie utworzonoMinisterstwo Sztuki i Kultury
8 grudnia – odbyła się pierwsza inauguracja roku akademickiego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.
8–11 grudnia – XV ZjazdPolskiej Partii Socjalistycznej w Warszawie.
10 grudnia:
- wPoznaniu założonoUniwersytet,
- założenieSzkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego,
- utworzenieGłównego Urzędu Statystycznego.
15 grudnia – w związku znapiętą sytuacją w Wielkopolsce rząd zerwał stosunki dyplomatyczne zNiemcami. Jednocześnie podjęto decyzję o konieczności wyboru przedstawicieli polskich z terenu zaboru pruskiego doSejmu Ustawodawczego.
16 grudnia – utworzenieKomunistycznej Partii Robotniczej Polski (zjednoczenieSDKPiL iPPS Lewicy).
20 grudnia:
- Józef Piłsudski, Tymczasowy Naczelnik Państwa wydał dekret w sprawie utworzeniaStraży Granicznej.
- powstałaWojskowa Szkoła Lotnicza.
23 grudnia – powstałaFlotylla Wiślana.
26 grudnia – do Poznania przybyłIgnacy Paderewski.
27 grudnia – wybuchpowstania w Wielkopolsce.
28 grudnia – majorStanisław Taczak stanął na czele wojsk powstańczych w Wielkopolsce.
29 grudnia – rozpoczął się pierwszy w niepodległej Polscepobór do wojska.
30 grudnia – całyPoznań w ręku powstańców.
31 grudnia – w obiegu pieniężnym znajdowało się 9 mldmarek polskich. Kurs wynosił 9 marek polskich zadolara amerykańskiego.
Grudzień – pierwsze starcia oddziałów polskich zArmią Czerwoną.

Powstał pierwszy Górniczy Klub Sportowy wPolsce –Victoria Jaworzno.

Wydarzenia na świecie

[edytuj |edytuj kod]

2 stycznia:
- generałowieLudendorff iHindenburg sprzeciwili się na konferencji niemieckiej Rady Koronnej pomysłowi rozwiązania sprawy Polski w oparciu oAustrię. Pod groźbą dymisji uzyskali decyzję włączenia doNiemiec przygranicznych terenówKrólestwa Polskiego i pozbawienie go prawa do samodzielnej polityki zagranicznej.
- spłonęła hala hokejowaMontreal Arena.
4 stycznia –Rosja Radziecka uznała niepodległośćFinlandii.
8 stycznia –czternaście punktów Wilsona: trzynasty punkt mówił o utworzeniu niepodległego państwa polskiego z dostępem do morza na terenach zamieszkanych w większości przez ludność polską.
12 stycznia:
- wFinlandii wszedł w życieakt prawny pod nazwą Mozaika Wyznawców, gwarantującyobywatelom pochodzeniażydowskiego prawa obywatelskie.
- brytyjskie niszczyciele „HMS Opal” i „HMS Narborough” rozbiły się podczas sztormu w trakcie patrolowania podejść do bazyScapa Flow; zginęło 188 marynarzy, ocalał jeden.
- dwajapońskie okręty wojenne wpłynęły dozatoki Złoty Róg kołoWładywostoku. Początek japońskiej interwencji naDalekim Wschodzie.
13 stycznia –wojna domowa w Rosji:Krymski Pułk Konny został rozgromiony przez wojsko bolszewickie wbitwie nad rzeką Almą.
18 stycznia – wPiotrogrodzie zebrał się pierwszy demokratycznie wybrany rosyjski parlament, który następnego dnia został rozpędzony przez bolszewików.
19 stycznia –Rada Komisarzy Ludowych rozwiązałaZgromadzenie Ustawodawcze Rosji.
20 stycznia –I wojna światowa: zwycięstwo okrętów brytyjskich nad tureckimi wbitwie morskiej koło Imroz.
25 stycznia:
- Ukraina zadeklarowała niezależność odbolszewickiej Rosji.
- została rozwiązana węgierskaPartia Niepodległości.
28 stycznia – przemianowanieCzerwonej Gwardii naArmię Czerwoną.
28 stycznia–15 maja –wojna domowa w Finlandii.
29 stycznia –wojna ukraińsko-radziecka: wbitwie pod Krutami bolszewicy rozgromili ukraińskich ochotników.
1 lutego:
- Rosja przeszła zkalendarza juliańskiego nakalendarz gregoriański. Kalendarz był wprowadzony poprzez przeskok z pominięciem dni do14 lutego.
- I wojna światowa: w serii kolizji okrętów brytyjskiejRoyal Navy pod Isle of May zginęło ponad 100 marynarzy.
6 lutego –brytyjski parlament przyznał kobietomczynne prawo wyborcze, ograniczonecenzusem wieku – 30 lat (mężczyźni mogli głosować ukończywszy 21. rok życia).
8 lutego – wojna ukraińsko-bolszewicka: wojska bolszewickie zdobyłyKijów.
9 lutego – I wojna światowa: podpisano układ pokojowy międzypaństwami centralnymi aUkrainą wBrześciu.
10 lutego –Armenia,Azerbejdżan iGruzja zadeklarowały niezależność jakoZakaukaska Demokratyczna Republika Federacyjna.
13 lutego – w południowochińskim mieścieShantou ponad tysiąc osób zginęło w wyniku trzęsienia ziemi o sile 7,3 stopnia wskali Richtera.
14 lutego –Rosja Radziecka przyjęłakalendarz gregoriański (1 lutego wedługkalendarza juliańskiego).
16 lutego –Taryba proklamowała niepodległośćLitwy. Formalny koniecUnii polsko-litewskiej.
19 lutego – powołanoEstoński Komitet Ocalenia.
21 lutego –wymieranie gatunków: w ogrodzie zoologicznym wCincinnati padła ostatniapapuga karolińska.
23 lutego:
- Gwardia Czerwona została przekształcona w Robotniczo-ChłopskąArmię Czerwoną (RKKA).
- niemiecki inżynierArtur Scherbius złożył wniosek o opatentowanie wirnikowej maszyny szyfrującejEnigma.
24 lutego – po siedmiu wiekach obcych rządówEstonia zadeklarowała niezależność odRosyjskiego Imperium. Następnego dniaNiemcy okupowały Estonię.
25 lutego –wojna domowa w Rosji: oddziałyKozaków dońskich wyszły zNowoczerkaska i rozpoczęły tzw.Marsz Stepowy, mający na celu uratowanie się przed wygubieniem przez wojska bolszewickie i odbudowę sił do dalszej walki wiosną.
1 marca – I wojna światowa:niemiecki okręt podwodny U-19 zatopiłkrążownik pomocniczy HMS „Calgarian” u wybrzeżyIrlandii Północnej (w pobliżu wyspyRathlin).
3 marca – I wojna światowa: wBrześciu podpisanotraktat pokojowy międzyCesarstwem Niemieckim iAustro-Węgrami oraz ich sojusznikami:Królestwem Bułgarii iImperium Osmańskim, aRosyjską Federacyjną Socjalistyczną Republiką Radziecką (RFSRR).
4 marca:
- żołnierz z bazy wojskowej w Fuston w stanieKansas zachorował, był to pierwszy potwierdzony przypadekgrypy hiszpanki.
- ustanowiono najważniejsze i najstarsze fińskie odznaczenieOrder Krzyża Wolności.
5 marca:
- w rewolucyjnej Rosji podjęto decyzję o przeniesieniu stolicy zPiotrogrodu doMoskwy.
- I wojna światowa:Rumunia podpisała zawieszenie broni zpaństwami centralnymi.
6 marca – powstałySiły Lotnicze Finlandii. Niebieskaswastyka staje się pierwszym symbolem lotnictwa Finlandii.
7 marca – I wojna światowa:Finlandia zawarła przymierze z Niemcami.
9 marca – stolica Rosji została przeniesiona z Piotrogrodu do Moskwy.
11 marca – I wojna światowa: złożeniem broni przed Niemcami przezI Korpus Polski w Rosji zakończyły sięwalki o Bobrujsk.
12 marca – utworzony przez bolszewików rząd przeniósł swą siedzibę do Moskwy –Moskwa stała się stolicą bolszewickiej Rosji.
13 marca – wojska austriacko-niemieckie zlikwidowałyOdeską Republikę Radziecką.
19 marca:
- Kongres Stanów Zjednoczonych ustalił podział kraju nastrefy czasowe i wprowadził na czas trwania wojny obowiązek stosowaniaczasu letniego w celu oszczędzania energii (czas letni wszedł w życie 31 marca).
- przypadkowa eksplozjabomb głębinowych w czasie rejsu eskortowego u wybrzeża brytyjskiego naniszczycielu USS „Manley” zabiła dowódcę okrętu i 33 członków załogi.
- założono portugalski klub piłkarskiCD Feirense.
21 marca:
- I wojna światowa: rozpoczęła się niemieckaofensywa na froncie zachodnim.
- I wojna światowa: rozpoczęła się druga bitwa nad rzekąSommą, znana też pod nazwą bitwy oSaint-Quentin, trwała do5 kwietnia i zakończyła się zwycięstwem państwEntenty (pierwszabitwa nad Sommą –1 lipca–18 listopada 1916).
- I wojna światowa:wielkie niemieckie działo, zwane działem paryskim, rozpoczęło ostrzałParyża z odległości prawie 130 km.
22 marca –wojna gruzińsko-osetyjska: wojska gruzińskie zdobyłyCchinwali.
23 marca:
- powstałaDońska Republika Radziecka.
- Cesarstwo Niemieckie uznało za możliwe uzyskanie przez Litwę niepodległości.
25 marca –Białoruś w wynikupokoju w Brześciu i porozumienia zpaństwami centralnymi po raz pierwszy w historii (na krótko) ogłosiła niezależność – powstało wówczas państwo białoruskie pod nazwąBiałoruska Republika Ludowa.
26 marca – została przyjętaflaga stanowa Kentucky.
27 marca – parlamentBesarabii uchwalił połączenie terytorium zRumunią.
29 marca – I wojna światowa: pocisk z niemieckiego tzw.działa paryskiego trafił w trakcie mszy wkościół St. Gervais położony naprzeciwparyskiego ratusza, powodując zawalenie sklepienia, w wyniku czego zginęło 88 osób, a 68 zostało rannych.
31 marca – wBaku wojska bolszewickie rozpoczęły rzeź 12 tysięcyAzerów.
1 kwietnia – utworzenieRAF (Królewskich Sił Powietrznych) wWielkiej Brytanii.
3 kwietnia – I wojna światowa: marszałekFerdynand Foch został głównodowodzącym wojskEntenty na froncie zachodnim.
5 kwietnia –Salote Tupou III została zaprzysiężona jako królowaTonga.
7 kwietnia – nadMorzem Śródziemnym eksplodował niemieckisterowiec LZ 104; zginęła cała 21-osobowa załoga.
9 kwietnia:
- I wojna światowa: początek francusko-niemieckiejbitwy nad Lys, trwającej trzy tygodnie.
- I wojna światowa: pod naciskiem okupacyjnych wojsk rumuńskich Rada KrajowaMołdawii podjęła decyzję o „zjednoczeniu” zRumunią.
12 kwietnia – Niemcy bałtyccy utworzyli samozwańczeZjednoczone Księstwo Bałtyckie.
18 kwietnia – została założonaKomunistyczna Partia (bolszewików) Ukrainy.
19 kwietnia – przyjętoflagę Litwy.
21 kwietnia – I wojna światowa: niemieckias myśliwski Manfred von Richthofen (znany jako Czerwony Baron) został zestrzelony nadFrancją.
23 kwietnia – I wojna światowa:Royal Navy przeprowadziłarajd na okupowane przez Niemców belgijskie portyZeebrugge iOstenda.
24 kwietnia:
- I wojna światowa: podVillers-Bretonneux doszło do brytyjsko-niemieckiej pierwszej bezpośredniej bitwy pancernej.
- powstała holenderskaPolityczna Partia Protestantów (SGP).
25 kwietnia:
- Armia Czerwona zlikwidowałaKrymską Republikę Ludową.
- papieżBenedykt XV mianowałAchille Rattiego (późniejszego papieża Piusa XI)wizytatorem apostolskim na Polskę.
27 kwietnia – wRosji Radzieckiej znacjonalizowano handel zagraniczny.
28 kwietnia:
- I wojna światowa: wojska niemieckie obaliłyUkraińską Centralną Radę.
- Sidónio Pais zostałprezydentem Portugalii.
29 kwietnia:
- I wojna światowa: zwycięstwo aliantów wbitwie nad Lys.
- I wojna światowa: naUkrainie utworzono tzw.Hetmanat pod protektoratem niemieckim.
30 kwietnia:
- obalony carMikołaj II Romanow i jego rodzina zostali przewiezieni przez bolszewików zTobolska doJekaterynburga i uwięzieni w domu kupca Ipatiewa.
- powstałaTurkiestańska ASRR.
1 maja:
- I wojna światowa: niemieckie oddziały zajęły tereny wokół rzekiDon,6 maja wkroczyły doRostowa nad Donem.
- wTokio otwartoPark Inokashira.
2 maja –General Motors kupiłChevrolet Motor Company.
4 maja – I wojna światowa: Ferdynand Foch został naczelnym wodzem siłententy na wszystkich frontach.
5 maja – w pierwszym finalepiłkarskiego pucharu Francji Olympique de Paris pokonał FC Lyon 3:0.
7 maja –Rumunia ipaństwa centralne podpisały wBukareszcie traktat pokojowy kończący udział Rumunii w wojnie po stronieententy.
10 maja – I wojna światowa: Brytyjczycy przeprowadzili drugi rajd na okupowane przez Niemców belgijskie portyOstenda iZeebrugge.
11 maja:
- I wojna światowa: kapitulacjaII Brygady Legionów Polskich przed wojskami niemieckimi wbitwie pod Kaniowem naUkrainie.
- oficjalnie ogłoszono niezależność od bolszewickiej RosjiRepubliki Górskiej Północnego Kaukazu.
15 maja:
- porażką komunistów zakończyła sięwojna domowa w Finlandii.
- Amerykański Serwis Pocztowy (ang.United States Postal Service) rozpoczął regularną obsługę klientów (pomiędzy miastamiNowy Jork,Filadelfia iWaszyngtonem)pocztą lotniczą.
17 maja – powstała szwedzka wytwórnia filmowaSkandia.
18 maja – powstałaRepublika Dońska.
20 maja – przez małą miejscowość Codell w stanieKansas po raz trzeci z rzędu przeszłotornado. Zbiegiem okoliczności tornado uderzało w tę miejscowość 20 maja w latach: 1916, 1917, 1918.
21 maja:
- I wojna światowa: rozpoczęła się turecko-ormiańskabitwa pod Sardarapatem.
- I wojna światowa: w twierdzyBobrujsk skapitulował przed NiemcamiI Korpus Polski w Rosji.
23 maja – I wojna światowa: zwycięstwem Ormian nad Turkami zakończyła siębitwa pod Abaranem.
24 maja:
- I wojna światowa: rozpoczęła się turecko-ormiańskabitwa pod Karakilisa.
- I wojna światowa: zwycięstwo ormiańskich ochotników nad wojskami tureckimi wbitwie pod Sardarapatem.
- Budapeszt: premiera operyZamek SinobrodegoBéli Bartóka.
- powstałaPołudniowoamerykańska Konfederacja Lekkoatletyczna.
26 maja – została proklamowanaDemokratyczna Republika Gruzji z siedzibą wTyflisie. Secesja Gruzji z Zakaukaskiej Demokratycznej Republiki Federacyjnej oznaczałade facto likwidację republiki.
27 maja – I wojna światowa: rozpoczęła się trzecia bitwa we francuskim departamencieAisne.
28 maja –Armenia iAzerbejdżan proklamowały niezależność jako republiki, odpowiednio jako –Demokratyczna Republika Armenii iDemokratyczna Republika Azerbejdżanu.
29 maja – przyjętoflagę Finlandii.
30 maja – przedstawiciele czeskiej i słowackiej emigracji w Stanach Zjednoczonych podpisaliumowę pittsburską, przewidującą powstanieCzechosłowacji.
31 maja – I wojna światowa: zadebiutował na polu bitwy czołgRenault FT-17.
1 czerwca –Gérard Cooreman(inne języki) zostałpremierem Belgii.
1–26 czerwca – I wojna światowa: bitwa o wzgórze Belleau Wood (Château-Thierry), w której oddziały armii amerykańskiej, francuskiej i brytyjskiej odniosły zwycięstwo nad Niemcami.
3 czerwca – ogłoszonoDeklarację wersalską dotyczącą utworzenia niepodległej Polski po I wojnie światowej.
6 czerwca – I wojna światowa: zakończyła się III bitwa pod Aisne.
10 czerwca – I wojna światowa: austro-węgierskipancernik SMS „Szent István” został zatopiony naAdriatyku przez włoski kuter torpedowy; zginęło 89 członków załogi.
12 czerwca – Rosja Radziecka zawarła preliminaryjny pokój zPaństwem Ukraińskim.
13 czerwca – na rozkazLenina wielki książęMichał Aleksandrowicz Romanow został rozstrzelany przezczekistów.
15 czerwca – I wojna światowa: rozpoczęła siębitwa nad Piawą.
17 czerwca – została założonaŁotewska Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza (LSDSP).
22 czerwca – w zderzeniu dwóch pociągów podHammond w amerykańskim stanieIndiana zginęło 86 osób, a 127 zostało rannych.
23 czerwca – I wojna światowa: zwycięstwem wojsk alianckich zakończyła siębitwa nad Piawą.
24 czerwca –Noe Żordania zostałpremierem Gruzji.
27 czerwca – kanadyjski statek szpitalnyHMHS „Llandovery Castle” został zatopiony na północnymAtlantyku przez niemieckiegoU-Boota, w wyniku czego zginęły 234 osoby.
czerwiec – I wojna światowa: IIbitwa o Monte Grappa.
3 lipca – rozpoczęła się syberyjska ekspedycja armiijapońskiej, której jednym z celów było wyciągnięcieKorpusu Czechosłowackiego z ogarniętej rewolucją Rosji.
4 lipca – po śmierci sułtanaMehmeda V, ostatnim sułtanemImperium Osmańskiego zostałMehmed VI.
8 lipca – I wojna światowa:Ernest Hemingway służący na froncie włoskim jako kierowcaCzerwonego Krzyża został ciężko zraniony odłamkami pocisku moździerzowego.
9 lipca – doszło do katastrofy kolejowej wNashville w stanieTennessee, zginęło 101 osób.
10 lipca – została uchwalonakonstytucja Rosji bolszewickiej.
11 lipca – niemiecki książę Wilhelm von Urach został przezTarybę ogłoszonykrólem Litwy jakoMendog II.
13 lipca – wPradze powstała Czeska Rada Narodowa, która ogłosiła program niezawisłości i zażądała odAustrii uznania suwerennościCzech.
15 lipca – I wojna światowa: rozpoczęła sięII bitwa nad Marną.
16/17 lipca – w nocy, na rozkazLenina komuniści wymordowali całą rodzinę carską: caraMikołaja II, żonęAleksandrę Fiodorowną i piątkę ich dzieci.
17 lipca – I wojna światowa: został storpedowany statek pasażerskiRMS Carpathia.
26 lipca – I wojna światowa: na wniosek dowództwa wojsk niemieckich okupującychGruzję została rozwiązanaPolska Oddzielna Brygada na Kaukazie.
Sierpień –epidemia grypy hiszpanki przeradza się wpandemię.
1 sierpnia:
- brytyjskie oddziały okupująArchangielsk w Rosji.10 sierpnia dowódca tych oddziałów otrzymuje rozkaz udzielenia pomocyBiałej Rosji.
- Emma Susan Daugherty Banister, jako pierwsza kobieta w USA, obejmuje stanowiskoszeryfa po swym zmarłym mężu.
8 sierpnia – I wojna światowa: wbitwie pod Amiens we Francji oddziały kanadyjskie wspierane przez Australijczyków rozpoczynają serię zwycięstw, przełamując niemiecką linię obrony. Niemiecki generałErich Ludendorff później nazwie tę kampanię „czarnym dniem niemieckiej armii”.
18 sierpnia – dokonano oblotu francuskiego bombowcaMartin MB-1.
28 sierpnia – założono bułgarski klub piłkarskiSpartak Warna.
29 sierpnia –dekret radzieckiej Rady Komisarzy Ludowych RFSRR anulował akty rozbiorowe Polski i przyznałFinlandii prawo do niepodległości.
30 sierpnia:
- strajk 20 tys. londyńskich policjantów, którzy domagali się podwyżek i utworzenia związków zawodowych.
- Fanny Kapłan przeprowadziła nieudanyzamach na Lenina podczas wiecu w Zakładach Michelsona w Moskwie. W tym samym dniu został przeprowadzony udany zamach naMoisieja Urickiego, szefaCzeka w Piotrogrodzie.
7 września – powstałaRosyjska Agencja Telegraficzna.
11 września – drużynaBoston Red Sox pokonałaChicago Cubs w walce o trofeumbaseballowe World Series, na następne zwycięstwo tej drużyny w World Series trzeba było czekać do roku2004. Boston Red Sox zwyciężyła również w roku2007.
16 września – ustanowionoOrder Czerwonego Sztandaru, pierwsze radzieckie odznaczenie.
20 września – w trakcie słuchania spowiedzi na cieleojca Pio po raz pierwszy pojawiły sięstygmaty – 5 krwawiących ran, znajdujących się w miejscach ranChrystusa zadanych mu podczas ukrzyżowania.
21 września – I wojna światowa: wojska brytyjskie rozgromiły Turków wbitwie pod Megiddo.
29 września – I wojna światowa:Bułgaria po zwycięstwie armii francuskiej i serbskiej pod Dobro Polem poprosiła o zawieszenie broni.
30 września – I wojna światowa: Bułgaria podpisała rozejm.
1 października – I wojna światowa: armia arabska wraz z brytyjskim Camel Corps zajęłaDamaszek, kończąc kilkusetletnie panowanie tureckie.
3 października:
- car BułgariiFerdynand I Koburg abdykował na rzecz swego synaBorysa III.
- cesarz i król PrusWilhelm II Hohenzollern mianował księciaMaximiliana von Baden kanclerzem Cesarstwa Niemieckiego ipremierem Prus.
8 października – I wojna światowa: rozpoczęła siębitwa pod Cambrai.
9 października – I wojna światowa: morderstwoMichaiła Aleksiejewa.
10 października – I wojna światowa: naZatoce Dublińskiej, po storpedowaniu przez niemiecki okręt podwodnyUB-123(inne języki) zatonął statek pasażerski RMS „Leinster”; zginęło 501 osób.
11 października – miastoMayaguez, na zachodnim wybrzeżuPortoryko, zostaje zniszczone przeztrzęsienie ziemi o sile 7,5 stopnia wskali Richtera i następujące po nimtsunami.
16 października –Karol I wydałmanifest o utworzeniu luźnej federacji poszczególnych części składowych Austro-Węgier.
18 października –Deklaracja Waszyngtońska proklamowała niezależnośćRepubliki Czecho-Słowackiej.
21 października –Rosja Radziecka: powołanie przez Lenina wywiadu wojskowego.
24 października – I wojna światowa: Włosi rozpoczęli ofensywę nadPiawą, co doprowadziło do IIIbitwy o Monte Grappa.
25 października –parowiec SS „Princess Sophia” zatonął w pobliżu miejscowościJuneau u wybrzeżaAlaski, 353 osoby zginęły.
28 października – Republika Czecho-Słowacka zadeklarowała niezależność odAustro-Węgier.
29 października – parlament chorwacki uchwalił wraz zDalmacją,Serbią iSłowenią utworzenieJugosławii.
30 października:
- została opublikowanaDeklaracja martińska, która włączaSłowację do państwa Czecho-Słowackiego.
- północnyJemen uzyskał niepodległość, jako Królestwo Mutawakkilite Jemenu, odImperium Osmańskiego, co było wynikiemTraktatu z Mudros (od nazwy miejscowości na greckiej wyspieLesbos).
- I wojna światowa: Włosi pokonali Austriaków podVeneto.
31 października – zwycięstwo „rewolucji astrów” na Węgrzech:Węgry proklamowały niepodległość odAustro-Węgier; arcyksiążęJózef August Habsburg zrzekł się władzy,premier Sándor Wekerle(inne języki) złożył urząd, obwiniany o wciągnięcie państwa do wojny były premierIstván Tisza został zamordowany; na czele nowego rządu stanął (mianowany telefonicznie przez cesarzaKarola I) przywódca Węgierskiej Rady NarodowejMihály Károlyi.
1 listopada:
- kolejne terytorium zadeklarowało oderwanie się od monarchii austro-węgierskiej: niepodległość proklamowałaZachodnioukraińska Republika Ludowa, od początku będąca w ostrym konflikcie terytorialnym z odradzającą się Polską;walkami weLwowie rozpoczęła sięwojna polsko-ukraińska.
- połączone siłySerbii,Francji,Wielkiej Brytanii iGrecji odbiłyBelgrad.
- doszło do katastrofy kolejowej wNowym Jorku w dzielnicyBrooklyn, co najmniej 93 osoby zginęły.
- powstałoKrólestwo Jemenu.
2 listopada – powstałaI Republika Litewska.
3 listopada:
- I wojna światowa: Austro-Węgry rozpoczynały negocjacje z państwamiEntenty o warunkach kapitulacji.
- rewolucja listopadowa: bunt marynarzy floty niemieckiej stacjonującej wKilonii rozpoczynarewolucję w Niemczech.
4 listopada – I wojna światowa: Austro-Węgry poddały sięWłochom.
7 listopada – rewolucja listopadowa: lider rewolucji wBawarii Kurt Eisner zadeklarował powstanie Wolnego Państwa Bawarii (Freistaat Bayern).
8 listopada:
- rewolucja listopadowa: niemiecka armia wypowiada posłuszeństwo cesarzowiWilhelmowi II Hohenzollernowi.
- Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski zostali uwolnieni z twierdzy w Magdeburgu.
9 listopada:
- rewolucja listopadowa: cesarz Wilhelm II Hohenzollernabdykował i wybrał życie na wygnaniu wHolandii.
- rewolucja listopadowa:Philipp Scheidemann proklamujerepublikę w Niemczech (Republika Weimarska).
- rewolucja listopadowa:Karl Liebknecht, z balkonu pałacu cesarskiego, proklamował powstanie Wolnej Socjalistycznej Republiki.
- wUżhorodzie powstała tzw.Rada Węgro-Ruskiego Narodu na czele zEugeniuszem Szabo,Augustynem Wołoszynem iAugustynem Stephanem.
11 listopada:
- kapitulacja Niemiec i zakończenieI wojny światowej.
- ostatni władca Austro-Węgier,Karol I Habsburg wyrzekł się władzy absolutnej, lecz nie abdykował (ImperiumHabsburgów przestało istnieć).
12 listopada –Austria stałą się republiką zsocjaldemokratą Karlem Rennerem na czele.
13 listopada:
- król Karol I Habsburg (jakokról Węgier – Karol IV, jakokról Czech – Karol III) wygłosił nazamku Eckartsau deklarację, w której oddawał wszystkie swoje kompetencje i władztwo nad Węgrami, dwa dni wcześniej to samo uczynił w austriackim parlamencie.
- abdykował ostatnikról Saksonii Fryderyk August III.
- uchwalono tymczasową konstytucjęZachodnioukraińskiej Republiki Ludowej.
14 listopada –Czechosłowacja staje się Republiką Czecho-Słowacką.
15 listopada –Delfim Moreira został prezydentem Brazylii.
16 listopada –Węgry zadeklarowały niezależność od Austrii i stały się republiką.
18 listopada –Łotwa zadeklarowała niezależność od Rosji.
21 listopada – powstałyEstońskie Siły Powietrzne.
22 listopada:
- Związek Spartakusa przekształcił się wKomunistyczną Partię Niemiec.
- oddziałyfrancuskie wkroczyły doStrasburga.
- po wojniebelgijska rodzina królewska wróciła doBrukseli.
24 listopada – założonoKomunistyczną Partię Węgier.
25 listopada –Wojwodina dołączyła doKrólestwa Serbii.
26 listopada:
- Wielkie Zgromadzenie Serbskie uchwaliło wPodgoricy włączenieCzarnogóry do Serbii.
- Wielkie Zgromadzenie Narodowe podjęło decyzję o detronizacji króla CzarnogóryMikołaja I Petrowić-Niegosza i dynastii Petrowiczów oraz połączeniu Czarnogóry z Serbią.
28 listopada:
- Wojna estońsko-bolszewicka:Armia Czerwona Bolszewickiej Rosji wtargnęła doEstonii, następnego dnia wNarwie proklamowanoEstońską Komunę Robotniczą (Eesti Töörahva Kommuun).
- powstałTymczasowy Robotniczo-Chłopski Rząd Ukrainy.
30 listopada –Ernest Ansermet, szwajcarski dyrygent, po raz pierwszy dyrygował orkiestrąOrchestre de la Suisse Romande wGenewie.
1 grudnia:
- proklamowanoKrólestwo Islandii w unii personalnej zDanią.
- weszło w życie nowe prawo do głosowania wSzwecji, uniezależniające prawo do głosowania od statusu majątkowego – jedna osoba, jeden głos.
- wAlba Iulia po włączeniuSiedmiogrodu,Kriszana,Maramureș,Banat,Besarabii iBukowiny do Państwa Rumuńskiego proklamowano „Wielką Rumunię” (România Mare).
- powstałoKrólestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców w1929 przemianowane naJugosławię.
4 grudnia – prezydent USAWoodrow Wilson wyruszył w podróż morską doEuropy naParyską Konferencję Pokojową, była to pierwsza podróż urzędującego prezydenta Stanów Zjednoczonych do Europy.
7 grudnia
- rozpoczęła sięwojna armeńsko-gruzińska.
- wPradze sformowanoGwardię Zamkową
12 grudnia:
- rząd nowo powstałejRepubliki Weimarskiej wydał ustawę ws. utworzenia ochotniczej, republikańskiej Straży Narodowej (Volkswehr).
- Carl Gustaf Mannerheim został, jako regentKrólestwa Finlandii, pierwszą głową państwa po uzyskaniu niepodległości.
14 grudnia:
- abdykował król elektFinlandii Fryderyk Karol Heski.
- prezydent Portugalii Sidónio Pais został zastrzelony na dworcu kolejowym wLizbonie.
20 grudnia –Tomáš Masaryk, późniejszy prezydent Czechosłowacji, powrócił do kraju.
28 grudnia –Constance Markiewicz, jako pierwsza kobieta została wybrana do brytyjskiego parlamentu –Izby Gmin.
31 grudnia – zakończyła się wojna armeńsko-gruzińska.

Początek epidemiigrypy hiszpanki (zakończona w1919), zmarło ok. 20–25 mln osób.
Rozpoczęła się brytyjska okupacjaPalestyny.

Urodzili się

[edytuj |edytuj kod]

2 stycznia –Adam Bahdaj, polski pisarz, tłumacz (zm.1985)
3 stycznia:
- Maxene Andrews, amerykańska wokalistka, członkini zespołuThe Andrews Sisters (zm.1995)
- Iwan Bodiul, mołdawski i radziecki polityk (zm.2013)
- Jerzy Dziewicki, polski dziennikarz, publicysta (zm.1985)
11 stycznia –John Mackey, nowozelandzki duchowny katolicki (zm.2014)
12 stycznia –Maharishi Yogi, indyjski guru (zm.2008)
13 stycznia –Samuel Greenhouse – amerykański statystyk (zm.2000)
15 stycznia:
- Edouard Gagnon, kanadyjski kardynał (zm.2007)
- Guillermo Lovell, argentyński bokser (zm.1967)
- Gamal Abdel Naser, egipski oficer i polityk,prezydent Egiptu (zm.1970)
- João Baptista de Oliveira Figueiredo, brazylijski generał, polityk,prezydent Brazylii (zm.1999)
16 stycznia –Józef Stebelski, polski generał dywizji (zm.1977)
17 stycznia:
- Helena Marusarzówna, polska narciarka, żołnierzZWZ-AK, kurierka tatrzańska (zm.1941)
- Ivan Vidav, słoweński matematyk (zm.2015)
19 stycznia –Tadeusz Góra, polski szybownik, pilotDywizjonu 316 (zm.2010)
21 stycznia –Richard Winters, oficer armii USA (zm.2011)
23 stycznia –Gertrude Belle Elion, amerykańska lekarka, farmakolog, laureatka Nagrody Nobla (zm.1999)
25 stycznia –Kazimierz Regulski, polski pułkownik (zm.2015)
26 stycznia:
- Philip José Farmer, amerykański pisarz science fiction i fantasy (zm.2009)
- Nicolae Ceaușescu, prezydentRumunii (zm.1989)
27 stycznia –Antonín Mrkos, czeski astronom, meteorolog, polarnik, ratownik górski i taternik (zm.1996)
29 stycznia –John Forsythe, amerykański aktor (zm.2010)
1 lutego:
- Muriel Spark, szkocka powieściopisarka (zm.2006)
- Ignacy Tokarczuk, polski duchowny katolicki,arcybiskup przemyski (zm.2012)
2 lutego –Hella S. Haasse, holenderska pisarka (zm.2011)
3 lutego –Joey Bishop, amerykański aktor (zm.2007)
5 lutego –Tim Holt, amerykański aktor (zm.1973)
6 lutego:
- Lothar-Günther Buchheim, niemiecki pisarz malarz i kolekcjoner (zm.2007)
- Zdzisław Langhamer, polski podporucznik pilot, as myśliwski (zm.1984)
9 lutego –Janina Zagrodzka-Kawa, polsko-norweska tłumaczka literatury i poetka (zm.2020)
10 lutego:
- Stanisława Gierek, polska pierwsza dama (zm.2007)
- Jan Koprowski, polski pisarz, publicysta, krytyk literacki, tłumacz (zm.2004)
- Tadeusz Lesisz, polski architekt, urbanista (zm.2009)
- Kazimierz Mikulski, polski malarz, rysownik, scenograf (zm.1998)
12 lutego –Julian Schwinger, amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm.1994)
14 lutego:
- Andrzej Benesz, polski działacz społeczny i żeglarski, polityk,wicemarszałek Sejmu PRL (zm.1976)
- Aleksander Wąsowicz, polski pilot wojskowy i doświadczalny (zm.1963)
15 lutego:
- Allan Arbus, amerykański aktor (zm.2013)
- Janina Boniakowska, polska poetka ludowa (zm.2011)
16 lutego –Karsten Konow, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm.1945)
17 lutego –Wołodymyr Szczerbycki, ukraiński i radziecki polityk (zm.1990)
18 lutego –Mariano Mores, argentyński kompozytor i pianista (zm.2016)
19 lutego –Fay McKenzie, amerykańska aktorka (zm.2019)
20 lutego –Ben Klassen, założyciel Światowego Kościoła Twórcy (zm.1993)
22 lutego –Robert Wadlow, najwyższy znany człowiek na świecie (zm.1940)
24 lutego:
- Edward Kisiel, polski duchowny katolicki,arcybiskup białostocki (zm.1993)
- Adam Rysiewicz, polski działacz niepodległościowy i socjalistyczny (zm.1944)
25 lutego –Bobby Riggs, amerykańskitenisista (zm.1995)
26 lutego –Theodore Sturgeon, amerykański pisarz science fiction (zm.1985)
27 lutego –Aleksander Arkuszyński, polskigenerał brygady Wojska Polskiego, kawalerorderu Virtuti Militari (zm.2016)
2 marca –Stefan Antosiewicz, polski funkcjonariusz aparatu bezpieczeństwaPolski Ludowej (zm.1998)
3 marca –Arthur Kornberg, amerykański biochemik i lekarz, laureat Nagrody Nobla (zm.2007)
4 marca –Margaret Osborne DuPont, amerykańska tenisistka, wielokrotna zwyciężczyni turniejówwielkoszlemowych (zm.2012)
5 marca:
- Milt Schmidt, kanadyjski hokeista (zm.2017)
- James Tobin, amerykański ekonomista, laureat Nagrody Nobla (zm.2002)
9 marca –Mickey Spillane, amerykański pisarz, autor powieści kryminalnych (zm.2006)
16 marca:
- Ariadna Demkowska-Bohdziewicz, polska tłumaczka, scenarzystka filmowa (zm.1999)
- Aldo van Eyck, holenderski architekt (zm.1999)
- Stanisław Kowalewski, polski pisarz (zm.2003)
- Frederick Reines, amerykański fizyk, laureatNagrody Nobla (zm.1998)
17 marca:
- Ross Bass, amerykański polityk, senator ze stanuTennessee (zm.1993)
- Zbigniew Pitera, polski krytyk filmowy (zm.2014)
20 marca –Marian McPartland, amerykańska pianistka i kompozytorka pochodzenia angielskiego (zm.2013)
21 marca:
- Benedykt Kozielski, polski działacz społeczny, więzień KL Auschwitz (zm.2004)
- Albert Marvelli, włoski działaczAkcji Katolickiej, błogosławiony (zm.1946)
- Jerzy Twardowski, polski reżyser dubbingowy, publicysta (zm.1991)
22 marca –Cheddi Jagan,gujański polityk (zm.1997)
28 marca –Sam Walton, amerykański biznesmen (zm.1992)
31 marca –Ted Post, amerykański reżyser filmowy (zm.2013)
7 kwietnia –Bobby Doerr, amerykański baseballista (zm.2017)
8 kwietnia –Betty Ford, żonaGerarda Forda (zm.2011)
9 kwietnia –Jørn Utzon,duński architekt modernistyczny, laureatNagrody Pritzkera (zm.2008)
10 kwietnia –Zdzisław Marciniak, polski wykładowcaPolitechniki Warszawskiej (zm.2020)
14 kwietnia –Mary Healy, amerykańska aktorka i piosenkarka (zm.2015)
17 kwietnia:
- Wiktor Boniecki, polski ekonomista, działacz komunistyczny,prezydent Krakowa (zm.1997)
- William Holden, amerykański aktor (zm.1981)
18 kwietnia:
- Lénore Aubert, amerykańska aktorka, modelka (zm.1993)
- Gabriel Axel, duński reżyser (zm.2014)
- Shinobu Hashimoto, japoński reżyser, scenarzysta i producent filmowy (zm.2018)
- Folke Wassén, szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (zm.1969)
20 kwietnia:
- Ludwik Konarzewski (junior), polski malarz, rzeźbiarz i pedagog plastyczny (zm.1989)
- Kai Manne Börje Siegbahn, szwedzki fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm.2007)
23 kwietnia –Maurice Druon, francuski pisarz i polityk (zm.2009)
26 kwietnia –Fanny Blankers-Koen,lekkoatletka holenderska (zm.2004)
7 maja –Henryk Alszer, polski piłkarz (zm.1959)
9 maja –Maria Lesiecka, polsko-rumuńska działaczka niepodległościowa (zm.2008)
10 maja –Thomas Berry Brazelton, amerykański pediatra (zm.2018)
11 maja –Richard Feynman,fizyk teoretyk amerykański, jeden z głównych twórcówelektrodynamiki kwantowej, laureat Nagroda Nobla (zm.1988)
12 maja –Julius Rosenberg,szpieg skazany naśmierć za szpiegostwo na rzeczZwiązku Radzieckiego (zm.1953)
13 maja –Alicja Iwańska, polska poetka, pisarka, socjolog, filozof (zm.1996)
15 maja –Joseph Wiseman, kanadyjski aktor, odtwórca tytułowej roli Dr. No. (zm.2009)
17 maja –Birgit Nilsson, szwedzka śpiewaczka operowa (zm.2005)
18 maja –Helena Makowska-Fijewska, polska aktorka (zm.1993)
20 maja –Edward B. Lewis, genetyk amerykański, laureat Nagrody Nobla (zm.2004)
27 maja –Yasuhiro Nakasone, polityk japoński (zm.2019)
2 czerwca –Władysław Ogrodziński, polski pisarz (zm.2012)
5 czerwca –Theodore Wilbur Anderson, amerykański statystyk i ekonometra (zm.2016)
6 czerwca –Edwin G. Krebs, amerykański biochemik i lekarz, laureat Nagrody Nobla (zm.2009)
10 czerwca –Patachou (właśc. Henriette Ragon), francuska piosenkarka i aktorka (zm.2015)
14 czerwca –Anna Wernerowa, polska poetka (zm.1999)
18 czerwca:
- Jerome Karle, amerykański fizyko-chemik, laureat Nagrody Nobla (zm.2013)
- Franco Modigliani, ekonomista amerykański pochodzenia włoskiego, laureat Nagrody Nobla (zm.2003)
21 czerwca:
- Tibor Szele(inne języki), węgierski matematyk (zm.1955)^[4]
- Josephine Webb, amerykańska inżynier elektryk (zm.2017)
24 czerwca –Jan Kulik, polski duchowny katolicki,biskup pomocniczy łódzki (zm.1995)
26 czerwca:
- Leo Rosner, polsko-australijski muzyk pochodzenia żydowskiego (zm.2008)
- Barbara Sowa, polska działaczka konspiracji niepodległościowej w czasieII wojny światowej, uczestniczkapowstania warszawskiego (zm.2024)
27 czerwca –Adolph Kiefer, amerykański pływak (zm.2017)
4 lipca:
- Taufaʻahau Tupou IV, król Tonga (zm.2006)
- Abigail Van Buren, amerykańska dziennikarka, felietonistka (zm.2013)
5 lipca:
- Czesław Blicharski, polski lotnik (zm.2015)
- George Rochberg, kompozytor amerykański (zm.2005)
7 lipca –Halina Popławska, polska pisarka (zm.2017)
9 lipca –Czesław Marchaj, polski ekspert od teorii żeglowania (zm.2015)
12 lipca –Mary Alison Glen-Haig, brytyjska działaczka sportowa (zm.2014)
13 lipca –Alberto Ascari, kierowca zespołuFerrari (zm.1955)
14 lipca:
- Ingmar Bergman, szwedzki reżyser filmowy, teatralny i operowy (zm.2007)
- Jay Wright Forrester, amerykański inżynier elektryk i ekspert od zarządzania (zm.2016)
- Stanisław Igar, polski aktor (zm.1987)
15 lipca:
- Bertram Brockhouse, kanadyjski fizyk, laureatNagrody Nobla (zm.2003)
- Jan Czarny, polski poeta, prozaik, tłumacz (zm.1985)
- Knut Holmqvist, szwedzki strzelec sportowy (zm.2000)
- Brenda Milner, brytyjsko-kanadyjska neuropsycholog
- Michał Nadel, polski adwokat, działacz społeczności żydowskiej (zm.2014)
- Lidia Zamkow, polska aktorka, reżyserka (zm.1982)
16 lipca –Alfons Tomke, polski działaczZwiązku Polaków w Niemczech
18 lipca –Nelson Mandela, prezydentRPA, jeden z przywódców ruchu przeciwapartheidowi, laureat pokojowej nagrody Nobla (zm.2013)
23 lipca –Alicja Barska, polska aktorka (zm.2011)
24 lipca:
- Włodzimierz Muś, polski generał brygady (zm.1993)
- Ruggiero Ricci, amerykański skrzypek pochodzenia włoskiego (zm.2012)
26 lipca –Marjorie Lord, amerykańska aktorka (zm.2015)
28 lipca –Albert George Wilson, amerykański astronom i matematyk (zm.2012)
30 lipca –Adam Czarnowski, polski dziennikarz, działacz turystyczny, krajoznawca, fotografik i kolekcjoner (zm.2010)
31 lipca –Paul Delos Boyer, amerykański biochemik, laureat Nagrody Nobla (zm.2018)
1 sierpnia –Artur Brauner, polski producent filmowy pochodzenia żydowskiego (zm.2019)
11 sierpnia –Jerzy Morawski, polski działacz państwowy i partyjny (zm.2012)
13 sierpnia –Frederick Sanger, biochemik angielski, dwukrotny laureat Nagrody Nobla (zm.2013)
15 sierpnia –Alicja Sobieraj, polska aktorka (zm.1987)
20 sierpnia –Wanda Kamińska, polska taterniczka (zm.2013)
23 sierpnia –Anna Mani, indyjska fizyk, meteorolog (zm.2001)
25 sierpnia –Leonard Bernstein, amerykański kompozytor (zm.1990)
26 sierpnia:
- Hutton Gibson, amerykański pisarz (zm.2020)
- Katherine Johnson, amerykańska matematyczka (zm.2020)
29 sierpnia –Czesław Michniak, polski pisarz (zm.2012)
1 września –Siergiej Tichwinski, rosyjski historyk, sinolog, funkcjonariusz służb specjalnych, dyplomata (zm.2018)
3 września –Helen Wagner, amerykańska aktorka (zm.2010)
7 września –Stanisław Gosławski, polski rzeźbiarz (zm.2008)
8 września –Derek Barton, chemik brytyjski, laureat Nagrody Nobla (zm.1998)
9 września –Oscar Luigi Scalfaro, włoski polityk (zm.2012)
10 września –Anna Bidwell, polska tłumaczka (zm.1993)
14 września –Kazimierz Iwiński, polski aktor (zm.2012)
16 września:
- Zdzisław Gomoła, polski polityk, poseł na Sejm PRL (zm.1977)
- Władysław Kędra, polski pianista, pedagog (zm.1968)
17 września –Chaim Herzog, prezydent Izraela (zm.1997)
20 września:
- Zygmunt Błażejewicz,żołnierz polskiego podziemia niepodległościowego (zm.2017)
- Helena Madurowicz-Urbańska, polska historyk (zm.2008)
22 września:
- Charles Duncan Michener, amerykański entomolog (zm.2015)
- Henryk Szeryng, polskiskrzypek mieszkający na stałe wMeksyku (zm.1988)
24 września –Richard Hoggart, brytyjski literaturoznawca, kulturoznawca, socjolog (zm.2014)
27 września –Martin Ryle, brytyjski fizyk i astronom, laureat Nagrody Nobla (zm.1984)
30 września –Giovanni Canestri, włoski duchowny katolicki, kardynał (zm.2015)
3 października –Milton Gordon, amerykański socjolog (zm.2019)
4 października:
- Giovanni Cheli, włoski duchowny katolicki, kardynał (zm.2013)
- Ken’ichi Fukui, japoński chemik, noblista (zm.1998)
8 października –Jens Christian Skou,duński chemik, laureat Nagrody Nobla w 1997 roku za odkrycie pompy sodowo-potasowej (zm.2018)
9 października –Bebo Valdés, kubański pianista, kompozytor i aranżer (zm.2013)
13 października –Jack MacGowran, irlandzki aktor (zm.1973)
14 października –Thelma Coyne Long, australijska tenisistka (zm.2015)
16 października:
- Louis Althusser, francuski filozof marksistowski (zm.1990)
- Alicja Czerkawska, polska działaczka niepodległościowa (zm.2008)
17 października –Rita Hayworth, amerykańska aktorka pochodzenia hiszpańskiego i irlandzkiego (zm.1987)
18 października:
- Konstandinos Mitsotakis, grecki polityk,premier Grecji (zm.2017)
- Erik Nylén, szwedzki archeolog (zm.2017)
19 października –Jan Pronk, holenderski kolarz (zm.2016)
21 października –Bohdan Bartosiewicz, polski koszykarz i siatkarz (zm.2015)
26 października –Eric Ericson, szwedzki dyrygent chóralny i pedagog (zm.2013)
27 października:
- Gérard Tremblay, kanadyjski duchowny katolicki (zm.2019)
- Teresa Wright, amerykańska aktorka (zm.2005)
29 października:
- Paweł Hertz, polski poeta, eseista, tłumacz, wydawca (zm.2001)
- Diana Serra Cary, amerykańska aktorka dziecięca okresu filmu niemego (zm.2020)
30 października –Jan Leś, polski polityk PZPR (zm. ?)
31 października:
- Andrzej Krasicki, polski aktor (zm.1996)
- Ian Stevenson, amerykański profesorpsychiatrii,parapsycholog (zm.2007)
1 listopada –Joachim Gürtler, polski kleryk rzymskokatolicki (zm.1942)^[5]
3 listopada –Russell Billiu Long, amerykański polityk, senator ze stanuLuizjana (zm.2003)
7 listopada –Billy Graham, amerykański ewangelista, doradca kilku prezydentów USA (zm.2018)
8 listopada –Hermann Zapf, niemiecki projektant czcionek (zm.2015)
9 listopada –Spiro T. Agnew, amerykański polityk (zm.1996)
10 listopada –Ernst Fischer, niemiecki chemik, laureat Nagrody Nobla (zm.2007)
14 listopada –Stanisław Adamczyk, polski rolnik i działacz związkowy (zm.2016)
17 listopada –Jeannie Ebner, austriacka pisarka (zm.2004)
18 listopada:
- Danuta Sokolnicka, polska jubilerka, złotniczka, pierwsza w Polsce kobieta z tytułem mistrza złotnictwa (zm.1989)
19 listopada –Władysław Jędruszuk, polski duchowny katolicki,biskup drohiczyński (zm.1994)
22 listopada:
- Regina C. Elandt-Johnson, polska matematyczka (zm.2011)
- Jerzy Jabrzemski, polski dziennikarz (zm.2013)
- Anna Lechicka-Kuśniewicz, polska publicystka i satyryk (zm.2002)
- Claiborne Pell, amerykański polityk, senator ze stanuRhode Island (zm.2009)
- Karol Emanuel Cecilio Rodríguez Santiago, działacz katolicki, pierwszy portorykański błogosławiony (zm.1963)
23 listopada –Kazimierz Winkler, polski poeta (zm.2014)
24 listopada –Jerzy Tomziński, polski duchowny rzymskokatolicki (zm.2021)
26 listopada:
- Patricio Aylwin, prezydentChile (zm.2016)
- Leopold Kozłowski, polski pianista, kompozytor i dyrygent (zm.2019)
- Huber Matos, kubański polityk (zm.2014)
27 listopada –Borys Paton, ukraiński uczony (zm.2020)
30 listopada –Efrem Zimbalist Jr., amerykański aktor (zm.2014)
5 grudnia –Jerzy Hajdukiewicz, polski lekarz, wspinacz, działacz turystyczny (zm.1989)
9 grudnia –Helena Grzegorczyk, polskaSprawiedliwa wśród Narodów Świata (zm.1985)
11 grudnia –Aleksandr Sołżenicyn, rosyjski pisarz (zm.2008)
12 grudnia –Harry Igor Ansoff, rosyjski ekonomista (zm.2002)
13 grudnia –Mirosláv Cipro, czeski filozof, wykładowca akademicki (zm.2003)
15 grudnia –Maria Jarochowska, polska dziennikarka, reportażystka i pisarka (zm.1975)
17 grudnia –Dusty Anderson, amerykańska aktorka (zm.2007)
18 grudnia –Wilhelmina Skulska-Kruczkowska, polska dziennikarka i publicystka (zm.1998)
21 grudnia –Kurt Waldheim, austriacki polityk i dyplomata,sekretarz generalny ONZ i prezydent federalnyAustrii (zm.2007)
23 grudnia –Helmut Schmidt, niemiecki polityk (zm.2015)
25 grudnia:
- Anwar as-Sadat, egipski polityk, laureat Nagrody Nobla (zm.1981)
- Angelica Vanessa Garnett, brytyjska artystka, malarka i pisarka (zm.2012)
- Tamara Smirnowa, rosyjska astronom (zm.2001)
data dzienna nieznana:
- Nikołaj Komarow, radziecki działacz państwowy i partyjny (zm.2007)
- Ewelina Szyszko, polska polityk i działaczka społeczna (zm.2001)

Zmarli

[edytuj |edytuj kod]

6 stycznia –Georg Cantor, matematyk (ur.1845)
8 stycznia –Heinrich Buz, niemiecki inżynier i konstruktor, twórca potęgi zakładówMAN wAugsburgu (ur.1833)
10 stycznia –María Dolores Rodríguez Sopeña Ortega, hiszpańska błogosławiona katolicka (ur.1848)
26 stycznia –Ludwig Edinger, niemiecki anatom i neurolog, współzałożycielUniwersytetu we Frankfurcie nad Menem (ur.1855)
6 lutego –Gustav Klimt, austriacki malarz (ur.1862)
10 lutego –Ernesto Teodoro Moneta, włoski polityk i publicysta, laureat pokojowej Nagrody Nobla (ur.1833)
18 lutego –Friederike Kronau, niemiecko-austriacka aktorka (ur.1841)
21 lutego –Juliusz Leo, prezydent miastaKrakowa (ur.1861)
23 lutego –Noman Çelebicihan, krymskotatarski polityk (ur.1885)
27 lutego –Wasilij Safonow, rosyjski pianista, dyrygent i pedagog (ur.1852)
9 marca –Frank Wedekind, niemiecki pisarz i aktor (ur.1864)
13 marca –Cezar Cui, rosyjski kompozytor (ur.1835)
24 marca –Władysław Ślewiński, polski malarz (ur.1856)
25 marca –Claude Debussy, francuski kompozytor (ur.1862)
1 kwietnia –Bruno Sogalla, lekarz, radny (ur.1865)^[6]
5 kwietnia –Jerzy Tupou II, król Tonga (ur.1874)
8 kwietnia –Lucjan Rydel, polski poeta i dramatopisarz (ur.1870)
13 kwietnia –Ławr Korniłow, przywódca białogwardzistów (ur.1870)
20 kwietnia –Karl Ferdinand Braun, niemiecki fizyk, laureat Nagrody Nobla (ur.1850)
21 kwietnia –Manfred von Richthofen, as lotnictwa niemieckiego z okresuI wojny światowej (ur.1892)
23 kwietnia –Marian Lutosławski, polski inżynier i wynalazca, pionier zastosowaniażelbetonu w budownictwie oraz budowniczy pierwszej na świecie elektrowni napędzanej silnikiem Diesla (ur.1871)
28 kwietnia –Gavrilo Princip, serbski zamachowiec, który dokonałudanego zamachu na austriackiego następcę tronu arcyksięciaFranciszka Ferdynanda i jego małżonkęZofię von Chotek (ur.1894)
14 maja –James Gordon Bennett Jr., amerykański dziennikarz i wydawca prasowy, entuzjasta sportu (ur.1841)
17 maja –Bronisław Piłsudski, polski zesłaniec,etnograf, zajmujący się ludami i kulturamiDalekiego Wschodu (ur.1866)
18 maja –Blandyna Merten, niemiecka urszulanka, błogosławiona katolicka (ur.1883)
30 maja –Gieorgij Plechanow, rosyjski rewolucjonista i marksista (ur.1856)
10 czerwca –Arrigo Boito, włoski kompozytor, librecista, poeta i pisarz, syn hr. J. Radolińskiej (ur.1842)
12 czerwca
- Bolesław Leszczyński, polski aktor teatralny (ur.1837)
- Anna Tomaszewicz-Dobrska, polska lekarka chorób kobiecych i pediatra (ur.1854)
21 czerwca –Edward Abramowski, polski filozof, socjolog i psycholog (ur.1868)
3 lipca –Mehmed V, sułtanImperium osmańskiego (ur.1844)
17 lipca – rodzina carska:Mikołaj II Romanow (ur.1868),Aleksandra Romanowa (ur.1872),Olga Romanowa (ur.1895),Tatiana Romanowa (ur.1897),Maria Romanowa (ur.1899),Anastazja Romanowa (ur.1901),Aleksy Romanow (ur.1904)
31 lipca:
- Frank Linke-Crawford, austriacki pilot,as lotnictwa austro-węgierskiego (ur.1893)
- Wanda Ossoria-Dobiecka, polska śpiewaczka (ur. prawd.1864)
2 sierpnia –Gyula Dőri, węgierski taternik (ur.1864)
9 sierpnia –Marianna Cope, założycielka Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Misjonarek Nauczania, opiekunka trędowatych (ur.1838)
22 sierpnia –Korbinian Brodmann, niemiecki lekarz-neurolog, twórca podziału cytoarchitektonicznego mózgu "Brodmanna"
12 września –George Reid, australijski prawnik i polityk, premier Australii (ur.1845)
28 września –Georg Simmel, niemiecki socjolog i filozof (ur.1858)
2 października –John Barnett, australijski rugbysta, medalista olimpijski (ur.1880)
5 października –Roland Garros, francuski lotnik (ur.1888)
7 października –Giuseppe Toniolo, włoski ekonomista, błogosławiony katolicki (ur.1845)
8 października –Michaił Aleksiejew, rosyjski generał, dowódca antybolszewickiej Armii Ochotniczej; zabity przezbolszewików (ur.1857)
9 października –Raymond Duchamp-Villon, francuski rzeźbiarz, przedstawicielkubizmu (ur.1876)
10 października –Maria Katarzyna Irigoyen Echegaray, hiszpańska zakonnica, błogosławiona katolicka (ur.1848)
15 października –Shirdi Sai Baba, indyjskiguru ifakir (ur. prawd.1838)
18 października:
- Daudi Okelo, ugandyjski męczennik, błogosławiony katolicki (ur. ok.1902)
- Jildo Irwa, ugandyjski męczennik, błogosławiony katolicki (ur. ok.1906)
31 października –Egon Schiele, austriacki malarz i grafik (ur.1890)
3 listopada –Aleksandr Lapunow, rosyjski matematyk (ur.1857)
9 listopada –Guillaume Apollinaire (właśc. Wilhelm Apolinaris Kostrowicki), francuski poeta (ur.1880)
11 listopada:
- Stanisław Nehrebecki, żołnierz Legionów Polskich, obrońca Lwowa, kawaler Virtuti Militari (ur.1896)
- Wrócisław Smoleński, podchorąży Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari (ur.1896)
11 grudnia –Ivan Cankar,słoweński pisarz (ur.1876)
19 grudnia –Gustaw Josephy, niemiecki fabrykant i przedsiębiorca (ur.1855)

Zdarzenia astronomiczne

[edytuj |edytuj kod]

8 czerwca –całkowite zaćmienie Słońca

Nagrody Nobla

[edytuj |edytuj kod]

z fizyki –Max Planck
z chemii –Fritz Haber
z medycyny – nagrody nie przyznano
z literatury – nagrody nie przyznano
nagroda pokojowa – nagrody nie przyznano

Święta ruchome

[edytuj |edytuj kod]

Zobacz multimedia związane z tematem:1918

Tłusty czwartek: 7 lutego
Ostatki: 12 lutego
Popielec: 13 lutego
Niedziela Palmowa: 24 marca
Pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa: 26 marca
Wielki Czwartek: 28 marca
Wielki Piątek: 29 marca
Wielka Sobota: 30 marca
Wielkanoc: 31 marca
Poniedziałek Wielkanocny: 1 kwietnia
Wniebowstąpienie Pańskie: 9 maja
Zesłanie Ducha Świętego: 19 maja
Boże Ciało: 30 maja

Kalendaria tematyczne – rok1918

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]

↑Dekret Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego z 25 października 1918 roku (Dziennik Rozporządzeń Komisji Wojskowej Nr 1 z 28 października 1918 roku).
↑Polona [online], polona.pl [dostęp 2022-07-09] .
↑Polona [online], polona.pl [dostęp 2022-07-09] .
↑Tibor Szele - Biography [online], Maths History [dostęp 2022-01-26] (ang.).
↑E-ncyklopedia, Historia Kościoła na Śląsku: Gürtler Joachim. silesia.edu.pl. [dostęp 2025-01-10]. (pol.).
↑AntoniA. Steuer AntoniA.,Leksykon Bogucki. Sogalla Bruno,Muzeum Historii Katowic, 2025 [dostęp 2025-02-09] (pol.).

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=1918&oldid=78081040”

Kategoria:

XX wiek

Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
9					1	2	3
10	4	5	6	7	8	9	10
11	11	12	13	14	15	16	17
12	18	19	20	21	22	23	24
13	25	26	27	28	29	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
14	1	2	3	4	5	6	7
15	8	9	10	11	12	13	14
16	15	16	17	18	19	20	21
17	22	23	24	25	26	27	28
18	29	30

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
18			1	2	3	4	5
19	6	7	8	9	10	11	12
20	13	14	15	16	17	18	19
21	20	21	22	23	24	25	26
22	27	28	29	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
22						1	2
23	3	4	5	6	7	8	9
24	10	11	12	13	14	15	16
25	17	18	19	20	21	22	23
26	24	25	26	27	28	29	30

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
27	1	2	3	4	5	6	7
28	8	9	10	11	12	13	14
29	15	16	17	18	19	20	21
30	22	23	24	25	26	27	28
31	29	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
31				1	2	3	4
32	5	6	7	8	9	10	11
33	12	13	14	15	16	17	18
34	19	20	21	22	23	24	25
35	26	27	28	29	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
35							1
36	2	3	4	5	6	7	8
37	9	10	11	12	13	14	15
38	16	17	18	19	20	21	22
39	23	24	25	26	27	28	29
40	30

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
40		1	2	3	4	5	6
41	7	8	9	10	11	12	13
42	14	15	16	17	18	19	20
43	21	22	23	24	25	26	27
44	28	29	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
44					1	2	3
45	4	5	6	7	8	9	10
46	11	12	13	14	15	16	17
47	18	19	20	21	22	23	24
48	25	26	27	28	29	30

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
48							1
49	2	3	4	5	6	7	8
50	9	10	11	12	13	14	15
51	16	17	18	19	20	21	22
52	23	24	25	26	27	28	29
53	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
9					1	2	3
10	4	5	6	7	8	9	10
11	11	12	13	14	15	16	17
12	18	19	20	21	22	23	24
13	25	26	27	28	29	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
14	1	2	3	4	5	6	7
15	8	9	10	11	12	13	14
16	15	16	17	18	19	20	21
17	22	23	24	25	26	27	28
18	29	30

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
18			1	2	3	4	5
19	6	7	8	9	10	11	12
20	13	14	15	16	17	18	19
21	20	21	22	23	24	25	26
22	27	28	29	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
22						1	2
23	3	4	5	6	7	8	9
24	10	11	12	13	14	15	16
25	17	18	19	20	21	22	23
26	24	25	26	27	28	29	30

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
27	1	2	3	4	5	6	7
28	8	9	10	11	12	13	14
29	15	16	17	18	19	20	21
30	22	23	24	25	26	27	28
31	29	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
31				1	2	3	4
32	5	6	7	8	9	10	11
33	12	13	14	15	16	17	18
34	19	20	21	22	23	24	25
35	26	27	28	29	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
35							1
36	2	3	4	5	6	7	8
37	9	10	11	12	13	14	15
38	16	17	18	19	20	21	22
39	23	24	25	26	27	28	29
40	30

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
40		1	2	3	4	5	6
41	7	8	9	10	11	12	13
42	14	15	16	17	18	19	20
43	21	22	23	24	25	26	27
44	28	29	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
44					1	2	3
45	4	5	6	7	8	9	10
46	11	12	13	14	15	16	17
47	18	19	20	21	22	23	24
48	25	26	27	28	29	30

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
48							1
49	2	3	4	5	6	7	8
50	9	10	11	12	13	14	15
51	16	17	18	19	20	21	22
52	23	24	25	26	27	28	29
53	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
9					1	2	3
10	4	5	6	7	8	9	10
11	11	12	13	14	15	16	17
12	18	19	20	21	22	23	24
13	25	26	27	28	29	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
14	1	2	3	4	5	6	7
15	8	9	10	11	12	13	14
16	15	16	17	18	19	20	21
17	22	23	24	25	26	27	28
18	29	30

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
18			1	2	3	4	5
19	6	7	8	9	10	11	12
20	13	14	15	16	17	18	19
21	20	21	22	23	24	25	26
22	27	28	29	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
22						1	2
23	3	4	5	6	7	8	9
24	10	11	12	13	14	15	16
25	17	18	19	20	21	22	23
26	24	25	26	27	28	29	30

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
27	1	2	3	4	5	6	7
28	8	9	10	11	12	13	14
29	15	16	17	18	19	20	21
30	22	23	24	25	26	27	28
31	29	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
31				1	2	3	4
32	5	6	7	8	9	10	11
33	12	13	14	15	16	17	18
34	19	20	21	22	23	24	25
35	26	27	28	29	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
35							1
36	2	3	4	5	6	7	8
37	9	10	11	12	13	14	15
38	16	17	18	19	20	21	22
39	23	24	25	26	27	28	29
40	30

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
40		1	2	3	4	5	6
41	7	8	9	10	11	12	13
42	14	15	16	17	18	19	20
43	21	22	23	24	25	26	27
44	28	29	30	31

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
44					1	2	3
45	4	5	6	7	8	9	10
46	11	12	13	14	15	16	17
47	18	19	20	21	22	23	24
48	25	26	27	28	29	30

	Pn	Wt	Śr	Cz	Pt	Sb	Nd
48							1
49	2	3	4	5	6	7	8
50	9	10	11	12	13	14	15
51	16	17	18	19	20	21	22
52	23	24	25	26	27	28	29
53	30	31